عشق ثارالله

انالله و انا الیه راجعون

محمد احمدزاده — 2016-10-25T23:41:00+01:00

سلام. از همه کسانیکه در مراسم تشییع و تدفین مادر این حقیر شرکت کرده وابراز همدردی نمودند تشکر وقدردانی می نمایم

ملقب شدن حضرت حمزه به سیدالشهدا

محمد احمدزاده — 2016-07-21T11:49:53+01:00

حضرت حمزه فرزند (عبدالمطلب بن هاشم)، و عموی گرانقدر پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ از شخصیت های برجسته صدر اسلام بود که دارای صفاتی همچون خوش خلقی، ایمان راسخ، هوش و درایت، شجاعت، و وفای به عهد بود. او پس از ایمان آوردنش به پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ و قبول دین مبین اسلام خدمات قابل توجهی به اسلام و حضرت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و مسلمین انجام داد. مورخان ، برای اسلام آوردن حضرت حمزه دو نقل عمده را بیان می کنند: بعضی اسلام آوردن حضرت حمزه را در سال دوم بعثت می نویسند؛[1] برخی هم اسلام وی را در سال ششم بیان می دارند.[2] امّا آنچه مسلم است با ایمان آوردن حضرت حمزه با توجه به جایگاهی که در میان مکیان داشت آزار و اذیت مشرکان نسبت به پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ کاهش قابل توجهی یافت، و نیروی اسلام قوت بیشتری به خود گرفت. علامه جعفر مرتضی عاملی، در این باره می نویسند: اسلام حضرت حمزه مرحله جدیدی بود که در محاسبات قریش نیامده بود، چرا که او معیارها را به کلی دگرگون کرده بازوی قریش را از توان انداخت و بر وحشت آن ها افزود، تا آن جا که طغیان آن ها فروکش کرد.[3]

لذا با توجه به خدمات حضرت حمزه به اسلام و حضرت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بعد از شهادت آن جناب، حضرت نبی مکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ او را مفتخر به لقب (سید الشهداء)[4] یعنی سرور و آقای شهیدان نمود. همان طور که در حال حیات خود از طرف رسول اعظم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ ملقب به اسد الله (شیر خدا)، و اسد رسول الله (شیر رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ) مفتخر شده بود.[5]

ابن حجر در این باره می نویسد: حمزة بن عبد المطلب، در جنگ احد توسط وحشی به شهادت رسید در حالی که کمتر از 60 سال سن داشت و پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ او را ملقب به «اسدالله» نموده بود و بعد از شهادتش او را «سید الشهداء» نامید[6] و این فضیلت از آن روز مخصوص حضرت حمزه عموی گرانقدر پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ گردید چنان چه حضرت علی ـ علیه السلام ـ در نامه ای که به معاویة بن ابی سفیان می نگارد و افتخارات اقوام و منسوبین خویش را بر می شمارد، اشاره می کند که: آیا نمی دانی قومی از ما به شهادت رسید اند که هر کدام دارای فضل و برتری نسبت به سایر شهدا دارند زمانی که حضرت حمزه عموی پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ به شهادت رسید پیامبر دستش را روی قبر او گذاشت و هفتاد تکبیر گفت و او را سید الشهداء نامید.[7]

بنابراین علت اصلی سید الشهداء نامیده شدن حضرت از سوی پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ به این خاطر بود که آن بزرگوار در طول حیات با ارزش خود خدمات گرانقدری به اسلام نمود و با رشادت ها و جانبازی های خود پایه های دین جدید را مستحکم نمود، و همیشه به عنوان سربازی فرمانبردار و دلیر در خدمت رسول معظم اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ بود.

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1ـ فروغ ابدیت، جعفر سبحانی.

2ـ تاریخ پیامبر اسلام، محمد ابراهیم آیتی.

3ـ سیره رسول الله، رفیع الدین همدانی.

پی نوشت ها:

[1]. ابن عبدالبر، الاستیعاب، بیروت، دارالجیل، 1412ق، ج1، ص423.

[2]. ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1410ق، ج3، ص6.

[3]. فاطمه صالحی، حمزه سید الشهداء مجله نامه جامعه، شماره 14، آبان 1384ش.

[4]. ابن عبدالبر، همان، ج1، ص373.

[5]. صالحی شامی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد، بیروت، درالکتب العلمیه، 1414ق، ج11، ص90.

[6]. ابن حجر، الاصابه فی تمییز الصحابه، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1415ق، ج1، ص106.

[7]. ابن اعثم کوفی، احمد، الفتوح، بیروت، دارالاضواء، 1411ق، ج2، ص560.

برگرد ای توسل شب زنده دارها

محمد احمدزاده — 2016-05-27T00:54:41+01:00

برگرد ای توسل شب زنده دارها پایان بده به گریه ی چشم انتظارها

از یک خروش ناله ی عشاق کوی تو حاجت روا شوند هزاران هزارها

یکبار نیز پشت سرت را نگاه کن دل بسته این پیاده به لطف سوارها

از درد بی حساب فقط داد میزنم آیا نمیرسند به تو این هوارها

ما را به جبر هم که شده سر به زیر کن خیری ندیده ایم از این اختیارها

باید برای دیدن تو "مهزیار" شد یعنی گذشتن از همگان "محض یار" ها

دیگر برای تو صدقه رد نمیکنم بیهوده نیست اینکه گره خورده کارها

یکبار هم مسیر دلم سوی تو نبود اما مسیر تو به من افتاد بارها

شب ها بدون آمدنت صبح می شوند برگرد ای توسل شب زنده دارها

این دست ها به لطف تو ظرف گدایی اند یا ایها العزیز تمام ندارها

علی اکبر لطیفیان

کدام مؤمنان در زمان ظهور شایستگی نصرت حضرت صاحب‌الزمان(ع) را خواهند داشت و از قبرها رجعت خواهند کرد؟

محمد احمدزاده — 2016-05-21T08:29:20+01:00

احادیث بسیاری در خصوص یارانی از امام زمان(عج) نقل شده است که از قبرها بر می‌خیزند و رجعت می‌کنند. در این گزارش تعدادی از این احادیث و روایات از منابع معتبر شیعی آورده شده است:

دلائل الامامة از سیف بن عمیره از امام باقر(ع) روایت می‌کند: «چون قائم قیام کند، مؤمن در قبرش (از ظهور) آگاه می‌شود، پس به او گفته می‌شود: صاحب (و امام) تو قیام نمود، اگر دوست می‌داری به او بپیوندی چنین کن، و اگر می‌خواهی در کرامت خدا بمانی بمان.»

در روایتی مشابه، غیبت شیخ طوسی از مفضل بن عمر نقل می‌کند: «از قائم(ع) و شیعیانی که در انتظار ایشان مردند سخن راندیم که امام صادق(ع) فرمودند: چون ایشان قیام کند در قبر مؤمن سراغ وی می‌آیند و می‌گویند: ای فلان! صاحب تو ظهور کرد، اگر خواستی بدو ملحق شوی چنین کن، و اگر می‌خواهی در کرامت پروردگارت بمانی بمان.»

تفسیر عیاشی از امام صادق(ع) نقل می‌کند: «هر که سوره بنی اسرائیل را در هر شب جمعه قرائت کند، نمی میرد تا آنکه قائم را درک کند و از یاران او باشد.» (بحارالانوار، مجمع البیان، ثواب الاعمال)

به نقل از همین کتاب امام صادق(ع) می‌فرمایند: «هنگامی که قائم آل محمد قیام کند از پشت کعبه بیست و هفت مرد - پانزده تن از قوم موسی که به حق حکم و داوری می‌کردند، هفت تن اصحاب کهف، یوشع وصی موسی، مؤمن آل فرعون، سلمان فارسی، ابودجانه انصاری و مالک اشتر - را بیرون خواهد آورد.»

دلائل الامامة نیز در حدیثی مشابه از امام صادق(ع) نقل می‌کند: «چون قائم از پشت این خانه ظهور کند، خداوند بیست و هفت مرد را با او خواهد فرستاد؛ چهارده مرد از قوم موسی که خداوند درباره‌شان فرموده: وَمِن قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ یَهْدُونَ بِالْحَقِّ وَبِهِ یَعْدِلُونَ، و از میان قوم موسى جماعتى هستند كه به حق راهنمایى مى‌‏كنند و به حق داورى مى‏‌نمایند، اصحاب کهف هشت (هفت) تن، مقداد، جابر انصاری، مؤمن آل فرعون و یوشع بن نون وصیّ موسی.»

بیمار نامیدن امام سجاد(ع) بی معرفتی است

محمد احمدزاده — 2016-05-12T11:21:26+01:00

فارس: پنجم شعبان سالروز ولادت زینت عبادت‌کنندگان حضرت زین‌العابدین(ع) است. امامی که به تقدیر الهی در واقعه عاشورا بیمار شدند تا سلسله امامت باقی بماند. اما متأسفانه برخی این بیماری کوتاه‌مدت امام را به کل عمر ایشان تسری می‌دهند.

آیت‌الله سیدعبدالله فاطمی‌نیا از اساتید اخلاق و تاریخ اسلام در این باره می‌گوید:

زمانی مداحی [درباره امام زین‌العابدین] می‌گفت «بیمار کربلا». به او گفتم: من به تو بگویم «مداح بیمار» خوشتان می‌آید؟ گفت نه، گفتم پس چرا به امام می‌گویی؟ آنچه در روایت آمده این است که حضرت در روز عاشورا مریض بودند. بیشتر از این روایات نشان نمی‌دهد که بگوییم در شام هم مریض بوده‌اند.

بیماری حضرت حداکثر روز عاشورا و یا شب عاشورا بوده و بیشتر از آن را مدرکی نداریم که بگوییم ایشان مریض بوده، هنگامی که خیمه‌ها را می‌خواسنتد آتش بزنند ایشان بیمار بودند.

تمامی علمای اهل سنت نوشته‌اند وقتی حضرت می‌آمدند کنار کعبه در قضیه «فرزدق» که مردم حتی خلیفه، هشام خون‌آشام را محل نگذاشتند تا استلام حجر بکند، وقتی حضرت آمد آنها که می‌شناختند احترام گذاشتند و آنهایی هم که نمی‌شناختند با آن قدرت ولایت بی‌اختیار به کناری رفتند.

اهل سنت همه ایشان نوشتند «و کان من اجمل الناس وجها و اطیبهم ریحاً». وقتی امام سجاد(ع) از خوشبوترین و خوشروترین افراد بود، حال به خاطر دو شب تب او را بیمار کربلا بنامیم؟! جای تأسف است که من شیعه بگویم بیمار کربلا. چقدر ما باید بی‌معرفت باشیم که این حرف‌ها را بزنیم؟!

حرف رفتن مزن ای یار

محمد احمدزاده — 2016-03-15T10:44:35+01:00

فرمانده نزن حرف وداع یار می‌آید

نزدیک شد آنروز که آفتاب برآید

پرچم برسد دست ولی از دو کف تو

آنروز تمام غم دوران سرآید

دو دهه فاطمیه از چه زمانی مرسوم شده وآیا باعث دلسردی نیست ؟

محمد احمدزاده — 2016-02-29T14:23:43+01:00

در هر دوره ای كه شیعیان تحت فشار حكومتها نبوده اند، عزاداری برای ائمه اطهار و فاطمه زهرا ـ سلام الله علیها ـ بیشتر می شده و شیعیان با خیالی آسوده تر و آشكارا به عزاداری می پرداخته اند. اما در دوره هایی كه این فشار و تهدید از ناحیه حكومت و حاكمان وجود داشته، عزاداری كمتر، و به صورت مخفیانه صورت می گرفته و به واسطه همین امر در دوره های اخیر كه شیعه كمتر احساس خطر كرده عزاداری برای حضرت زهرا و سایر معصومین ـ علیهم السلام ـ بیشتر و بهتر شده است. ابن اثیر می نویسد: «در قرن سوم و چهارم و پنجم و همزمان با تشكیل دولت های آل بویه در عراق و حمدانیون در سوریه و فاطمیون در مصر، مذهب شیعه گسترش یافت و مراسم عزاداری توسعه یافت.»[1] هرچند بیشتر این عزاداریها، مختص سالار شهیدان امام حسین ـ علیه‎ السلام ـ بوده است. اما به هر حال عزاداری برای سائر ائمه و حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ هم به صورتی محدود وكمتر قطعاً برگزار می شده است «با گسترش تسلط دیلمیان بر بغداد در این شهر كه از سالها پیش مركز اجتماع شاعران شیعی بود انجمن ها تشكیل گردید كه در آن فضیلت های اهل بیت را نقل نموده و بر مظلومیت آنان اشك می ریختند.»[2]

در دوره هایی كه حاكمان سنی حاكمیت داشتند، شیعیان نمی توانستند عزاداری كنند به عنوان نمونه در دوران حكومت عباسیان «... علویان یا از دم تیغ گذشتند و یا در سیاه چالها پوسیدند و یا از ترس جان گمنام در دهكده ها و بیغوله ها بسر می بردند... نوحه گری در مجلس های سری و سپس بر سر بازارها بر دختر پیغمبر و ستمهایی كه بر او و فرزندان او رفته است آغاز شد.»[3]

ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ به مسئله عزاداری اهمیت خاصی می دادند و در گسترش آن تلاش زیادی داشتند «به جرأت می تواند گفت: ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ در گسترش فرهنگ عزاداری به ویژه دربارة امام حسین ـ علیه‎ السلام ـ نقش بسزایی داشتند.»[4] در دوره های اخیر،که مقداری فضا ی آزادانه برای شیعیان ایجاد گردید وتوانستند برخی از مراسم وشعائر خودرا آزادانه برگزار کنند؛ شاید بتوان گفت ازدوره صفویه به بعد عزاداریها علنی شده، «در دورانهای اخیر، عزاداری از نظر كمیّت و كیفیت رشد می كند. در سالگرد رحلت پیامبر و امامان معصوم و حضرت زهرا ـ علیهم السلام ـ و... مراسم عزداری بر پا می شود».[5]‌ علمای بزرگ ما به ایام شهادت معصومین توجه خاصی داشتند و برای ذكر فضائل آن بزرگواران در ایام شهادت ثواب زیادی قائل بودند، در این رابطه شهید مطهری(ره) می فرماید: «ایام فاطمیه است چرا ذكر فضائل و زندگی اهل بیت پیغمبر این همه اجر و ثواب دارد آنها انسانهای ساخته شده هستند...»[6] و باید توجه داشت كه چون در تاریخ شهادت حضرت زهرا اختلاف نظر وجود دارد، لذا در هر دوره تاریخ مشهور شهادت آن حضرت عزاداری برپا می شود.

البته تعبیر به «دهة فاطمیه» كمتر می شود و بیشتر «ایام فاطمیه» گفته می شود در این ایام، ممكن است در برخی از جاها یك روز و در برخی از جاها چند روز برای آن حضرت عزاداری شود. از طرفی باید توجه داشت كه مصیبت حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ مصیبتی عظیم است و هر چه مصیبت بزرگتر باشد، عزاداری مربوط به آن هم بیشتر خواهد بود. آیت الله وحید خراسانی آن را مصیبت كبری می نامد ایشان می گوید: «... در این مصیبت كبری كه ناموس خدا و بضعة خاتم انبیاء وكفو سید اوصیاء و مادر ائمه هدی نیمه شب دفن شد... به پاخیزیم و آنچه در توان داریم در تعظیم شعائر شهادت او انجام دهیم.»[7] به واسطه همین بزرگی مصیبت است كه شیعیان ممكن است چند روز قبل یا بعد از شهادت اقامه عزا كنند. از طرفی به واسطه نزدیك بودن این دو روزاختلافی، كم كم یك حالت پیوستگی بین ایام به وجود آمده و برخی آن را به دو دهه تقسیم كرده و آن را اختصاص به حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ داده اند. و روایتی در این زمینه وجود ندارد. اما سیره ائمه اطهار و علمای دین بزرگداشت شهادت آن حضرت بوده است.

در فرهنگ دینی ما یكی از برنامه هایی كه نشان دهنده پیوند و دوستی شیعه با اولیای دین و امامان معصوم است،

منبع : مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم

ماجرای هجوم به خانه حضرت زهرا علیها السلام

محمد احمدزاده — 2016-02-21T12:31:40+01:00

بعد از رحلت پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و ‌آله ـ عده‎ای انصار در سقیفه بنی ساعده جمع شدند تا سعد بن عباده را بر خود امیر كنند. وقتی كه این خبر به گوش ابوبكر رسید او به شدت ناراحت شد و با عمر به سرعت به سوی سقیفه حركت كردند.[1] این در حالی بود كه جنازه پیامبر ـ صلّی الله علیه و ‌آله ـ، در اطاق روی زمین بود و علی ـ علیه السّلام ـ مشغول تغسیل پیامبر ـ صلّی الله علیه و ‌آله ـ بود.[2] در همان روز رحلت پیامبر اكرم ـ صلّی الله علیه و ‌آله ـ، با ابوبكر بیعت نمودند و سپس بر جنازه پیامبر كه توسط اهل بیت غسل و كفن شده بود نماز گزارده و به خاك سپردند.[3]

به ابوبكر خبر رسید، گروهی از بیعت تخلف كرده و در خانه، علی بن ابیطالب ـ علیه السّلام ـ جمع شده‎اند، وی، عمر بن خطاب را فرستاد كه آنها را بیاورد. عمر به در خانه علی ـ علیه السّلام ـ، آمده و آنها را صدا زد، پس خارج نشدند در این هنگام عمر دستور داد هیزم بیاورند و خطاب به اهل خانه گفت: قسم به آن كس كه جان عمر در دست اوست! باید خارج شوید وگرنه خانه را با اهلش به آتش می‎كشم.[4]

در این هنگام عده‎‌ای به خانه علی ـ علیه السّلام ـ حمله ور شده و به آنجا هجوم آوردند و درب خانه‎اش را به آتش كشیدند و او ـ علی ـ علیه السّلام ـ ـ را به زور از خانه خارج كردند، آنها سیده زنان ـ فاطمه ـ علیها السّلام ـ ـ را پشت درب فشار سختی دادند به حدی كه محسن ـ فرزندش ـ را سقط كرد[5] و سیلی به صورت آن مظلومه زدند.[6]

آری هجوم آنها به خانة زهرا اینگونه بود كه منجر به شهادت حضرت زهرا گردید.

[1] . ابن قتیبه، الامامة و السیاسة، بیروت، مؤسسة الوفاء، الطبعة الثالثه، 1401 هـ، ج 1، ص 5.

[2] . ابن هشام، سیرة النبی، ترجمه: رسولی محلاتی، كتابفروشی اسلامیه، بی تا، ج 2، ص 430؛ و بلاذری، انساب الاشراف، تحقیق محمد حمید الله، دار المعارف، مصر، 1959 م، ج 1، ص 582.

[3] . مسعودی، مروج الذهب، ترجمه ابوالقاسم پاینده، انتشارات علمی و فرهنگی، ج 1، ص 657؛ و ابن اثیر، الكامل فی التاریخ، بیروت، دار الفكر، 1398 هـ، ج 2، ص 220.

[4] . ابن قتیبه، پیشین، ص 12؛ و بلاذری، پیشین، ج 1، ص 586؛ طبری، تاریخ الامم، تحقیق: ابوالفضل ابراهیم، مصر، دار المعارف، ج 2، ص 443. و اندلسی، عقد الفرید، بیروت، دار الكتب العلمیه، 1404 هـ، ج 5، ص 13 و 14. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، بیروت، دار الجبل، 1407 هـ ، ج 2، ص 45.

[5] . مسعودی، اثبات الوصیه، قم، منشورات رضی، بی تا، ص 142 و 143؛ علامه مجلسی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، الطبعة الثانیه، 1402، ج 28، ص 308.

[6] . علامه مجلسی، پیشین، ج 53، ص 19.

اثبات کرویت زمین از رب المشارق و رب المغارب

محمد احمدزاده — 2016-01-31T11:23:12+01:00

مشرق از شرق (بر وزن قمر) و شرق، به معنی طلوع آفتاب است و اصل آن به معنی روشن شدن می‏باشد؛ شرق اسم مكان و به معنی محل طلوع می‏باشد.

مغرب از غرب به معنی دور شدن است و مغرب محل غروب و دور شدن می‏باشد. غروب آفتاب عبارت است از دور شدن و پنهان شدن آفتاب از نظرها.[1]

در آیات قرآن مجید، گاهی تعبیر (مشرق و مغرب) به صورت مفرد آمده است مانند «و لله المشرق و المغرب»؛[2] مشرق و مغرب از آن خداست.

و گاهی به صورت تثنیه آمده است: مانند «رب المشرقین و رب المغربین»؛[3] پروردگار دو مشرق و پروردگار دو مغرب.

و گاهی به صورت جمع آمده است: مانند: «فلا اقسم برب المشارق و المغارب»؛[4] سوگند به پروردگار مشرق‏ها و مغرب‏ها.

هر یك از این‏ها اشاره به نكته‏ای است و آن این‏كه خورشید، هر روز از نقطه تازه‏ای طلوع و در نقطه تازه‏ای غروب می‏كند، بنابراین به تعداد روزهای سال مشرق و مغرب داریم. از سوی دیگر، در میان همه مشرق‏ها و مغرب‏ها، دو مشرق و دو مغرب ممتاز است كه یكی در آغاز تابستان، یعنی حداكثر اوج خورشید در مدار شمالی و یكی در آغاز زمستان یعنی حداقل پایین آمدن خورشید در مدار جنوبی است (كه از یكی تعبیر به مدار رأس سرطان و از دیگری تعبیر به مدار رأس جدی می‏كنند).[5]

این آیات در عین این‏كه بر متعدد بودن محل طلوع و تابش آفتاب و محل غروب آن دلالت می‏كنند، بر كروی بودن زمین نیز اشاره دارند، زیرا اگر زمین كروی باشد طلوع كردن و تابیدن آفتاب بر هر جزئی از اجزای كره زمین مستلزم این خواهد بود كه از جزء دیگر آن غروب بكند و در این صورت تعدد مشرق‏ها بدون هیچ گونه تكلف و زحمت روشن و واضح می‏گردد. ولی در غیر كروی بودن زمین تعدد مشرق‏ها و مغرب‏ها كه از آیه استفاده می‏گردد قابل درك و فهم نمی‏باشد.[6] زیرا جسم مسطح بیش از یك شرق و یك غرب ندارد. فقط جسم كروی است كه هر نقطه آن یك طرف مشرق و طرف دیگر مغرب است، و هر قسمتی كه در مقابل آفتاب واقع شود، شروق آفتاب از آن‏جاست، در صورتی كه در جای دیگر غروب كرده است. همچنین اختلاف افق‏ها دلالت بر كرویت زمین می‏كند و آن‏را مشارق و مغارب متعددی است.[7] چنان‏كه از حضرت امیر المؤمنین -علیه السلام- روایت شده كه فرمود: خورشید سی‏صدو شصت مشرق و سی‏صدو شصت مغرب دارد، از آن نقطه‏ای كه امروز طلوع كرد دیگر طلوع نمی‏كند تا سال بعد در همان روز.[8]

از احادیث و خطبه‏ها و دعاهایی كه از پیشوایان دینی ما نقل شده است، این مطالب به روشنی استفاده می‏گردد، از امام صادق‏-علیه السلام- نقل شده است كه فرمود: «در یكی از سفرها مردی با من هم سفر گردید، او همیشه نماز مغرب را پس از تاریكی شب و نماز صبح را قبل از طلوع صبح در تاریكی آخر شب می‏خواند؛ ولی من بر خلاف او رفتار می‏كردم و نماز مغرب را در موقع غروب و نماز صبح را در موقع فجر به‏جا می‏آوردم. او به من گفت: تو نیز به مانند من رفتار كن، زیرا آفتاب پیش از آن‏كه از افق سر زند بر دیگران طلوع كرده است و آن‏گاه كه از ما غروب می‏كند، هنوز در پاره‏ای از افق‏ها ناپدید نگردیده است.

امام صادق -علیه السلام- فرمود: من به وی گفتم كه در طلوع و غروب آفتاب، هر قوم و ملتی باید از افق خود پیروی كنند و طبق آن وظایف و مراسم مذهبی خویش را انجام دهد نه طبق افق دیگران.»

در این روایت آن مرد به اختلاف و تعدد مشرق‏ها و مغرب‏ها كه از كرویت زمین به وجود می‏آید اشاره می‏كند و امام صادق‏-علیه السلام- نیز در این باره گفتار وی را تصدیق می‏نماید، سپس حكم مسأله را بیان نموده و او را به اشتباهش متوجه می‏سازد.[9]

تعبیر «فلا اقسم رب المشارق و المغارب»، ممكن است به مشرق‏ها و مغرب‏های مختلف مكانی اشاره داشته باشد؛ چرا كه كرویت زمین سبب می‏شود كه به تعداد مناطق روی آن، مشرق و مغرب وجود داشته باشد؛ یا اشاره به مشرق‏ها و مغرب‏های زمانی باشد، زیرا می‏دانیم كه حركت زمین به دور آفتاب سبب می‏شود كه هرگز دو روز پشت سر هم خورشید از یك نقطه طلوع و غروب نكند.

این تفاوت مشرق‏ها و مغرب‏ها كه با نظم بسیار دقیق و حساب شده‏ای انجام می‏گیرد، از یك سو سبب پیدایش فصول چهار گانه سال با آن همه بركات می‏شود و از سوی دیگر، باعث تعدیل حرارت و برودت و رطوبت در سطح زمین می‏گردد؛ همچنین زندگی انسان‏ها و حیوانات و گیاهان را سرو سامان می‏بخشد كه هر یك از این‏ها آیتی از آیات خدا و نشانه‏ای از نشانه‏های اوست.[10]

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

1. آیت الله خویی، شناخت قرآن، تلخیص محمد صادق نجفی و هریس ، صص104-94، قم، مدینه العلم، 1402ق.

2. آیت الله سبحانی، قرآن و معارف عقلی، صص 66-63

3. آیت الله مكارم، تفسیر نمونه، ذیل آیات (اعراف، 137)، (صافات، 5)، (معارج، 40)، (بقره، 11).

4. مكارم شیرازی، در جستجوی خدا، صص 221 -195.

پی نوشت ها:

[1]. قرنشی، سید علی اكبر، احسن الحدیث، قم، واحد تحقیقاتی اسلامی، چاپ اول، 1366، ج 1، ص 220.

[2]. بقره/115.

[3]. رحمن/17.

[4]. معارج/40.

[5]. مكارم شیرازی، ناصر و همكاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالكتب الاسلامیه، چاپ ششم، 1368، ج 25، صص 45 -46.

[6]. خویی، ابوالقاسم، البیان، قم، انتشارات انوار المهدی، چاپ هشتم، 1401ق، ص 76-75.

[7]. میرزا خسروی شاهزاده، علی رضا، تفسیر خسروی، تهران، انتشارات اسلامیه، 1397، ج 5، ص 382.

[8]. طباطبایی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1363، ج 2، ص 36.

[9]. خویی، ابوالقاسم، البیان، قم، انتشارات انوار المهدی، چاپ هشتم، 1401ق، ص 76 -75.

[10]. مكارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، قم، مطبوعاتی هدف، چاپ سوم، 1371، ج 21، ص 194.

اندیشه قم

علت انحصار خبرگان در فقها

محمد احمدزاده — 2016-01-23T11:53:33+01:00

سوال: رهبری غیر از اجتهاد شرایط دیگری نیز دارد. چرا كارشناسانی از رشته‌های مختلف در مجلس خبرگان رهبری حضور ندارند؟

مقدمه:

برخی می‌گویند: رهبری غیر از اجتهاد و تخصص در فقه شرایط دیگری نیز دارد. بنابراین، باید كارشناسانی از رشته‌های مختلف در مجلس خبرگان رهبری حضور داشته باشند تا اعضای خبرگان به قشر خاصی محدود نشوند.

1. بر خلاف حكومت های سكولار، كه تنها به برقراری نظم و امنیت و تأمین رفاه اجتماعی در چارچوب ارزش ها و اصول لیبرالی و یا در چارچوب دیگر مكاتب بشری می اندیشند. هدف حكومت دینی تأمین این امور به هر شكل و در هر قالب نیست. در جامعه اسلامی انواع روابط و مناسبات اجتماعی باید متناسب با اصول و ارزش ها و موازین اسلامی سامان یابد.

شؤون مختلف اقتصاد و معیشت و مدیریت و روابط حقوقی و روابط فرهنگی، همگی باید با آهنگ دین موزون شوند. بنابراین، لازم است كه رهبر جامعه اسلامی در عین برخورداری از توانایی و لیاقت در مدیریت و اداره امور كلان اجتماعی، از تبحر كافی در شناخت اسلام و موازین و مبانی آن برخوردار باشد. از این رو، زعیم جامعه اسلامی باید فقیه باشد و اسلام شناسی یكی از اركان اصلی لازم برای تصدّی ولایت سیاسی مسلمین است.[1]

2. رجوع به افراد خبره و كارشناس، سیره و اصلی عقلانی، عقلایی و رایج در میان مردم است. هم چنین رجوع به خبره و كارشناس نه تنها امری عقلانی است؛ بلكه مورد تأیید و تأكید آموزه های اسلامی نیز می باشد چنان كه آیه شریفه وَمَا أَرْسَلْنَا قَبْلَك إِلاَّ رِجَالاً نُّوحِی إِلَیْهِمْ فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكرِ إِن كنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ[2]. «اگر نمی دانید، از آگاهان بپرسید»، به صراحت بیان می كند كه در اموری كه تخصص و آگاهی ندارید، به آگاهان و افراد خبره رجوع كنید. علامه طباطبایی ذیل این آیه شریفه می فرماید: «به هر حال، آیه یاد شده، به یك اصل عمومی عقلایی ارشاد می كند و آن اصل، رجوع به خبره است».(3) هم چنین شناسایی فقیه جامع شرایط برتر امری كاملا تخصصی است و نیز اهمیت و حساسیت جایگاه آن، اقتضا می نماید تا در تشخیص و شناسایی فقیه جامع شرایط برتر از میان سایر فقها، حتما به كارشناسان و خبرگان امر مراجعه شود.

پاسخ:[3]

پس از بیان این نكات، به پاسخ این سوال كه چرا مجلس خبرگان رهبری فقط از میان فقهاء تشكیل می گردد می پردازیم:

1- بر اساس اصل یكصد و نهم قانون اساسی: «شرایط و صفات رهبر{عبارتند از}: 1. صلاحیت علمی لازم برای افتاء در ابواب مختلف فقه. 2. عدالت و تقوای لازم برای رهبری امت اسلام. 3. بینش صحیح سیاسی و اجتماعی، تدبیر، شجاعت، مدیریت و قدرت كافی برای رهبری. در صورت تعدد واجدین شرایط فوق، شخصی كه دارای بینش فقهی و سیاسی قوی‏تر باشد مقدم است.»

مدعیان ورود غیرمجتهدان به مجلس خبرگان رهبری می‌گویند برای تشخیص شرایط مندرج در بند اخیر این اصل (بند 3)، باید متخصصین در این رشته‌ها در مجلس خبرگان حضور داشته باشند. این ادعا پذیرفته نیست؛ زیرا شرایط اعضای خبرگان رهبری نیز متناسب با شرایط رهبری در قانون پیش‌بینی شده است. به موجب قانون[4] خبرگان منتخب مردم باید دارای شرایط زیر باشند:

الف. اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی؛

ب. آشنایی كامل به مبانی اجتهاد با سابقة تحصیل در حوزه‌های علمیه بزرگ در حدی كه بتوانند افراد صالح برای مرجعیت و رهبری را تشخیص دهند؛

ج. بینش سیاسی و اجتماعی و آشنایی با مسائل روز؛

د. معتقد بودن به نظام جمهوری اسلامی ایران؛

ه‍ . نداشتن سوابق سوءسیاسی و اجتماعی.

بنابراین اعضای خبرگان رهبری نیز باید شرایطی مشابه شرایط رهبری (در مرتبة پایین‌تری) داشته باشند تا بتوانند رهبری را انتخاب كنند؛ از این‌رو، نیازی به حضور غیرمجتهدین در مجلس خبرگان رهبری نیست.

به تعبیر آیت‌الله مصباح: كسانی توان تشخیص اصلح (شایسته‌ترین) برای تصدی مقام ولایت فقیه را دارند كه خود بهره‌ای از شرایط آن مقام و منصب داشته باشند و از آن ویژگی‌ها ـ هرچند در مرتبه پایین‌تر ـ بهره‌مند باشند. از آن‌رو كه مهم‌ترین ویژگی ولی فقیه فقاهت است ـ زیرا آنچه در قانون آمده ولایت «فقیه» است ـ بنابراین، اعضای خبرگان باید فقهایی باشند كه صلاحیت این كار را دارند.[5]

2- تفاوت اصلی نظام اسلامی با سایر نظام های سیاسی و ویژگی بارز و انحصاری انقلاب و نظام اسلامی ایران، رهبری اسلامی آن است (و الا مدیریت در همه نظامها هست) و مشخصة اصلی رهبری اسلامی، شرط اجتهاد و فقاهت است؛ بدون رهبر اسلام‌شناس و متخصص در دین ـ یعنی فقیه و مجتهد جامع‌الشرایط ـ این نظام را نمی‌توان اسلامی نامید. بنابراین، نخستین و مهم‌ترین شرط رهبری، یعنی اجتهاد، باید ملاك انتخاب باشد. به همین دلیل اعضای خبرگان رهبری كه وظیفة خطیر انتخاب رهبر را به عهده دارند، باید به فقه و اجتهاد آشنایی كافی داشته باشند تا بتوانند این شرط مهم و اصلی را تشخیص دهند. علاوه بر این شرط عضویت مجتهدان منافاتی با استفاده از نظر كارشناسان و متخصصان ندارد و حتی در مورد اجتهاد نیز می‌توان از دیدگاه سایر مجتهدان استفاده كرد؛ زیرا در تمام قوا و نهادها، از دیدگاه‌های كارشناسان، به عنوان مشاور، گروه‌های مشورتی و كمیسیون و گروه‌های تخصصی استفاده می‌شود. خبرگان رهبری نیز در صورت نیاز می‌توانند با این راهكار معقول و متداول، از نظر كارشناسان استفاده می‌نماید.

3- اسلام و فقه از سایر ادیان و علوم انسانی جامع‌تر است؛ زیرا تمام علوم انسانی مورد نیاز یا دست‌كم مبانی و اصول این علوم، در آن وجود دارد. اسلام‌شناسان و فقیهان، جامع‌ترین عالمان و متخصصان در این زمینه‌اند و در هیچ تخصص دیگری این جامعیت وجود ندارد. بنابراین، اولویت با جامع‌ترین است؛ زیرا خبرگان برای انتخاب یك رهبر جامع است نه برای انتخاب رهبران متعدد مانند رهبر فقیه، رهبر شجاع، و رهبر مدیر. تجربة موفق مجلس خبرگان با شرایط كنونی كه اختصاص به مجتهدان ـ‌ بدون ورود سایر متخصصین غیرمجتهد ـ دارد و انتخاب صحیح و موفقیت‌آمیز مقام معظم رهبری‌ ـ مدظله العالی ـ به وسیلة همان خبرگان، نشانة كارآمدی خبرگان رهبری و درستی قانون و شرایط انتخاب آنهاست.

4- بر اساس اصل یكصد و هفتم قانون اساسی « تعیین رهبر به عهدة خبرگان منتخب مردم است. خبرگان رهبری دربارة همة فقهاء واجد شرایط مذكور در اصول پنجم و یكصد و نهم بررسی و مشورت می‌كنند؛ هرگاه یكی از آنان را اعلم به احكام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا دارای مقبولیت عامه یا واجد برجستگی خاص در یكی از صفات مذكور در اصل یكصد و نهم تشخیص دهند او را به رهبری انتخاب می‌كنند»

بنابراین، ورود غیرمجتهدان به مجلس خبرگان رهبری خلاف روح قانون اساسی و نص قوانین مربوط است؛ زیرا خبرگان رهبری در یك مورد لزوماً باید اشتراك داشته باشند و آن قدرت بررسی و مشورت دربارة همة فقهاء واجد شرایط مذكور در اصول پنجم و یكصد و نهم است و این تخصص و توانایی تنها در مورد مجتهدان صادق است و هیچ متخصص دیگر، در هیچ رشتة علمی دیگری توانایی این كار را ندارد.

5- شرط اجتهاد خبرگان مطابق با روش معقول و مقبول، شایسته‌سالاری و تخصص‌گرایی است؛ زیرا تنها مجتهدین، متخصص و شایستة تشخیص شرایط و انتخاب رهبری‌اند و واگذاری این امر خطیر به غیرمجتهدان غیركارشناسانه است و كسانی كه تخصصی در این مورد ندارند، توانایی تشخیص این شرایط مهم را نخواهند داشت.

6- ورود غیرمجتهدان به خبرگان آغازی نامبارك برای جدایی فقه و دین از سیاست است. به تعبیر دیگر: منظور آقایان پیشنهاددهنده از متخصصان و كارشناسان امور سیاسی، چه كسانی است و كدام «سیاست» مورد نظر ایشان است؟ اگر منظور آنان، مشرب‌ها و مكاتب سیاسی بیرون از اسلام باشد كه علاوه بر هویت اسلامی نظام، مبانی شناخته‌شده و خالی از ابهام اندیشة حضرت امام(ره) را نیز نادیده گرفته و آشكارا نفی كرده‌اند! و اما اگر امور سیاسی و اجتماعی و اقتصادی موردنظر آقایان، همان سیاسیات و اجتماعیات اسلام است كه باید گفت تشخیص آن تنها بر عهدة فقها خواهد بود... بنابراین، تصور اینكه دین در حوزة خود باقی مانده و به حوزة سیاست كاری نداشته باشد، تصور موهوم و نادرستی است و مسلمانان معتقد براساس آموزه‌های دینی خود نمی‌توانند در امور سیاسی دخالت نكنند... این نكته از نگاه همة متفكران مسلمان پنهان مانده بود و تنها خمینی است كه واقعیت دكترین «جدایی دین از سیاست» را به وضوح درك كرده است (نقل به مضمون)[6]

7- بین تساوی افراد در برابر قانون و تساوی قانون بین افراد تفاوت وجود دارد. آنچه در قانون آمده است تساوی همه افراد در برابر قانون است كه حقوق و تكالیف یكسان برای افراد در شرایط یكسان در نظر گرفته میشود و برطبق آن عدالت نیز اجرا می شود. اما تساوی قانونی نه صحیح است و نه عادلانه. زیرا، تساوی قانونی یا حقوقی بر اساس حقوق اكتسابی است و تعیین شرایط اختصاصی برای یك عده بر اساس نوع تكلیف و مسئولیت مبتنی بر حقوق اكتسابی است از این روی، در همه جای دنیا برای نمایندگی كسب مقام ریاست جمهوری یا نمایندگی مجلس یا سمتهای دیگر، شرایط اختصاصی تعیین می شود. و این، یك امر عقلایی و مبتنی بر روش خردمندان است. البته با توجه به میزان مسئولیت، شرایط اختصاصی آن نیز تغییر می كند. برای مثال، شرایط اختصاصی كه برای ریاست جمهوری یا رهبری وجود دارد برای نمایندگی مقرر نگردیده است. نمایندگی مجلس خبرگان نیز اینگونه است و با توجه به موضوع نمایندگی شرایط اختصاصی آنها نیز متفاوت از نمایندگیهای دیگر است. از شرایط اختصاصی مقرر برای نمایندگی مجلس خبرگان بدست می آید كه آنها حداقل باید شرایط نازلهای از شرایط و صفات رهبری را داشته باشند یعنی فقاهت و عدالت و بینش سیاسی تا بتوانند تشخیص بدهند چه كسی افقه و دارای بالاترین صلاحیت از نظر شرایط است.

8- فرض می گیریم که غیر از فقها کارشناسان دیگر نیز وارد مجلس خبرگان شوند. این کارشناسان غیر فقیه یا حق رای در انتخاب رهبر دارند یا ندارند. اگر حق رای نداشته باشند که در واقع مشاور هستند نه عضو(که هم اکنون نیز به عنوان مشاور در خبرگان حضور پیدا می کنند)؛ و اگر حق رای داشته باشند طبق فرض شما نمی توانند در رشته ای که تخصص ندارند یعنی اجتهاد و فقاهت رای بدهند بنابراین هر کدام از دو گروه فقهای عضو خبرگان و کارشناسان غیر فقیه باید جداگانه رای بدهند.

اگر منتخب کارشناسان دیگر با منتخب فقهای عضو خبرگان یکی باشد که مشکلی پیش نمی آید و بود و نبود کارشناسان تفاوتی نمی کند؛ و اگر منتخب این دو دسته متفاوت باشد، در این صورت دو حالت متصور است یا باید نظر فقها را مقدم کنیم و یا نظر کارشناسان غیر فقیه را. اگر نظر کارشناسان دیگر را مقدم کنیم که ترجیح بدون مرجح است. چون همانطور که گفتیم امتیاز این حکومت به اسلامی بودن آن و اسلامی بودن هم منوط به فقاهت است و شرط فقاهت را نمی توان فدای باقی شرایط کرد به همین دلیل قانونگذار اساسی هم در اصل یکصد ونهم می گوید: «در صورت تعدد واجدین شرایط فوق، شخصی که دارای بینش فقهی و سیاسی قویتر باشد مقدم است». پس به ناچار باید نظر فقها را مقدم کنیم که در این صورت باز بودن کارشناسان بی فایده خواهد بود.

[1] حکومت اسلامی، احمد واعظی، ص185.

[2] انبیاء:7.

[3] پاسخهای یک تا شش با اقتباس از مقاله سید احمد مرتضایی، بررسی نظارت شورای نگهبان بر انتخابات خبرگان، معرفت حقوقی، سال اول، شماره اول، پاییز 1390، صفحه 171 ـ 196 نوشته شده است.

[4] مادة دوم «قانون انتخابات و آیین‌نامة داخلی مجلس خبرگان مربوط به اصول 5 و 107 و 108 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران» مصوب 10/7/1359

[5] . محمدتقی مصباح، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص89.

[6] حسین شریعتمداری، «یادداشت روز» کیهان، ش 18457، دوشنبه 1/12/1384.

اندیشه قم

واکاوی وقایع 88 از دیدگاه سردار نقدی

محمد احمدزاده — 2015-12-29T13:27:48+01:00

رئیس سازمان بسیج مستضعفین گفت: دشمن خارجی و آدم‌های غارتگر بیت‌المال در سال ۸۸ به هم پیوند خوردند و آن وقایع را شکل دادند، این افراد اکنون هم در حال توطئه هستند.

به گزارش ایسنا، سردار محمدرضا نقدی صبح امروز در همایش «واکاوی وقایع سال ۸۸»، گفت: ملت یکباره چشم خود را باز کرد و دید تعداد زیادی از کسانی که حتی سرای قوای نظام بودند و مسئولیت‌های کلیدی در اختیار داشتند آنها را به مقابله با نظام دعوت می‌کنند. حتی افرادی که وابسته به خانواده‌های برجسته و بسیار معروف بودند هم مردم را به آمدن به خیابان دعوت کردند.

وی افزود: از طرفی ده‌ها شبکه تازه تأسیس با پیچیده‌ترین روش‌های تبلیغی، حق را به جانب این افراد می‌دادند، عده‌ای هم به کسانی که به خیابان می‌آمدند چک‌پول می‌دادند، اما مردم گمراه نشدند. اینجا ما به سخن امام (ره) می‌رسیم که مردم ما از مردم حجاز در عصر پیامبر (ص) بالاترند.

نقدی با بیان این پرسش که چرا وقایع ۸۸ چندین ماه به طول انجامید، گفت: رهبر و مردم هوشمندانه به معترضان فرصت دادند. این فرصت برای این بود که وحدت و یکپارچگی کشور باقی بماند. اغلب مردم هم بعد از خطبه‌های ۲۹ خرداد رهبری حقیقت را یافتند و کنار کشیدند. البته آنها نباید کنار می‌کشیدند و باید از حق دفاع می کردند. به هر حال وقتی حجت تمام شد مردم همه با هر گرایشی به خیابان آمدند و ۹ دی را شکل دادند.

رئیس سازمان بسیج مستضعفین درباره واکاوی وقایع سال ۸۸، اظهار کرد: آن وقایع یک ریشه داخلی و یک ریشه خارجی داشت. ریشه داخلی همان قدرت‌طلب‌ها و صاحبان ثروت و اشراف بودند که سعی می‌ کردند قدرت خود را حفظ کنند و به یک تکیه‌گاه خارجی نیاز داشند. در حالی که امام (ره) بارها اشاره کرده بودند که مسئولان نظام باید ساده زیست باشند اما آنها ثروت زیادی برای خود جمع کرده بودند.

وی افزود: آنها اول انقلاب با یک ژیان آمده بودند، ولی الان خانه شخصی ۶ طبقه در نیاوران دارند. این افراد می‌خواهند به هر قیمتی در مدیریت کشور باقی بمانند. برای همین منظور هم برای خود حزب درست کرده‌اند و از آزادی بیان و حقوق بشر صحبت می‌کنند و تأکید می‌کنند که هیچ کس نباید آنها را رد صلاحیت کند چون در فلان ماجرا در کنار امام (ره) بودند.

نقدی در بیان ریشه خارجی وقایع سال ۸۸، افزود: انقلاب در مقابل آمریکا قد علم کرد و او را از ایران، عراق و لبنان بیرون انداخت. اکنون هم فلسطین و یمن را از دست او خارج کرده است، بنابراین آنها با انقلاب مبارزه می‌کنند. هرچند در این ۳۶ سال گذشته پی در پی از ایران شکست خوردند. اکنون نیجریه با زبان انقلاب با آمریکا حرف می‌زند و این جنایات در نیجریه به این دلیل است که آمریکا بر نفت نیجریه چنبره زده است و اکنون به وحشت افتاده و انقلابیون را می‌کشد.

نقدی با اشاره به اینکه آمریکا در ابتدا مستقیماً با ما زورآزمایی کرد ولی به نتیجه نرسید،‌ خاطرنشان کرد: بنابراین آنها به دنبال یارگیری در داخل کشور بودند. آنها از کسانی یار گرفتند که همین امروز کارشان ماله‌کشی بر جنایات آمریکاست. آمریکا در بودجه ۲۰۱۶ ردیفی را برای براندازی جمهوری اسلامی ایران تصویب کرده که این افراد در داخل کشور این مسائل را مطرح نمی‌کنند.

وی اضافه کرد: آنها قسم‌هایی که برای دفاع از حقوق مردم خورده‌اند را هم یادشان رفته است. در حالی که نظام ما مردمسالارترین نظام دنیاست، اما آمریکا دموکراسی ما را قبول ندارد و به زعم خود دنبال دموکراسی کردن ایران است. آنها چه حقی دارند که در امور داخلی ایران مداخله می‌کنند. آمریکا در بیانیه الجزایر تعهد داده که در مسائل داخلی ایران دخالت نکند.

رئیس سازمان بسیج مستضعفین همچنین با بیان اینکه چرا در مقابل این اقدامات آمریکا سکوت می‌شود، تصریح کرد: چرا برخی روزنامه‌ها عکس خندان جنایتکاران آمریکا را چاپ می کنند اما اگر چهره‌ای انقلابی حرفی بزند که این روزنامه‌ها خوششان نیاید یک عکس عبوس از او چاپ می‌کنند، اینها مزدور نیستند؟ پول‌هایی که در آمریکا تصویب شد به همین روزنامه‌ها می‌آید.

نقدی همچنین افزود: ملت ما مصمم است و راه خود را ادامه می‌دهد، آنها هم که نقشه می‌کشند که سر ملت کلاه بگذارند عبرت بگیرند. کسانی هم که مرددند به سوی مردم بازگردند. همواره ما باید چشممان به ولی امرمان باشد تا از فتنه‌ها خلاصی یابیم.

نقدی در پایان با انتقاد از توجیه اقدامات آمریکایی‌ها در داخل کشور، گفت: آنها قانون علیه ما وضع می‌کنند بعد وزیر امور خارجه آنها یک نامه می‌نویسد و عده‌ای هم آن قانون را توجیه می‌ کنند. مگر وزیر امور خارجه آمریکا می‌تواند قانون آمریکا را اجرا نکند؟ عده‌ای اقدام کافر حربی ضدبشر را سریعاً توجیه می‌کنند اما وقتی در داخل کشور یک فرد مومن انقلابی حرفی می‌زند، او را تخریب می‌کنند. این اقدام، اقدام منافقان و نفوذی‌هاست.

علت دفن پیکر مطهر امام حسن عسکری علیه السلام در اتاق خانه خودشان

محمد احمدزاده — 2015-12-20T13:35:25+01:00

امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ فرزند امام علی النقی (هادی) یازدهمین پیشوا و رهبر شیعیان در مدینه متولد شد و در سنین کودکی به خاطر وضع پیش آمده برای پدر گرامیشان که مجبور بودند در سامراء زندگی کنند، لذا همراه پدر به این شهر آمدند و تا آخر عمر شریفشان در این دیار زندگی کردند تا اینکه در سال 260 هجری قمری روز جمعه 8 ربیع الاول در اثر سمّی که از طرف خلیفه المعتمد به آن حضرت خورانده شده بود بعد از چند روز بیماری به شهادت رسیدند. زمانی که خبر شهادت آن حضرت در شهر منتشر شد ناله مردم بلند شد و بازار و مغازه ها تعطیل شد. بزرگان شهر اعم از حکومتی و غیر حکومتی، قضاة، امراء و وکلاء و نویسندگان و سایر مردم در تشییع جنازه آن حضرت شرکت کردند و بعد از آنکه نماز بر پیکر مطهر آن حضرت خوانده شد در خانه ای که پیکر پدرشان مدفون شده بود دفن کردند.[1]

و این امر که حضرت در خانه خود دفن شده از مسلمات تاریخ است. اما اینکه چرا امام را در قبرستان مسلمین دفن نکردند، باید گفت که انبیاء و ائمه و صلحاء در همه وقت سعی داشتند در ملکی که متعلق به خودشان است و کسی را داعیه تملک بر آن نیست زندگی کنند و بعد از مرگشان نیز در چنین مکانی مدفون گردند. چنانچه پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در خانه خودش مدفون است و همان طور که از پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ نیز نقل شده است بیشتر پیامبران در خانه های خود مدفون هستند.[2]

به عنوان نمونه می توان به مدفن اسماعیل ذبیح الله اشاره کرد که درکنار کعبه در حجره اسماعیل (خانه اسماعیل) می باشد.

علاوه بر این در میان عرب رسم بر این بود که بزرگان قوم را در خانه ای در کنار هم دفن می کردند یعنی در جائی که اجدادشان در آن نقطه دفن شده بودند و این امر در مورد ائمه ای که در بقیع مدفون هستند صادق است چرا که محل دفن ائمه بقیع ابتداء منزل عقیل بن ابی طالب بود لذا ما شاهدیم که مادر امام علی ـ علیه السلام ـ عباس عموی پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و چهار امام بزرگوار و...همگی در نقطه ای نزدیک هم مدفون هستند و اگر امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ نیز در مدینه رحلت می کردند قطعا در این نقطه مدفون می شدند.

از آنجا که امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ دور از موطن اصلی خود بودند لذا قطعا وصیت و یا سفارش کرده بودند که در کنار پدر بزرگوار شان مدفون گردند.

در فقه اسلامی هم آمده است که مستحب است انسان مقبره ای داشته باشد که مالکیت آن از آن خودش باشد تا در آن دفن شود و هم چنین اقرباء و خاندانش در آن دفن گردند.[3]

علاوه بر آنچه نقل شد باید به این نکته نیز اشاره نمود که در بیت یا خانه دفن کردن در آن عصر و زمان مرسوم و معهود بوده و اکثر بزرگان در خانه هایشان دفن می شدند.[4]

با توجه به مطالب ذکر شده معلوم می شود که چرا امام حسن عسکری ـ علیه السلام ـ و یا سایر ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ را در خانه های خودشان دفن کردند که به صورت خلاصه بیان می شود:

1. اینکه انبیاء و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ و صلحاء دوست داشتند در محلی که رحلت می کردند دفن شوند.

2. در جامعه عرب رسم بر این بود که بزرگان قوم را در خانه های خود درکنار هم دفن می کردند.

3. مستحب است که انسان برای خود و خاندانش مقبره ای مشخص داشته باشد.

4. چنانچه ائمه پیشین هم چه در بقیع و چه در کاظمین و سامراء از این روش استفاده کردند و در خانه و ملک شخصی خود مدفون شدند تا در آینده افراد مغرض نسبت به محل دفن آن حضرات ادعایی نداشته باشند.

[1]. شیخ مفید، الارشاد، قم، موسسه آل البیت، 1413ق، ج2، ص336 و شوشتری، نور الله، احقاق الحق، قم، مکتبه آیت الله مرعشی نجفی، 1409ق، ج29، ص61.

[2]. صالحی شامی، محمد، سبل الهدی و الرشاد، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1414ق،ج10، ص483.

[3]. شیخ طوسی، المبسوط، تهران، حیدری، 1387ق، ج1، ص188.

[4]. مازندرانی، محمد صالح، شرح اصول کافی، بی جا، بی تا، ج6، ص159.

برف پاییزی در حرم امام رئوف علیه السلام

محمد احمدزاده — 2015-12-11T12:01:29+01:00

ماجرای طلب حلالیت پیامبر(ص) از مردم به روایت رهبرانقلاب

محمد احمدزاده — 2015-12-09T15:39:00+01:00

به گزارش گروه سیاسی خبرگزاری دانشجو، پایگاه اطلاع رسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله العظمی خامنه ای در آستانه سالروز رحلت پیامبر اسلام حضرت محمد مصطفی صلوات الله علیه وآله، بخشی از متن و فیلم بیانات حضرت آیت الله خامنه ای را در نماز جمعه تهران در 28 اردیبهشت ماه 1380 منتشر کرد.

رهبر معظم انقلاب در این سخنان به نقل ماجرای طلب حلالیت پیامبر صلوات الله علیه وآله از مردم در مسجد می پردازند.

متن بیانات رهبر معظم انقلاب به شرح زیر است:

در مثل چنین روزهایی - روز بیست وهشتم صفر - این نور آسمانی، این انسان والا و این پدر مهربان از میان مردم رفت و آنها را غمگین و داغدار کرد. روز رحلت پیغمبر و قبل از آن، روزهای بیماری آن حضرت، روزهای سختی برای مدینه بود؛ به ویژه با آن خصوصیاتی که اندکی قبل از رحلت پیغمبر پیش آمد. پیغمبر به مسجد آمد و روی منبر نشست و فرمود: هر کس به گردن من حقّی دارد، آن حق را از من بگیرد.

مردم شروع به گریه کردند و گفتند یا رسول الله! ما به گردن تو حق داشته باشیم؟! فرمود رسوایی پیش خدا سخت تر از رسوایی پیش شماست؛ اگر به گردن من حقّی دارید، اگر از من طلبی دارید، بیایید و بگیرید تا به روز قیامت نیفتد.

ببینید چه اخلاقی! کیست که دارد این حرف را میزند؟ آن انسان والایی که جبرئیل به مصاحبت با او افتخار میکند؛ اما درعین حال با مردم شوخی نمیکند؛ جدّی میگوید تا مبادا در جایی به وسیله او، ندانسته حقّی از کسی ضایع شده باشد. پیغمبر این مطلب را دو بار، سه بار تکرار کرد. البته در تاریخ ماجراهایی را آورده اند که من خیلی نمیدانم کدامش و چقدرش دقیق است؛ اما آن مطلبی که غالباً نقل کرده اند، این است که یک نفر بلند شد و عرض کرد: یا رسول الله! من به گردن تو حقّی دارم.

تو یک وقت با ناقه از پهلوی من عبور میکردی؛ من هم سوار بودم، تو هم سوار بودی. ناقه من نزدیک تو آمد و تو با عصا، هی کردی؛ ولی عصا به شکم من خورد و من این را از تو طلبکارم! پیغمبر پیرهنش را بالا زد و گفت همین حالا بیا قصاص کن؛ نگذار به قیامت بیفتد. مردم حیرت زده نگاه میکردند و میگفتند آیا این مرد واقعاً میخواهد قصاص کند؟ آیا دلش خواهد آمد؟ دیدند پیغمبر کسی را فرستاد تا از خانه، همان چوبدستی را بیاورند. بعد فرمود: بیا بگیر و با همین چوب به شکم من بزن. آن مرد جلو آمد. مردم، همه مبهوت، متحیّر و شرمنده از این که نکند این مرد بخواهد این کار را بکند؛ اما یک وقت دیدند او روی پای پیغمبر افتاد و بنا کرد شکم پیغمبر را بوسیدن. گفت: یا رسول الله! من با مسّ بدن تو خودم را از آتش دوزخ نجات میدهم! (امالی شیخ صدوق، 506)

پروردگارا ! به محمّد و آل محمّد، به عزّت و جلالت، برترین درودها و الطاف و تفضّلات خود را، امروز تا ابد بر روح مطهّر پیغمبر عزیز ما بفرست. پروردگارا ! او را از اسلام و مسلمین و از بشریّت جزای خیر عنایت کن؛ ما را امّت او قرار بده؛ ما را رونده راه و صراط مستقیم او قرار بده؛ جامعه ما را شبیه جامعه او کن؛ همّت پیروی از او را به همه ما عنایت کن.

چرایی جلوگیری دشمنان از دفن پیکر مطهر امام حسن(ع) کنار جدشان پیامبر(ص)

محمد احمدزاده — 2015-12-07T15:54:44+01:00

یكی از امامان معصوم و نوه ی بزرگ پیامبر اسلام ـ صلی الله علیه و آله ـ حضرت امام حسن مجتبی است كه مورد ظلم بنی امیه و دیگر دشمنان واقع شده و با زهر كینه به شهادت رسیده و بعد از شهادت نیز، جنازه مطهر آن حضرت مورد حمله و تیرباران واقع شد.[1]

این دشمنان چه كسانی بودند؟ و چرا با امام حسن مجتبی كه به گفته پیامبر سید جوانان اهل بهشت بود این گونه برخورد كردند؟ و هدفشان چه بود؟

به گفته مورخین یكی از افرادی كه در آزار و اذیت امام حسن ـ علیه السلام ـ ، چه در حال حیات و چه بعد از شهادت آن حضرت نقش مؤثری داشت، معاویه پسر ابی سفیان است. او از طرف امام حسن برای آینده ی بنی امیه احساس خطر می‌كرد و سرانجام بادروغ و تزویر جَعده- كه همسر امام حسن بود- را وادار کرد که آن حضرت را به شهادت برساند.[2]

فرد دیگری كه عداوت بسیاری با امام حسن داشت و حتی در جلوگیری از دفن جنازه ی ایشان در كنار مرقد پیامبر نقش مؤثری داشت؛ مروان پسر حكم بود. همان كسی كه پیامبر او و پدرش را به خاطر كارهای خلاف و دشمنی‌هایشان نسبت به اسلام از مدینه بیرون كرده بود،و عمر و ابوبکر از رفع تبعید آنها امتناع کرده بودند اما عثمان در زمان خلافتش آنها را به شهر آورد و مروان را داماد خود كرد. مروان نسبت به خاندان پیامبر بغض و كینه ی شدیدی داشت و هیچ زمانی از آزار و اذیت اهل بیت دریغ نمی‌كرد.

چنانکه می دانید مسلمان شدن بنی امیه و آل ابی‌سفیان از روی ناچاری بودوآن‌ها زمانی مسلمان شدند كه اسلام قدرت حاكم شده بود و آنها برای حفظ جان خود اسلام آوردند.از این رو آنها هیچ وقت با خلوص نیّت مسلمان نشدند و از هر فرصتی برای ضربه زدن به اسلام استفاده می‌كردند. آنها به گفته‌های پیامبر و دستورات حضرت اعتنایی نداشتند. در جریان دفن امام حسن ـ علیه السلام ـ وقتی كه ابوسعید خدری (از اصحاب پیامبر) به مروان گفت: آیا از دفن حسن در كنار جدش ممانعت می‌كنی در حالی كه رسول خدا او را سید جوانان اهل بهشت نامید؛ مروان با تمسخر به او گفت: اگر امثال تو حدیث پیامبر را روایت نمی‌كردند ضایع شده و از بین می‌رفت.[3]

با توجه به روایت می‌فهمیم كه مروان و امثال او چقدر به اسلام پای بند بودند! و حتی سعی داشتند احادیث و سفارشات پیامبر گفته نشود و مردم آنها را فراموش كنند. بنی امیه از اسلام بعنوان سپری برای پیشبرد اهداف خود استفاده می‌كردند.

دلیل دیگری كه در رابطه با جلوگیری مروان از دفن امام حسن ـ علیه السلام ـ گفته شده این است كه چون مروان آن زمان از حكومت مدینه عزل شده بود با این اقدام می‌خواست معاویه را از خودش راضی كند و به این وسیله، خوش خدمتی خود را به معاویه نشان دهد و دوباره به حكومت مدینه برسد و به همین خاطر بعد از اینكه از دفن امام جلوگیری كرد آنرا با آب و تاب برای معاویه گزارش كرد.[4]

فرد دیگری كه در جلوگیری از دفن امام در كنار مرقد پیامبر نقش داشت عایشه دختر ابی بكر و همسر پیامبر بود كه به تحریك مروان[5] و همچنین به خاطر عداوتی كه از امام علی ـ علیه السلام ـ و فرزندان آن حضرت داشت از دفن امام در روضه ی پیامبر جلوگیری كرد. مروان به عنوان سردمدار این فتنه می‌گفت كه چرا عثمان باید بیرون مدینه دفن شود و حسن ـ علیه السلام ـ در كنار پیامبر ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ . در این میان نیز آل امیه و آل ابی‌سفیان و فرزندان عثمان با او همصدا شدند و از این كار جلوگیری كردند. عایشه نیز به فرزندان امام علی ـ علیه السلام ـ مخصوصاً به امام حسن ـ علیه السلام ـ بدبین بود و نسبت به او كینه داشت.

عایشه در جریان دفن امام حسن ـ علیه السلام ـ گفت: می‌خواهید كسی را كه من دوست ندارم به خانه ی من داخل كنید.[6] البته ادعای عایشه هم مانند ادعای سایرین بهانه بود؛ چون عایشه از خانه پیامبر سهم كمی داشت و نمی‌توانست ادعا كند كه خانه همه‌اش مال اوست اما چون از حضرت علی ـ علیه السلام ـ و فرزندان آن حضرت به خاطر وقایعی كه پیش از این جریان اتفاق افتاده بود كینه و عداوت داشت با این بهانه از دفن امام جلوگیری كرد.

هدف دیگری که مخالفین از این اقدام خود داشتند همانا دور کردن خاندان پیامبر ازایشان وجایگزینی وابستگان خود به عنوان نزدیکان پیامبر بود که البته در رسیدن به این هدف توفیق چندانی نیافتند.

معرفی منابع، جهت مطالعه بیشتر:

1ـ زندگانی امام حسن مجتبی، سیدهاشم رسولی محلاتی.

2ـ حیات امام حسن، باقر شریف قرشی.

3ـ علی و فرزندانش، محمدعلی خلیلی (مترجم).

4ـ حسن كیست؟ فضل الله كمپانی.

[1] . قرشی، سید علی اكبر، شخصیت امام مجتبی، چاپ میهن، 1380 هـ ، ص 372، نوبت چاپ اول.

[2] . اصفهانی، ابوالفرج، مقاتل الطالبیین، ترجمه سید هاشم رسولی محلاتی، تهران، كتابفروشی صدوق، 1349، ص 65.

[3] . جعفریان، رسول، حیات فكری سیاسی امامان شیعه، قم، انتشارات انصاریان،‌چاپ پنجم، 81، ص168.

[4] . همان، ص169، به نقل از انساب الاشراف، ج3، ص65.

[5] . مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، مؤسسه وفاء، بیروت، چاپ دوم، 1403 هـ ، ج44، ص157.

[6] . قائمی، علی، در مكتب كریم اهل‌بیت امام حسن مجتبی ـ علیه السلام ـ ، انتشارات امیری، چاپ اول، 74، ص 442، و قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، ج1، انتشارات هجرت چاپ هشتم، 73، قم، ص440.

اندیشه قم

اسرای غیر از خاندان اهلبیت علیهم السلام در کربلا

محمد احمدزاده — 2015-11-26T14:25:24+01:00

یالطیف

پس از عاشورای حسینی، تعداد کمی از اهل بیت و یاران، زنده ماندند. آنان عبارت بودند از زنان و دختران و نیز کودکان که به خاطر کوچکی سن و یا بیماری و جراحت سخت، کشته نشدند، «عمر بن سعد» بعد از شهادت امام حسین ـ علیه السلام ـ زنان، دختران و خواهران و نیز بچه هایی را که زنده مانده بودند و امام سجاد ـ علیه السلام ـ را با خود به کوفه برد.

در میان اهل بیت امام حسین ـ علیه السلام ـ زنان و مردانی نیز بودند که به همراه آنان به اسیری برده شدند. اسیرانی که اهل کوفه بودند با ورود به شهر خود به واسطه شفاعت خویشان و قبائل در کوفه ماندند و از اسارت آزاد شدند. اما خانواده های هاشمی با همان شیوه اسارت، راهی شام گردیدند. لازم به ذکر است برخی از اسرا هم بلافاصله بعد از اسارت به دست دشمنان در کربلا به شهادت رسیدند.

اکنون به کسانی که همراه اهلبیت به اسارت برده شدند، اشاره می شود:

1. عقبه بن سمعان: عقبه، غلام رباب همسر امام حسین ـ علیه السلام ـ بود که به دست «ابن سعد» دستگیر شد و سپس آزاد گردید.[1]

2. نافع بن هلال جملی: او فردی دلیر، قاری قرآن، کاتب حدیث و از یاران امیر مؤمنان ـ علیه السلام ـ بود و در سه جنگ مهم آن روزگار شرکت کرد. نافع پیش از شهادت مسلم، به امام حسین ملحق شد. او در روز عاشورا دوازده تن از یاران عمر سعد را به قتل رساند و سرانجام مجروح شد و بازوانش شکست. «شمر بن ذی الجوشن» با دار و دسته اش او را اسیر کرده، به میان سپاه و نزد عمر بن سعد برد. نافع بن هلال بعد از اسارت به دست «شمر بن ذی الجوشن به شهادت رسید.[2]

3. موقع بن ثمامه صیداوی: موقع، در حماسه عاشورا آسیب دید و به زمین افتاد و قبیله اش او را نجات داده و پس از انتقال به کوفه او را پنهان کردند ابن زیاد چون از این ماجرا آگاه شد کسی را در پی کشتن او فرستاد، ولی با وساطت جمعی از بنی اسد از قتل «موقع» صرف نظر کرد و سرانجام او را با غل و زنجیر به «زاره» تبعید کرد.[3]

4. سرار بن منعم بن ابی عمیر نهمی: او در حماسه کربلا مجروح و اسیر شد. عمر بن سعد، قصد کشتن او را کرد، اما قومش مانع کشتن او شدند. «سوار بن منعم» پس از گذشت شش ماه از حادثه، در گذشت.[4]

5. وهب بن وهب: او مردی مسیحی بود که به همراه مادرش، نزد امام حسین آمده و مسلمان شد و به اتفاق مادر خود، آن حضرت را در کربلا همراهی کرد. وهب روز عاشورا، سوار بر اسبی شد و در دست خود عمود خیمه ای را گرفت و به مصاف دشمن رفت و چند نفر از آنان را کشت و آن گاه به اسارت در آمد. سپاهیان دشمن او را نزد عمر بن سعد بردند. ابن سعد نیز دستور داد تا سر وهب را قطع کرده، به سوی یاران امام پرتاب نمودند.[5]

6. ام عمرو: «ام عمرو» زنی بود که به همراه شوهر و فرزندش عمرو از مکه به کاروان امام پیوست.شوهر و فرزند او در روز عاشورا به شهادت رسید و خود نیز به اسارت برده شد.[6]

7. فضه کنیز حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ : او نیز از دیگر زنانی بود که در حادثه کربلا به همراه اهل بیت امام حسین ـ علیه السلام ـ اسیر شد.[7]

8. ام وهب: در کربلا دو زن با کنیه «ام وهب» بوده است که یکی از آنها در روز عاشورا به شهادت رسید. دیگری به نقل شیخ صدوق زنی مسیحی بودکه به همراه فرزندش وهب نزد امام حسین ـ آمده، مسلمان شدند. چون فرزندش در روز عاشورا به شهادت رسید سرش را بریدند و به سمت خیمه یاران امام حسین پرتاب کردند. ام وهب سر فرزند را برداشت و آن را به سمت دشمن انداخت. سر وهب به مردی از سپاه دشمن اصابت کرد و او را کشت. ام وهب آن گاه شمشیری برداشته و به سمت میدان رفت، امام به او فرمود، ام وهب! برگرد و جای خود بنشین، خداوند جهاد را از شما زنان برداشته است، همانا تو و فرزندت، همراه جدم رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در بهشت خواهید بود.[8] او نیز به احتمال قوی به اسارت برده شد.

لازم به ذکر است غیر از اهلبیت امام حسین ـ علیه السلام ـ جمع زیادی از زنان و کنیزان در کربلا بوده و به همراه اهلبیت امام حسین ـ علیه السلام ـ به اسارت برده شدند؛ همان گونه که نقل شده است، وقتی حضرت زینب ـ سلام الله علیها ـ وارد مجلس «عبید الله بن زیاد» شد، دستور داد کنیزان اطراف اش را بگیرند.[9] اما درکتاب های معتبر تاریخی و حدیثی نامی از آنان ذکر نشده است.

[1] . ابی مخنف، وقعة الطف، تحقیق محمد هادی یوسفی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1367 ش، ص 257.

[2] . سماوی، طاهر، ابصار العین، تحقیق، محمد جعفر طبسی، قم، مرکز الدراسات الاسلامیه، 1419 ق، ص 147 ـ 150.

[3] . سماوی، طاهر، پیشین، ص 136.

[4] . زنجانی، سید ابراهیم، وسیله الدارین، بیروت، منشورات موسسه الاعلمی، 1403 ق، ص 153.

[5] . شیخ صدوق، امالی، بیروت، منشورات موسسه الاعلمی للمطبوعات، ص 137.

[6] . ر.ک: مقرم، مقتل الحسین، قم، مکتبه الشریف الرضی، ص 253.

[7] . سید نعمت الله حسینی، سید الشهداء، قم، عصر انقلاب، چاپ اول، 1381 ش، ج 3، ص 402.

[8] . شیخ صدوق، امالی، پیشین، ص 137.

[9] . قمی، شیخ عباس، منتهی الامال، قم، هجرت، چاپ پانزدهم، 1382 ش، ج 1، ص 626.

ندبه و زاری

محمد احمدزاده — 2015-11-20T09:10:38+01:00

غیبت حضرت مهدی-علیه‌السّلام- برای همة شیعیان، بلكه برای همة‌ مسلمانان بلایی سخت و ابتلایی بزرگ به شمار می‌رود[1].

دروی از امام زمان-علیه‌السّلام- دوری از سرچشمه نور است، و غیبت او همچون نهانی خورشید است كه ظلمت را بر سراپردة هستی می‌گستردو ضلالت و سرگشتگی بندگان خدا را باعث می شود[2]. در چنین شرایط سختی گریه و زاری بندگان در پیشگاه خدا می‌تواند راه نجاتی بگشاید و باران اشك بلازدگان می‌تواند شعله‌های فتنه را خاموش سازد.

«وَ أخْذْنا أهْلَها بِالبأساءِ وَ الضَّرّاءِ لَعَلّهُمْ یَضّرَّعُونَ».

«آنان را به سختی‌ها و گرفتاری‌ها و شداید روزگار مبتلا می‌سازیم، شاید كه به درگاه خدا تضرّع و زاری نمایند».

این سنّت بی‌تبدیل خداست كه سرنوشت آدمیان را براساس انگیزه‌ها عمل كرد‌های آنان تقدیر می‌فرماید، تا آنان را در اثر ناسپاسی‌ها،‌پیمان‌شكنی‌ها، شرارت و نافرمانی‌های خود آنان به گرفتاری‌های فراوان و مشكلات طاقت‌فرسا دچار می‌سازد، امّا همواره براساس رحمت و عطوفت خویش به بركت یك بازگشت پشیمانانه و درخواست ملتمسانه و گریة عاجزانه، رهایی و آسانی را جایگزین گرفتاری و مشكلات می‌سازد.

«وجود امام زمان-علیه‌السّلام- لطف است و غیبت او از ماست»[3].

غیبت پی‌آمد كفران نعمت ولایت است، نتیجة قدر ناشناسی انسان‌ها نسبت به مقام عظمای امامت است، اثر طبیعی سوزاندن پرچم‌ هدایت و درهم شكستن كشتی نجات اهل بیت‌ -علیه‌السّلام- است.

و چه زیباست كه در روایات فرموده‌اند:

«لایَنْجُو مِنْها إلّا مَنْ دَعی دُعاءَ الغَریقْ»[4].

«از غیبت و مشكلات آن نجات نمی‌یابد مگر كسی كه دعاء غریق را بخواند-یا چونان انسان گرفتار شده در غرقاب، با نهایت بیچارگی و شدّت اضطراب خدا را بخواند»[5].

و همین است سرّ این همه تأكید بر مداومت نسبت به دعای ندبه، دعای زاری منتظران، دعای گریة چشم انتظاران، دعای ندبه‌ای كه در آن می‌خوانیم:

تا كی سرگشته و سرگردان تو باشم؟ مولای من!

تا كی و با چه بیانی تو را بستایم و چگونه نجوا سر كنم؟

برمن سخت است كه از غیر تو پاسخ شنوم و جز تو دلداریم دهد.

بر من سخت است كه من بر تو بگریم و دیگران تو را واگذارند.

بر من سخت است كه سختی‌ها نه بر آنان بلكه بر تو وارد آید.

آیا كمك‌دهنده‌ای هست كه پا به پای او ناله‌های طولانی و گریه‌های همیشگی داشته باشم؟

آیا زاری‌كنندة بی‌تابی هست كه در تنهایی‌هایش با زاری و بی‌تابی خود یاریش كنم؟

آیا چشمی هست كه خار در آن خلیده باشد و چشمان من در ناراحتی و دردِ این خار خلیدگی، با آن همراهی كند؟

آه، ای فرزند پیامبر آیا به سوی تو راهی هست، تا شرف دیدار حاصل آید؟

«اللهم إنّا نَرْغّبُ اِلیْكَ فی دَولَةٍ كَرِیَمة تُعِزُّ بِهَا الإسلامَ وَ اَهْلَهُ وَ تُذِلُّ بِهَا النِّفاقَ وَ اَهْلَهُ ‌وَ تَجْعَلُنا فیها مِنَ الدُّعاةِ اِلی طاعَتِكَ وَ الْقادَةِ اِلی سَبیلِكَ وَ‌ تَرْزُقُنا بِها كَرامَةَ الدُّنیا وَ الآخِرَةِ».

[1] . كمال‌الدین، شیخ صدوق، ص335.

[2] . مدرك پیشین، ص342.

[3] . كلامی مشهور از مرحوم خواجه نصیرطوسی.

[4] . كمال الدین، شیخ صدوق، ص349.

[5] . كمال الدین، شیخ صدوق، ص349.

آیا کم یا زیاد نمودن اذکار اثر آن را از بین می برد

محمد احمدزاده — 2015-11-07T14:52:50+01:00

اعداد ارواح و حروف اشباح هستند، و تعداد هر ذکر مانند دندانه‌های یک کلید است، اگر آن دندانه‌ها کم یا زیاد شوند در باز نمی شود، و زیادی بر تعداد ذکر اسراف و کم کردن از تعداد ذکر اخلال است.

، معمولاً همه ما روزانه اذکاری را به تعداد معین به زبان جاری می کنیم مانند تسبیحات حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله علیها. اما سئوالی که در اینجا پیش می‌آید این است که اگر این اذکار را کمتر یا بیشتر از حد معین بگوییم، چه می‌شود؟ در این باب حکایتی نقل شده است:

"عالمی به مسجد وارد شد. دید یک نفر می گوید (لا سبحان الله لا سبحان الله)! عالم از او پرسید: این چگونه ذکری است؟ گفت: من می خواستم سی و سه مرتبه بگویم سبحان الله، اما اشتباها چهل مرتبه گفتم. اکنون آن هفت مرتبه زیادی را برمی گردانم!"

حال سوال اینجاست، زیاد و یا کم گفتن ذکری با عدد معین اشکال دارد یا خیر؟ و آیا به اثر آن ذکر لطمه می زند؟

حروف اذکار مانند یک شبح‌اند اما حقیقت و روح ذکر تعداد آن است که (الحروف اشباح و الاعداد ارواح). برای روشن شدن موضوع نکته‌ای بسیار مهم از کتاب هزار و یک نکته حضرت علامه حسن‌زاده می‌خوانیم:

"باید بدانی که الاعداد ارواح و الحروف اشباح و العدد کاشنان المفتاح، اذا نقصت او زادت لا یفتح الباب و الزیاده علی العدد المطلوب اسراف و النقص منه اخلال"

معنی: اعداد ارواح و حروف اشباح هستند، و تعداد هر ذکر مانند دندانه‌های یک کلید است، اگر آن دندانه‌ها کم یا زیاد شوند در باز نمی شود، و زیادی بر تعداد ذکر اسراف و کم کردن از تعداد ذکر اخلال است.

یکی از مشایخ روایت می کرد که: در سوره یس اسمی هست که بر طرف می شود به برکت آن کوری مادر زاد و پیسی. او را گفتند که آیا اگر کسی تمام سوره را بخواند نفعی از این مقوله که می گویی به او خواهد رسید؟ جواب داد: هر گاه حکیم یک دوا را برای مرضی مقرر کرده باشد و آن دوا در دکان عطاری باشد و مریض برود تمام ادویه ی دکان او را بخورد، آیا نفعی به او خواهد رسید؟" (۱)

با توجه به نکاتی که در بالا آمد مشخص می شود که اذکار بدون اعداد مقرر شده، کالبدی بی روح هستند و تصدیق می کند آن که بی روح است نمی تواند زنده کند و اثری بگذارد.

پس نتیجه می‌گیریم باید اذکار به همان تعدادی که دستور آن داده شده است، گفته شوند، بدون یک عدد زیادی یا کم، مثلا تسبیحات حضرت فاطمه زهرا باید به همان تعداد وارد شده در روایت (۳۴ الله اکبر، ۳۳ الحمدلله، ۳۳ سبحان الله) گفته شود. نکته مهم این است که مبادا دقت در رعایت کردن تعداد اذکار سبب وسواس یا مانع حضور قلب شود.

------------------------------

پی نوشت:

1. هزار و یک نکته، نکته

رجانیوز

اعتبار سند زیارت عاشورا

محمد احمدزاده — 2015-10-20T15:00:55+01:00

زیارت عاشورا با مجموع درسهای عقیدتی، سیاسی، فكری و انزجار از دشمنان اهل بیت عصمت و طهارت كه در حكم محك و معیاری است كه سَره را از ناسره جدا می كند و تقدم تبرّی است بر تولّی دعا و نیایش به درگاه خداوند و درخواست توفیق انتقام از دشمنان و باز تمنّای اوست كه هر كدام از آن ارزشهایی را ارائه می دهد و سر فصلهای غیر قابل تردیدی را فرا راه انسان می گشاید و می تواند آدمی را در پیمودن راه راست و رسیدن به حقیقت راسخ و استوار نماید.

این زیارتنامه توسط امام باقر ـ علیه السّلام ـ به شیعیان تعلیم داده شده است و تنها یك زیارتنامه جهت عرض ادب ظاهری به محضر امام حسین ـ علیه السّلام ـ و یاران ایشان نبوده بلكه خود منشوری است كه از هر جهت نوری از آن جلوه گر است چرا كه این صحیفه بهانه ای است برای بیان مختصر امّا كامل از اسلام شناسی، معرفت‌شناسی، امام شناسی، جامعه شناسی و انسان شناسی.

زیارت حسین بن علی ـ علیهما السّلام ـ در كتابهای ادعیه و مزار وارد شده است و در طول سیزده قرن علما و دانشمندان بر خواندن آن در روز عاشورا بلكه در طول سال عنایت خاصّی داشته و همگان را به آن سفارش كرده اند.

اكنون اسناد این زیارت را كه عمدتاً از نوشتار استاد آیت الله سبحانی است می آوریم.[1]

1. شیخ طوسی (385 ـ 460 ه‍.ق) در كتاب «مصباح المتهجد و سلاح المتعبد»[2] آن را به سه طریق نقل كرده جز این كه طریق نخست مربوط به بیان ثواب زیارت امام حسین ـ علیه السّلام ـ می باشد و ارتباطی به نصّ زیارت معروف ندارد ولی دو سند دیگر مربوط به زیارت رایج است و ما به بررسی این دو سند بسنده می كنیم. شیخ در كتاب مصباح المتهجد زیارت عاشورا را با سند یاد شده در زیر نقل می كند كه همه این مشایخ از ثقات می باشند. وثاقت آنها مورد پذیرش تمام علماء رجال می باشد. افرادی كه در سلسله سند شیخ واقع شده اند عبارتند از: محمد بن اسماعیل بن بزیع و او از صالح بن عقبه و سیف بن عمیرة و او از علقمه بن محمد حضرمی و او از امام باقر ـ علیه السّلام ـ.

علقمه به امام باقر ـ علیه السّلام ـ می گوید: امروز دعایی (مقصود كیفیت زیارت امام حسین ـ علیه السّلام ـ است) یاد من بده كه هر موقع خواستم آن حضرت را از نزدیك زیارت كنم آنرا بخوانم و دعایی یاد من بده كه هر موقع خواستم آن حضرت را از دور و از خانه ام زیارت كنم، بخوانم. علقمه می گوید: امام ـ علیه السّلام ـ به من گفت هر موقع دو ركعت نماز گزاردی ... .

در مورد معتبر و ثقه بودن افرادی كه شیخ طوسی در سند خود از آنها نام برده می توان به كتب رجالی مراجعه كرد.[3]

سند دوم شیخ طوسی بدین صورت است:

وی روایت را از كتاب محمد بن خالد طیالسی گرفته است. آیة الله سبحانی در این باره می فرماید: سند شیخ طوسی به كتاب طیالسی در غایت اتقان و صحت است.[4] چرا كه بزرگان حدیث از او نقل روایت نموده و بر او اعتماد كرده اند.[5] و محمد بن خالد طیالسی از سیف بن عمیرة و او از صفوان بن مهران جمّال كه هر دوی اینها نیز به تصریح نجاشی ثقه می‌باشند[6] این زیارت را نقل كرده اند. با بررسی مختصری كه از اسناد شیخ طوسی به عمل آمد این نتیجه حاصل شد كه سند زیارت عاشورا كه از طریق شیخ نقل شده كاملاً صحیح و معتبر است.

2. سند دوم زیارت عاشورا سندی است كه در كامل الزیارات[7] جعفر بن محمد بن قولویه (م 367 ه‍.ق) نقل شده‌است.

ابن قولویه به دو سند آنرا نقل كرده كه عبارتند از:

الف ـ حكیم بن داود، كه از مشایخ بلاواسطه ابن قولویه بود و به تصریح وی ثقه است. وی از محمد بن موسی همدانی كه جرحی درباره او وارد نشده و سپس او از محمد بن خالد طیالسی و او از سیف بن عمیره و او از علقمه بن محمد حضرمی كه قبلاً ثابت شده كه همگی از ثقات اند.

پس نخستین سند كامل الزیارات سند معتبری می باشد.

ب ـ سند دوم از طریق محمد بن اسماعیل و او از صالح بن عقبه و او از مالك جهنی است، دربارة دو شخصیت نخست بیان شد كه اولی از اكابره مشایخ شیعه و دومی از راویان مقبول الروایة است اما درباره مالك جهنی هر چند در كتب رجالی توثیق خصوصی وارد نشده است ولی شخصیت هایی مانند: علی بن ابراهیم و یونس بن عبدالرحمان و عبدالله بن مسكان با واسطه یا بی واسطه به نقل روایت از او پرداخته اند و شیخ مفید در ارشاد ابیاتی از او در مدح امام باقر ـ علیه السّلام ـ نقل كرده كه حاكی از ولاء خاص او به خاندان رسالت می باشد.[8]

با توجه به این قرائن می توان او را فرد مقبول الروایة خواند.

از این بحث نتیجه می گیریم:

1. سندهای چهار یا پنچگانه هر یك دیگری را تأیید كرده و مایة اطمینان می گردند زیرا چه بسا سندی به تنهایی اطمینان آفرین نباشد امّا آنگاه كه در كنار سندهای دیگر قرار گرفت از قوت بیشتری برخوردار می شود.

2. مواظبت علماء شیعه بر خواندن زیارت عاشورا در طول این قرون خود می تواند مایة قوت حدیث گردد زیرا چنین اتفاقی از علما و دانشمندان بدون یك مدرك قطعی امكان پذیر نیست و شاید در این میان اسانید دیگری نیز بوده كه به دست ما نرسیده است.

3. مضمون زیارت عاشورا به طور اجمال در دیگر زیارات نیز وارد شده همگی از یك اسلوب و یك نگرش به دشمنان اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ حكایت می كند.

در پایان یاد آوری این نكته لازم است كه برخی عظمت زیارت عاشورا را در حدّی دانسته اند كه آن را از احادیث قدسیه بر شمرده اند. یكی از علمای معاصر در این باره نوشته است: در اینكه زیارت عاشورا از احادیث قدسیه بوده و سلسلة اسناد آن به گفتار خدا و (قال الله) منتهی می گردد شكی در آن نیست و امعان نظر در این مطلب اهمیت زیارت عاشورا را بیش از پیش روشن می سازد كه كلام خداست و سخن عادی نیست.[9]

منابع بیشتر برای مطالعه:

1. شرح زیارت عاشورا، علی اصغر عزیزی تهرانی.

2. حماسة عاشورا به بیان حضرت مهدی (عج)، جلال برنجیان.

3. شرح زیارت عاشورا، میرزا محمد علی چهاردهی.

-----------------

[1] . ر.ك: سیمای فرزانگان، مؤسسة امام صادق ـ علیه السّلام ـ ، چ اول، قم، 1380، ج 3، ص 459 به بعد.

[2] . مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، چ اول، مؤسسة فقه الشیعه، بیروت، 1411 ه‍، ص 772.

[3] . شیخ طوسی، الفهرست، مكتبه المرتضویه، نجف، ص 78 و 85 و 139، نجاشی، رجال نجاشی، دار الاضواء، چ اول، بیروت 1408 ه‍، ج 1، ص 425 و 444 و ج 2 ص 214.

[4] . سیمای فرزانگان، مؤسسة امام صادق ـ علیه السّلام ـ ، چ اول، قم، 1380، ج 2، ص 501.

[5] . ابوالقاسم خوئی، معجم رجال الحدیث، چ سوم، بیروت، 1403 ه‍، ج 16، ص 69.

[6] . نجاشی، همان، ص 425 و 440.

[7] . كامل الزیارات، تحقیق جواد قیومی، مؤسسة نشر الفقاهه، چ اول، قم، 1417 ه‍، ص 325، باب 71.

[8] . الارشاد، تحقیق مؤسسة آل البیت ـ علیهم السّلام ـ ، چ اول، المؤتمر العالمی لألفیه الشیخ المفید، قم، 1413 ه‍، ج 2، ص 157.

[9] . تهرانی، میرزا ابوالفضل، شفاء الصدور فی شرح زیارة العاشورا، تحقیق علی موحد ابطحی، چ سوم، قم، 1407 ه‍، ص 8 و 124 ـ 125.

مقتل عبدالله ابن حسن

محمد احمدزاده — 2015-10-18T14:23:20+01:00

دستش تو دست عمه بود،نگی یه وقت بی اجازه رفت،من قبول ندارم،وقتی رسیدن دیدن دور ابی عبدالله رو گرفتن،زینب تا اینجا محكم دست این بچه رو گرفته بود،همچین كه چشمش به حسین افتاد،هر دو دستش رو بلند كرد، چنان زد به سر خودش،چنان زد تو صورت خودش، وا محمدا،وا علیا، وا فاطمتا،وا حمزتا،وا جعفرا،واحسنا،یه دفعه داد: زد واحسینا. بچه گمان كرد آزاد شده، حالا این اتفاق ها كی داره می افته دقت كن،ابی عبدالله یه نیزه به پهلوش زدند،از سر اسب افتاد،دیگه كشتن حسین تفریحی شد برا لشكر،اگه می خواستن زود كار رو تموم كنند،همون تیر ِ سه شعبه كه به گلوی علی اصغر زدند با همون به گلوی حسین می زدند كار تموم بود،اما عرب ِ جاهلیت یه اخلاق بدی داشت،پیغمبر اومد حكم آورد دیگه این كارو نكنید،چه كاری؟قتلاً صَبرا كه اومده معنیش اینه:عرب دور یه آهو رو می گرفت،ده تا بیست تا با نیزه ها،یه دونه این می زد صبر می كرد،یه دونه اون می زد صبر می كرد،گاهی صد ضربه بیشتر می زدند،از این ذره ذره جون دادن اینقدر وجود شیطانی شده لذت می بردند، دیگه كشتن حسین تفریح شد،لذا من فقط یه نفر رو میگم:سواری است به نام بحر بن كعب این خبیث وقتی ابی عبدالله افتاد زمین،یكی نبود زیر بغلش رو بگیره،هنوز خود به سر داره،زینب داره می بینه،عبدالله داره می بینه،این ملعون چنان به فرق ابی عبدالله زد خود شكافت،فرق شكافت،خود افتاد،هنوز ذوالجناح كنار ِ حسین ِ،دست برد به خرجین اسب یه دستار زردی برداشت سریع زخم سر رو بست،بحربن كعب رفته،تو تاخته بعدی. یه وقت مچ دست میشكنه از آرنج دست تكون میخوره،یه وقت بازو میشكنه دیگه آرنج تكون نمی خوره،اما ترقوه اگه بشكنه،شانه ای كه راسخه به یه طرف می افته، ،یه شمشیر به ترقوه ابی عبدالله حواله كرد،اینجا دیگه عبدالله صدا زد: والله لَا أُفَارِقُ عَمِّی دوید دید بحر بن كعب برای گلوی حسین داره میآد،اگر این ضربه به گلوی حسین می رسید ابی عبدالله به مناجات توی گودال نمی رسید،حسین مناجات گودال رو مدیون عبدالله ِ،عبدالله با خون خودش برا ابی عبدالله سجاده پهن كرد، شمشیر زن قهاریه ،اگه حرمله به تیراندازی مشهوره،بحر بن كعب شمشیر زن قهاریه،ابی عبدالله یه لحظه دید شمشیر یه لحظه ازجلوی چشمش رد شد، اما خون داره می پاشه،نگاه كرد دید عبدالله رسیده،با دستش،با دست خالی اینقدر عجله داشت ترسید نشد یه چیزی از روی زمین برداره،میشه با دست خالی از امام زمان دفاع كرد؟آره این نوه ی فاطمه است،با دست خالی مقابل شمشیر ایستاد،صدای شكستن استخوان اومد،ارباب ما یاده مدینه افتاد كم سن و سال بود می شنید غلاف تیغ می رفت بالا می خورد به دست مادر،یه بار،دو بار،چند بار،هی صدای شكستن استخوان می اومد.بعضی نوشتند عبدالله صدا زد: یَا عَمَّاهُ "عمو جان" ولی بعضی ها نوشتند گفت : وا اُمّا.... آی دست شكسته ی مدینه،بیا ببین دست نوه ات رو بریدند،تا اینجایه مقتل رو همه یه جور نوشتند،از اینجا دو جور می نویسند اما من میگم به طبق قاعده ی فقهی و حدیث شناسی جایی كه جمع امكان پذیر باشه میگن: دوتا رو میشه جمع كرد اگه قابل جمع ِ هیچ كدوم رو نذار كنار،دو جور نوشتند،بعضی نوشتند حرمله یا دیگری گلوی بچه رو نشونه رفت، یه دست حسین كامل از كار افتاده،با یه دستم عبدالله رو بغل كرده،دیدن حسین دیگه دست و بالش بسته است،چطور دیدند علی دستش بسته است هر چی دلشون خواست زدند،چطور دیدند علی دستش بسته است،با غلاف زدند با تازیانه زدند،آقا با لگد زدند،سیلی زدند.دیدن حسین دست و بالش بسته است یه تیر به گلوی عبدالله زدند،سر بالا اومد خون گلو داره به محاسن حسین می ریزه،یاالله،یا الله، یا الله، یه نفر اومد كاكُل عبدالله رو گرفت، دید یتیم رو با یه مكافاتی بزرگ كرده حسین،نشد یه چیزی بخواد حسین نه بگه،كاكُل بچه رو گرفت، قهقهه می زد،خنجر رو كشید جلو چشم حسین،گوش تا گوش بچه. این دست ها بیآد بالا.حسین......ای خدا این جمعیت رو بزودی ِزود، همه رو با هم به كربلای حسین برسان، خدایا به زودی ِ زود همه ی ما رو با هم زائر بقیع بگردان،ضریح بقیع رو به دست پر محبت این مردم،هر چه سریع تر آماده كن، ای خدا فرج منتقم خون حسن و حسین را برسان.