استفاده از تجهیزات لبنیاتی در راستای تولید مواد لبنی روز به روز در حال افزایش می باشد. با توجه به افزایش جمعیت کلی جهان و افزایش درخواست مواد لبنی ، نیاز به تولید بیشتر سبب ورود تجهیزاتی مدرن در جهت تسهیل تولید شده است .

ابزارهای مدرن شامل تمامی ابزارهای مورد استفاده در پروسه ی تولید مواد لبنی می باشد . این ابزارها از زمان تولید مواد خوراکی دام تا زمان بسته بندی محصول در سیستم حضور دارند . در ذیل به معرفی برخی از این دستگاه ها خواهیم پرداخت.

تجهیزات لبنیاتی مدرن :

شیر دوش

شیر دوش ها از اولین تجهیزات لبنیاتی می باشند که در پروسه ی تولید مواد لبنی حضور دارند. این دستگاه ها با شیردوشی تمام اتوماتیک، ریسک ورود آلودگی به شیر را به میزان قابل توجه کاهش می دهند. از سویی دیگر امکان استفاده هر چه آسانتر این دستگاهها سبب کاهش اپراتور ها و همچنین کاهش زمان شیردوشی می شود .

این دستگاه ها در دو نمونه دستی و برقی موجود می باشند . نمونه های دستی به اپراتور برای شیر دوشی نیاز دارد که البته در این پروسه اپراتور با دام و دستگاه در ارتباط نبوده و فقط با اعمال نیروز بسیار کم مکانیکی عملیاتی شیردوشی را با پمپاژ پدال شیر دوش انجام میدهد. در نمونه های برقی اپراتور دکمه ی شروع به کار دستگاه را فشرده و دستگاه به صورت اتوماتیک شروع به کار میکند و در زمان اتمام شیر دام به صورت اتوماتیک پمپاژ شیر را متوقف می کند .

ظرف حمل شیر

پس از عملیات شیردوشی، حمل شیر توسط ابزارهایی مخصوص بنام ظرف حمل شیر انجام میشود که در بیشتر مواقع از جنس آلومینویم ساخته میشوند . این اجناس که به آنها بیدون نیز گفته میشود، دارای دربی مخصوص و چفت شو بوده که امکان ریزش شیر و یا ورود آلودگی به داخل ظرف را به صفر میرساند.

پخت شیر

پس از ورود شیر به کارگاه ، شیر به دو دسته تقسیم می شود . قسمتی به لبنیاتی فروشی رفته و به عنوان شیر خام فروخته میشود. بخش بیشتری نیز در کارگاه باقی مانده تا موادی همچون ، پنیر ، ماست ، کره ، دوغ و خامه تولید شود .

دستگاه پخت شیر در مرحله ی اول این پروسه ی تولید قرار دارد . این دستگاه با افزایش دمای شیر آلودگی های احتمالی موجود در آن را از بین می برد و به صورت مداوم نیز با همزنی شیر سبب همگن شدن شیر نیز میشود .

خامه گیر

بخشی از شیر تولید شده در دستگاه خامه گیر قرار میگیرد . خامه گیر شیر را به دو دسته تقسیم کرده و بخش سنگین آن را با پروسه ای مخصوص از شیر عادی جدا کرده و به عنوان خامه به مخزن مخصوص روانه میکند .

بخش دیگر نیز به صورت شیر بدون چربی در دو عنوان مورد استفاده قرار میگیرد . بخشی به لبنیاتی ها به منظور پخش به عنوان شیر خام ارسال شده و برخی نیز به منظور تولید موادی همچون پنیر و ماست کم چرب مورد استفاده قرار میگیرد .

ماست بند

بخش عمده ای از مواد لبنی در مرحله ی اول به ماست تبدیل میشود . با استفاده از ماست امکان تولید کره و دوغ نیز فراهم خواهد شد . از این رو شیر پس از خروج از دستگاه پخت شیر در دستگاه های مخصوصی به نام ماست بند قرار داده میشوند .

ماست خروجی در دو نوع مورد استفاده قرار میگرد . برخی در بسته های مخصوص به منظور عرضه به بازار بسته بندی شده و برخی نیز در پروسه ی تولید مواد لبنی وارد دستگاه های کره گیر می شود .

کره گیر

دستگاه های کره گیر ، به صورت کاملا برقی و اتوماتیک می باشند . این دستگاه ها نمونه های خانگی نیز دارند که مشک برقی خانگی معروف می باشند. ماست پر چرب که از شیر پر چرب گرفته شده است در داخل دستگاه کره گیر همراه با میزان مشخصی آب قرار داده میشود . کره گیر های صنعتی توان تولید مقادیر بالایی کره دارند ولی در کارگاه ها بیشتر از کره گیر های 200 تا 400 لیتری استفاده می شود .

پس از پروسه ی تولید کره، دوغ نیز از خروجی دیگر دستگاه کره گیر خارج میشود و در بسته های مخصوصی به منظور عرضه به بازار نگهداشته میشود .

کره ها نیز در این مرحله آماده ی ارائه به بازار می باشند .

پنیر ساز

از دیگر دستگاه های مورد استفاده انواع پنیر ساز می باشد . پنیر ساز ها پنیر را با استفاده از شیر حاصل از دستگاه پخت شیر تولید میکنند . در این مرحله نیز تمامی کارهای مورد نیاز به صورت تمام اتوماتیک انجام شده و محصول حاصل با رعایت تمامی موارد بهداشتی بسته بندی میشوند .

شیر سردکن

شیر سردکن از دیگر ابزارهای موجود در صنعت لبنیاتی می باشد . در مراکز بزرگ عرضه ی مواد لبنی به منظور خنک نگهداشتن شیر و دوغ از دستگاه های مخصوصی به نام شیر سردکن استفاده میشود که با خنک سازی مداوم شیر همراه با همزنی آن از کاهش کیفیت شیر جلوگیری میکنند .

این دستگاه ها همچنین در کارگاه های تولید مواد لبنی نیز به صورت گسترده ای مورد استفاده قرار میگرند. بیشتر در مواردی که پروسه تولید مواد لبنی در حال انجام در خط تولید است از این دستگاه به منظور نگهداری هر چه بیشتر شیر های تازه استفاده میشوند .

در انتها ...

بهره گیری از تجهیزات مدرن در پروسه ی تولید چند فایده ی عمده برای تولید کننده ها دارد. در وحله ی اول استفاده از نیروی انسانی کاهش پیدا میکند، در نتیجه بهداشت کلی افزایش پیدا کرده ، اتلاف انرژی کاهش یافته و سود نهایی افزایش پیدا میکند . از سویی دیگر کیفیت مواد تولیدی نیز به میزان قابل توجهی افزایش می یابد . در نتیجه ی این امر بازاریابی محصول بهتر شده و مجددا سبب افزایش سود نهایی حاصل شده برای تولید کنندگان می شود . از این رو می باشد که استفاده از تجهیزات لبنیاتی مدرن در کارگاه های تولید مواد لبنی به صورت روز افزونی در حال افزایش می باشد.
https://drgheshlagh.com