خیلی از مردم آهنگسازی را همان تنظیم می دانند ولی تفاوت بسیاری بین این دو هست
"آهنگسازی به شیوه ، لحن یا( به قول مداح ها) سبک خوانش یک ترانه گفته میشود "
یعنی آهنگساز تعیین می کند یک ترانه با چه لحنی ، در چه گامی ، با چه صدایی ، در چه دستگاهی و چه سبکی (پاپ ، راک ، رپ ، جاز ، بلوز .....) خوانده شود
همچنین اینکه کجای ترانه باید با صدای بلند یا پایین خوانده شود ، اوج و فرود ترانه کجا باشد و برخی اوقات انتخاب ترجیع بند (نقطه اوج ترانه که معمولا تکرار می شود) نیز اگر در ترانه مشخص نشده باشد به عهده آهنگساز می باشد
آهنگساز باید با موسیقی آشنا باشد و
صداها و گام هارا بداند و حدالامکان نوازنده ساز باشد البته هستن کسانی که بدون تسلط به ساز خاصی این کار را انجام می دهند و استعدادی ذاتی است !که اکثر از آهنگسازی های محلی از این قبیل می باشند
آهنگساز معمولا برای آهنگسازی از ساز استفاده میکند و همزمان می نوازد و لحن و حس خود را روی ترانه اعمال میکند البته نواختن ساز اجبار نیست چرا که میتواند با تکیه به تبحر خود و شناخت موسیقی بدون استفاده از ساز و تنها با زمزمه و تکرار ترانه ، آهنگسازی کند .(یکی از آهنگساز بسیار مطرح دنیا- اگه اشتباه نکنم موتزارت- در طول عمرش دست به سازی نزد)
در آهنگسازی حرفه ای مثل ارکسترال آهنگ ساخته شده به صورت نُت یادداشت می شود و پارتیتور نام دارد ولی در آهنگسازی های معمولی یا بهتره بگم ملودی سازی مثل اکثر آهنگایی که این روزا همه جا میشنویم ! معمولا نُت نویسی انجام نمیشه و ملودی ساخته شده با ابزاری معمولا بصورت ضبط کردن ذخیره میشه و اینم نوعی از آهنگسازیه
بنده (محسن احمدی) نیز در حال حاضر بدون نواختن ساز آهنگسازی میکنم یعنی یک ترانه را آنقدر زمزمه میکنم تا لحن مورد پسندم به وجود بیاد و بعد تیکه لحن هارو ضبط میکنم و در آخر یه لحن کلی از موارد ضبط شده رو گلچین میکنم . گاهی اوقات هم یک آهنگ به طور کامل در عرض چند دقیقه ساخته میشه که اصطلاحا بهش میگن جوششی یا الهام و این از لطف خداوند و استعداد خدادادی است :)
یه نکته مهم دیگه هم باید بگم اینه که معمولا مردم آهنگهارو به اسم خواننده اون آهنگ میشناسن و اغلب موارد حتی اسم سازنده اثر رو هم نشنیدن در حالیکه زحمت و کار اصلی یه آهنگ رو ترانه سرا و آهنگساز و تنظیم کننده انجام میدن و خواننده واقعا هیچ کاره است و تنها آهنگ رو اجرا میکنه ! از همه تاسف بار تر اینه که برخی مردم فکر میکنن که شعرهایی هم که خواننده میخونه مال خودشه مثلا میگن به قول فلان خواننده ..........!!!! :|
جا داره یادی کنم از استادان گرانقدر آهنگساز کشورمون بابک بیات ، پرویز یاحقی استاد همایون خرم که مردم سالهای سال با آهنگ هایی که اونا ساختن زندگی کردن و خاطره هاشونو رقم زدن
روحشون شاد
در پایان به برخی از آهنگسازی های ماندگار این بزرگواران اشاره میکنم
برخی از آثار استاد بابک بیات :
مرگ یزد گرد (۱۳۶۰)، نقطه ضعف (۱۳۶۲)، سلطان و شبان (مجموعه ۱۳۶۲)، راه دوم (۱۳۶۳)، ریشه در خون (۱۳۶۳)، مترسك (۱۳۶۳)، آتش در زمستان (۱۳۶۴)، اتوبوس (۱۳۶۴)، جست وجو در شهر (۱۳۶۴)، صاعقه (۱۳۶۴)، ترنج (۱۳۶۵)، تشكیلات (۱۳۶۵)، طلسم (۱۳۶۵)، ایستگاه (۱۳۶۶)، شاید وقتی دیگر (۱۳۶۶)، شكار (۱۳۶۶)، گاویار (۱۳۶۶)، گمشدگان (۱۳۶۶)، مزدوران (۱۳۶۶)، مكافات(۱۳۶۶)، ویزا (۱۳۶۶)، شاخه های بید (۱۳۶۷)،
شب حادثه (۱۳۶۷)، عروسی خوبان (۱۳۶۷)، كشتی آنجلیكا (۱۳۶۷)، تمام وسوسه های زمین (۱۳۶۸)، دستمزد (۱۳۶۸)، دوسرنوشت (۱۳۶۸)، شب مكافات (۱۳۶۸)، شنا در زمستان (۱۳۶۸)، گل سرخ (۱۳۶۸)، پرده آخر (۱۳۶۹)، عروس (۱۳۶۹)، دو فیلم با یك بلیت (۱۳۶۹)، آقای بخشدار(۱۳۷۰)، بهترین بابای دنیا (۱۳۷۰)، عشق من شهر من (۱۳۷۰)، قربانی (۱۳۷۰)، مار (۱۳۷۰)، مسافران (۱۳۷۰)
، موتو (۱۳۷۰)، خوش خیال (۱۳۷۱)، روز فرشته (۷۲/۱۳۷۱)، تماس شیطانی (۱۳۷۱)، آتش در خرمن (۱۳۷۱)، افعی (۱۳۷۱)
، بیا با من (۱۳۷۱)، دیدار (۱۳۷۲)، جنگ نفت كشها (۱۳۷۲)، عروسی خون (۱۳۷۳)، روز شیطان (۱۳۷۳)، توفان (۱۳۷۴)، سرزمین خورشید (۱۳۷۵)، دیپلمات (۱۳۷۵)، حرفه ای (۱۳۷۵)، مردی شبیه باران (۱۳۷۵)، پهلوانان نمی میرند (مجموعه ۱۳۷۵)، مرسدس (۱۳۷۶)، جهان پهلوان تختی (۱۳۷۶)، ساحره(۱۳۷۶)، قرمز (۱۳۷۷)، معصوم (۱۳۷۷)، فریاد (۱۳۷۷)، دوزن (۱۳۷۷)، شیدا (۱۳۷۷)، ولایت عشق (مجموعه ۱۳۷۸) و دستهای آلوده (۱۳۷۸).
تعدادی از آثار بی بدیل استاد همایون خرم :
"توای پری کجایی" (سرگشته)، "امشب در سر شوری دارم" (غوغای ستارگان)، "ساغرم شکستای ساقی" (طاقتم ده)، "رسوای زمانه منم"، "اشک من هویدا شد"،" پیک سحری"، "ساقی ببین"، "آوای خسته دلان"...