سینه زنی درخطه جنوب وخصوصااستان بوشهر
وسایر شهرهای استان که با شکوه خاصی برگزار می شود در نوع خود به مفهوم گونه ای اتحاد و همبستگی است.
به
گزارش نسیم جنوب، همصدایی و همنوایی جمعیت یکرنگی، یکدلی و یگانگی جمع را
باز گو می کند و این همه نشان دهنده ارادت، عشق و علاقه ایشان به واقعه
خونبار کربلا و مولایشان امام حسین (ع) است.عكس هائی از سینه زنی سنتی
بوشهر همراه با توضیحات را می بینید
محرم که می آید نوحه سینه زنی
سنتی در هر کوی و برزن استان بوشهر شنیده می شود نوحه هایی پر سوز و گداز
که از کانون دل نوحه سرا برخاسته و بر دل سوگواران پیشوای سوم شیعیان جهان
می نشیند.
پیشینه
نوحه سرایی بوشهر به شكل كنونی به 100 سال پیش بر می گرد زمانی که ناخدا
عباس دریانورد این سبک را در بوشهر ابداع نمود. وی نوحه می سرود برایش آهنگ
می ساخت و آنرا اجرا می کرد.
مراسم
سینه زنی بوشهری با نوحه خوانی شخصی که به عنوان پیشخوان یا سرخوان شناخته
شده آغاز می گردد. در ابتدای مراسم خردسالان جوانان و دست اندر کاران مسجد
گرد پیشخوان در وسط محل برگزاری مراسم حلقه ای دایره شکل تشکیل میدهند که
به آن «بُر» می گویند.
در
مراسم سینه زنی عده ای مسئول ساختن و کنترل برها می باشند که آنان را «بر
ساز» یا سینه گردان می نامند. شرکت کنندگان برای رعایت نظم و ایجاد فاصله
در بر با دست چپ قسمت راست کمر همدیگر را می گیرند و با دست راست سینه می
زنند. سینه زن ها همراه با حرکت موزون پا، گرد پیش خوان می چرخند و با
همسرایی در جواب نوحه ی پیش خوان او را همراهی می کنند. معمولا در هنگام
همخوانی سینه زده نمی شود.
در
مراسم سینه زنی عده ای مسئول ساختن و کنترل برها می باشند که آنان را «بر
ساز» یا سینه گردان می نامند. شرکت کنندگان برای رعایت نظم و ایجاد فاصله
در بر با دست چپ قسمت راست کمر همدیگر را می گیرند و با دست راست سینه می
زنند. سینه زن ها همراه با حرکت موزون پا، گرد پیش خوان می چرخند و با
همسرایی در جواب نوحه ی پیش خوان او را همراهی می کنند. معمولا در هنگام
همخوانی سینه زده نمی شود.
حلقه
ی سینه زنی رفته رفته با شرکت سینه زنان دیگر گسترش میابد تا جایی که باید
میان این بر برای سینه زنان جدید بر دیگری ساخته شود. بدین ترتیب تا آخر
مراسم بر ساز افزایش تدریجی سینه زن ها را با ایجاد «بُر» اداره کرده و
برای تشکیل «بُر» تازه به جز سینه زن های ماهر محل از افراد سرشناس و
سینه زنان معتبری که از محله های دیگر برای عزاداری آمده اند نیز با در نظر
گرفتن شرایط سنی آنها استفاده می کند.
پس
از اجرای چهار یا پنج نوحه مختلف زیر واحد زمانی که ریتم سینه زنی و نو حه
ها به اوج می رسد نوحه خوان پس از مکثی که حدود ده تا دوازده ضربه سینه
زنی به طول می انجامد با گفتن «واحد» دستوری را برای سینه زن ها صادر می
کند. سینه زن ها که بیش از این همزمان و با جلو و عقب بردن پا ها (برای دور
خوردن) بر سینه های خود می کوبیدند، به پیروی از دستور واحد فقط یک بار آن
هم با جلو آوردن پاهای راست به سینه زنی می پردازند و به این ترتیب ضربه
های سینه زنی به نصف تقلیل می یابد.
پس
از دستور واحد سینه زنی و نوحه خوانی به اوج میرسد و سینه زنان بویژه
آنهایی که در «برهای» داخلی دایره حضور دارند با هم دست ها را به سوی بالا
دراز کرده و هنگام جلو آوردن پاها با خم نمودن بدن محکم به سینه های خود می
کوبند.
واحد، اوج هیجان در مراسم عزاداری است. در این زمان فقط
نوحه خوان است که می خواند و سینه زن سینه میزندولی چیزی نمی خواند همه در
شور و جذبه ای فرو می روند که حتی ضربه های دردناک دست بر روی سینه را
احساس نمی کنند یا حتی به حالت غش و اغما می افتند.
بعد از پایان
سینه زنی، عزاداران یزله یا هوسه می گیرند. نحوه انجام آن بدین صورت است که
افراد با گرفتن کمر فرد جلو، تشکیل یک قطار انسانی داده و با ضرب آهنگ
شعر یزله، به نرمی قدم برداشته و به جلو میروند، گروه پس از طی مسافتی
ایستاده و دایره وار و خمیده به سمت مرکز، با ریتم یزله شروع به سینه زنی
میکنند که اشعار و نوحههایی که در این مراسم می خوانند بستگی به زمان آن
مراسم دارد مثلاً در شب تاسوعا همه با هم می خوانند: "شب تاسوعاست امشب" و
تک خوان در جواب میگوید: "کربلا غوغاست امشب". به این مراسم در گفتار
عامیانه ( هیامظلوم ) هم گفته میشود.