پایگاه جامع اینترنتی بیان

آدمی ساخته افکار خویش است

حدود ایران از شرق به افغانستان و پاکستان و از غرب به ترکیه و عراق، از شمال به جمهوری آذربایجان، ارمنستان، ترکمنستان و دریای خزر و از جنوب به خلیج فارس و دریای عمان محدود می‌شود. ایران به همراه افغانستان و تاجیکستان دارای زبان رسمی فارسی است و دین رسمی آن اسلام است.
ایران به عنوان یکی از کهن ترین کشورها و از اولین پایه گذاران تمدنهای بشری در جهان بشمار می‌رود. این کشور به واسطه قرار گرفتن در منطقه میانی آسیا موقعیتی و همواره نقش راهبردی و استراتژیک مهمی داشته است. ایران عضو سازمان ملل متحد، جنبش عدم تعهّد، سازمان کنفرانس اسلامی، کشورهای تولید کننده و فروشنده نفت: اوپک، سازمان اکو و بسیاری دیگر از سازمان بین‌المللی میباشد. ایران یک کشور نیم صنعتی ولی دارای ذخائر معدنی بسیار مهمی چون: نفت و گاز است. ایران سومین ذخایر نفتی جهان با سهمی حدود یازده درصد ذخایر که حدودا معادل ۱۳۰ میلیارد بشکه میگردد و نیز دارنده دومین ذخایر گازی جهان با سهم  هجده درصدی که تقریبا شامل ۲۶ تریلیون متر مکعب میباشد را در اختیار خود دارد. همچنین ایران دومین صادرکننده بزرگ سازمان اپک است که یا مجموع ذخایر نفت و گاز پتانسیل تبدیل شدن به یک ابرقدرت انرژی را دارد. بیشترین معادن در حال بهره‌برداری در استان‌های خراسان و خوزستان قرار دارند. مهمترین معادن ایران غیر از نفت و گاز شامل: معادن کانیهای فلزی همچون آهن، منگنز، کرومیت، مس، سرب، روی، نیکل، کبالت، طلا، نقره، اورانیوم، گوگرد، نمک، سنگهای تزئینی و ساختمانی و زغال سنگ میباشند.

مشخصات: تعداد استانها : ۳۰، تعداد شهرستانها : ۳۳۵، تعداد بخشها : ۸۸۹، تعداد شهرها : ۱۰۱۵ و تعداد دهستانها : ۲۴۰۰ است. پرچم‌ سه رنگ ایران از سه‌ ردیف افقی مساوی‌ تشکیل شده که‌ شامل رنگهای سبز در بالا، سفید در وسط‌ و قرمز در پایین‌قرار دارد. آرم‌ ملی (الله) با رنگ‌ قرمز در وسط‌ پرچم قرار گرفته است‌. صادرات اصلی ایران شامل نفت،گاز طبیعی، فرش دستباف و ماشینی، میوه، خشکبار (پسته، کشمش، خرما)، پوست‌ و سالامبور، خاویار، محصولات‌ پتروشیمی، منسوجات، پوشاک، محصولات صنایع‌ غذایی‌ و محصولات ساختمانی میگردد. در مقابل عمده واردات ایران:‌ ماشین آلات، صنایع‌ فلزی، مواد غذایی‌ و دارویی‌، خدمات فنی و تکنولوژی و فرآورده‌های شیمیایی‌‌ هستند. ایران یکی از بزرگترین تولید کنندگان محصولات کشاورزی‌ منطقه مانند گندم، برنج‌، غلات، چغندر قند، میوه، دانه‌های روغنی، پسته، بادام، گردو، پنبه، محصولات‌ لبنی، پشم، خاویار و در عین حال به دلیل مصرف بالاتر از تولید از جمله وارد کنندگان این محصولات نیز هست.  واحد پول ایران ریال ایرانی‌ که هر ۱۰ واحد آن معادل 1 تومان‌ است.
حمل و نقل‌: ایران دارای خطوط راه آهن‌ به مساحت حدودا ۷۴۰۰ کیلومتر‌ و ۱۵۸ هزار کیلومتر جاده، در حدود ۴ هزار کیلومتر خطوط لوله تفتی و ۴۶۰۰ کیلومتر خطوط لوله گاز است. مهمترین بنادرایران: آبادان، اهواز، بندر شهید بهشتی، بندر عباس، بندر انزلی‌، بندر بوشهر، بندر امام خمینی،‌ بندر ماهشهر، بندر ترکمن، خرمشهر، نوشهر هستند.


جاذبه های تاریخی
از لحاظ تاریخی تمدن سیلک مربوط به ۷ هزار سال پیش از کهن ترین تمدن های بشری، شهر سوخته، تمدن کاسی ها و اورارتو از کهن ترین آثار تاریخی یافت شده در ایران هستند. تاریخ ایران به بخش تقسیم میگردد: قبل و بعد از اسلام. تمدن های قبل از اسلام بترتیب: مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان و تمدن اسلامی از بعد از سال ۲۰۵ هجری آغاز میگردد. جاذبه های موجود تاریخی ایران شامل: بازارهای قدیمی، مساجد، کاروانسراها، ارگ ها، قلعه ها، کلیساها، آتشکده ها، حمام های قدیمی، محوطه های تاریخی، شهرهای تاریخی، کاخ ها، موزه ها، باغ ها، شهرهای زیر زمینی، معابد قدینی و از این قبیل است

جغرافیای ایران
فلات ایران سرزمینی بلند با ارتفاع حدود ۱۰۰۰ متر از سطح دریا،دارای رشته کوه های مرتفع و ریگزارهای خشک و بی آب و علف میباشد. ایران سرزمینی جهار فصل با کوه های بلند چون دماوند وسبلان، دریاجه های زیبا، رودخانه پرآب، جنگلها و مراتع زیبا در شمال، شنزارهای گرم در کویر لوت، کوه های پوشیده از برف در شمال غرب و سواحل گرم جنوب، تنوع گیاهی و جانوری با حدود ۱۱۵۰ گونه جانوری جرء رتبه های نخستین در جهان میباشد. ایران هر ساله زیستگاه گونه های از پرندگان مهاجر از نواحی روسیه، سیبری است ووجود آبهای گرم در شمال و جنوب باعث تنوع آبزیان نیز گردیده است.همچنین بر اساس آمارموسسه تحقیقات چنگل ها و مراتع ایران، این کشوردر حدود ۱۰ هزار گونه گیاهی و جنگلی در اختیار دارد. طبیعت گردی یکی از جنبه های توریستی ایران است که شامل:، کوه نوردی، غارنوردی، گردشگری عشایری، غواصی، یخ نوردی، دره نوردی، بیابان نوردی، دوچرخه سواری در کویر، سنگنوردی و طبیعت گردی با دوچرخه، آبشارها، دریاچه ها، جزایر قسمتی از این فرصت ها میباشند.

آب و هوای ایران
در کل سه نوع آب و هوا در ایران قابل شناسایی است، آب و هوای بیابانی و نیم بیابانی، آب و هوای معتدل خزر و آب و هوای معتدل کوهستانی. تفاوت درجه حرارت در ایران بین سردترین و گرمترین نقطه تا ۵۰ درجه سانتیگراد میرسد. در مرکز کویر لوت ایران داغ ترین نقطه زمین در تابستان سال های ۲۰۰۴و ۲۰۰۵ به ثبت رسیده است. میزان بارندگی در شمال ایران به بیش از حدود ۲۲۰۰ میلیمتر و در کویر مرکزی ایران کمتر از ۱۵ میلیمتر است. هوای ایران در سواحل شمالی در تابستان گرم و مرطوب، و در زمستان معتدل، شمال غرب و غرب در تابستان معتدل و زمستان سرد همراه با برف و جنوب ایران تابستان بشدت گرم و زمستانی معتدل دارد. ژئوتوریسم یکی دیگر از جاذبه های توریستی ایران محسوب میگردد.

توریست، جهانگردی و ایرانگردی
ایران در موقعیتی منحصر بفرد جغرافیایی میان خلیج فارس و دریاچه خزر بزرگترین دریاچه جهان قرار دارد و دارای تنوع و جاذبه های توریستی در زمینه های تاریخی، هنری، جغرافیایی، مذهبی، طبیعی، سلامتی، ساحلی و دریایی و ورزشی میباشد.
در کل از نظر آب و هوایی ایران در ناحیه استوایی زمین و دارای آب و هوای خشک و بری میباشد. اما بدلیل وسعت و وجود عوارض طبیعی مانند ارتفاعات و دشت ها‌ و مجاورت دریای خزر و اقیانوس هند از آب و هوای متنوعی برخوردار است.


تجارت ایران
تجارت نقش کلیدی در تکمیل روند تولید، صنعت، معدن و کشاورزی را بازی میکند. بازرگانی در واقع با نتیجه کار بخشهای دیگر سروکار دارد، بخصوص نقش مهم بازرگانی خارجی که باعث فروش کالاها در بازارهای جهانی و ورود ارز به کشور میگردد و بخش بازرگانی داخلی نیز موجب توسعه اقتصادی کشور میگردد. توانمندی و پویایی این بخش باعث رضایتمندی تولید کننده، مصرف کننده و رشد کل اقتصاد میگردد. برای مثال از کل رشد ۳ درصدی سال ۱۳۹۳ بازرگانی سهم نیم درصدی داشت و سهم آن در تولید ناخالص ملی همان سال ۱۳.۵ درصد بوده است. صادرات غیر نفتی نقش اصلی توسعه بازرگانی ایران است که هم باعث کاهش وابستگی کشور به درآمد نفتی و هم باعث رفع مشکلات اقتصادی کشور میگردد. براساس آمار گمرک ایران در سال ۱۳۹۳ حجم کل صادرات غیر نفتی ایران معادل 98.5 میلیون تن کالا که حدود 50 میلیارد دلار تن کالا را شامل گردید، و در مقابل 41 میلیون تن کالا به ارزش 52.5 میلیارد دلار حجم واردات غیر نفتی ایران بوده است. بدین ترتیب گردش تجارت خارجی ایران در سال 1393 معادل 102 میلیارد دلار گردیده است. بر اساس این گزارش از این میزان 14 میلیارد دلار مربوط به مایعات گازی, 14 میلیارد دلار محصولات پتروشیمی و ما بقی سایر کالاهای صادراتی ایران را شامل گردیده است.بدین ترتیب مایعات گازی و محصولات پتروشیمی به ترتیب مهمترین کالاهای صادراتی ایران بوده اند. مهمترین شریک تجاری ایران چین با 3.7 میلیارد دلار صادرات در 6 ماه اول سال 1394 بوده است و عراق با 3 میلیارد دلار در ردیف دوم جدول صادراتی ایران قرار دارد. در همین مدت بیشترین واردات ایران نیز از کشور چین با حدود 5.5 میلیارد دلار و امارات با حدود 4.5 میلیارد دلار دومین کشور صادر کننده به ایران بوده است. در عین حال به علت پایین بودن حجم تجارت در 6 ماهه گذشته تراز مثبت تجاری ایران از کارشناسان اقتصادی مفید به نظر نمیرسد، زیرا بخش بازرگانی ایران به اهداف بازرگانی خود که رونق اقتصادی بوده است دست نیافته است. تعرفه ها و وضیت نا بسامان آن در حمایت از تولید کنندگان داخلی, عدم وجود حقوق مصرف کننده در نظام تعرفه ای ایران و قاجاق کالاهای بی کیفیت از عوامل اصلی این حریان میباشد. همچنین محدودیت بازارهای ایران به تعداد کشورهای خاص و وجود تحریمها در سالهای گذشته آسیبهای جبران ناپذیری را بر بازرگانی ایران وارد نموده است. بر اساس آخرین اعلام بانک جهانی در شاخص فضای کسب و کار ایران رتبه 130 در میان 189 کشور جهان کسب کرده است.همچنین اعمال سیاستهای نامناسب برای صادرات و واردات کالا موجب به هم خوردن تنظیم بازار و آسیبهای زیادی به پیکره صادرات ایران گردیده است. بر اساس سند چشم انداز 20 ساله ایران و بر پایه تولید ملی متکی بر منابع انسانی و سرمایه های اجتماعی، ایران جز کشورهای توسعه یافته محسوب گردیده است که زمینه تحقق آن در سطح تجارت داخلی و خارجی تکیه بر صادرات غیر نفتی بوده است.

کشاورزی ایران
کشاورزی ایران از پرسابقه ترین در جهان میباشد. امروزه این صنعت نقش مهمی را در اقتصاد ایران بازی میکند. اما سهم صادراتی این بخش در توسعه اقتصادی و تولید ملی کشور ناچیز و با نوسانات زیادی همراه است، بویژه بحران کم آبی در سالهای اخیر تاثیر بیشتری بر روی تولیدات این بخش داشته است.
همواره یکی از مهمترین دغدغه های دولتها تامین امنیت غذایی و توسعه بخش کشاورزی است. بر اساس آمارهای موجود در ۱۳۹۳ در ۴ بخش اصلی زراعت، باغبانی، شیلات و دامداری  رشد ۶.۶ درصدی را تجربه کرده است و براساس آمارهای سازمان جهانی خواروبار فائو ایران به همراه ترکیه در مقام سوم جهان از لحاظ تنوع محصولات باغی و در تولید ۲۲ محصول کشاورزی جزء ۵ کشور اول دنیاست. عمده صادرات محصولات کشاورزی ایران شامل پسته، انواع توت، خرما، گردو، خربزه و گرمک، زردآلو، گیلاس، گوجه فرنگی و هندوانه است که در سال ۱۳۹۲ مجموعا حدود ۴ میلیون تن انواع مجصولات به ارزش ۵.۱ میلیارد دلار را شامل شد. ایران همچنین واردکننده محصولات کشاورزی  از جمله ذرت دامی، جو، کنجاله، سویا، برنج کامل، موز سبز تازه و خشک، گوشت گاو، روغن خام سویا وآفتابگردان میباشد. واردات ایران در سال ۹۲ حدود ۵۴۰ هزار تن بوده است. یکی از مشکلات اصلی بخش کشاورزی ایران عدم مکانیزه بودن و هدر رفتن آب و انرژی و در نتیجه کاهش تولید است. کشاورزی ایران بخصوص در بخش باغداری به شکل سنتی و با استفاده ۹۰ درصدی از نیروی انسانی امجام میگردد.
ایران جزء سرزمینهای خشک در اقلیم جهانی محسوب میگردد و آب یکی از مهمترین منابع کشاورزی است، بر اساس نظر وزارت نیرو ۹۰ درصد آب مصرفی در بخش کشاورزی صرف میشود این درحالی است که سهم این بخش در تولید ناخالص ملی بسیار کم است. تغییر سیستم آبیاری یکی از مهمترین روشهای کاهش مصرف آب در این بخش است.

معادن ایران
ایران جزء ۱۰ کشور نخست جهان و اولین در کشورهای خاورمیانه از نظر ذخائر معدنی است. بر اساس گزارش های موجود، ایران در مجموع ۷ درصد ذخائر معدنی جهان را که شامل ۱۲ معدن از مهمترین معادن جهان است را در اختیار دارد. در حال حاضر ۶ هزار معدن شامل ۶۰ نوع ماده معدنی در این کشور شناسایی شده است . در مجموع ۸ درصد ذخائر روی و ۳ درصد ذخائر سرب جهان و حدود ۳۰ میلیون تن ذخائر شناخته شده مس ایران است.
این کشور چهارمین تولید کننده سنگ تزیینی دنیا و همچنین در ردیف بالای دارندگان ذخائر اورانیوم، زغال سنگ و سنگ آهن در جهان است. مطابق بررسی های به عمل آمده ایران برای ۱۰۰ سال آینده مواد معدنی برای استخراج در اختیار دارد. اما بر اساس آمار جهانی سهم ایران در صادرات مواد معدنی در بازار جهانی بسیار ناچیز است، در سال ۱۳۹۳ برداشت ایران از ذخایر معدنی ۳۴۰ تن بوده که کمتر از ۴/. درصد ذخائر استخراجی است که در استاندارد جهانی باید ۱ درصد باشد. بر اساس نظر کارشناسان سهم معدن در تولید ناخالص ملی میتواند تا ۵۰ درصد افزایش یابد. هم اکنون ۹۷ درصد معادن کشور در اختیار بخش خصوصی و ۳ درصد در اختیار بخش دولتی است این در حالی است که نقش دولت در این صنعت برعکس میباشد. مهمترین فرصت های و روشهای سرمایه گذاری درایران که به صورت رسمی اعلام گردیده شامل فروش و واگذاری طرح یا سهام، دریافت وام و تسهیلات از بانکها و موسسات مالی، گشایش اعتبار اسنادی و فاینانس، مشارکت، بای بک و اجرای پروژه ها میباشند.

صنعت ایران
بر اساس گزارش بانک جهانی سهم ارزش افروده تولیدات صنعتی ایران در سال ۱۳۹۳معادل ۱۰.۴ درصد تولید ناخالص ملی بوده است و براساس آمار بانک مرکزی ایران رشد تولید ناخالص ملی در صنعت ومعدن در سال ۱۳۹۲ منفی ۶ بوده اما این رشد در سال ۱۳۹۳ به مثبت ۲.۸ درصد رسیده است. توجه دولت ایران در سال ۱۳۹۳ به صنایع بزرگ باعث افزایش تولید و رشد اقتصادی کشور در سال گذشته گردید. مهمترین چالش پیش روی صنعت گران و فعالان صنعتی ایران کمبود منابع مالی و سرمایه در گردش است که باعث بحران شدید و رکود و واحدهای صنعتی در ظرفیت تولید گردیده است. کمبود منابع مالی و بانکی مانع اصلی در تامین منابع مالی برای واحدهای تولیدی کوچک گردیده است. برطبق آمار گمرک ایران در بین ۱۰ کالای عمده صادراتی کشور، کالاهای صنعتی نقش مهمی را ایفا نمیکنند و همین آمار در بخش واردات نیز نشان از اولویت کم تولید و مواد اولیه مرتبط به آن است


 برای دریافت این فایل به صورت PDF اینجا را کلیک کنید

موضوع مطلب : ایرانشناسی

برچسب ها : ایرانشناسی ، درباره کشور ایران ، جاذبه های تاریخی ، جغرافیای ایران ، تجارت ایران ، کشاورزی ایران ، معادن ایران ،