بر آن شدیم تا در هر روز ماه مبارك رمضان به بیان معارفی پیرامون یك جزء از قرآن مجید بپردازیم، به همین جهت نكاتی را پیرامون برخی از آیات قرآن كریم در هر روز بیان می كنیم تا علاوه بر انس با قرآن مجید،بتوانیم این كتاب آسمانی را به عنوان یك نسخه مهم برای موفقیت در زندگی فردی و اجتماعی خود عملی كنیم.
بازی با آبروی افراد ممنوع مگر در موارد خاص
قرآن مجید در آیات متعددی از افشای زشتی های مومنان نهی كرده است و این عمل زشت را از گناهان كبیره برشمرده است،اما برای آنكه ین قانون مورد سوء استفاده ظالمان قرار نگیرد تا در سایه سار این قانون دست به هر ظلم و فسادی بزنند،آیات الهی برای این قانون مهم اجتماعی،استثنائی قائل شده اند كه در اولین آیه از جزء ششم قرآن مجید بیان شده است:
«لا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ وَ كانَ اللَّهُ سَمیعاً عَلیماً[النساء:148]خداوند، بانگ برداشتن به بدزبانى را دوست ندارد، مگر [از] كسى كه بر او ستم رفته باشد، و خدا شنواىِ داناست»
در این آیه به افرادی كه مورد ظلم قرار گرفته اند،اجازه داده شده تا با فریاد عدالت خواهی حق خود را از مظلوم بستانند و عیوب و كردار زشت ظالم را به گوش همه مردم برساند،البته تنها عیوبی كه مروبط به ظلم او می شود و باید نسبت به افشای بقیه عیوب خودداری كند.البته در آیات بعدی خداوند متعال اشاره می كند كه اگر مظلوم در موضع قدرت قرار گرفت و گذشت از ظالم یك اثر مهمی در جامعه داشت،اهمیت این گذشت از انتقام بیتشر خواهد بود.
و چهره جامعه اسلامی چه زیبا می شود وقتی افراد با تمسك به این قانون الهی دست از افشای عیوب دیگران به استثنای موارد خاص بردارند و تنها با تكیه بر شنیده ها و شایعات با آبروی افراد بازی نكنند ،مسئله ای كه این روزها به شدت گرفتار آن هستیم و هر دم از این باغ بری می رسد.
خط بطلانی بر یك اعتقاد
خداوند متعال با بیان آیه 157 از سوره نساء یك خط بطلان بر ادعای اهل كتاب مبنی بر فدا شدن و به دار آویخته شدن حضرت عیسی علیه السلام می كشد و این مسئله را به دلیل وجود فرد مشتبه با این پیامبر الهی منتفی می داند:
«وَ قَوْلِهِمْ إِنَّا قَتَلْنَا الْمَسیحَ عیسَى ابْنَ مَرْیَمَ رَسُولَ اللَّهِ وَ ما قَتَلُوهُ وَ ما صَلَبُوهُ وَ لكِنْ شُبِّهَ لَهُمْ وَ إِنَّ الَّذینَ اخْتَلَفُوا فیهِ لَفی شَكٍّ مِنْهُ ما لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ إِلاَّ اتِّباعَ الظَّنِّ وَ ما قَتَلُوهُ یَقینا[النساء:157]و گفته ایشان كه: «ما مسیح، عیسى بن مریم، پیامبر خدا را كشتیم»، و حال آنكه آنان او را نكشتند و مصلوبش نكردند، لیكن امر بر آنان مشتبه شد؛ و كسانى كه در باره او اختلاف كردند، قطعاً در مورد آن دچار شكّ شدهاند و هیچ علمى بدان ندارند، جز آنكه از گمان پیروى مىكنند، و یقیناً او را نكشتند.»
اما اینكه چرا مامورین به اشتباه فرد دیگری را به جای حضرت عیسی به دار آویختند،مفسرین قرآن مجید به برخی از دلائل در ذیل آیه شریفه اشاره كرده اند،دلائلی از جمله:
1-مامورانی كه برای دستگیری حضرت عیسی اجیر شده بودند ،از كشور روم بودند و هرگز حضرت را نمی شناختند و با ادعای برخی از افراد فریب خوردند.
2-حضرت عیسی را دل شب شب دستگیر كردند.
3-شخصی كه ادعا می شود پیامبر خدا بوده است بعد از دستیری به خداوند متعال شكایت كرد، و به گفته مفسرین این شكایت با مقام نبوت منافات دارد.[1]
امام صادق علیه السلام پیرامون این آیه شریفه می فرماید:«غیبت حضرت قائم نیز همین طور است،همانا امت آن را به خاطر طولانی شدن انكار می كنند،برخی می گویند،قائم متولد نشده است،برخی می گویند:متولد شده و مرده است و برخی دیگر می گویند یازدهمین ما عقیم بوده است»[2]
چهار شرط مهم برای موفقیت
«وَ لَقَدْ أَخَذَ اللَّهُ میثاقَ بَنی إِسْرائیلَ وَ بَعَثْنا مِنْهُمُ اثْنَیْ عَشَرَ نَقیباً وَ قالَ اللَّهُ إِنِّی مَعَكُمْ لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ وَ آتَیْتُمُ الزَّكاةَ وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلی وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَیِّئاتِكُمْ وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ فَمَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ مِنْكُمْ فَقَدْ ضَلَّ سَواءَ السَّبیل[المائدة: 12]در حقیقت، خدا از فرزندان اسرائیل پیمان گرفت و از آنان دوازده سركرده برانگیختیم. و خدا فرمود: «من با شما هستم.» اگر نماز برپا دارید و زكات بدهید و به فرستادگانم ایمان بیاورید و یاریشان كنید و وام نیكویى به خدا بدهید، قطعاً گناهانتان را از شما مىزدایم، و شما را به باغ هایى كه از زیر [درختان] آن نهرها روان است در مىآورم. پس هر كس از شما بعد از این كفر ورزد، در حقیقت از راه راست گمراه شده است.»
خداوند متعال در آیه 12 سوره مائده به بیان چهار شرط اساسی برای افرادی كه قصد دارند در مسیر موفقیت قدم بردارند می پردازد،معیارهایی كه با كسب آنها در زندگی می توانید سرعت خود را برای رسیدن به قله های موفقیت در عرصه های فردی و اجتماعی چند برابر كنید:
1- نماز «لَئِنْ أَقَمْتُمُ الصَّلاةَ [المائدة: 12]اگر نماز برپا دارید»
با نماز می توانیم یاری و همراهی خداوند را از آن خود کنیم، چرا که نماز یاد کردن خداوند است و خداوند نیز فرموده است :«فَاذْكُرُونی أَذْكُرْكُمْ وَ اشْكُرُوا لی وَ لا تَكْفُرُونِ[البقرة: 152] پس مرا یاد كنید، تا شما را یاد كنم؛ و شكرانهام را به جاى آرید؛ و با من ناسپاسى نكنید.»[البقرة: 152]
2-زکات«وَ آتَیْتُمُ الزَّكاةَ[المائدة: 12]و زكات بدهید»
پرداخت زکات یکی دیگر از شرائط همراهی خداوند با بندگانش در زندگی است و نماز و زکات آن قدر از اهمیت فوق العاده ای برخودار هستند که خداوند متعال در معرفی موفق ترین بندگانش در دنیا و آخرت از این دو ویژگی استفاده می کند و می فرماید:
«إِنَّما وَلِیُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذینَ آمَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلاةَ وَ یُۆْتُونَ الزَّكاةَ وَ هُمْ راكِعُونَ[المائدة : 55]ولىّ شما، تنها خدا و پیامبر اوست و كسانى كه ایمان آوردهاند: همان كسانى كه نماز برپا مىدارند و در حال ركوع زكات مىدهند»هرچند که مراد از زکات در آیه55 زکات مستحبی است و در فرهنگ قرآن به صدقه مستحبی هم زکات گفته می شود .
3-ایمان و یاری انبیاء«وَ آمَنْتُمْ بِرُسُلی وَ عَزَّرْتُمُوهُمْ[المائدة: 12]و به فرستادگانم ایمان بیاورید و یاریشان كنید»
ایمان به انبیاء و همچنین یاری آنها با تبعیت از دستورات و توصیه های آنها در زندگی نیز یکی دیگر از شرائط همراهی و حمایت خداوند از ما می باشد که در این فراز به آن اشاره شده است.
4)کمک به خلق خداوند «وَ أَقْرَضْتُمُ اللَّهَ قَرْضاً حَسَناً[المائدة: 12]و وام نیكویى به خدا بدهید»
اگر کسی می خواهد یاری خداوند را در تمام لحظات زندگی داشته باشد باید خود از یاری و کمک کردن به خلق خدا امتناع نورزد و همواره در رفع مشکلات مردم پیش قدم باشد.
ماه رمضان فرصت بسیار مناسبی برای فراهم آوردن این معیارها در زندگی ماست،معیارهایی كه دو نتیجه مهم و طلایی در زندگی ما به دنبال خواهد داشت،در دنیا همراهی خداوند متعال را به ارمغان خواهد آورد و در سرای آخرت نیز پاداشی بسیار بزرگ به دنیال خواهد داشت:
«لَأُكَفِّرَنَّ عَنْكُمْ سَیِّئاتِكُمْ وَ لَأُدْخِلَنَّكُمْ جَنَّاتٍ تَجْری مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهارُ[المائدة: 12]قطعاً گناهانتان را از شما مىزدایم، و شما را به باغهایى كه از زیر [درختان] آن نهرها روان است در مى آورم.»
منابع:
[1] تفسیر نور ذیل آیه شریفه
[2]الغیبه:ص170