درمان آرتروز
زانوآرتروز مفصل زانو یکی از شایع ترین علل درد زانو می باشد. انواع مختلفی از آرتروز وجود دارد که می تواند بر مفصل زانو تأثیر گذار باشند. شیوه های درمانی آرتروز زانو با توجه به شرایط و عواملی که باعث ایجاد آن شده، متفاوت است.
استئوآرتریت یا سائیدگی زانو شایع ترین نوع آرتروز زانو می باشد. این بیماری نیز به نام های "آرتروز پوسیدگی و کشیدگی" یا "بیماری مفاصل فاسد" شناخته شده است. در بیماری استئو آرتریت غضروف مفصل دچار ساییدگی و خوردگی تدریجی می گردد. بنابراین، غضروف دیگر قادر به محافظت از استخوان نمی باشد و این امر باعث ایجاد تورم و درد شدید در زانو می گردد. همچنین، فعالیت و حرکت زانو توأم با درد خواهد بود.
آرتروز زانو در افراد مسن تر بیشتر به چشم می خورد. علائم بیماری آرتروز زانو در افراد چاق شایع تر است، بدین گونه که کاهش وزن منجر به کاستن از شدت درد آرتروز زانو می شود. مؤلفه های عمومی (کلی) همچون عوامل وراثتی و خانوادگی در ابتلا به بیماری آرتروز زانو می توان تأثیر گذار باشد. از دیگر عوامل مؤثردر ابتلا به آرتروز زانو می توان به آسیب دیدن زانو، پارگی غضروف و شکستگی استخوان های اطراف مفصل اشاره کرد.
آرتروز زانو بیماری رایجی است که نزدیک 40% افراد بالای 65 سال به آن دچار می شوند. آرتروز زانو درد و ناراحتی های بسیار شدیدی ایجاد می کند. و ممکن است باعث شود که فرد مبتلا به آرتروز زانو در انجام کارهای روزمره اش نیز ناتوان شود. برای آشنایی بیشتر با درمان آرتروز زانو ادامه مطلب را مطالعه فرمایید
علائم آرتروز زانو
وضعیت علائم آرتروز زانو غالباً به صورت فرآیند تدریجی است، اما ممکن است علایم با یک صدمه کوچک یا استفاده بیش از حد از زانو بدتر می شوند.
گزارش های مبتلایان به آرتروز زانو نشان از آن دارد که علائم برای مدت طولانی وجود داشته و به تدریج شدت درد آرتروز زانو با صدای تق تق زانو افزایش یافته است.
در اغلب اوقات؛ این علائم به دلیل تغییرات فصلی و آب و هوایی دچار نوسان بوده، به گونه ای که در برخی از ماه های سال شدت درد آتروز زانو کمتر و یا در ماه دیگر علائم و درد بیشتری احساس می شود. از آنجایی که آرتروز زانو درمانی ندارد، یادگیری شیوه های کاهش سرعت پیشرفت آرتروز زانو بسیار مهم است.
شایع ترین علائم آرتروز زانو عبارتند از:
•آرتروز زانو و درد هنگام فعالیت
•آرتروز زانو و کاهش میزان انعطاف پذیری زانو
•آرتروز زانو و احساس سفتی مفصل
•آرتروز زانو و تورم در ناحیه زانو
• آرتروز زانو و ترد شدگی و نازکی زانو
• آرتروز زانو و احساس واماندگی زانو ( احساس کم آوردن در هنگام فعالیت)
•آرتروز زانو و بدشکلی مفصل (پاها حالت قوسی و کمانی شده و زانو هنگام راه رفتن صدای تق تق می دهند)
درمان آرتروز زانو
منظور از درمان آرتروز زانو کاهش درد به منظور بازگشت بیمار به فعالیت های عادی روزانه می باشد.
درمان بیماری آرتروز زانو از مراحل ساده و پایه شروع می شود و تا سخت ترین موارد که احتمالا منجر به عمل جراحی می گردد، را نیز شامل می گردد. ناگفته پیداست که هر مبتلایی (بیماری) متناسب با نوع و شدت بیماری آرتروز زانو درمان می شود که تصمیم در این باره برعهده پزشک متخصص درمان آرتروز زانو (متخصص طب فیزیکی و توانبخشی) می باشد.
درمان های متفاوتی برای آرتروز زانو وجود دارد که بعضی از آن ها ممکن است در بعضی از افراد تاثیر بیشتری داشته باشد و در بسیاری اوقات بیمار مبتلا به آرتروز زانو باید با پزشک خود در انتخاب نوع درمان آرتروز زانو مشارکت فعال داشته باشد.
مهمترین اهداف درمان آرتروز زانو کاهش درد و برگشت کارایی و فعالیت به زانو است. بیماری آرتروز زانو در ابتدا خفیف است ولی ممکن است با گذشت زمان پیشرفت کرده و شدیدتر شود.به طور کلی مراحل درمان شامل موارد زیر می باشند:
درمان آرتروز زانو با تغییر در روش زندگی
مهمترین این تغییرات شامل کاهش وزن است. بسیاری البته نه همه کسانی که آرتروز زانو دارند، چاق هستند و این وزن زیاد موجب می شود فشار بیشتری به زانو وارد شده که نتیجه آن افزایش شدت درد و پیشرفت بیماری آرتروز زانو است.
گاهی اوقات کاهش فقط چند کیلو گرم وزن می تواند زانو درد را تا حد زیادی کاهش داده و کارآیی زانو را افزایش دهد.
بیمار مبتلا به آرتروز زانو باید تا حد امکان از دو زانو و چهار زانو نشستن اجتناب کرده و تا حد امکان برای نشستن از صندلی و برای خوابیدن از تختخواب استفاده کند. توالت های سنتی فشار زیادی را به مفصل زانو وارد می کنند.
پس به بیماران مبتلا به آرتروز زانو توصیه می شود تا از توالت های به اصطلاح فرنگی استفاده کنند. استفاده از پله برای بیماران مبتلا به آرتروز زانو مناسب نیست و راه پیمایی بر روی زمین های سراشیب یا سربالایی مشکل بیمار مبتلا به آرتروز زانو را بیشتر می کند.
درمان آرتروز زانو با کاهش وزن
یکی از مؤثر ترین روش های درمان آرتروز زانو کاهش وزن است. هرچه فشار و وزن کمتری بر زانو وارد شود، زانو دچار آسیب دیدگی کمتری می گردد.
درمان آرتروز زانو با تغییر فعالیت ها
برخی از فعالیت ها به منظور کاهش آرتروز زانو می بایست قطع شوند و شیوه ها و تمرین های جدیدی نیز برای بهبود بهتر آرتروز زانو ممکن است کمک کننده باشد.
درمان آرتروز زانو با نرمش
ورزش های آرتروز زانو بسیار مفید است زیرا عضلات قوی پا از زانو پشتیبانی میکنند و ضربه را قبل از رسیدن به زانو جذب میکنند. تقویت عضلات چهار سر ران باعث افزایش گردش خون در مفصل زانو میشود، تغییرات بیوشیمیایی مفیدی را در مایع مفصلی زانو تحریک می کند و ویژگیهای روان سازی آن را بهبود میبخشد. ورزش همچینن دامنه حرکتی مفصل زانو را بهبود میبخشد. با این حال، در بیماران مبتلا به آرتروز زانو که زانوهای هم ترازی ندارند، گاهی اوقات استحکام بیش از حد عضلات چهار سر ران باعث وخامت شرایط میشود.بیمار مبتلا به آرتروز زانو می تواند زیر نظر فیزیوتراپیست آن ها را یاد گرفته و انجام دهد.
هدف از انجام نرمش در درمان آرتروز زانو
نرمش های طبی چند هدف عمده را در درمان آرتروز زانو دنبال می کنند. در اولین مرحله سعی می شود تا دامنه حرکات زانو توسط نرمش های کششی افزایش یابد.
این نرمش ها سعی در افزایش قابلیت کش آمدن لیگامان ها و کپسول مفصلی و عضلات اطراف زانو دارند تا بدین وسیله دامنه حرکات زانو را افزایش دهند.
در مرحله بعد با انجام نرمش های بخصوصی سعی در افزایش قدرت عضلات ران می شود. با افزایش قدرت این عضلات بخصوص عضله چهارسر ران درد زانو تا حد زیادی تخفیف میابد. نرمش های متعددی در مراحل بعدی می توانند هماهنگی بین کارکرد اجراء مختلف زانو را افزایش داده و بیمار مبتلا به آرتروز زانو را آماده انجام بهتر حرکات روزمره زندگی کنند.
درمان آرتروز زانو با وسایل حمایتی
استفاده از این وسایل حمایتی مانند عصا، کفش های مخصوص و یا استفاده از زانوبند می تواند در درمان آرتروز زانو کمک کننده باشد.
درمان آرتروز زانو با سرما ،گرما و آب درمانی
استفاده از سرما یا گرما و آب درمانی ممکن است در کاهش درد بیمار مبتلا به آرتروز زانو موثر باشند.
درمان دارویی آرتروز زانو
داروهای متعددی در کنترل درد و درمان آرتروز زانو بکار برده می شوند. ممکن است درد یک بیمار با داروی خاصی کاهش یابد که این دارو برای بیمار دیگر موثر نباشد. برای هر بیمار مبتلا به آرتروز زانو ممکن است داروهایی بکار رود که با داروهای بیمار دیگر متفاوت باشد.
درمان آرتروز زانو با داروهای ضد التهابی
مهمترین دسته دارویی که در کنترل و درمان آرتروز زانو کاربرد دارد داروهای ضد التهابی هستند. داروی های ضد التهاب می تواند باعث درمان درد و التهاب در زانو گردند این داروها التهاب مفصل را کاهش داده و می توانند درد آرتروز زانو را تا حدود زیادی کاهش دهند. نیاز بیماران به این داروها متفاوت است.
گاهی درد آرتروز زانو با مصرف مقدار کمی دارو از بین می رود و گاهی بیمار برای کاهش درد نیاز به مصرف مقدار زیادی از این داروها دارد. گرچه تعدادی از این داروها بدون نسخه پزشک برای بیمار قابل دسترس هستند ولی این داروها مانند هر دارویی ممکن است برای بیمار عوارضی داشته باشند.
اگر این داروها بطور مستمر استفاده شوند بعد از مدتی تاثیر آن ها کم می شود. همچنین این داروها ممکن است با بعضی دیگر از داروها بطور مثال با داروهایی که برای رقیق کردن خون از آن ها استفاده می شود تداخل داشته باشند بنابراین قبل از استفاده از این داروها حتما با پزشک متخصص درمان آرتروز زانو (پزشک متخصص طب فیزیکی و توانبخشی ) مشورت کنید.
درمان آرتروز زانو با تزریق کورتیزون (نوعی هورمون استروئیدی)
در کاهش درد و التهاب آرتروز زانو مؤثر می باشد
درمان آرتروز زانو با سینویسک (Synvisc)
در تسکین درد آرتروز زانو مؤثر است و نیاز به عمل جراحی آرتروز زانو را به تعویق می اندازد.
درمان آرتروز زانو با آرتروسکوپی زانو
توافق جامعی در مورد نحوه درمان مؤثر آرترو زانو از طریق آرتروسکوپی هنوز هم وجود ندارد. در برخی از علائم ممکن است مؤثر باشد (عملی است برای مشاهده درون مفاصل).
درمان آرتروز زانو با استئوتومی زانو
نوعی عمل جراحی است که در آن استخوان بیمار مبتلا به آرتروز زانو در عمل جراحی و بصورت کنترل شده ای بوسیله جراح و با وسایل خاصی برش داده شده و شکسته می شود. هر چند ممکن است بیماران چندان تمایلی به انجام این عمل جراحی نداشته باشند ولی یکی از شیوه های مؤثر در درمان آرتروز زانو در افراد جوان می باشد.
درمان آرتروز زانو با عمل جراحی جایگزینی غضروف
در این عمل، غضروف ساییده شده بیمار مبتلا به آرتروز زانو خارج می شود و غضروفی پلاستیکی در زانوی بیمار مبتلا به آرتروز زانو جای داده می شود.
درمان آرتروز زانو با جایگزینی جزئی زانو:
در این عمل جراحی قسمتی از زانو جایگزین می شود. در مواردی که آرتروز زانو بسیار حاد باشد از این روش برای درمان استفاده می کنند.
ورزش درمانی آرتروز زانو
تقویت ماهیچه های اطراف مفاصل زانو می تواند باعث کاهش فشار بر روی زانو گردد. پیشگیری از تحلیل (آتروفی) ماهیچه ها یکی از قسمت های مهم در نگهداری و مراقبت از زانو و افزایش عملکرد آن می باشد.
ورزش های مناسب آرتروز زانو
نوع ورزش هایی که بیمار مبتلا به آرتروز زانو انجام می دهد هم در درمان آرتروز زانو مهم است. بیمار باید از ورزش هایی که شامل دویدن و جهیدن هستند اجتناب کند.
شنا و دوچرخه سواری ورزش های مناسبی برای آرتروز زانو هستند.