آریوبرزن، سردار پارسی
آریوبرزن، سردار پارسی
.
آریوبرزن از سرداران ارتش هخامنشی بود که در کوه های
کهکیلویه در مقابل سپاه اسکندر ایستادگی کرد. در این نبرد خواهرش یوتاب نیز در
رکاب او می جنگید. این چنین شد که این دو تن، آریوبرزن و یوتاب، نماد مقاومت در
مقابل تهاجم بیگانه شدند و در دل مردم این مرز و بوم جای گرفتند.
حال زمزمه های ناخوشایندی به گوش می رسد. فرمانده ی سپاه از دادستان یاسوج درخواست نموده که دستور تخریب تندیس آریوبرزن را صادر نماید.
چندی پیش نیز به دستور دادستان شهر ساری اسب های پنجاه و
چند ساله ی میدان امام ِ این شهر را برچیدند. خبرهایی نیز از تخریب تدریجی آثار
هخامنشی به گوش می رسد.
این حرکات خود گویای همه چیز هستند و نیازی به
توضیح و تفسیر نمی طلبند. پس سخن را کوتاه می کنم و فقط می گویم که بر خلاف خیالتان، این حرکات تاریخ ما را از بین نمی برند.
کتاب از زبان داریوش
کتاب از زبان داریوش!
کتاب از زبان داریوش نوشته ی پروفسور هاید ماری کخ، از جمله کتاب هایی است که درباره ی حکومت هخامنشیان به چاپ رسیده است. این کتاب بیشتر به زمان پادشاهی داریوش می پردازد. ولی در کل، متن کتاب درمورد نوع حکومت هخامنشیان و نحوه ی زندگی مردم در آن دوران می باشد. پروفسور کخ در این کتاب به جنبه های مختلف حکومت هخامنشی از جمله نوع زندگی مردم، انواع ساختمان ها و ساخت و ساز ها، ارتش، زنان، نوع لباس و ... می پردازد. این کتاب شامل تصاویر بسیاری نیز می باشد که این به خواننده در فهم متن کتاب یاری می رساند.
نکته ی قوت این کتاب در این است که کاملا بر اساس لوح های ایلامی بدست آمده از تخت جمشید و کتیبه های به جا مانده از هخامنشیان به نگارش در آمده است و از مضامین اساطیری و همچنین نظرات غرض ورزانه ی مورخین یوانی خالی است. بنابراین با کتابی بر اساس واقعیات مواجه هستیم که در آن خبری از توهمات تاریخی و یا نظریات اثبات نشده، نیست.
خواندن این کتاب به تمام دوستداران تارخ کهن توصیه می شود. درضمن این کتاب را می توانید از لینک زیر دانلود نمائید:
دانلود کتاب از زبان داریوش
نماد ِ گل ِ نیلوفر (Lotos)
نماد ِ گل ِ نیلوفر (Lotos)
گل ِ نیلوفر (نیلوفر ابی) از جمله نماد های مهم در باستان بوده است و از شرق تا غرب به این نماد به دیده ی احترام می نگریسته اند.
در هند اعتقاد بر این بوده که بودا در دل ِ نیلوفری زاده شده است
در مصر نیز این گل مقدس به شمار می آمده است.
در قالی های بدست آمده از کاخ پادشاهان آشوری در نینوا (مربوط به هفتصد سال پیش از میلاد) نیز گل های شکفته ی نیلوفر را مشاهده می کنیم!
در ایران نیز این گل از نماد استفاده شده است و طرز استفاده از این نماد در ایران جای بحث و تفکر دارد.
در تخت جمشید در پای ستون ها ، دورتادور کتیبه ها ، در بعضی در سر ستون ها گل های شکفته ی نیلوفر را مشاهده می کنیم به عبارت دیگر در تخت جمشید به وفور به گل نیلوفر بر می خوریم و در کتیبه های تخت جمشید در دست پادشاهان (داریوش و خشیارشا) گل نیلوفری به همراه دو غنچه را می بینیم!
در کاخ آپادانا نیز به نگاره های این گل برمی خوریم.
.
پی نوشت:
هم اکنون نیز دور تا دور سکه های پنجاه تومانی (طرح سیمرغ) را گل های نیلوفر احاطه کرده اند.
آرم بیمه ی پاسارگاد و بانک سامان هم یک گل نیلوفر ِ شکفته است (همانند چیزی که دور تا دور کتیبه های تخت جمشید وجود دارد)
آرم بانک پارسیان یک گل نیلوفر است (به سبک آنچه در دست داریوش و خشایارشا می باشد)
چرا کسی پاسخ نمی گوید؟ (در راستای کم توجهی ِ معنی دار ِ مسئولین به آثار باستانی)
چرا کسی پاسخ نمی گوید؟ (در راستای کم توجهی ِ معنی دار ِ مسئولین به آثار باستانی)
.
مدت زمانی است که نظاره گر ِ رفتارهای عجیب و چه بسا مشکوکی را در قبال ِ آثار ِ تاریخی و حتی مسائل مربوط به پیشینه و فرهنگ باستانمان هستیم! مدتی اعتراضاتی به این اقدامات صورت گرفت که متاسفانه بعد از انتخابات و اتفاقات ِ بعد از آن جهت ِ افکار ِ مردم از اینگونه مسائل دور گشت و به سمت ِ حوادث انتخابات منعطف گردید و در قیل و قال ِ بی نظمی ها صدای این اعتراضات به گوش کسی نرسید. پس رواست که باری دیگر به این موضوع بپردازیم و بپرسیم که چرا کسی پاسخ نمی گوید؟
از جمله ی کم لطفی هایی که نسبت به آثار ِ ملی و تاریخی صورت گرفت، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ساخت سد ِ سیوند که در میان اعتراضات بسیار انجام پذیرفت، بسیاری اعتقاد داشتند احداث و آبگیری ِ این سد می تواند آسیب های جدی و قابل توجهی را به مناطق نزدیک پاسارگاد و شاید خود ِ بنای اصلی ِ آن وارد کند.
اقدام به بازسازی غیر اصولی مقبره ی کوروش! که عکس های منتشر شده از آن به تخریب بیشتر ماند تا تکمیل!
احداث خط ِ راه آهن در مجاورت نقش ِ رستم! کارشناسان به انفجار دیامیت در نزدیکی این مکان ایراد گرفتند اما نکته ی اصلی لرزش هایی است که با هربار عبور قطار به جان ِ بنا می افتد و از عمر و استحکام ِ آن می کاهد!
از این گونه امثال و نمونه ها بسیار زیادند که نه کسی به مراقبت از آثار گمارده می شود و نه کسی پاسخ گو می باشد. در این میان اکثر ِ سایت های وابسته به گروه های حامی میراث باستانی که بدون هیچ جهتگیری سیاسی خاصی خواستار حفظ ِ آثار و ابنیه ی تاریخی بوده اند، به دست ِ فیلتر سپرده شدند!
این اواخر هم که زمزمه ی دستکاری و ایجاد تغییرات معنی داری در کتب درسی تاریخ بر سر زبان ها و نقل محافل ِ فرهنگی تاریخی است!
باید به مسئولین و دولتمردان گوشزد کرد که تاریخ، چه خوب و چه بد، چه سرشار از شرارت و ذلت و چه مملو از غیرت و عزت، تاریخ است! منظور اینکه مربوط به گذشته است و انجام شده! دیگر قابل تغییر نیست! به عبارتی قرار نیست که تاریخ به دلخواه ِ من و یا شما باشد! تاریخ سفارشی نیست، تاریخ حقیقت است! اگر همت دارید آینده را بسازید که تحریف تاریخ آینده ساز نیست!
عین القضاة همدانی
عین القضات همدانی
.
.
چند تا از شخصیت ها همیشه تو کلکسیون ِ مغز من وول وول می خورن و خیلی بهشون علاقه دارم! مثلا محمد علی جمال زاده ، اخوان ثالث ، خیام ، زکریای رازی (که شاید اونجور که باید شناخته نشد) ، میرفندرسکی و خیلی های دیگه
یکی از شخصیت هایی که شدیدا بهش علاقمندم فیلسوف و شاعریه به اسم ِ عین القضاة همدانی
عین القضاة تقریبا هم عصر با خیام بود و تفکراتش هم همچین بی شباهت با تفکرات خیام نبود! (البته تفاوت تفکراتشون از زمین تا آسمون بود!!!!) در کل شور و حرارت عین القضاه کجا و تن پروری و خوشگذرانی خیام کجا!!! عصیان و سرکشی به وضوح از سخنان و اشعار عین القضاه شعله می کشه :
گیرم كه خلق را، اضلال ابلیس كند. ابلیس را بدین صفت كه آفرید؟ دریغا گناه، خود همه از اوست كسی را چه گناه باشد؟
خدایا این بلا و فتنه از توست *** ولیکن کس نمیارد جخیدن
عین القضاه با افکار و اشعارش خلقی رو به آتش می کشید!
آتش بزنم بسوزم این مذهب و کیش *** عشقت بنهم بجای مذهب در پیش
عین القضاه رو میشه از زمره ی مردان آزاد و بی پروای زمان خودش نام برد همون طور که خودش میگه:
آزادی را به انسان بسته اند ، چنان که حرارت را به آتش
و هم اوست که می گوید:
در بتکده گر نشان معشوقه ی ماست *** از کعبه به بتخانه شدن نیز رواست
نظر عین القضاه در مورد ابلیس هم خیلی جالب و خوندنیه:
این جوانمرد، ابلیس، می‌گوید: اگر دیگران از سیلی می‌گریزند ما آن را بر گردن خود گیریم
آخرش هم سرش رو سر همین حرف ها به باد داد! عین القضاه بدستور خلیفه دستگیر و دستور کشته شدنش صادر می شه
عین القضاه در سنین جوانی (در حالی که 33 سال بیشتر نداشت) در مدرسه ای که خودش در آنجا تدریس می کرد به دار آویخته شد! سپس پوست از تنش کندند و جسدش رو در حصیری پیچیدند و به آتش کشیدند جالب اینجاست که خودش نیز آرزومند چنین مرگی بود چنان که گفته بود:
ما مرگ و شهادت از خدا خواسته ایم *** وان هم به سه چیز کمبها خواسته ایم
گر دوست چنین کند که ما خواسته ایم *** ما آتش و نفت و بوریا خواسته ایم
عین القضاه تعبیر بسیار قشنگی از شعر داره که خوندنش خالی از لطف نیست:
جوانمردا
این شعرها را چون آینه دان
آخر دانی که آینه راصورتی نیست در خود
اما هر که نگه کندصورت خود تواند در آن دیدن
همچنین می دان که شعر را در خود هیچ معنایی نیست
اما هرکسی از او آن تواند دیدن که نقد روزگار و کمال کار اوست
از جمله آثار عین القضات میشه از تمعهیدات اسم برد که از بین نرفته و در دسترس می باشد!
برای دانلود کتاب تمعهیدات روی لینک زیر کلیک کنید:
دانلود کتاب تمعیدات نوشته ی عین القضات همدانی
تکرار تاریخ (به قلم دوست خوبم بهروز)
تکرار تاریخ (به قلم دوست خوبم بهروز)
در زبان مازندرانی داستانی هست راجع به كنس دار!!! كه به دلیل چوب سخت و محكم ان درخت تنه اش به سختی قابل بریده شدن می باشد. و اینكه مردی شروع می كند به بریدن تنه این درخت و همگان با تعجب به كار او می نگرند كه چگونه دسته تبر در برابر ضربه های این مرد دوام می اورد و وقتی به دسته تبر دفت می كنند مشخص می شود كه جنس این دسته از تنه همان درخت است. اری بهترین گزینه چوبی از جنس همان درخت بود. وقتی دقت می كنم در میابم كه سرنوشت روزگار ما نیز به این داستان بی شباهت نیست
اما هر چه با خود عهد می بندم تا تحمل كنم و دم بر نیاورم انگار فایده ای ندارد. اخر دلم می سوزد این روزها. از این تكرار تاریخ. و چه سخت تكرار شونده است این تاریخ
وقتی به این چند روز اخیر و این جنایات و این دادگاهها و نامه ها و بیانیه ها و دل نگرانی ها و اضطراب ها می نگرم ، وقتی می نگرم به سینه شكافته ندا و جمجمه شكسته محسن و اشكهای مادر سهراب و اشكان ۱۲ ساله در بهشت زهرا به همان اندازه كه بغض گلویم را میفشارد ،دلم میسوزد . دلم میسوزد این روزها به حال ان جوانان و نوجوانان دیروز كه یقینآ ان روزها امیدهای امروز سرزمینمان بودند. دادگاههای امروز را كه با ان روزها مقایسه میكنم می بینمنم چقدر بزرگ بود ان جوان نحیفی كه حتی توبه ظاهری را هم نپذیرفت و چوبه دار را شرمسار اشكهای مادری ساخت كه نه مامنی بود برای مویه هایش و نه ازادمردی تا برسد به فریادش. دلم میسوزد برای ان جوان برومندی كه از بین گلوله و قران هر دو را انتخاب كرد و استناد كرد به قران و با این استناد و به حكم همان قران گلوله بارانش كردند. اری پدر حق با تو بود تویی كه با خیلی از ان ها روزگاری را سپری كرده بودی و ان روزها را در زندان به چشم دیده بودی و شنیدن كی بود مانند دیدن
دلم میسوزد برای جوانان امروز این سرزمین كه برای فرداهای بهتر دل بسته بودند به این چریك های كت و شلواری و چگواراهای فكولی ( یا فوكلی یا فكلی یا فوكولی ) . دلم میسوزد برای جوانان امروزمان كه نمادشان چه كسی شده است؟ مهندس موسوی. نخست وزیر ان روزها و ان اعدام ها كه در روزگار عهده داری مسئولیت دم بر نیاورد و امروز كه از اریكه قدرت دور مانده دم از حقوق زندانیان و توجه به رای مردم میزند. دلم میسوزد برای جوانان امروز سرزمینمان كه برای استیفای حق خود باید به دامان این شیخ كروبی پناه برند. او كه امروز نامه می نویسد به هاشمی و ان روزها نامه می نوشت علیه منتظری. اخر جناب شیخ مگر خواسته ان روزهای منتظری چه بود كه انگونه علیه اش بسیج شدید. مگر نه اینكه ان دختركان و دوشیزگان هم فرزندان ایران عزیز بودند.مگر نه اینكه او هم همان میخواست كه امروز شما میخواهید و تنها تفاوتش این است كه او ان روز سهمش را نادیده گرفت و امروز شما از سر سهم خواهی است كه اینگونه خود را در كنار مردم قرار داده اید. مگر نه این است كه او مینوشت وزارت اطلاعات ، ساواك را هم رو سفید كرده است و تو امروز مینویسی كه این رفتار با زندانیان حكومت های دیكتاتوری تاریخ را. و چقدر شباهت و چه سخت تكرار شونده است تاریخ
و اما تو اقای حجاریان تئوریسین اصلاحات و بال چپ خاتمی می بینی كه چقدر زیبا گفته اند كه هر انقلاب فرزندان خود را می بلعد. تو كه از پایه گذاران سازمان اطلاعات ایران بودی شاید هیچوقت به مخیله ات هم خطور نمی كرد كه روزی زندانی و اسیر این درخت پرشاخ و برگی شوی كه روزی خودت بذرش را كاشته بودی
و چه سخت تكرار شونده است تاریخ
این مطلب رو دوست خوبم بهروز نونشته ، برای مراجعه به وبلاگ بهروز خان می تونید از لینک زیر استفاده کنید
پی نوشت : جانا سخن از زبان ما می گویی
پارسیان در کتاب مقدس نوشته ی آلن هانتزینگر
پارسیان در کتاب مقدس نوشته ی آلن هانتزینگر
Persina in the Holy Bible By Allyn Huntzinger
یکی از کتاب هایی که من در بعضی از نوشته هایم از آن کمک گرفتم کتاب "پارسیان در کتاب مقدس" بوده لذا تصمیم گرفتم که لینک دانلود این کتاب را در اختیار دوستان نیز قرار دهم تا شما هم فرصت بهره بریدن از این کتاب را بیابید
این کتاب به بیان آیات و عباراتی از عهدین (عهد عتیق و عهد جدید یا به طوری که عموما گویند تورات و انجیل) می پردازد که در آن ها نامی از ایران برده شده یا یادی از شهریاران ایرانی شده است
در مجموع این کتاب ، نوشته ای جالب و آموزنده است و می تواند چیز هایی به اطلاعات خواننده اش بیافزاید
آلن هانتزینگر که بود؟
آلن هانتزینگر کشیشی است مسیحی که زمانی به ایران آمده بود مسئول تاسیس کلیسا بود
با توجه به وظایف و مسئولیت های این کشیش و مقدمه ای که بر کتاب نوشته ، این طور به نظر می رسد که نویسنده با بیان جایگاه رفیع ایران در کتب مقدس قصد داشت که افکار ایرانیان را به سوی مسیحیت رهنمون شود ، ولی غافل از اینکه این کتاب سراسر تاکید موکدی است بر این که فرهنگ یهودیت تحت سایه ی حکومت ایرانی رشد و نمو نموده است
.
برای دانلود کتاب اینجا کلیک کنید
..............................................
پی نوشت :
این بلاگ نیز پیش تر وجود مشکوک ایرانیان در کتاب مقدس را در متنی کوتاه با عنوان "آیا نگارش مجدد تورات به دستور پادشاهان ایران انجام شد؟" بررسی کرد آن متن را نیز می توانید از لینک زیر مشاهده کنید:
http://lashkhor-sing.mihanblog.com/post/40
بابی کُشی
بابی کُشی
من با پسر دوم ملک المتکلمین هر یک هفته ، دو هفته یکبار به چاپار خانه رفته برای پدرانمان کاغذ می فرستادیم
روزی پاکت به دست به طرف چاپارخانه می رفتیم که ناگهان از وسط میدان شاه غوغای غریبی پیدا شد ، بدانسو دویدیم و هر طور بود خود را به میان جمعیت انداختیم . محشر کبرائی بود هر دقیقه ازدحام مردم زیاد تر می شد . میدان شاه به آن بزرگی داشت می ترکید و به صورت دریای متلاطمی در آمده بود که فوج فوج و دسته دسته مخلوق از زن و مرد در حکم امواج آن باشند و در آن میانه عمامه ی آخوند ها به منزله ی کفی بود که بر سر این امواج نشسته باشد ، وقتی به هزار زور و زجر خود را به وسط انبوه مردم رساندیم دیدیم دو نفر آدم حسابی را در میان گرفته اند و دارند به قصد کشت می زنند . درصدد تحقیق از آن احوال برآمدیم ولی هیچکس اعتنائی به ما ننمود و احدی وقت و حوصله ی سوال و جواب نداشت ! عاقبت پیرمردی را چسبیده گفتیم عمو جان تو را به خدا چه خبر است ؟ بدون آنکه نگاهی به ما بیندازد نفس زنان نفس زنان گفت : "بابی کشی است بزنید" و دیوانه وار خود را به میان آن ولوله و جنجال انداخت . آن دو نفر بیچارگان مظلوم را با سر برهنه شالشان را به گردنشان انداخته بودند و به خواری هرچه تمام تر به خاک و خون می کشیدند . مردم از زن و مرد و کوچک و بزرگ با چشم های از حدقه درآمده که شراره ی تعصب و شقاوت در آن می درخشید مانند سگ های هار و گرگان خونخوار بر آنها حمله می آوردند و در زدن و ضربت وارد ساختن بدانها و در اهانت و شتم و لعن و دشنام های قبیح بر یکدیگر سبقت می جستند
دیوانه وار فریاد می زدند که باید داغ و درفششان کرد ، باید سنگسارشان کرد ، باید چشمشان را درآورد . تکه تکه شان کرد سرشان را زیر طقماق کوبید شمع آجینشان کرد ، گوش و بینیشان را برید ، شقه شان کرد . دم توپشان گذاشت ، گچشان گرفت ، تیربارانشان کرد ، زنده زنده سوزانید ، نعلشان کرد ، طنابشان انداخت ، زنده به گورشان کرد ، به قناره شان کشید ، مثله شان کرد
چوب و چماق و مشت و سیلی بود که بالا می رفت و بر سر و مغز این دو نفر آدم بی یار و یاور پائین می آمد . دیگر هیچ تاب و توانی در بدن آن دو نفر بخت برگشته نمانده بود . رنگشان پریده با چشمان نیم بسته ، ابدا قوت جلو رفتن نداشتند ولی مومنین و مقدسین با شقاوت و قساوتی که تذکار آن بعد از چهل سال هنوز بدنم را می لرزاند آنها را به طرف مسجد شاه که مسند عدل و داد شریعت عظمی بود می کشیدند ، در آن اثنا شخصی پیت نفتی به یکدست و کاسه ی حلبی دسته داری به دست دیگر فرا رسد . در یک چشم بهم زدن آتش از سر و بدن آن دو نفر به طرف آسمان بلند شد . مردم رجاله محض سواب هرکدام از آن نفت کاسه ای به صد دینار خریده به سر و صورت آن ها می پاشیدند
جمعیت چون مور و ملخ از در و دیوار بالا می رفت . فریاد و فغان لعن و سب غلغله در زیر گنبد و بارگاه مسجد انداخته بود . درست مثل روز عاشورا مردم دسته به دسته صدا ها در هم انداخته و دم گرفته بودند و تصنیف ها و هراره هایی را که بالبداهه ساخته بودند می خواندند و دست می زدند . در آن حیص و بیص نا گهان غوغا و همهمه افزون گردید چنانکه گوئی از دهانه ی خشمگیم آسمان گردباد سهمگینی بر امواج آن دریای متلاطم نازل شده باشد . چیزی نمانده بود که ما دو نفر طفل معصوم هم زیر دست و پا له و لورده بشویم . بزودی معلوم شد که یک نفر بابی دیگری را می آورند . سیل جمعیت خواهی نخواهی ما را به طرفی کشانید که تازه وارد را در آنجا بزمین انداخته بودند و حد شرعی در حقش جاری می کردند . نزدیک که شدیم دیدیم آقا محمد جواد صراف مؤسس مدرسه ی خودمان است که با آن جثه ی فربه زیر چوب مثل مار به خود می غلطید و مانند ابل ناقل ضجه می کشید
در آن حیص و بیص در میان جمعیت چشم یک نفر به ما افتاد و اتفاقا ما را شناخت . پرخاش کنان فریاد بر آورد که پدر پدر (به کسر دو حرف اول) سوخته های سگ طوله ها شما بچه بابی ها اینجا گهی می خورید . لرزان و اشک ریزان خود را به هزار زحمت از میان ازدحام بیرون کشیدیم و مانند دو طفلان مسلم از چنگ آن مسلمان از حارث بدتر گریخته دوان دوان به خانه برگشتیم
پ . ن1
برگرفته از خاطرات کودکی ِ استاد ِ بزرگوار سید محمد علی جمال زاده.
پ . ن2
استاد جمال زاده بابی نبود ولی بعلت این که پدرش او را به مدرسه فرستاده بود و همچنین پدرش یک آزادی خواه ِ فراری بود به خانواده ی وی نسبت بابی بودن دادند
قابل ذکر است که سرانجام پدر محمد علی جمال زاده (یعنی سید جمال الدین واعظ اصفهانی) بعد از واقعه ی به توپ بستن مجلس توسط محمد علی شاه ، به جرم آزادی خواه بودن ، در بروجرد دستگیر به دستور امیر افخم به دار آویخته شد.
پ . ن3
این مطالب در تائید کیش بهائی و یا بابی نوشته نشده.
پیشگویی های زرتشت
قسمتی از کتاب زرتشت پیامبری که از نو باید شناخت (نوشته ی کیخسرو شاهرخ) به پیشگویی های زرتشت اختصاص دارد
براساس برخی از نوشته ها این پیش گویی ها در زمان سلطه ی یونانیان بر ایرانیان (اسکندر و وارثان ِ او) توسط موبدان در میان مردم رواج یافتند تا آن ها را به رفع سلطه امیدورار نگه دارند
گویا بعد از حمله ی اعراب نیز چیز هایی از این قبیل توسط موبدان رواج داده می شدند ، بنابراین در مورد اصالت این نوشته ها و این که واقعا متعلق به زرتشت هستند یا نه شک و شبهه وجود دارد ولی این پیشگویی ها در متون پهلوی آمده است بنابراین از نوشته های تاریخی و قدیمی ایران هستند و قابل تاملند
موضوع بیشتر این پیش گویی ها ظهور و علایم ظهور است
می توانید این پیش گویی ها را لینک های زیر دانلود کنید
نوروزتان پیروز
نوروزتان پیروز
توبه ها را بشکنید آمد بهاران
میخانه ها را وا کنید ای باده خواران
پیمانه را احیا کنید ای مُل گساران
باده در ساغر کنید
توبه ای دیگر کنید
خرقه از تن بر کنید
توبه ها را بشکنید
توبه ها را بشکنید آمد بهاران
منابع موجود برای تحقیق در مورد اساطیر ایران
منابع موجود برای تحقیق در مورد اساطیر ایران
(برگرفته از کتاب پژوهشی در اساطیر ایران اثر نیمه کاره ی مرحوم مهرداد بهار)
1 . بندهش (بندهشن)
Zand Akasih
نویسنده : فرنبغ
زمان کتابت : قرن سوم هجری
محتویات کتاب :
بندهش با ایانی شیرین و طرحی استوار سخن را با گفتاری درباره ی بیکرانگی آغازین و کرانه مند بودن گیتی شروع می کند و پس از آن که جهان روشن و تاریکی را نشان داد به بیان خلقت و هجوم اهریمن و نتایج آن تازش می پردازد
سپس ایزدان و دیوان را بر می شمارد و بعد از آن تاریخ اساطیری ایران را از پیشدادیان و کیان تا تاریخ واقعی عهد ساسانیان و بسر رسیدن دولت ایشان را بیان می کند.
سرانجام پیش بینی آینده و فرجام جهان ، رستاخیز و تن ِ پسین (قیامت) مورد بحث قرار می گیرد
این کتاب شامل اطلاعات نجومی و تقویمی ، گیاه شناسی ، جانور شناسی و جغرافیایی آن دوره نیز هست.
2 . گزیده های زاداسپرم
Zatsparam
نویسنده : زاداسپرم پسر جوان جم
زمان کتابت : قرن سوم هجری
محتویات کتاب :
کتاب با گفتاری درباره ی آغاز جهان و آفرینش شروع می شود و سپس ناگهان به شرح زندگانی زرتشت می پردازد و از آن پس گفتاری درباره ی انسان (یعنی روان ، جان و تن ِ وی) دارد و سرانجام درباره ی تن ِ پسین و جاودانان سخن می گوید
3 . روایت پهلوی
The Pahlavi Rivayat
نویسنده : ناشناس
زمان کتابت : احتمالا در اوایل عصر اسلامیِ
محتویات کتاب :
در این کتاب از آیین ها و عادات و آداب دینی گرفته تا جهان شناخت مزدیسنی همه بصورتی در کنار هم قرار گرفته اند.
در این کتاب بعضی اسطوره های مربوط به خلقت و بعضی نکته ها در مورد آیین ها منشایی بسیار کهن دارند.
گوشه هایی از اساطیر مربوط به پایان جهان نیز در این کتاب آمده است
4 . دینکرد
Denkart
نویسندگان : آذر فرنبغ ، آذرباد ایمیدان ، اَشَوَهِشت
زمان کتابت : دوره ی اسلامی
محتویات کتاب :
دینکرد بزذگترین و برجسته ترین اثر مزدیسنی است.
به علت این که این کتاب در زمان رکود خط و زبان ِ پهلوی نوشته شده است بنابراین فهمیدن نثر و مطالب ِ این کتاب بسیار مشکل است.
این کتاب 9 قسمت دارد که 2 قسمت اول ِ آن از دست رفته است.
بخش های دیگر آن مربوط به یزدان شناسی ، مباحث عمومی ، فلسفی ، پاسخ به پرسش ها ، اندرزنامه ها ، زندگی زرتشت ، تاریخ پهلوانان و شاهان است.
5 . زند بهمن یسن
Zand i Vahuman Yasn
نویسنده : ناشناس
زمان کتابت : احتمالا بعد از شکست از یونان و پیش از دوره اشکانیان
محتویات کتاب :
مطالب این کتاب مربوط به پیش گویی های اوهرمزد خدای و گفتگو با زردشت درباره ی آینده ی این سرزمین ، مردم آن و دین مزدیسنی است.
6 . زند وندیداد
Vendided
این اثر ترجمه ی پهلوی از وندیداد اوستایی است
محتویات کتاب :
این کتاب علاوه بر داشتن مطالبی جغرافیایی و تاریخی (هر چند افسانه ای) دارای مطالب بسیار حقوقی و آیینی نیز هست.
7 . متن های پهلوی
The Pahlavi Texts
محتویات کتاب :
این کتاب محتوی سی و هشت مطلب مستقل از یکدیگر است. از جمله یادگار زریران ، شهرستان های ایران ، داستان خسرو قبادان و ریدک ، درخت آسوری ، گزارش شطرنج.
8 . ارداویراف نامه (ارداورازنامه)
The Book Of Arda Viraf
محتویات کتاب :
این کتاب شرح سفر بهدینی مقدس است به جهان دیگر که در طی آن به دیدار اوهرمزد و مشاهده بهشت و دوزخ نایل می گردد.
جشن سده
به هر برزنی جشنگاهی سده *** همه گرد بر گردش آتشکده
جشن سده ، بزرگترین جشن آتش و از نظر بزرگی بعد از نوروز با ارج ترین جشن ایرانیان است
این جشن چهل روز بعد از یلدا و در شامگاه بهمن ماه (آبان روز ِ بهمن ماه) برگزار می گردد
در این مراسم مردم با افرختن آتش بروی پشت بام ها شروع به خواندن سرود می کنند و به این امیدند که سرما رخت بربسته و گرما جایگزین آن شود
سده در زبان اوستایی به معنای طلوع کردن است و در باستان اعتقاد بر این بوده که در شب یلدا نطفه ی مهر بسته می شود و چهل روز (دهم بهمن) بعد مهرگان فرزند خود را تقدیم می کند لذا پس از جشن سده از شدت سرما کم شده و روز به روز گرما فزونی می یابد
در شاهنامه جشن سده جشن کشف آتش توسط هوشنگ است
یکی جشن کرد آن شب و باده خورد *** سده نام آن جشن فرخنده کرد
ز هوشنگ ماند این سده یادگار *** بسی باد چون او دگر شهریار
فردوسی در چند جای شاهنامه نابودی ایران را با مصرع هایی مانند
نه نوروز ماند نه جشن سده
و یا
شدی تیره نوروز و جشن سده
توصیف می کند ، که این عبارات بیان گر اهمیت بسیار زیاد این جشن نزد ایرانیان است به طوری که نابودی آن بیان گر شروع آخرالازمان و فرجام ایرانیان محسوب گشته
پ ن :
واژه ی سده هم به معنی طلوع و هم به معنی غروب می باشد
لذا می توان گفت که انتخاب این واژه برای این جشن به علت طلوع و آغاز گرما (نماد هرمزد و اهورامزدا) و همزمان با آن غروب و پایان سرما (نماد اهریمن و انگره مینیو) بوده است ، (در اعتقادات مردم گرما نیز چون نور می توانسته نماد خوبی ها باشد و همین طور است رابطه ی سرما و تاریکی با بدی ها)
ولی رضا مرادی غیاث آبادی در کتاب "پژوهش های ایرانی" معتقدست که
در حدود پنج هزار سال پیش و در نخستین شب‌های بهمن‌ماه، رویداد جالبی رخ می‌داده كه بعید نیست با آیین‌های جشن سده در پیوند باشد. این رویداد عبارت است از طلوع و غروب همزمان دو ستاره پرنور و درخشان آسمان به نام‌های «سماك رامح» و «نسر واقع» در شمال شرقی و شمال‌غربی آسمان. احتمالاً طلوع و غروب همزمان دو ستاره درخشان آسمان، موجب پیدایی معنای دوگانه و متضاد واژه‌های اوستایی «سد» و «سده»، و نیز عاملی دیگر برای جشن سده بوده است