آویهنگ. عکس آویهنگ. هورامان. اورامان. ژاورود. ژاورود غربی

پیشینه تاریخی و وجه تسمیه روستا:                                                                                                        

بنا به گفته ریش سفیدان روستا (انتقال  اطلاعات روستا به صورت سینه به سینه بوده) که بجز روستای فعلی در 5 مکان دیگر مردم در اطراف روستای حاضر اسکان نموده اند و محل زندگی آنان بوده که مخروبه ها و آثار بجای مانده  شاهدی متقن بر این ادعا می باشد . لازم به ذکر است که با توجه به موجود بودن سنگ تاریخی مسجد (  مسجد عبدالهی ) قدمت روستای چشمیدر به بیش از 500 سال پیش بر می گردد .                                                                            

 وجه تسمیه : دارای سه وجه تسمیه می باشد: 1 . ((  چه شمیه ر )) از  چه شم  و  یه ر  ترکیب گشته است . چه شم همان چشمه می باشد و یه ر  همان عدد 3 می باشد ؛ که سه چشمه در داخل  روستا به نامهای  ( هانه خه لی فه – ها نه قما – هانه وو موسایا ) نمایانگر مفهوم فوق می باشد . 2 . (( چه شمیه ر ))  که قبلآ چشمی زر  بوده است در سالهای پیش مرکز 38 روستا بوده و مردم روستا های اطراف به صورت اقماری جهت کسب و تجارت و همچنین معامله کالا به کالا  به روستای چشمی زر مراجعه نموده و بعد از گذشت زمان به چشمی در  تبدیل گشته است . 3 .  چشمیدر  از  چشمه  و دره گرفته شده است , که قرار گرفتن روستا در بین سه چشمه و دو دره نمایانگر منطق نامگذاری فوق می باشد که دومین وجه تسمیه بنا به گفتار معتمدان و ریش سفیدان روستا صحیح تر می باشد.                                                                  

 وجه تمایز روستای چشمیدر                                                                                                                   

وجه تمایز روستای چشمیدر در محور ژاورود :1) این وستا با حفظ فرهنگ قدیمی خود و حساب ( 3 ماه 3 ماه , قدیمی) فصل کشت و زراعت و همچنین چهار فصل موجود و حتی عید نوروز با دیگر روستا های منطقه تفاوت دارد . که این تاریخ 25ر وز قبل از تاریخ هجری شمسی می باشد. مثلآ 5 اسفند اولین روز بهار روستای چشمیدر می باشد . که مردم روستا با جشن و شادی و روشن نمودن آتش در روی کوه ها – خیابانها و کوچه ها این فرهنگ قدیمی را حفظ نموده اند . 2) داشتن دانشجوبان و نفرات زیاد فارغ التحصیل دانشگاهی نسبت به جمعیت شاید در سطح استان هم بی نظیر باشد . در سال 1387 همایش دانشجویی با تعداد 138 نفردانشجو در مقاطع مختلف و 189 نفر فارغ التحصیل که با همکاری تمام مردم روستاودهیاری برگزار شدنمایان گر تصدیق ادعای فوق است . لازم به ذکر است  در سال 1388 تعداد 26 نفر دیگر دانشجووارد دانشگاها ی آموزش عالی کشور شده اند  عوامل طبیعی و پوشش گیاهی  و جنگلی :                                                                                                  

جنگلهای اطراف روستا که اکثریت درختان بلوط , ون , زبان گنجشگ , بید و بید وحشی می باشند و مراتع پوشیده از گیاهان دارویی و غیر دارویی از جمله : انگور مار ( میوه مارانی ) , شوید ( شویته ) , کنگر ( قنری ) , گیاه شکر تیـغ آر

( که ر تشی ) , تره کوهی (کنی وال)،توت فرنگی ،گل مریم (هه رمه لی-هیرو)،گل سفیدیا خشخاش (گاووگولن که )،آویشن (هه زبیه )،گل گاو زبان (گوزر بانه ) ،خاکشیر(شیشان تره ) ، شقایق (هه لی زه دره)، بنفشه(ونوشه) ،گزنه (گه زه نی ) ،شلغم (شه له می نه)  ،رازیانه (رازیانه )،ریحان سیاه وسفید ،سیاه دانه (سیاوله ) ،بار هنگ(گوله ری کی شه)،نخود فرنگی (وه لی ره ) ، شقاقیل (گه زره دیمی ) ، تمشک (دوودرک )،شنگ(شه نی )، زعفران وحشی (پی ژووکی )،تر تیز ک آبی (کووزه له )می باشد .

روستای چشمیدر دارای اب وهوای کوهستانی که بارش سالیانه به طور میانگین 1037 میلیمتربوده وبیشترین آن مربوط به ماههای بهمن وفروردین می باشد .وحداکثر دما مربوط به مرداد ماه 28 درجه وکمترین دما مربوط به اسفند ماه  8-درجه می باشد که دارای خاک شنی ورسی است که ومراتع به صورت چمن زار بوده ودر اکثر فصول سال سرسبز می باشد . قسمت غربی وجنوبی روستا کوههای هم چو ( ماموان –به لچه واورحمانی –ونه کی که لی – قه لاوو پارسانی –ته په وسه لیمی –سه رداو که لی)را تشکیل داده است  وروستا دارای کوه پایه های هم چو (که مه ره سیاواه –ده شته گوره –چه لوانا –که له که جر –نایشت –بانه کله –قه لوزه-پارسان –هانه می له وه-هانه گه زنه )می باشدو دارای دشت وزمینهای ناهمواری همچو (کوله جوه-هانه سه رده – هانه که وه –لایه گاه –شرواله-ورده گاه –ته خته ووره تاوی –هه وارومیری – هو رازه -  دره وباواشی خی –ده ر وآساوی –ده روته خته وبی – پین که بره –هالیه گوره –میاروان- ده ر و ناعلی ج آوای –آساوه کونه –مازیارا –برغوال- دومه شته –ونه خوگی –هانه ویس که ره م – مه رزه جر –جوو حاجی- هانه روسم –هانه کی سلان –چاله گوره –وره تاو هانه ویس که ره می-چالل و کی خای –لوته و مازیارای- ورانور-تفاو حمالتی –تفه بی تو ما- دو تفله –هانه هلو چان –هوز وه لی –وزه شاکله –مه رجی کی –مه لگاو زیارتا –هانه گلی سه ر-) می باشد .اطراف روستای چشمیدر را در شمال نسنار در جنوب ژریژه در غرب اریان ودر شرق بوریدر احاطه نموده است .با توجه به موقعیت فیزیکی روستا وشیب 40در صد داخل روستا در صورت بارش  برف وباران  زیاد احتمال ریزش بهمن و سیل خیلی زیاد است .   مساحت میدانی داخل روستا 14 هکتار وکل مساحت استحفاظی روستا   260 هکتار می باشد .

چشمیه ر چشمیه ر چشمیه ر چه شمیه ر چه شمیه ر چه شمیه ر چه شمیه رچشمیه ر چشمیدر چشمیدر روستای چشمیدر                                                                                       

عوامل اقتصادی :                                                                                                                                

در آمد اصلی روستا به ترتیب 1)گچ کاری 2)فرهنگی (معلمی –دبیری – استادی – کارمندی –پرستاری )3)کشاورزی (زراعت: آبی 44.5 هکتار –زراعت دیمی 6.5هکتار-)باغبانی :(باغ دیمی 150 هکتار –باغ ابی 50 هکتار )که جمعا" 185 خانوار کشاورز هستد .لازم به ذکر که 71 درصد از کل جمعیت روستا که در سن فعالیت قرار دارد (10 سال به بالا ) حدود 31 درصد از انان شاغل هستند .در ضمن روستا دارای مرغداری 20000هزار قطعه –زنبور دار – دامدار – دامپرور و هم چنین ام دی اف و پی وی سی کار بوده که این امر  سبب اشتغال چندین نفر دیگر شده است . در کل می توان گفت روستای چشمیدر فاقد افراد مرد   بیکار  می باشد .و حدود 75 نفر از زنان ودختران روستا صنایع قالی بافی را به مدت 3 سال انجام دادند به دلیل نداشتن پشتوانه مادی و فروش نرفتن قالی ماهی درهم  در حال حاضر هیج گونه فعالیتی صورت نمی گیرد .                                         امکانات روستا :

روستا دارای امکانت ذیل الذکر می باشد :

1)  مدارس ابتدای با 43 نفر دانش آموز (20 دختر -23 پسر ) ،راهنمایی با 64 نفر دانش آموز (35 دختر 29 پسر)و دبیرستا ن با46 نفر دانش آموز که همگی پسر هستند 2) سنگ فرش خیابان 10 متری  3) دکل مخابراتی بی تی اس 4)دکل گیرنده صدا وسیما با 3شبکه همراه شبکه استانی ،5) تعاونی روستای با خدمات دهی به 12روستا 6) منبع آب شرب و لوله کشی بهداشتی زیر نظرابفار7) خانه بهداشت 8)مرکز مخابراتی ثابت وخدمات دهی مخابراتی به روستاهای نسنار ،یوژنان و هرسین 9)آسفالت جاده روستا تا 1950 متر مانده به داخل روستا 10)جمع آوری ،حمل و دفع بهداشتی زباله در روستا هر دو روز یک بار به صورت مستمر لازم به ذکر جاده دفع زباله به طول 3کیلومتر توسط مشارکت مردم با همکاری شورای اسلامی ودهیاری روستا احداث شده است .      11) ساختمان دهیاری  12)تراکتور دهیاری                                                                                      عوامل انسانی وجمعیت روستا  :

مردم روستا با حفظ اداب ورسوم به جا مانده از پیشینیان با زبان اورامی صحبت می نمایند که زنان ومردان با پوشیدن لباس کردی که هر کدام دارای  مشخصات جداگانه  وطرز پوشیدن متفاوتی می باشند مثلا" اکثر مردان  باپوشیدن (رانک وچوخه – که وا پانتول وگیوه در تلاشند تا اداب ورسوم گذشتگان خود رارعایت نماییند .هنوز در این روستا مردم در غم وشادی یکدگر شریک هستند وبا محبتهای صمیمی  خودکه شبها به صورت شب نشبنی به منزل هم رفته تا همیشه یارو یاور هم دیگر بوده وبر اتحاد خود بیا فزایند .

جمعیت روستا به دو صورت فصلی وثابت می باشد که جمعیت فصلی در حال حاضر بالغ بر 1630 نفر می باشد و جمعیت ثابت 1234نفر بوده که از این تعداد 646نفر زن و590 نفر مرد می باشند . جمعیت باسوادی مردان 91%و زنان 87%می باشد اطلاعات اماری درطول دورهای مختلف به صورت زیر می باشد که تحلیل وتفسیر آن نیز به زمان طولانی دارد.

          چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر چشمیدر

نیازمندی های روستا :                

1)اسفالت باقی مانده  جاده اصلی   2)گاز کشی داخل روستا    که این مشکل محوری می باشد .3)توسعه وبهسازی فاضلاب روستا 4) تکمیل خوابگاه شبانه روزی  80 تخت وخوابه که تا به حال 60 درصد پیشرفت فیزیکی داشته است .5)  تکمیل پمپ بنزین روستا 6) نوساری مدرسه ابتدای که جزمدارس مخروبه شهرستان می باشد 7)سنگ فرش وادامه طرح هادی روستا 8) احداث جاده دسترسی به مسجد روستا 9)درست کردن زمین وسالن ورزشی در روستا با توجه به استعدادهای نهفته که در روستا وجود دارد 10 ) احداث پارک کودک در روستا 11) ارتباط و وصل نمودن جاده بین مزارع    به روستای سرومال (ادامه جاده دفع زباله )     12)توسعه وگازی نمودن چراغ های  معابر روستا 13) درست کردن غسال خانه وانتقال برق وآب به قبرستان روستا 14)ایجاد کارخانه بسته بندی خشکبار در روستا با توجه به موجود بودن  استعدادها وفراوردهای مواد اولیه طرح ذکر شده  در روستا   15) ایجاد اشتغال در روستا برای جوانان

منابع : معتمدین روستا 2) معلمین ومدیران بومی مدارس چشمیدر  3)دهیاری 4) اداره هوا شناسی 5) بنیاد مسکن 6) خانه بهداشت 7) شورای اسلامی روستا 8) جوانان روستا

منبع: وبلاگ      http://chashmedar.blogfa.com/

ارسال به

روستای اورامان تخت

ارسال به

روستای سر هویه   

 سرهویه.سرهویه.سرهویه.هویه.هویه.هویه.هویه.سرهویه.سرهویه.سرهویه.سرهویه.هویه.هویه.هویه.هویه.هویه.هویه.سالیان.سالین سالین سالیان هویه هویه هویه هویه سرهویه سرهویه سر هویه سر هویه سر هویه

روستای سرهویه با جمعیتی حدود 1300نفر و 300خانوار   در 75کیلومتری شهرستان سنندج در بخش ژاورود غربی قرار دارد. که از شرق به روستای هشمز و از غرب به روستاهای هویه و سالیان و از جنوب به روستای بیساران و ازشمال با روستا های اویهنگ و ویسر همسایه است. روستای سرهویه که در بین دو

 رودخانه ((دره ابادی)) و ((دره ویم )) قراردارد. دارای مناظر زیبای طبیعی میباشد. سنگ سخناخ و سنگ سفید (چه رمی) که در دره ابادی هستنند. هه راله زه ردی -  قو لی قاورمه – ئاوسیاو – چادر گاه -  هانه چیا - سه رهال-  سویلان که راه رفتن به انها دره ویم می باشد.از جاهای بسیار دیدنی روستای سرهویه میباشند.

ارسال به

اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اوراماناوراماناورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان.اورامان

آبهای سطحی

ناحیه اورامان دارای چندین رود کوچک فصلی و دایمی مانند سیروان می باشد.از تلاقی آب چشمه های سراب هولی،دوریسان،شمشیر،پاوه رودی جاری و در محل پل دو آب به رود بزرگ سیروان می پیوندد. رود مذکور تا انتهای روستای دشه فصلی بوده و بعد از پیوستن چشمهُ هانی کوان در تمام ایام سال در بستر رود، آب بدون استفادهُ خاص جاری می شود. لازم به ذکر است علت عدم استفاده از آن را وجود درَه های ژرف و عمیق و نبود امکانات می توان ذکر کرد.

 آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ

معرفی هر چه بیشتر رود سیروان

حوضهُ آبگیر سیروان در محدودهُ دو استان کردستان و کرمانشاه واقع، از شرق به حوضهُ قزل اوزن یا سفید رود از شمال به حوضهُ ارومیه و قره چای از جنوب به حوضهُ آبریز کرخه محدود می شود به دلیل وجود ارتفاعات متعدد در سنقر-سنندج و اورامان رژیم رودخانه های برفی و بارانی می باشد.ک.ه شاهو به عنوان سنبل کوههای غرب سهم قابل توجهی در آبدهی این رود دارد. حداکثر آب خروجی در مدت یک ثانیه به 2500 متر مکعب و حداقل آن به 8 متر مکعب در ثانیه می رسد که به آن دبی گفته می شود و سابقهُ احداث رود سیروان به سال 1313 می رسد.

این حوضهُ قریب به 13/900 کیلو متر مربع مساحت،مسیر اصلی این رود از طرف اسد آباد همدان با آبهای خاک کلیایی متحد شده و بعد از پیوستن رود های قشلاق و مریوان اسم سیروان به خود می گیرد. ضمن اینکه سطح اساس (پایه)این رود بزرگ در خاک عراق قرار گرفته در نهایت به سد دبندیخان و به رود دجله و سپس به خلیج فارس مکی ریزد. میانگین بارندگی حوضه 653 میلیمتر و مقدار تبخیر از آن 352 میلیمتر در سال می باشد. پتانسیل آبهای سطحی این حوضه اعم از جریانهای دایمی و موقت 3/793 میلیارد متر مکعب در سال بر آورد شده.

بحث و بررسی مسایل آب رابطه مستقیمی با میزان بارش، تبخیر . تعرق،ناهمواریها،شیب ها، تشکیلات زمین شناسی و وسعت حوضه آبریز و سطح ایستایی دارد. بافت اعظم سنگهای منطقه کارستی و آهک است. سنگ آهک غیر قابل حل و بی کربنات کلسیم قابل تجزیه است ودر برخورد با اسد اندریک کربنیک که در آب باران است آهک تجزیه و بی کربنات کلسیم تبدیل می شود. حال می توان گفت که حجم آبهای زیر زمینی قابل توجه است ولی نباید فراموش کرد که شیب منطقه بسیار زیاد است و در نتیجه اکثر آبها با حجم وسیع در پایین دست رودها و دامنه ها تخلیه می شود. مثال بارز از خروجی آبهای منطتقه می توان به چشمهُ هانی کوان در روستای دشه و چشمهُ با در روستای هجیج اشاره نمود در نگاه کلی به پستی و بلندیهای منطقه باید گفت هر جا در روی دامنه ها شیار یا درَای دیده میشود نشانه این است که زمین غیر قابل نفوذ بوده و در بقیه نقاط آب به راحتی نفوذ کرده و باعث فرسایش زمین شده است.

ذکر این نکته لازم است که بصورت بالقوه ناحیهُ اورامان به دلیل ویژگی های خاص آب و هوایی از مناطق پر آب به حساب می آید ولی به دلیل واگرایی حوضهُ آبریز و هدایت آبها به کشور عراق، اکثر آهای جاری به کشورهای همسایه عراق سرازیر می شوند.برای مثال چشمهُ بزرگ بل و چشمهُ هانی کوان با آبدهی قابل توجه بون هیچ گونه استفاده ای از دسترس خارج می شند.خوشبختانه به دلیل فقدان گنبد های نمکی، آبهای شور در منطقه یافت نمی شود و تمامی آبهای موجود اعم از سطحی و زیر زمینی همگی شیرین می باشند. چنانکه رود بزرگ سیروان سالیانه 2/7 میلیار متر مکعب آب خروجی داشته و می توان با صرف سرمایه گذاری و برنامه ریزی درست از هدر رفتن آن جلو گیری کرد.

 آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ

از مهمترین شعبه های سیروان عبارت اند از:

1-گاوه رود:

گاه رود از شرق به غرب جریان می یابد. گاوه رود قبل از اتصال با رود قشلاق بطول 110 کیلو متر در جهت غرب جریان یافته و در این بخش پنج شاخهُ فرعی از سمت شمال و دو شاخهُ فرعی از سمت جنوب به گاوه رود می پیوندد که عبارت اند از چم آسیاب - چم گرد کانه - چم زاغان - چم امیر آباد و آب شیلان.این رود آبهای محدودهُ جنوبی اسد آباد همدان و سنقر را زهکشی نموده و در مسیر جاده سنندج این رود مشاهده می شود. شسد گاو شان بر روی این رود در حال احداث است.

زریبار.زریبار.زریبار.زریبار.زریبار.زریبار.زریبار.زریبار.زریبار مریوان.سیروان.سیروان.سیروان.سیروان.سیروان.سیروان
زریبار مریوان.زریبار مریوان.زریبار مریوان.زریبار مریوان.زریبار مریوان.زریبار مریوان.رودخانه سیروان.رودخانه سیروان.رودخانه سیروان.رودخانه سیروان.رودخانه سیروان

2-رود قشلاق:

از ارتفاعات شمال سنندج سر چشمه و در امتداد شمال به جنوب و جنوب غربی جریان یافته و به گاوه رود متصل می شود. شاخه های فرعی این رود که از سمت مغرب به آن می پیوندد عبارت اند از: چم گدار - چم خرگه - چم قالوازه - چم دویسه - چم صوفیان - و از سمت شمال و ساحل چپ رود قشلاق دو شاخهُ فرعی بنام های شور و صلوات آباد به آن متصل می شوند. سد مخزنی قشلاق روی این رودخانه در 10 کیلو متری شمال غربی سنندج ساخته سده است.

 آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ

 آوکنم.............یهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ

3-آبهای منطقهُ مریوان

این منطقه از تشکیلات بهم ریخته زمین شناسی بوده و بجز درَه - دامنه و قلَه چیز دیگری مشاهده نمی شود. این رود از دو شعبهُ مهم تشکیل یافتهکه چشم شویشه - نگل - رزاب و آویهنگ به هم متصل وبا شعبه های سرشیو مریوان رود گاران و زریوار در محلی به اسم قلاجی دور و به هم متصل و سپس در دو آب اسپریز با سیروان اصلی متصل و به سمت غرب جریان می یابد. رود لیله در منتهی الیه روستای دروله به سیروان می پیوندد و در مورد جه تسمیه آن باید گفت در دهانه خروجی از کشور این رود بستر سنگی را به بستر روسی تغییر داده وبه آب گل آلود تبدیل می گردد. سیروان در حوالی مرز قصر شیرین نام دیاله به خود می گیرد. درضمن شعبات دیگری در خاک عراق به آن می پیوندد از جمله هواسان ولم.

 

 آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ.آویهنگ

ارسال به

سلام دوباره خدمت تمام عزیزان علاقمند به فرهنگ وادبیات هه ورامان

این دفعه درباره سفرهای تفریحی آویهنگیهای مقیم دماوندبه دامن طبیعت رو براتون میخوام بنویسم.
  خداوند بزرگ طبیعت هه ورامان را آنچنان خلق نموده که درواقع همانند آفتابی بر زیبائیهای تمام معنای کردستان می درخشد. هه ورامان ملتی استوار ومقاوم ودرعین حال هنرمند ی را پرورش داده است که درجهان بی نظیر ند سختکوشی در زندگی ، علاقه به هنر و ادبیات از ویژگیهای این مردم  دلیر می باشد. آنان در هر کجا که باشند زیبایی می آفرینند و هنر ی خل می نمایند . این عاشقان به طبیعت خداوندی سالانه وبخصوص درفصل بهار  در نقاط مختلفی از هه ورامان به دامن طبیعت می روند وبا رقص و پایکوبی وسردادن آواز های اهورائی واصیل وفولکولور پیمانشان را با طبیعت زیبا و بی مانند منطقه تاز ه می کنند تا دگر بار بتوانند سالی را با همت و تلاش برای بدست آوردن روز حلال شروع کنند.لذا آن عده که در دماوند مقیمند برپایه  همان اصالت ، عشق ووفاداری که به طبیعت دارند درهمان محل این فرهنگ را زنده نگه داشته وسالانه سفرهایی را تدارک دیده تا به دامن طبیعت بروندوجالب آنکه منطقه دماوند نیز همانند  هه ورامان دارای طبیعتی زیبا می باشدکوههای مرتفع با پوشش گساهی مناسب وآب وهوای سرد وکوهستانی منطقه آدمی را درعالم خیال به هه ورامان می برد.آنان درجریان این سفر امورات برگزاری سفر از عزیمت تا برگشت را درمیان خود تقسیم نموده وهرکدام مسئولیتی را برعهده می گیرند. درطول سفر هنرمندانی از دیار هه ورمان آنان را همراهی نموده وتاپایان سفر برایشان آواز می خوانند . رقص و پایکوبی ودم کردن چای دردامن طبیعت از زیبائیهای این سفر است. آنان با انجام این تفریحات دگربار:

وحدت وبرادری،شادی روح و جسم وآشتی با طبیعت

را به فرزندانشان می آموزند.

هرساله درپایان سفر سی دی یادگاری از مراحل سفر تهیه ودراختیار شرکت کنندگان گذاشته می شود که با نگاه کردن آن و مرور خاطرات وتازه کردن پیمانی دوباره به زادگاهشان هه ورامان  می گویند :

خاکی هه ورامان شه رت بو تا ئه به د

هه تا کو ئه ورو مه لو تو ی له حه د

هه تا هه ناسه م به ربه جه سینه

هه ر هاوار که رو به راسته قینه

تونی وه ته نی با به وبا پیرم

جه توی خاکیشدا نمه شی جه ویرم

سفرهای کردهای مقیم دماوند به کوه.سفرهای کردهای مقیم دماوند به کوه.سفرهای کردهای مقیم دماوند به کوه.سفرهای کردهای مقیم دماوند به کوه

ارسال به

روستای کوهستانی آویهنگ از توابع بخش کلاترزان شهرستان سنندج در استان کردستان، با مختصات جغرافیایی 46 درجه و 41 دقیقه طول شرقی و 35 درجه و 16 دقیقه عرض شمالی، در فاصلة 15 کیلومتری شهر کلاترزان (شویشه) و 58 کیلومتری شهر سنندج واقع شده است. ارتفاع روستای آویهنگ از سطح دریا 1670 متر است. آب و هوای آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و خشک است.

این روستا از شمال غربی به کوه بی‏قوره و کوه حیدرشاه، از شمال به کوه بردسور از شمال شرقی به گردنه کرد آباد و دره سیر و از جنوب غربی به دره قلیچه محدود می‏شود.

آثار باقی‏مانده از مسجد تاریخی آویهنگ، امام‏زاده شیخ صمدی، امام‏زاده پیربالا عمری و مرقد حاج حسن، نشان از قدمت طولانی روستای آویهنگ دارد.

مردم روستای آویهنگ به زبان کردی با گویش اورامی سخن می‏گویند، مسلمان و پیرو مذهب تسنن هستند.

الگوی معیشت و سکونت:

براساس نتایج سرشماری سال 1375، روستای آویهنگ 2043 نفر جمعیت داشته است که در سال 1385 به 3720 نفر افزایش یافته است.

نظام اقتصادی روستا، بر پایه فعالیت‏های زراعی، باغداری و دامداری، و همچنین جنگل‏داری، پرورش زنبور عسل، صنایع دستی و خدمات استوار است. کشت آبی و دیم در روستا رواج دارد و مهم‏ترین محصولات زراعی آن شامل گندم، جو، نخود، ذرت، بنشن، گوجه فرنگی، پیاز و سیب‏زمینی است. انواع محصولات سردرختی مانند انار، گردو، انگور، سیب، گلابی، هلو، توت سفید، سنجد، انجیر، آلوچه، آلبالو، گیلاس و توت فرنگی نیز در روستا تولید می‏شود. لبنیات و عسل نیز از تولیدات دامی روستاست. زنان روستا در کنار فعالیت‏های زراعی به بافت انواع قالی، گلیم، جاجیم، سجاده و گیوه می‏پردازند.

روستای زیبا و کوهستانی آویهنگ با بافت مسکونی متراکم، در شیب که به صورت پلکانی استقرار یافته است. خانه‏های آن غالباً دو طبقه، ایوان‏دار و دارای دیوارهای ضخیم سنگی گل‏اندود هستند. سقف مسطح خانه‏ها با تیرهای چوبی و اندود کاهگل یا قیروگونی پوشیده شده‏اند. خانه‏ها و فضاهای درونی آن‏ها از نوع معیشت و فعالیت خانوار روستایی و همچنین از شرایط طبیعی ناحیه متأثر شده و شکل گرفته است. مصالح به کار رفته در خانه‏های روستاییان شامل خشت، گل، سنگ، گچ و چوب است. در ساخت خانه‏های جدید از مصالح تیرآهن، سیمان، آجر و مانند این‏ها استفاده شده است.

جاذبه‏های گردشگری:

منظره کوهستان، جنگل‏های بلوط، باغ‏های سرسبز، حواشی رودخانه آویهنگ همراه با پوشش گیاهی پیرامون روستا و انواع گل‏ها و گیاهان رنگارنگ و دارویی مانند گل گاوزبان، پونه، شاتره، گون و درختان و درختچه‏های فراوان ون، انجیر کوهی، زالزالک، بلوط، ارژن، بید، چنار و صنوبر چشم‏اندازهای زیبا و شگفت‏انگیزی در روستای کوهستانی آویهنگ پدید آورده‏اند.

کوه سنگ سرخ در نزدیکی روستا، با 2410 متر ارتفاع از جمله جاذبه‏های طبیعی روستاست. روستای هواره برزه نیز با طبیعتی بکر و زیبا در همسایگی آویهنگ، جذابیت محیط روستا را افزون‏تر کرده است.

مسجد قدیمی آویهنگ از جمله جاذبه‏های تاریخی روستاست که با معماری زیبا، تزیینات داخلی و هنرمندانه عصر قاجاری، و نیز با سر ستون‏های چوبی حکاکی شده واجد ارزش‏های جهانگردی است. آیات قرآنی، تاریخ ساخت و نام خلفای راشدین بر سر ستون‏های چوبی حکاکی شده است. مرقد حاج حسن و امامزاده پیربالا عمر از دیگر فضاهای تاریخی و مذهبی روستا هستند.محدوده جغرافیای آویهنگ.محدوده جغرافیای آویهنگ.محدوده جغرافیای آویهنگ.محدوده جغرافیای آویهنگ.محدوده جغرافیای آویهنگ

مردم روستای آویهنگ همچون سایر مسلمانان، در مراسم مذهبی عید فطر، عید قربان، میلاد پیامبر (ص) به جشن و سرور می‏پردازند.

از جمله مراسم خاص این روستا، برگزاری مراسم خواستگاری، نامزدی، حنابندان، عقدکنان و عروسی همراه با رقص‏های محلی و هلهله و آوازهای کردی است. سیاه چمانه، چپی و هل پرکه، انواع موسیقی و رقص رایج در روستا را تشکیل می‏دهند.

مردم روستای آویهنگ در ایام فراغت، با بازی‏های محلی مانند هل هل، زوران، گرزان، هلک ملک، دیلی کافی و کوهنوردی سرگرم می‏شوند.

پوشاک مردم آویهنگ مانند دیگر مناطق کردنشین، از نوع لباس‏های کردی است. پوشش مردان شامل چوخه، پانتول، ملکی، شال، دستار، فرنجی و کله بال است. زنان نیز از جافی (نوعی پیراهن بلند)، کلنجه، شاه کلاه و کلکه استفاده می‏کنند. لباس زنان معمولاً با انواع زیورآلات زیبا آراسته می‏شود.

از انواع صنایع دستی روستا می‏توان به سجاده، جاجیم و گیوه و نیز به سبو اشاره کرد.

در این روستا، انواع غذاهای سنتی و محلی که معمولاً، مواد اولیه آن در روستا فراهم است، طبخ می‏شود. معروف‏ترین این غذاها عبارتند از: دوینه، شلمین، یکاوه، پرشنه، دوسه‏ره و زملینه.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.جغرافیای آویهنگ.

دسترسی: روستای آویهنگ از طریق سنندج و کلاترزان قابل دسترسی است و جاده منتهی به این روستا از شهرهای مزبور آسفالت می‏باشد.

تحقیق و ویرایش شهاب حیدرزاده

ارسال به

شه عر هورامی.شه عر هورامی.شه عر هورامی.شه عر هورامی.شه عر هورامی.شه عر هورامی.شه عر هورامی.شه عر هورامی
دیسان گول نه وروزبه ر ئاما   جه خاک   

     زه مین به یه كجار دیده ش بی نه مناك
چه مه ن به سه وزی گولان به ره نگ ره نگ 

   ره مناشا سپای خه م جه دله ی ته نگ
یارتاخ به یه كجارپوشیان به لـــو      

    نه ك دلی سه د دل حه یرانش مه بو
كورانو كناچان ماچان گورانی   

      به دل مه كه را یادو جارانی
به گوراله سوری هانه جافانی    

          من په توم گیرته ن به ره و داخانی
به ره زا شنیو شاخی توه نه سور     

 عه ترش په ی مه شام مه شنیو جه دور

لاپای شه تاوان سولان به رئامان    

    بیه ن به شه فا په ی  ئیشو زامان

وه نه و شه و پیچك چه نی له ولاوی 

      ده رده دل كه را په ری وه رواوی
هه مدیسان ئیزه د به كن فیكون     

       قودره ت  نماناو ئیمه ش كه رد مه جنون

ئاوردش وه هارپه ی جموجولی     

        هه رتا هه واران به رشا جه چولی

با شه هاب  كیشو هه ناسانی كال     

       په دوری  داریاو  دیبنه و  وه ربه چال

ارسال به