خرپاها
تعریف:شبکه های مثلثی مجموعه ای از میله های مستقیم ( پروفیل ها ) را که بطور مفصلی ساخته می شوند، خرپا می نامند.
کاربرد:جهت پوششدهنه های طویل 8 تا 45 متر سخته می شوند.
مثال:پوشش سقف 1-کارخانجات صنعتی 2-آشیانه هواپیماهای کوچک 3-انبارهای بزرگ و ...
توجه 1:در هر یک از عضوهای خرپا مقاومت کششی و یا فشاری به وجود می آید؛ مشروط بر آنکه اتصالات اعضا، بصورت مفصلی ( لولایی ) انجام می شود.
توجه 2:چنانچه اتصالات اعضای خرپا بشکل مثلثی صورت می گیرد، پایدار ترین شکل شکل اتصالات اعضای خرپای خواهد بود بطوری که این اتصالات در سه رأس به صورت مفصلی انجام می شود، دارای پایداری و تعادل کاملی می شود.
توجه 3:حالت نا پایدار و نا متعادل اتصالات اعضا مفصلی خرپایی، شکل مربع یا مربع مستطیل آن می باشد. اضافه کردن عضو قطری در این گونه خرپاها، تعادل و پایداری ایجاد می شود.
اتصالات در خرپاهای فلزی
1-جوش 2-پیچ 3-پرچ
توجه 1:جوش از معمولتری اتصالات می باشد.
توجه 2:در جوشکاری موارد به قرار زیر، از اهمیَت زیادی بر خوردار است:
الف)ضخامت جوش ب)نوع جوش ج)طریقه اجرا
محاسن خرپاها در پوشش سقف
1-سقف خرپایی، در مقابل نیروهای افقی و فشاری، مقاومت زیادی دارد.
2-سبکی سقف خرپایی، نسبت به ارتفاع بوجود آمده.
3-دهانه های طویلی را پوشش می دهد.
4-مقرون به صرفه بودن سقف خرپایی، از نظر اقتصادی.
پروفیل های ساخت خرپاها
الف)پروفیل های اسکلت اصلی خرپاها به فرمهای o - I - L - [ می باشد.
ب)لاپه ( پرلین ) جهت پوشش روی خرپاها با فرمولهای O - L - INP - IPE می باشد.
توجه 1:تیر ریزی روی خرپاها را لایه ریزی می نامند، به بیان دیگر تیر هایی که سطح روی خرپاها را به یکدیگر مرتبط می سازد لاپه ( پرلین ) می نامند که فاصله هر یک از آنها 90 تا 120 سانتی متر بوده و معمولاّ حدود 100 سانتی متر در نظر می گیرند.
توجه 2:فاصلهُ آکس هر خرپا تا محور آکس خرپای دیگر، به اندازه 3 تا 5 متر و در مواردی تا 6 متر نیز در نظر گرفته می شود. اندازهُ فاصله خرپاها از یکدیگر، بستگی به نیروهای وارده دارد.
توجه 3:جهت ایجاد مقاومت ساختمان در مقابل نیروهای افقی ( جانبی ) مانند زلزله و باد، از بادبند ها استفاده می شود.
مراحل پوشش سقف خرپا
1-اتصال لاپه ( پرلین ) به خرپا
2-پوشش عایق سقف ( معمولاً پشم شیشه )
3-فرش ورقهای موجدار فلزی گالوانیزه یا ورقهای شفاف پلاستیکی ویا ورقهای ایرانیتی و یا پوشش چوب
4-در پایان، کرپی و واشر ( قیری و فنری ) و مهره به سر کرپی پیچ میگردد.
توجه 1: کرپی مفتولی است که به زیر لاپه قلاب شده و به واسطهُ پیچ و مهره انتهایی، انسجام در پوشش سقف را بوجد می آورد.
توجه 2: میلگرد به قطر کمتر از 6 میلیمتر را مفتول می نامند.
پلان تیر ریزی خرپا
موارد ترسیمی در پلان تیر ریزی خرپا ( با خط نتقطه قوی از محور های آکس ) به قرار زیر می باشد:
1-آکس بندی ستونها
2-مسیر تیرچه ها ( تیر های فرعی = لاپه ریزی )
3-پل ها ( تیر های حمَال )
4-بادبند قایم
5-بادبند افقی
6-خرپاها
توجه 1:بر آورد آهن های مورد نیاز جهت ساخت خرپا، با استفاده از جدول آهن مصرفی صورت می گیرد.
توجه 2:دتایل های قسمت های مختلف خرپا، پس از ترسیم پلان خرپا، ترسیم می گردند.
توجه 3:در ترسم دتایل ها، مشخصات هر قسمت و نوع پروفیل ساخت خرپا، قید می شود.
انواع خرپاها در حالت کلی
1) خرپای صفحه ای:چنانچه شبکه خرپا در یک صفحه دو بعدی واقع می شود، خرپا را صفحه ای می نامند.
2) خرپای فضایی:چنانچه شبکه فضایی باشد، خرپای حاصل از خرپای فضایی می نامند.