تنگ کردن عرصه معیشت بر مردم علت زیگزاگ انتخاباتی اصلاح‌طلبان
اصلاح‌طلبان به‌خاطر ترس از کارنامه ائتلاف شش ساله‌شان با دولت روحانی، موضع زیگزاگی را نسبت به انتخابات مجلس به نمایش گذاشتند؟
به
گزارش روزنامه فرهیختگان، اصلاح‌طلبان در اولین مقطع قبل از شروع
رسمی‌فرآیند انتخابات، یعنی پیش از شروع بازه زمانی ثبت‌نام، معترف به ریزش
بدنه اجتماعی خود بودند و نگران از سرنوشت انتخابات. در مقطع دوم یعنی
روزهایی که نام‌نویسی از داوطلبان در وزارت کشور و فرمانداری‌ها در جریان
بود، سیدمحمد خاتمی جمع قابل‌توجهی از چهره‌های شاخص اصلاح‌طلب را برای
ثبت‌نام در انتخابات دعوت کرد. با وجود این اما ثبت‌نام چهره‌های اصلی
به‌صورت کامل و قابل قبولی انجام نشد و انتقادهای زیادی میان فعالان این
جریان نسبت به شورای‌عالی که متولی این دست امور است، انجام شد.
چندی
بعد و پس از اعلام نتایج بررسی‌ها توسط شورای نگهبان، ناگهان فاز را عوض
کردند و گفتند رد صلاحیت‌ها بی‌سابقه بوده و با این شرایط انتخابات را
تحریم خواهیم کرد. شورای عالی سیاستگذاری نیز اعلام کرد در تهران لیست
انتخاباتی نخواهد داد. در مقطع بعدی اما برخلاف نظر اولیه، اصلاح‌طلبان
اقدام به ارائه لیست انتخاباتی در تهران و بسیاری از شهرهای کشور کردند و
عدد لیست‌های آنها در تهران از دو و سه لیست هم گذشت.
همین که پرونده
انتخابات ریاست‌جمهوری 96 بسته شد و به فاصله چندماه بعد از تمدید حضور
روحانی در پاستور، کمپینی با هشتگ پشیمانی در فضای اجتماعی شکل گرفت که
نشان می‌داد بدنه اجتماعی حامی دولت، از بر زمین ماندن وعده‌ها حسابی به
ستوه آمده و شعاردرمانی مسئولان دولتی نیز افاقه‌ای به حال آن نمی‌کند.
افزایش ناباورانه قیمت دلار و سکه و مسکن و طلا و... در حدفاصل چند هفته
نارضایتی‌ها را به اوج رساند و در چنین فضایی توجیه ناکارآمدی‌ها و ادامه
حمایت‌ها از عملکرد دولت نیز بیش از هرچیز میان اصلاح‌طلبان و بدنه‌ای که
چندماه قبل، آنها را به رای دادن به روحانی فراخوانده بودند، فاصله
می‌انداخت. ادامه این وضعیت در ماه‌های بعد رفته‌رفته زمینه فاصله‌گذاری
نیروهای سیاسی اصلاح‌طلب با روحانی را هم فراهم آورد و در نهایت شکست
حداکثری برجام و بازگشت همه تحریم‌ها به شرایط قبل از توافق هسته‌ای نیز
این جریان را بیش از هر زمان دیگری در آچمز قرار داد.
اصلاح‌طلبان البته
ترجیح می‌دادند برای حفظ آبرو هم که شده صورت‌مسئله را به‌گونه‌ای دیگر
روایت کنند و محدودیت‌هایی را که کارنامه غیرقابل دفاع دولت از سویی و
چسبندگی آنها به روحانی از دیگرسو برای کنش‌های انتخاباتی‌شان پدید آورده
بود، به‌گونه‌ای دیگر صورت‌بندی کرده و به خورد جامعه بدهند.
این‌گونه
شد که از چندماه مانده به انتخابات، حمله به شورای نگهبان و نظارت استصوابی
در دستورکار قرار گرفت و ایده مشارکت مشروط و شرط‌گذاری برای حاکمیت جهت
حضور در انتخابات مطرح شد. در ادامه با اعلام شورای‌عالی سیاستگذاری
اصلاح‌طلبان بنا بر این شد لیستی با امضای این شورا وارد انتخابات نشود و
هریک از احزاب نیز در چارچوب منافع خود آتش به اختیار عمل کند.
زنگ اول
را در این زمینه کارگزاران به صدا درآورد. به فاصله 24 ساعت از انتشار
نخستین لیست، از دومین لیست اصلاح‌طلبان نیز که حاصل ائتلاف هشت حزب این
جریان بود رونمایی شد. لیست‌های فرعی دیگری همه البته در ادامه مطرح شدند و
کار به‌جایی رسید که برخی رسانه‌ها بعضا از حضور اصلاح‌طلبان با سه تا پنج
لیست انتخاباتی خبر دادند.
از تکثر لیست‌ها هم البته آن‌طور که شواهد
میدانی نشان داد آبی برای اصلاح‌طلبان گرم نشد و برآوردهای ناظران حکایت
از آن داشت که منتقدان دولت تا حد زیادی بر جریان رقیب چیره شده‌اند تا
آنجاکه محمد قوچانی، عضو شورای مرکزی کارگزاران در توصیف وضعیت پدیدآمده
با اشاره به ناخرسندی «بدنه معترض اصلاحات» و «ملت خشمگین و فسرده از
کارنامه ناکام» نهادهای برآمده از حمایت این جریان، نوشت از اول هم برای
او روشن بوده که در این نبرد و در شرایطی، چشم‌اندازی از پیروزی متصور نیست
و سقف پیروزی آنها به 50 کرسی هم نمی‌رسد.
استراتفور: ایران از برجام عبرت گرفت تا درباره برنامه موشکی امتیاز ندهد
یک
اندیشکده آمریکایی تأکید کرد ایران برخلاف توافق هسته‌ای که امتیاز داد،
هرگز از خط قرمزهای برنامه موشکی‌اش عقب‌نشینی نخواهد کرد.
اندیشکده
استراتفور، مؤسسه تحقیقات استراتژیک است که به برخی نهادهای امنیتی و سیاسی
آمریکا از جمله آژانس اطلاعات دفاعی خدمات می‌دهد و به مؤسسه پیش‌بینی و
آینده‌پژوهی معروف است.
استراتفور اخیراً در گزارشی تحلیلی نوشت: درک
ایران از تهدیداتی که با آنها روبه‌رو است، این کشور را به سوی توسعه
موشک‌های بالستیک و کروز سوق می‌دهد. جنگ عراق نشان داد که گزینه‌های ایران
چقدر محدود است. ایران در آن جنگ نمی‌توانست به موشک‌ها و حملات هوایی
صدام پاسخ دهد.
تجربه جنگ عراق، ارزش راهبردی استفاده از موشک برای درهم
شکستن اعتماد به نفس دشمن و بالا بردن هزینه اقتصادی حمله به ایران را به
تهران آموخت. از آن زمان ایران به دنبال ایجاد زرادخانه‌ای از موشک‌های
بالستیک پیشرفته و متنوع بوده است. اقدامات ایران در زمینه پژوهش و توسعه
موشکی بر بهبود قابلیت اطمینان، دقت و کارایی سیستم‌های موشکی متمرکز است
تا سودمندی تاکتیکی این سیستم‌ها را افزایش بدهد. تمرکز ایران بر موشک‌های
بالستیک با هدف راهبردی ایجاد بازدارندگی در دشمنانش از ورود به جنگ با
جمهوری اسلامی ایران انجام شد.
از لحاظ تاکتیکی، موشک‌های اولیه به دلیل
دقت کم و نقطه‌زن نبودن، در میادین جنگی مزیت چندانی نداشتند. به همین
دلیل و به ویژه پس از جنگ افغانستان و عراق که ایالات متحده را تا آستانه
مرزهای ایران کشاند، جمهوری اسلامی به جای افزایش برد موشک‌هایش فراتر از
خاورمیانه، تلاش کرد ضریب اطمینان، دقت و قابلیت استفاده علیه اهداف
تاکتیکی را در موشک‌هایش ارتقاء دهد. زمانی که جورج بوش پسر، رئیس جمهوری
اسبق آمریکا در سال 2002 میلادی، ایران را محور شرارت نامید، ایران دانست
که همراه نیابتی‌هایش به زودی درگیر جنگ‌های بیشتری در خاورمیانه خواهند
شد. همین انگیزه‌ای شد برای ایران تا بر ساخت موشک‌های کوتاه و میان‌برد
اما دقیق‌تر متمرکز شود.
گرچه ایران تاکنون موشک‌های بالستیکی با برد
بیش از 2 هزار کیلومتر را رونمایی یا آزمایش نکرده، اما ایالات متحده نگران
است که مبادا برنامه فضایی ایران پوششی باشد برای پژوهش در زمینه فناوری
دوگانه‌ای که قابلیت تبدیل شدن به موشک بالستیک قاره‌پیما را داشته باشد.
موشک‌هایی که بردشان بتواند به خاک ایالات متحده برسد و ایران را در ردیف
کشورهای معدود دارنده چنین سلاح‌هایی ارتقا دهد.
حملات دو سال گذشته
نشان می‌دهد که گرچه موشک‌های ایران دقیق‌تر شده‌اند اما فعالیت ایران در
زمینه افزایش دقت موشک‌ها همچنان ادامه دارد. پژوهش‌های موشکی اخیر ایران
به تولید موشک‌های کروز انجامیده است. ایران هر ساله در دهه فجر، سالگرد
پیروزی انقلاب اسلامی ایران، از موشک‌های جدیدی رونمایی می‌کند. ایران نه
تنها موشک‌هایش را در اختیار نیروهای نیابتی‌اش در منطقه قرار می‌دهد بلکه
آنها را برای مقاصد راهبردی نیز مورد استفاده قرار می‌دهد و حتی مستقیماً
از سرزمین‌های خودش از آنها علیه اهداف گروه‌های (تروریستی) در کردستان
عراق، آمریکایی‌ها و داعش نیز استفاده می‌کند.
درک ایران از تهدیدهای
خاورمیانه تغییر نکرده است. خروج دونالد ترامپ، از برجام به ایران نشان داد
که حتی در صورت امضای توافقی تازه، هیچ چیز نمی‌تواند دولت بعدی آمریکا را
از نقض توافق بازدارد. بنابراین ایران همچنان خود را ناچار از ادامه
برنامه موشکی می‌بیند. علاوه بر این، سوریه، عراق، افغانستان و داعش
همچنان منبع تهدید هستند. در صورتی که ایران درباره برنامه موشکی‌اش توافقی
با غرب امضاء کند، موضع‌گیری‌های خصمانه عربستان و امارات تعدیل نخواهند
شد.
در حقیقت، این دو کشور توافق تازه را محدودیتی برای راهبرد منطقه‌ای ایران و فرصتی برای نفوذافکنی خودشان تلقی
خواهند
کرد. کوتاه سخن این که، ایران برخلاف تمایلش برای امتیازدهی در زمینه
برنامه هسته‌ای، با به یاد داشتن تهدیدات گفته شده، هرگز از خط‌قرمزهای
برنامه موشکی‌اش گامی عقب‌نشینی نخواهد کرد.
کاهش مشارکت مردم در انتخابات میراث تاریخی سیاست‌های لیبرالی
سیاست‌ها و عملکردهای لیبرال‌ها هرگاه در مجلس و دولت بروز پیدا کرده، به کاهش مشارکت عمومی در انتخابات انجامیده است.
روزنامه
جوان نوشت: انتخابات مجلس یازدهم در حالی برگزار شد که؛ کاخ سفید به شدت
بر فشارهای تحریمی خود تا حد تحریم اعضای شورای نگهبان افزوده بود، دشمنان و
مخالفان نظام از خط مصادره انتخابات مأیوس و تحریم انتخابات را به شدت
تبلیغ و پیگیری می‌کردند، تلاش برای کاهش حضور مردم پای صندوق‌های رای تا
حد استفاده ابزاری و ایجاد هراس از ویروس کرونا نیز کشیده شد، برخی از
بی‌تدبیری‌ها و کژسلیقگی‌های بازیگران سیاسی در داخل بر فضای رقابتی
انتخابات سایه انداخته بود، موج گرانی با جهش در قیمت خودرو آغاز و سپس با
طرح مسئله قرار گرفتن ایران در لیست سیاه گروه اف‌ای‌تی‌اف ابعاد روانی
جدیدی در بازار ارز و طلا پیدا کرده و با هراس کرونا هم‌افزا شد.
گرچه
مشارکت 42/5 درصدی برای انتخابات مجلس در دنیای دموکراسی به امری معمول و
نرخی قابل قبول به حساب آمده و حتی در بسیاری از کشورها با سابقه طولانی
نظام‌های دموکراسی با نرخی کمتر از آن هم مواجه هستیم، اما برای جمهوری
اسلامی ایران که همواره مشارکت را شاخص عمده همراهی و حمایت مردمی معرفی و
بر حضور حماسی و پرشور رای‌دهندگان تاکید داشته یک پدیده قابل تامل و بررسی
محسوب می‌شود. احتمالا عوامل پنچ‌گانه که به آن اشاره شد، می‌تواند در
کاهش مشارکت در بخش‌هایی از جمله رای‌دهنده موثر بوده باشد، اما مروری بر
فراز و فرودهای مشارکت سیاسی در تاریخ پس از انقلاب اسلامی عوامل داخلی
دیگری را در میزان مشارکت یا بی‌تفاوتی سیاسی محتمل می‌سازد، از جمله
عملکرد نهادهای برآمده از انتخابات یعنی دولت، مجلس و شوراهای شهر و روستا؛
و سیاست‌های حاکمیتی به‌ویژه در عرصه اقتصادی و اجتماعی.
هرگاه عملکرد
نهادهای انتخاباتی مثبت بوده رضایت مردم را تقویت کرده‌اند، پیامد آن
افزایش مشارکت بوده و اگر موجب نارضایتی شده‌اند، کاهش مشارکت را رقم زده
است. حال فرقی نداشته که عملکرد دولت مرحوم آقای هاشمی بوده و یا شورای اول
شهر تهران یا به‌کارگیری سیاست‌های اقتصادی لیبرالی و نخبه‌گرایانه دولت
آقای روحانی و یا مجلس دهم نیز بر میزان اعتماد و رضایت توده مردم احتمالا
موثر بوده که پیش از این در اعتراض به افزایش قیمت بنزین یا گله‌مندی از
افزایش قیمت ارز تجلی پیدا کرده بود.
کما اینکه همین نوع سیاست‌ها در
ابتدا دهه 70 و دولت دوم مرحوم آقای هاشمی در حاشیه شهرهای بزرگ و متاثر از
سیاست‌های توسعه اقتصادی و اجتماعی آن دوران به اعتراض و آشوب منتهی شد.
گرایش
نهادهای انتخاباتی به سیاست‌های لیبرالی در عرصه اقتصادی و اجتماعی و
به‌کارگیری رویکردهای سرمایه‌سالارانه و غفلت از عدالت مورد انتظار جامعه
متاثر از ارزش‌های دینی و انقلابی اگر صورت نخبه‌گرا داشته و اقناع توده‌ها
را به فراموشی بسپارد، پیامدی چون بی‌تفاوتی یا اعتراض دارد؛ پیامدهایی که
در حاشیه کانون‌های توسعه و رفاه با احساس محرومیت نسبی همراه و در
دولت‌های دارای سیاست‌های یکسان و همسو به‌صورت مشابه تکرار شده است.
نوع مطلب :
برچسب ها :
لینک های مرتبط :
