رسول خدا صلى الله علیه و آله فرموند:

الصوم فى الحر جهاد

روزه گرفتن در گرما،جهاد است.

اونا کـه تو راه عشق و عاشـقی از جـونشون ساده گـذشتن

واسه ی گذشتن از جون به سره هیچ کسی منتی نذاشتن

دوس دارن فقــط بــدونن بعــده اونـا مــا چــه کـــردیم

پاگذاشتیم جـای پاشـون یا هــنوز دنباله رده پا میـگردیم

بوی عطره عشقشون هنوز توکوچه های شهرمون پیچیده

خیلی ها شونو ندیدیم اما وصفشون به گوشمون رسیده

همشــون برای  مــا یــه جورایی معـلـمــای  راه دینن

تویه پاکی و صداقت هممون خوب میـدونیم که بهترینن

اونا که بادسـته بسـته واسـه مـا عزت  ملی آفریدن

یک صدو هفتاد و پنج دریـادلو غـواصی که خـدارو دیدن

اگه دستاشونو بستن نفساشونو گرفتن اما روحشون خدایس

همه تو سکوته محظن امــا خیلی حرفـا تویه بی صدایس

اگه راه و رسمه مــا تو زندگی مثله اونا خـدایی باشـه

حامی ما میشن اونا هرجایی که رنگ و بوش خدایی باشه

ثَلاثٌ كَفَّاراتٌ اِسْباغُ الْوُضُوءِ فِى السَّبَراتِ وَ الْمَشْىِ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ

اِلى الْجَماعاتِ وَالْمُحافَظَةُ عَلَى الصَّلَواتِ؛     

*** معانی الاخبار ص314 - بحار الانوار ج83 ص 15 ***

امام باقر (ع) فرمود: سه چیز ، جبران‏ كننده و محوكننده گناه است:

1. وضو گرفتن در هواى بسیار سرد.

2. رفتن در شب و روز به سوى نماز جماعت و اجتماعات اسلامی.

3. مراقبت بر انجام نمازها در اول وقت.

شیخ صدوق به سند معتبره روایت كرده از حضرت امام رضا (علیه السلام) از پدران بزرگوار خود از حضرت امیرالمؤ منین (علیه و على اولاده السلام) كه فرمود : خطبه اى خواند براى ما روزى حضرت رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) پس فرمود : اَیُّها النّاس بدرستى كه رو كرده است به سوى شما ماه خدا با بركت و رحمت و آمرزش. ماهى است كه نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهایش بهترین روزها است و شب هایش بهترین شب ها است و ساعت هایش بهترین ساعتها است و آن ماهی است كه خوانده اند شما را در آن بسوى ضیافت خدا و گردیده اید در آن از اهل كرامت خدا . نَفَسهاى شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما ثواب عبادت دارد و عملهاى شما در آن مقبول است و دعاهاى شما در آن مستجاب است . پس سؤ ال كنید از پروردگار خود به نیّت هاى درست و دل هاى پاكیزه از گناهان و صفات ذمیمه كه توفیق دهد شما را براى روزه داشتن آن و تلاوت كردن قرآن در آن .

به درستى كه شقى و بد عاقبت كسى است كه محروم گردد از آمرزش خدا در این ماه عظیم و یاد كنید به گرسنگى و تشنگى شما در این ماه تشنگى و گرسنگى روز قیامت را و تَصدّق كنید بر فقیران و مسكینان خود و تعظیم نمائید پیران خود را و رحم كنید كودكان خود را و نوازش نمائید خویشان خود را و نگاه دارید زبان هاى خود را از آنچه نباید گفت و بپوشید دیدهاى خود را از آنچه حلال نیست شما را در نظر كردن به سوى آن و بازدارید گوش هاى خود را از آنچه حلال نیست شما را شنیدن آن و مهربانى كنید با یتیمان مردم تا مهربانى كنند بعد از شما با یتیمان شما و بازگشت كنید به سوى خدا از گناهان خود و بلند كنید دست هاى خود را به دعا در اوقات نمازهاى خود ، زیرا كه وقت نمازها بهترین ساعت ها است که نظر مى كند حق تعالى در این اوقات به رحمت به سوى بندگان خود و جواب مى گوید ایشان را هرگاه او را مناجات كند و لبّیك مى گوید ایشان را هرگاه او را ندا كنند و مستجاب مى گرداند هرگاه او را بخوانند اى گروه مردمان . به درستى كه جان هاى شما در گروِ  كرده هاى شما است ، پس از گرو به در آورید به طلب آمرزش از خدا و پشت هاى شما گرانبار است از گناهان شما ، پس سبك گردانید آنها را به طول دادن سجده ها و بدانید كه حق تعالى سوگند یاد كرده است به عزّت و جلال خود كه عذاب نكند نمازگذارندگان و سجده كنندگان در این ماه را و نترساند ایشان را به آتش جهنم در روز قیامت .

ایُّها النّاس هر كه از شما افطار دهد روزه دار مؤمنى را در این ماه از براى او خواهد بود نزد خدا ثواب بنده آزاد كردن و آمرزش گناهان گذشته . پس ‍ بعضى از اصحاب گفتند : یا رسول الله همه ما قدرت بر آن نداریم .  حضرت فرمود : بپرهیزید از آتش جهنم به افطار فرمودن روزه داران اگرچه به نصف دانه خرما باشد و اگر چه به یك شربت آبى باشد ؛ به درستى كه خدا این ثواب را مى دهد كسى را كه چنین كند اگر قادر بر زیاده از این نباشد .

اَیُّها النّاسُ هر كه خُلْق خود را در این ماه نیكو گرداند بر صراط آسان بگذرد در روزى كه قدم ها بر آن لغزد و هر كه سبك گرداند در این ماه خدمت غلام و كنیز خود را ، خدا در قیامت حساب او را آسان گرداند و هر كه در این ماه شرّ خود را از مردم باز دارد ، حق تعالى غضب خود را در قیامت از او باز دارد و هر كه در این ماه یتیم بى پدرى را ، گرامى دارد خدا او را در قیامت گرامى دارد و هر كه در این ماه صله و احسان كند با خویشان خود خدا وَصل كند او را به رحمت خود در قیامت و هر كه در این ماه قطع احسان از خویشان خود بكند ، خدا در قیامت قطع رحمت از او كند و هر كه نماز سنّتى در این ماه بكند خدا براى او برات بیزارى از آتش جهنم بنویسد و هر كه در این ماه نماز واجبى را ادا كند خدا عطا كند به او ثواب هفتاد نماز واجب كه در ماه هاى دیگر كرده شود و هر كه در این ماه بسیار بر من صلوات فرستد خدا سنگین گرداند ترازوى عمل او را در روزى كه ترازوهاى اعمال سبك باشد و كسى كه یك آیه از قرآن در این ماه بخواند ثواب كسى دارد كه در ماه هاى دیگر ختم قرآن كرده باشد .

اَیُّها النّاسُ بدرستى كه درهاى بهشت در این ماه گشاده است پس سؤ ال كنید از پروردگار كه آن را به روى شما نبندد ؛ و درهاى جهنّم در این ماه بسته است . پس سؤ ال كنید از پروردگار تبارك و تعالى به تلاوت كردن قرآن مجید در شب ها و روزهاى این ماه و به ایستادن به نماز و جِدّ و جَهد كردن در عبادت و بجا آوردن نمازها در اوقات فضیلت و كثرت استغفار و دعا .

فَعَنِ الصّادِقِ علیه السلام : اَنَّهُ مَنْ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ فى شَهْرِ

امام صادق علیه السلام فرمود: هر كه در ماه رمضان آمرزیده نشود

رَمَضانَ لَمْ یُغْفَرْ لَهُ اِلى قابِلٍ اِلاّ اَنْ یَشْهَدَ عَرَفَةَ

تا سال آینده آمرزیده نشود مگر آنكه در عرفات حاضر شود

بر شما باد به آرام دل و آرام تن و خضوع و خشوع و شكستگى و مذلّت مانند بنده اى كه از آقاى خود ترسد و ترسان باشید از عذاب خدا و امیدوار باشید رحمت او را و باید پاك باشد اى روزه دار دل تو از عیبها و باطن تو از حیله ها و مكرها و پاكیزه باشد بدن تو از كثافتها و بیزارى بجوى به سوى خدا از آنچه غیر اوست و در روزه ولایت خود را خالص گردانى از براى او و خاموش باشى از آنچه حق تعالى نهى كرده است تو را از آن در آشكارا و پنهان و بترسى از خداوند قهار آنچه سزاوار ترسیدن او است در پنهان و آشكار و ببخشى روح و بدن خود را به خداى عزّوجلّ در ایّام روزه خود و فارغ گردانى دل خود را از براى محبّت او و یاد او و بدن خود را به كارفرمائى در آنچه خدا تو را امر كرده است به آن و خوانده است به سوى آن اگر همه اینها را به عمل آورى آنچه سزاوار روزه داشتن است به عمل آورده اى و فرموده خدا را اطاعت كرده اى و آنچه كم كنى از آنها كه بیان كردم از براى تو به قدر آن از روزه تو كم مى شود از فضل آن و ثواب آن .

به درستى كه پدرم گفت : رسول خدا (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) شنید كه زنى در روز روزه اى جاریه خود را دشنام داد . حضرت طعامى طلبید . آن زن را گفت بخور زن . زن گفت من روزه ام . فرمود : چگونه روزه اى كه جاریه خود را دشنام دادى . روزه فقط همین نخوردن و نیاشامیدن تنها نیست . به درستى كه حق تعالى روزه را حجابى گردانیده است از سایر امور قبیحه . از كردار بد و گفتار بد . چه بسیار كمند روزه داران و چه بسیارند گرسنگى كشندگان و حضرت امیرالمؤ منین (علیه السلام) فرمود كه چه بسیار روزه دارى كه بهره اى نیست او را از روزه به غیر از تشنگى و گرسنگى و چه بسیار عبادت كننده اى كه نیست او را بهره اى از عبادت به غیر تَعَب . اى خوشا خواب زیركان كه بهتر از بیدارى و عبادت احمقان است و خوشا افطار كردن زیركان كه بهتر از روزه داشتن بى خردان است .

و روایت شده از جابربن یزید از حضرت امام محمد باقر (علیه السلام) كه حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) به جابر بن عبدالله فرمود : اى جابر این ماه رمضان است ، هر كه روزه بدارد روز آن را و بایستد به عبادت پاره اى از شبش را و باز دارد از حرام شكم و فَرْج خود را و نگاه دارد زبان خود را ، بیرون رود از گناهان خود مثل بیرون رفتن او از ماه . جابر گفت یا رسول اللّه چه نیكو است این حدیث كه فرمودى ،  فرمود : اى جابر  چقدر سخت است این شرطهایى كه نمودم و بالجمله اعمال این ماه شریف در دو مطلب و یك خاتمه ذكر مى شود.

در اعمال مشتركه ماه رمضان

اعمال مشتركه این ماه چهار قسم است :

قسم اوّل : اعمالى است كه در هر شب و روز این ماه بجا آورده مى شود.

دعا بعد از هر فریضه

سیّد بن طاوس روایت كرده از حضرت امام جعفر صادق و امام موسى كاظم (عَلیهِما السَّلام) كه فرمودند مى گوئى در ماه رَمَضان از اوّل تا به آخر آن بعد از هر فریضه :

اَللّهُمَّ ارْزُقْنى حَجَّ بَیْتِكَ الْحَرامِ فى

خدایا روزیم گردان حج خانه كعبه را در

عامى هذا وَ فى كُلِّ عامٍ ما اَبْقَیْتَنى فى یُسْرٍ مِنْكَ وَ عافِیَةٍ وَ سَعَةِ

این سال و در هر سال تا زنده هستم در آسایش و تندرستى از جانب تو و وسعت

رِزْقٍ وَ لا تُخْلِنى مِنْ تِلْكَ الْمواقِفِ الْكَریمَةِ وَالْمَشاهِدِ الشَّریفَةِ

روزى و دورم مكن از این اماكن گرامى و مشاهد شریفه

وَ زِیارَةِ قَبْرِ نَبِیِّكَ صَلَواتُكَ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ فى جَمیعِ حَوائِجِ الدُّنْیا

و زیارت قبر پیامبرت كه درود تو بر او و آلش باد در همه حاجتهاى دنیا

وَالا خِرَةِ فَكُنْ لى اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ فیما تَقْضى وَ تُقَدِّرُ مِنَ الاَمْرِ

و آخرتم پشتیبان من باش خدایا از تو خواهم در آنچه بنا هست درباره اش حكم فرمائى و مقدر كنى در آن فرمان

الْمَحْتُومِ فى لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاَّءِ الَّذى لا یُرَدُّ وَ لا یُبَدَّلُ اَنْ

حتمى و مسلم در شب قدر از آن تقدیرى كه برگشت ندارد و تغییر نپذیرد كه

تَكْتُبَنى مِنْ حُجّاجِ بَیْتِكَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ الْمَشْكُورِ سَعْیُهُمُ

مرا از حاجیان خانه محترم كعبه ات ثبت فرمایى آن حاجیانى كه حجشان درست و سعیشان مورد تقدیر و سپاس است

الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ الْمُكَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ وَاجْعَلْ فیما تَقْضى

و گناهانشان آمرزیده و كارهاى بدشان بخشیده شده است و قرار ده در همان قضا

وَ تُقَدِّرُ اَنْ تُطیلَ عُمْرى وَ تُوَسِّعَ عَلَىَّ رِزْقى وَ تُؤدِّى عَنّى اَمانَتى

و تقدیراتت كه عمر مرا طولانى گردانى و روزیم را فراخ كنى و امانت و قرضم را

وَ دَیْنى آمینَ رَبَّ الْعالَمینَ

ادا فرمائى ، اجابت فرما اى پروردگار جهانیان

دعا عقب نمازهاى فریضه

یا عَلِىُّ یا عَظیمُ یا غَفُورُ یا رَحیمُ اَنْتَ الرَّبُّ الْعَظیمُ الَّذى لَیْسَ كَمِثْلِهِ شَىءٌ

اى والا اى بزرگ اى آمرزنده اى مهربان تویى پروردگار بزرگى كه نیست مانند او چیزى

وَ هُوَ السَّمیعُ الْبَصیرُ وَ هذا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ كَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ

و او شنوا و بینا است و این ماهى است كه آنرا بزرگ و گرامى داشته و او را شرافت و برترى داده اى

عَلَى الشُّهُورِ وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذى فَرَضْتَ صِیامَهُ عَلَىَّ وَ هُوَ شَهْرُ

بر ماههاى دیگر و این ماهى است كه روزه آن را بر من واجب كرده و این ماه

رَمَضانَ الَّذى اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ هُدىً لِلنّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدى

رمضان است همان ماهى كه قرآن را در آن فرو فرستادى آن قرآنى كه راهنماى مردم و نشانه هاى روشنى از هدایت

وَالْفُرْقانِ وَ جَعَلْتَ فیهِ لَیْلَةَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَها خَیْراً مِنْ اَلْفِ شَهْرٍ فَیا

و جدا ساختن (میان حق و باطل ) است و قراردادى در این ماه شب قدر را و آن را بهتر از هزار ماه كردى پس اى

ذَالْمَنِّ وَ لا یُمَنُّ عَلَیْكَ مُنَّ عَلَىَّ بِفَكاكِ رَقَبَتى مِنَ النّارِ فیمَنْ تَمُنُّ

منت دارى كه كسى بر تو منت ندارد منت نه بر من به آزاد ساختنم از آتش در میان آنانكه

عَلَیْهِ وَ اَدْخِلْنِى الْجَنَّةَ بِرَحْمَتِكَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ

بر آنها منت نهى و داخل بهشتم گردان برحمتت اى مهربانترین مهربانان

دعا بعد از هر نماز واجب

شیخ كفعمى درمصباح و بلد الامین و شیخ شهید در مجموعه خود از حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) نقل كرده اند كه آن حضرت فرمود هركه این دعا را در ماه رمضان بعد از هر نماز واجبى بخواند حق تعالى بیامرزد گناهان او را تا روز قیامت و دعا این است :

اَللّهُمَّ اَدْخِلْ عَلى اَهْلِ الْقُبُورِ السُّرُورَ

خدایا بفرست بر خفتگان در گور نشاط و سرور

اَللّهُمَّ اَغْنِ كُلَّ فَقیرٍ اَللّهُمَّ اَشْبِعْ كُلَّ جایِعٍ اَللّهُمَّ اكْسُ كُلَّ عُرْیانٍ

خدایا دارا كن هر ندارى را خدایا سیر كن هر گرسنه اى را خدایا بپوشان هر برهنه را

اَللّهُمَّ اقْضِ دَیْنَ كُلِّ مَدینٍ اَللّهُمَّ فَرِّجْ عَنْ كُلِّ مَكْرُوبٍ اَللّهُمَّ رُدَّ

خدایا ادا كن قرض هر قرضدارى را خدایا بگشا اندوه هر غمزده را خدایا به وطن بازگردان هر

كُلَّ غَریبٍ اَللّهُمَّ فُكَّ كُلَّ اَسیرٍ اَللّهُمَّ اَصْلِحْ كُلَّ فاسِدٍ مِنْ اُمُورِ

دور از وطنى را خدایا آزاد كن هر اسیرى را خدایا اصلاح كن هر فسادى را از كار

الْمُسْلِمینَ اَللّهُمَّ اشْفِ كُلَّ مَریضٍ اَللّهُمَّ سُدَّ فَقْرَنا بِغِناكَ اَللّهُمَّ

مسلمین خدایا درمان كن هر بیمارى را خدایا ببند رخنه فقر ما را به وسیله دارائى خود خدایا

غَیِّرْ سُوءَ حالِنا بِحُسْنِ حالِكَ اَللّهُمَّ اقْضِ عَنَّا الدَّیْنَ وَاَغْنِنا مِنَ

بدى حال ما را بخوبى حال خودت مبدل كن خدایا ادا كن از ما قرض و بدهیمان را و بى نیازمان كن از

الْفَقْرِ اِنَّكَ عَلى كُلِّشَىءٍ قَدیرٌ

ندارى كه راستى تو بر هر چیز توانائى

دعاى حجّ

و شیخ كلینى در كافى روایت كرده از ابوبصیر كه حضرت صادق (علیه السلام) در ماه رمضان این دعا رامى خواند :

اَللّهُمَّ اِنّى بِكَ وَ مِنْكَ اَطْلُبُ

خدایا من بوسیله تو و از شخص تو مى جویم

حاجَتى وَ مَنْ طَلَبَ حاجَةً اِلىَ النّاسِ فَاِنّى لا اَطْلُبُ حاجَتى اِلاّ

حاجتم را و هر كه حاجت خویش از مردم مى جوید ولى من نجویم حاجتم را جز

مِنْكَ وَحْدَكَ لا شَریكَ لَكَ وَ اَسْئَلُكَ بِفَضْلِكَ وَ رِضْوانِكَ اَنْ تُصَلِّىَ

از تو تنها كه شریكى ندارى و از تو خواهم به حق فضل و خوشنودیت كه درود فرستى

عَلى مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیْتِهِ وَ اَنْ تَجْعَلَ لى فى عامى هذا اِلى بَیْتِكَ

بر محمد و خاندان او و اینكه در این سال براى رسیدن من به خانه

الْحَرامِ سَبیلاً حِجَّةً مَبْرُورَةً مُتَقبَّلَةً زاكِیَةً خالِصَةً لَكَ تَقَرُّ بِها عَیْنى

محترمت كعبه راهى قرار دهى كه حجى صحیح و پذیرفته و پاكیزه و خالص براى تو انجام دهم آن چنانكه دیده ام

وَ تَرْفَعُ بِها دَرَجَتى وَ تَرْزُقَنى اَنْ اَغُضَّ بَصَرى وَ اَنْ اَحْفَظَ فَرْجى

بدان روشن شود و درجه ام بدان بالا رود و روزیم كن كه دیده ام را بپوشانم و عورتم را (از گناه ) نگهدارم

وَ اَنْ اَكُفَّ بِها عَنْ جَمیعِ مَحارِمِكَ حَتّى لایَكُونَ شَىءٌ آثَرَ عِنْدى

و خود را از همه كارهاى حرام تو باز دارم تا بدان حد كه هیچ چیزى در پیش من محبوبتر

مِنْ طاعَتِكَ وَ خَشْیَتِكَ وَالْعَمَلِ بِما اَحْبَبْتَ وَالتَّرْكِ لِما كَرِهْتَ

از اطاعت و ترس از تو و انجام آنچه دوست دارى و نكردن آنچه را ناخوش دارى

وَ نَهَیْتَ عَنْهُ وَاجْعَلْ ذلِكَ فى یُسْرٍ وَ یَسارٍ وَ عافِیَةٍ وَ ما اَنْعَمْتَ بِهِ

و آنرا قدغن كرده اى نباشد و قرار ده همه اینها را در گشایش و آسودگى و تندرستى با هر چه نعمت كه

عَلَىَّ وَ اَسْئَلُكَ اَنْ تَجْعَلَ وَفاتى قَتْلاً فى سَبیلِكَ تَحْتَ رایَةِ نَبِیِّكَ

به من داده اى و از تو خواهم كه مرگ مرا كشته شدن در راهت قرار دهى كه در زیر پرچم پیغمبرت

مَعَ اَوْلِیاَّئِكَ وَ اَسْئَلُكَ اَنْ تَقْتُلَ بى اَعْداَّئَكَ وَ اَعْداَّءَ رَسُولِكَ وَ اَسْئَلُكَ

با دوستانت كشته شوم و از تو خواهم كه دشمنان خود و دشمنان پیامبرت را بدست من بكشى و از تو خواهم

اَنْ تُكْرِمَنى بِهَوانِ مَنْ شِئْتَ مِنْ خَلْقِكَ وَ لا تُهِنّى بِكَرامَةِ اَحَدٍ مِنْ

كه مرا گرامى دارى بخوار كردن هر یك از خلق خود كه خواهى ولى خوارم نكنى به گرامى داشتن هیچیك از

اَوْلِیاَّئِكَ اَللّهُمَّ اجْعَلْ لى مَعَ الرَّسُولِ سَبیلاً حَسْبِىَ اللّهُ ما شاَّءَ اللّهُ

دوستانت خدایا قرار ده براى من با پیامبرت راهى خدا مرا بس است و آنچه خواهد شود

و بدانكه بهترین اعمال در شبها و روزهاى ماه مبارك رمضان خواندن قرآن است و بسیار باید خواند چه آنكه قرآن در این ماه نازل شده است و وارد شده كه هر چیزى را بهاریست و بهار قرآن ماه رمضان است و در ماه هاى دیگر هر ماهى یك ختم سنت است و اقلّش شش روز است و در ماه رمضان در هر سه روز یك ختم سنّت است و اگر روزى یك ختم تواند بكند خوب است .

علامه مجلسى (رَحَمهُ اللّهُ ) فرموده كه در حدیث است كه بعضى از ائمّه (عَلیهمُ السلام) در این ماه چهل ختم قرآن و زیاده مى كردند و اگر ثواب هر ختم قرآنى را به روح مقدّس ‍ یكى از چهارده معصوم (عَلیهمُ السلام) هدیّه كند ثوابش مضاعف گردد و از روایتى ظاهر مى شود كه اجر چنین كسى آن است كه با ایشان باشد در روز قیامت و دراین ماه دعا و صلوات و استغفار بسیار باید نمود و لااِلهَ اِلا اللّهُ بسیار باید گفت و روایت شده كه جناب امام زین العابدین (علیه السلام) چون ماه رمضان داخل مى شد تكلّم نمى كرد مگر به دعاء و تسبیح و استغفار و تكبیر و باید اهتمام بسیار نمود به عبادت و نافله هاى شب و روز .

آداب افطار و سایر اعمال در شبهاى ماه رمضان

قسم دوّم : اعمالى است كه در شب هاى ماه رمضان باید بجا آورد و آن چند امر است :

اوّل افطار است و مستحب است كه بعد از نماز شام افطار كند مگر آنكه ضعف بر او غلبه كرده باشد یا جمعى منتظر او باشند.

دوّم آنكه افطار كند با چیز پاكیزه از حرام و شُبهات و بهتر آن است كه به خرماى حلال افطار كند تا ثواب نمازش چهارصد برابر گردد و به خرما و آب و به رطب و به لبن و به حلوا و به نبات و به آب گرم به هر كدام كه افطار كند نیز خوب است.

سوّم آنكه در وقت افطار دعاهاى وارده آن را بخواند از جمله آنكه بگوید:

اَللّهُمَّ لَكَ صُمْتُ وَعَلى رِزْقِكَ اَفْطَرْتُ وَعَلَیْكَ تَوَكَّلْتُ

خدایا براى تو روزه گرفتم و با روزى تو افطار كنم و بر تو توكل كنم

بِسْمِ اللّهِ اَللّهُمَّ لَكَ صُمْنا وَعَلى رِزْقِكَ

خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو

اَفْطَرْنا فَتَقَبَّلْ مِنّا اِنَّكَ اَنْتَ السَّمیعُ الْعَلیمُ

افطار كنیم پس از ما بپذیر كه براستى تو شنوا و دانایى

پنجم در وقت افطار سوره قدر بخواند .

ششم در وقت افطار تصدّق كند و افطار دهد روزه داران را اگر چه به چند دانه خرما یا شربتى آب باشد و از حضرت رسول (صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ آله) مرویست كه كسى كه افطار دهد روزه دارى را از براى او خواهد بود مثل اجرِ آن روزه دار بدون آنكه از اجر او چیزى كم شود و هم از براى او خواهد بود مثل آن عمل نیكویى كه بجا آورد آن افطار كننده به قوه آن طعام و آیة الله علامه حلّى در رساله سَعدِیَّه از حضرت صادق (علیه السلام) نقل كرده كه فرمود هر مؤمنى كه اطعام كند مؤمنى را لقمه اى در ماه رمضان بنویسد حق تعالى براى او اجر كسى كه سى بنده مؤمن آزاد كرده باشد و از براى او باشد نزد حق تعالى یك دعاى مستجاب .

هفتم در هر شب خواندن هزار مرتبه اِنّا اَنزَلْناهُ وارد است

هشتم در هر شب صد مرتبه حمَّ دُخان را بخواند اگر میسّر شود

نهم سیّد روایت كرده كه هر كه این دعا را بخواند در هر شب ماه رمضان آمرزیده شود گناهان چهل سال او :

اَللّهُمَّ رَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ الَّذى اَنْزَلْتَ فیهِ الْقُرْآنَ وَافْتَرَضْتَ على

خدایا اى پروردگار ماه رمضان كه در آن قرآن را فرستادى و بر

عِبادِكَ فیهِ الصِّیامَ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنى حَجَّ بَیْتِكَ

بندگان روزه را در این ماه واجب كردى درود فرست بر محمد و آل محمد و روزیم گردان حج خانه

الْحَرامِ فى عامى هذا وَ فى كُلِّ عامٍ وَاغْفِرْ لى تِلْكَ الذُّنُوبَ الْعِظامَ

محترم خود كعبه را در این سال و در هر سال و بیامرز برایم این گناهان بزرگ را

فَاِنَّهُ لا یَغْفِرُها غَیْرُكَ یا رَحْمنُ یا عَلاّمُ

كه براستى نیامرزد آنها را جز تو اى بخشاینده و اى بسیار دانا

دعاى افتتاح

یازدهم بخواند در هر شب از ماه رمضان :

اَللّهُمَّ اِنّى اَفْتَتِحُ الثَّنآءَ بِحَمْدِكَ وَ اَنْتَ مُسَدِّدٌ لِلصَّوابِ بِمَّنِكَ وَ اَیْقَنْتُ اَنَّكَ اَنْتَ

خدایا من ستایش را به وسیله حمد تو مى گشایم و تویى كه به نعمت بخشى خود بندگان را به درستى وادارى و یقین دارم كه براستى تو

اَرْحَمُ الرّاحِمینَ فى مَوْضِعِ الْعَفْوِ وَالرَّحْمَةِ وَ اَشَدُّ الْمُعاقِبینَ فى

مهربانترین مهربانانى اما در جاى گذشت و مهربانى ولى سخت ترین كیفركننده اى در

مَوْضِعِ النَّكالِ وَالنَّقِمَةِ وَ اَعْظَمُ الْمُتَجَبِّرینَ فى مَوْضِعِ الْكِبْریآءِ

جاى شكنجه و انتقام و بزرگترین جبارانى در جاى بزرگى و

وَالْعَظَمَةِ اَللّهُمَّ اَذِنْتَ لى فى دُعآئِكَ وَ مَسْئَلَتِكَ فَاسْمَعْ یا سَمیعُ

عظمت خدایا تو به من اجازه دادى در این كه بخوانمت و از تو درخواست كنم پس اى خداى شنوا

مِدْحَتى وَ اَجِبْ یا رَحیمُ دَعْوَتى وَ اَقِلْ یا غَفُورُ عَثْرَتى فَكَمْ یا

مدح و ثنایم را بشنو و پاسخ ده اى مهربان خواسته ام را و نادیده گیر اى آمرزنده لغزشم را اى

اِلهى مِنْ كُرْبَةٍ قَدْ فَرَّجْتَها وَ هُمُومٍ قَدْ كَشَفْتَها وَ عَثْرَةٍ قَدْ اَقَلْتَها

معبود من چه بسیار گرفتارى كه برطرف كردى و چه بسیار اندوه كه زدودى و لغزشها كه چشم پوشیدى

وَ رَحْمَةٍ قَدْ نَشَرْتَها وَ حَلْقَةِ بَلاَّءٍ قَدْ فَكَكْتَها اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لَمْ یَتَّخِذْ

و مهر و رحمت كه گستردى و زنجیر بلا كه از هم باز كردى ستایش خاص خدایى است كه نگیرد

صاحِبَةً وَ لا وَلَدا وَ لَمْ یَكُنْ لَهُ شَریكٌ فى الْمُلْكِ وَلَمْ یَكُنْ لَهُ وَلِىُّ

همسرى و نه فرزندى و نیست برایش شریكى در فرمانروایى و نیست برایش یاورى

مِنَ الذُّلِّ وَ كَبِّرْهُ تَكْبیراً اَلْحَمْدُ لِلّهِ بِجَمیعِ مَحامِدِهِ كُلِّهَا عَلى جَمیعِ

از خوارى و به كمال بزرگى او را یاد كن ستایش خداى را به همه ستودگیهایش یكسر بر همه

نِعَمِهِ كُلِّها اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لا مُضآدَّ لَهُ فى مُلْكِهِ وَ لا مُنازِعَ لَهُ فى

نعمتهایش یكسر ستایش براى خدایى است كه ضد و دشمنى در پادشاهى او و ستیزه جویى در

اَمْرِهِ اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذى لا شَریكَ لَهُ فى خَلْقِهِ وَ لا شَبیهَ لَهُ فى عَظَمَتِهِ

فرمانش نیست ستایش خدایى را است كه شریكى در خلقتش ندارد و شبیهى در عظمت او نیست

اَلْحَمْدُ لِلّهِ الْفاشى فِى الْخَلْقِ اَمْرُهُ وَ حَمْدُهُ الظّاهِرِ بِالْكَرَمِ مَجْدُهُ

ستایش خاص خدایى است كه هویدا است در میان خلق كارش و ستایشش و آشكار است به بزرگوارى شوكتش

الْباسِطِ بِالْجُودِ یَدَهُ الَّذى لا تَنْقُصُ خَزآئِنُهُ وَ لا تَزیدُهُ كَثْرَةُ الْعَطآءِ

و گشاده است دستش آنكه نقصان نپذیرد خزینه هایش و نیفزایدش بسیارى عطا

اِلاّ جُوداً وَ كَرَماً اِنَّهُ هُوَ الْعَزیزُ الْوَهّابُ اَللّهُمَّ اِنّى اَسْئَلُكَ قَلیلاً مِنْ

مگر جود و بزرگوارى براستى كه او عزیز و بسیار بخشنده است خدایا از تو خواهم اندكى از

كَثیرٍ مَعَ حاجَةٍ بى اِلَیْهِ عَظیمَةٍ وَ غِناكَ عَنْهُ قَدیمٌ وَ هُوَ عِنْدى كَثیرٌ

بسیار با اینكه نیازمندیم بدان بزرگ است و بى نیازى تو از آن قدیم و ازلى است و آن درخواست پیش من بسیار

وَ هُوَ عَلَیْكَ سَهْلٌ یَسیرٌ اَللّهُمَّ اِنَّ عَفْوَكَ عَنْ ذَنْبى وَ تَجاوُزَكَ عَنْ

ولى در نزد تو اندك و آسان است خدایا براستى گذشت تو از گناهم و چشم پوشیت از

خَطیَّئَتى وَ صَفْحَكَ عَنْ ظُلْمى وَ سَِتْرَكَ عَلى قَبیحِ عَمَلى وَ حِلْمَكَ

خطایم و نادیده گیریت از ستمم و پرده پوشیت بر كار زشتم و بردباریت

عَنْ كَثیرِ جُرْمى عِنْدَ ما كانَ مِنْ خَطایى وَ عَمْدى اَطْمَعَنى فى اَنْ

در برابر جنایت و جرم بسیارم كه به خطا یا از روى تعمد كردم مرا به طمع انداخت تا از تو

اَسْئَلَكَ ما لا اَسْتَوْجِبُهُ مِنْكَ الَّذى رَزَقْتَنى مِنْ رَحْمَتِكَ وَ اَرَیْتَنى

درخواست كنم چیزى را كه مستحق آن نیستم ، درخواست كنم آنچه را كه از رحمتت روزى من كردى .

                                                                                                 التماس دعا

هر که نماز را ترک کند خدای تعالی او را با 15 عقوبت مبتلا کند .

ازحضرت امام رضا (علیه السلام) منقولست که هر که سه روز از آخر ماه شعبان روزه بدارد و به ماه مبارک رمضان

وصل کند حق تعالى ثواب روزه دو ماه متوالى براى او بنویسید و ابَوُالصّلت هَروى روایت کرده است که در جمعه

آخر ماه شعبان به خدمت حضرت امام رضا (علیه السلام) رفتم ؛ حضرت فرمود که اى ابوالصَّلْت اکثَر ماه شعبان

رفت و این جمعه آخر آن استپس تدارک و تلافى کن در آن چه از این ماه مانده است. تقصیرهایى را که در ایّام

گذشته این ماه کرده اى و بر تو بادکه رُو آورى بر آنچه نافع است براى تو و دعا و استغفار بسیار کن

و تلاوت قرآن مجید بسیار کن و توبه کن به سوى خدا از گناهان خود تا آنکه چون ماه مبارک درآید خالص گردانیده

باشى خود را براى خدا  و مگذار در گردن خود امانت و حق کسى رامگر آنکه ادا کنى و مگذار در دل خود کینه

کسى را مگر آنکه بیرون کنى و مگذار گناهى را که میکرده اى مگر آنکه ترک کنى و از خدا بترس و توکّل کن

بر خدا در پنهان و آشکار امور خود و هر که بر خدا توکّل کند خدا بس است او را

و بسیار بخوان در بقیّه این ماه این دعا را :

اَللّهُمَّ اِنْ لَمْ تَکُنْ غَفَرْتَ لَنا

خدایا اگر در آن قسمت از ماه شعبان که گذشته

فیما مَضى مِنْ شَعْبانَ فَاغْفِرْ لَنا فیما بَقِىَ مِنْهُ

ما را نیامرزیده اى در آن قسمت که از این ماه مانده بیامرزمان