- دستور عملى روز عاشورا

اما باقر علیه السلام فرمودند:

بر مؤ منان لازم است روز عاشورا در ماتم بسر برند و به یكدیگر كه رسیدند، بگویند، عظم الله اجورنا واجوركم بمصابنا بالحسین و جعلنا و ایاكم من الطالبین بثاره مع ولیه المهدى من آل محمد(689) .

----------------------------------------------------------------------------------

689-مقتل الحسین علیه السلام ص 224

- شرایط روضه خوانى

اینكه اكثر روضه خوانها وقتى مصیبت مى خوانند گریه نمى كنند حتى وقتى فردى دیگرى هم روضه مى خواند مى بینیم آنها كمتر گریه مى كنند، علتش این است كه آنها وقتى مقتل را مطالعه مى كنند فقط براى آنكه آن را نقل كنند مى خوانند، توجه به معنى و اصل مصیبت نمى كنند، در آن موقع اشك بر مصائب سیدالشهداء علیه السلام نمى ریزند، این حالت قساوت مى آورد، مى بینید بعضى در منبر گریه مى كنند، شرایط روزه خوانى را عمل مى كنند.

وقتى مى خواهیم مقتل را مطالعه كنیم به نكات زیر عمل شود، تا حالت گریه به ما دست دهد:

اول آنكه : در وقت مطالعه كتاب مقتل ، با بسم الله الرحمن الرحى شروع شود.

دوم آنكه : در وقت مطالعه كتاب مقتل با وضو باش و آن را عبادتى تصور كن

سوم آنكه : خود را در محیطى كه مقتل بیان مى كند قرار بده و مصیبت را لمس و احساس كن

چهارم آنكه : كوشش كن به هر نحوى كه ممكن است اشك از دیدگانت بیرون بیاید كه علاوه بر ثوابهاى عظیمى كه دارد مانع از قساوت خواهد شد.

- ثواب عزادارى

امام باقر علیه السلام ضمن سخن درباره زیارت امام حسین علیه السلام در روز عاشورا فرمود... پس باید مصیبت حسین علیه السلام را بخواند و گریه كند و به كسانى كه در منزلش هستند و از آنان تقیه اى ندارد امر كند كه او بگریند و در منزلش با اظهار جزع بر حسین ، مصیبت و ماتم بر پا كند و هر یك دیگرى را به این مصیبت بزرگ تسلیت بگویند، در چنین حالى من ضمانت مى كنم براى آنان از خداى عزوجل ، ثواب دو هزار عمره و دو هزار غزوه (جنگ در سپاه پیامبر).

علقه گوید: عرض كردم آیا شما ضمانت مى كنید؟

فرمود: آرى ! من ضامنم براى كسى كه آنطور عزادارى كند، آن همه پاداش را.

عرض كردم ، چگونه یكدیگر را تعزیت و تسلیت بگوییم .

فرمود: مى گوید خداوند اجر ما را در مصیبت شهادت امام حسین علیه السلام عظیم كند و ما و شما را جزو خونخواهانش همراه با ولیش امام مهدى (عج ) قرار دهد، و همانا اگر در آن روز حاجتى داشتى ، در پى آن مرو، زیرا روز شوم و نحسى است و هرگز حاجت مؤ منین در آن برآورده (685) نمى گردد.

----------------------------------------------------------------------------------

685-وسالئل الشیعه ، ج 10، ص 3988

- تاءثیر محفل حسینى

اگر محفلى در راه و یاد امام حسین علیه السلام و ترسیم هدف هاى بلند او، تشكیل گردد و در آن از ستمى كه بر او رفت ، سخنى به میان آید و در آنجا هر سه مرحله سوگوارى بر حسین علیه السلام یعنى گریستن ، همدردى با سوگواران او و حزن و اندوه ، پدید آید و قلبها با درود و سلام بر او عظمت او را دریابند و به حقش عارف گردند و به او روى آورند و شرایط طاقت و فرساى روز عاشورا را مجسم و بدان اشك نثار كنند و سوز و گداز گیرند و سرانجام پیروزى و شهادت با او را آرزو نمایند، بى تردید به اوج فوز و فلاح پر كشیده و به ثواب همه وسایل نجات حسینى ، نایل آمده اند و خداى را با همه عبادت ها حتى جهاد در راه خدا پرستیده اند. (684)

----------------------------------------------------------------------------------

684-ویژگیهاى امام حسین علیه السلام ، ص 68، 69

- چهارده امتیاز محفل حسینى

از روایات دریافت مى گردد، (محفل عزاى حسین علیه السلام ) داراى امتیازات چهارده گانه زیر است :

1 - جایگاه درود خدا بر شركت كنندگان و برپا كنندگان و خدمت گزاران آن محفل است .

2 - جایگاه حضور فرشتگان است .

3 - جایگاه نایل آمدن به دعاى پیامبر و على و فاطمه و حسین علیه السلام است .

4 - جایگاه مورد عنایت امام حسین علیه السلام است .

5 - جایگاه نشر و بیان سخنان آن حضرت است .

6 - جایگاه مورد عشق و علاقه امام صادق علیه السلام است .

7 - جایگاه مقدسى است ، بسان صحراى عرفات .

8 - جایگاهى است به عظمت مشعرالحرام -

9- جایگاهى است به قداست . (682)

10 - جایگاهى مقدس است بسان طوافگاه بیت الله .

11 - جایگاهى است بسان حرم حسین علیه السلام .

12 - جایگاهى است كه خاموش كننده آتش هاى شعله ور جهنم است .

13 - منبع و سرچشمه آب حیات بهشت خداست .

14 - محفلى است عظیم و پر بركت كه آغازش به پیش از آفرینش هستى و فرجامش به روز رستاخیز پیوند مى خورد.

اینك اگر به آنچه آمده ، نیك اندیشیدى ، چگونه مى توان تصور كرد كه از این جایگاه رفیع ، نومید و بى بهره خارج خواهى شد، حتى اگر فردى به خاطر فقدان قابلیت و آلودگى به موانع ، از آثار و بركت كامل آن بهره گردد، به بخشى از آن همه پاداش دست خواهد یافت و پاداش اندك خدا نیز اندك نخواهد بود.

قلیل منك یكفنى ، ولكن قلیلك لا یقال له قلیل (683)

----------------------------------------------------------------------------------

682-فاصله میان حجزالاسود و درب كعب را، حطیم گویند

683-ویژگیهاى امام حسین علیه السلام ، ص 69. 70

  -محروم و زنده نگه داشتن آن

این محرم را زنده نگه دارید؛ما هر چه داریم از این محرم است (677)

- اسلام با نام سیدالشهداء زنده است

كربلا را زنده نگه دارید و نام مبارك حضرت سیدالشهداء را زنده نگه دارید، كه با زنده بودن او اسلام زنده نگه داشته مى شود. (678)

- كربلا و مسائل سیاسى

مسائل كربلا، كه خودش در راس مسائل سیاسى هست ، باید زنده بماند. (679)

- عاشورا و سیاسى و عبادى بودن آن

زنده نگاه داشتن عاشورا، یك مساءله بسیار مهم سیاسى - عبادى است . (680)

  - نهضت بزرگ سیدالشهداء

محرم ماه نهضت بزرگ سیدالشهداء و سرور اولیا خداست ، كه با قیام خود در مقابل طاغوت ، تعلیم سازندگى و كوبندگى به بشر داد، و راه فناى ظالم و شكستن ستمكار را به فدایى دادن و فدایى شدن دانست . و این خود سرلوحه تعلیمات اسلام است براى ملتها تا آخر دهر (روزگار) (681)

----------------------------------------------------------------------------------

677  - كلمات قصار امام خمینى (ره )، ص 58

678 - كلمات قصار امام خمینى (ره )، ص 58

679 -  كلمات قصار امام خمینى (ره )، ص 58  

680 - كلمات قصار امام خمینى (ره )، ص 58

681 - كلمات قصار امام خمینى (ره )، ص 58

  مجلس غلبه عقل بر جهل

مجالس بزرگداشت سید مظلومان و سرور آزادگان ، كه مجالس غلبه سپاه عقل بر جهل ،و عدل بر ظلم ، و امانت بر خیانت ، و حكومت اسلامى بر حكومت طاغوت است ، هرچه باشكوه تر و فشرده تر برپا شود، و بیرق هاى خونین عاشورا به علامت حلول روز انتقام مظلوم از ظالم ، هر چه بیشتر افراشته شود. (676)

----------------------------------------------------------------------------------

676  -كلمات قصار امام خمینى (ره )، ص 58

  باب الحسین (ع ) رحمت عمومى

شیخ شوشترى كلمات شیرینى در باب خطبه شعبانیه پیامبر اكرم صلى الله علیه و آله درباره ماه رمضان و تطبیق آن به عزاى حسین علیه السلام دارد از آن جمله مى فرماید: ایها الناس ان ابواب الجنان فى هذا الشهر مفتحه ... (674)آن وقت شیخ ، ابواب بهشت را ذكر مى كند مى گوید اگر از این درها راهت ندادند، یعنى نتوانستى به واسطه بدبختى خودت داخل بهشت شوى ، درى هست كه هیچ كس از آن محروم نخواهد شد و راهش هم خیلى آسان است هر كسى هر كجا و در هر حال باشد رحمه الله الواسعه شاملش مى شود آیا مى خواهى این در را بشناسى و داخل بهشت شوى آن باب الحسین است و راهش هم شكستن دل و عزادارى ابى عبدالله است . (675)

----------------------------------------------------------------------------------

674-عیون الخبار الرضا، ج 1، ص 296

675-سید الشهدا تت شهید دستغیب ، ص 32

ثواب مجلس عزای امام حسین(ع)

چیزى هست كه بایستى از چیزهاى كه موجب از بین رفتن یا كم شدن محبت است ، پرهیز كرد. بایستى از گناهان در درجه اول و مكروهات درجه دوم دورى كرد به علاوه به چیزهایى كه موجب زیاد شدن محبت مى شود روى آورد، هر چه بیشتر مى شود، چنانچه در ماه رمضان نفس كشیدن روزه دار ثواب تسبیح دارد انفاسكم فیه تسبیح را مجلس عزاى امام حسین(ع) یا هر وقت كه غم امام حسین(ع)  داشته باشى هر نفسى كه مى كشى ثواب تسبیح كردن دارد (673)

----------------------------------------------------------------------------------

673-عیون اخبار، الرضا، ج 1، ص 295

  فلسفه روضه خوانى

یكى زا نتایج بسیار مفید حادثه عاشورا كه همواره مورد استفاده عموم و از وسایل تعلیم و تربیت و هدایت جامعه است ، برنامه اى است كه به عنوان سوگوارى در مسیر تاریخ و در طول قرن ها اجراء مى شود.

شاید كسانى باشند كه اهتمام شیعه را در برگزارى این مراسم و صرف مبالغى را در این مراسم ها بى فایده بشمارند، ولى اگر فواید معنوى این مراسم و تاءثیر آن در جامعه را بررسى كنند تصدیق خواهند كرد كه بهترین وسیله اصلاح و مؤ ثرترین مكتب براى تشكیل شیعه همان مراسم است .

دكتر رینو جوزف مستشرق معروف فرانسوى در كتاب خود مراسم به اسلام و مسلمانان كه به عربى ترجمه شده و به نام الا سلام و المسلمون مشهور است شرح بسیار عمیق و روشن پیرامون فلسفه عزادارى حسین علیه السلام و روضه خوانى و هیات هاى عزا نگاشته و به فوایده این مراسم از جنبه سیاست و اخلاق و تربیت و كمالات اشاره كرده او مركز ثقل آن را در كشورهاى اسلامى ، ایران معرفى كرده و پیشرفت و بقاى شیعه را بخصوص در كشور هند و پاكستان و بعضى كشورهاى دیگر مرهون سوگوارى سیدالشهداء دانسته است .

همچنین این مستشرق عقیده دارد كه با حفظ این مراسم جمعیت و شوكت و ترقى شیعه در آینده تضمین خواهد شد. این مستشرق ضمن اشاره به اوقاف و موقوفات و سایر وجوهى كه شیعه جهت برگزارى مراسم عزادارى امام حسین علیه السلام صرف و خرج مى كنند مى گوید: مذاهب دیگر در راه تبلیغات دینى به مقدار شیعه ریزش و بذل مال ندارند و تنها شیعه است كه بدون مبالغه سه برابر سایر فرق اسلامى در این هدف متحمل مخارج گزاف مى شود و اگر یك نفر شیعه در دورترین نقطه هم باشد، منفردا مراسم سوگوارى را در حد ممكن خود انجام مى دهد،و به همان نسبت دعوت و تبلیغ خود را به جا مى آورد. منبر و وعظ خطابه و سخنرانى در رشد و تربیت خطبا و وعاظ و گویندگان و پرورش اخلاق عوام و آشنا كردن به علوم و معارف و موقعیت خاصى دارد.

مسائل كلى و جزى و دانستنى هاى متنوع در منابر و محافل مورد بحث و بررسى قرار مى گیرد و از این رهگذر طبقه عامى شیعه در مسائل فقهى و عقاید بیشتر از سایر فوق تبحر دارند و اگر زمینه ترقى علمى و صنعتى و اقتصادى جامعه هاى اسلام را دقیقا بررسى كنید ، به خوبى روشن خواهد شد كه فرقه شیعه پیشرفته ترین جامعه در میان جوامع اسامى است ، و آمادگى آنان براى هر گونه آموزش علمى و صنعتى جدید و قدیم بیشتر است ؛چنانكه تعداد كارگر در شیعه به نسبت جمعیت زیادتر است .

شیعه دین خود را بازور شمشیر پیش نبرده ، بلكه با نیروى تبلیغ و دعوت پیشرفت كرده و كوشش در توسعه مراسم سوگوارى مهم ترین عامل در جلب توجه هندیان و مجوس و سایر مذاهب به مذهب تشیع بوده است . (672)

----------------------------------------------------------------------------------

672-شخصیت سیدالشهداء قبل از عاشورا، ص 398

مجلس عزاى امام صادق (ع )

امام صادق علیه السلام مجلس بزرگداشت دیگرى در سوگ حسین برپا داشت كه مرثیه سرا و اداره كننده محفل ، مردى به نام عبدالله بن غالب بود كه در حضور آن حضرت مرثیه سرایى كرد و از مصیبت جانگداز بر زمین ماندن پیكرهاى پاك حسین علیه السلام و یارانش وزش باد و پاشیده شدن خاك و غبار، بر آن پیكرهاى مقدس ، سخن گفت و از جمله سرود كه :

و دیدگان بر مصیبت كه بر سالار شهیدان حسین علیه السلام وارد آمد و باد و گرد و غبار و خاك ها را بر پیكر به خون خفته اش پاشید، بگریند. (669)

و این مرثیه بدن مطهر بود و خاك و غبارى كه باد بر آن پیكر به خون آغشته پراكند. (670)

  حضور فرشتگان در مجلس عزاى امام حسین (ع )

جعفر شروع به خواندن مرثیه نمود، امام و حاضرین در مجلس گریه كردند، اما به حدى گریست كه پنهانى چهره شریفشان خیس شد، سپس فرمود: به خداوند قسم ، كه فرشتگان مقرب الهى در این مجلس بودند، مرثیه تو را شنیدند و بیش از گریه ما، در مصیبت حسین علیه السلام گریستند، همانا كه خداوند در همین ساعت بهشت را با تمامى نعمت هاى در آن بر تو واجب گردانید و گناهان تو را بخشید.

سپس فرمودند: اى جعفر! مى خواهى بیشتر برایت بگویم

گفتم : آرى ! آقاى من !

حضرت فرمودند: هر كسى در مصیبت جدم حسین علیه السلام مرثیه و شعرى بگوید و خود گریسته و جمعى را نیز بگریاند، البته كه خداوند براى چنین شخصى بهشت را واجب كرده و او را مى آمرزد. (668)

----------------------------------------------------------------------------------