در سال مزین به «جهش تولید»، قرار است دانشگاه‌ها به سراغ صنایع کوچک بروند و با رفع گلوگاه‌های تولید در صنایع و توسعه، مزیت‌های نسبی هر استان به این امر جامه عمل بپوشانند.

سال گذشته جامعه بزرگ دانشگاهی کشور در ارتباط با صنایع مختلف در قالب روش‌ها و برنامه‌های گوناگون، نقش علمی خود را در راستای بهبود و گسترش تولید ایفا کرد و اکنون، در سال جاری، ضروریست که این اقدامات منسجم‌تر و عملیاتی تر از گذشته پیش رود.
حال که تحریم و تدابیر قهرآمیز کشورها نسبت به جمهوری اسلامی ایران همچنان ادامه دارد و هر روز شعاع اثرات آن در حال گسترش است، یک فرصت طلایی برای ارتباط دانشگاه‌ها و صنایع به وجود آمده تا بیش از گذشته، به فکر عارضه‌یابی مشکلات تولیدی، اقتصادی و صنعتی برآمده و در راستای رفع گلوگاه‌ها اقدام کنند.
با توجه به نامگذاری سال جاری، دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های کشور وظیفه دارند تا با کمک به افزایش بهره‌وری و کارایی صنایع و رفع چالش‌های آنها، گامی موثر در دستیابی به تولید مضاعف بردارند.

۳ برنامه دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم برای تحقق جهش تولید
دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم، ابتدای امسال ۳ برنامه مهم را در راستای تحقق جهش تولید در دستور کار خود قرار داد. نخست؛ طرح مشارکت دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی پژوهشی در افزایش بهره‌وری و جهش تولید صنایع کشور، طرح دوم؛ مشارکت دانشگاه‌ها و مراکز علمی در بهره برداری از مزیت‌های استانی و جهش تولید و سومین برنامه در قالب حمایت از پروژه‌های پیشنهادی موثر برای جهش تولید، عارضه‌یابی مشکلات و نیازمندی‌های صنعتی کشور و ارائه راهکارهای مناسب تعریف و تدوین شد.

رفع گلوگاه‌های تولید در صنایع / پایان نامه‌ها هدفمند می‌شوند
مهمترین اهداف طرح مشارکت دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی-پژوهشی در افزایش بهره‌وری و جهش تولید صنایع، عبارتند از رفع گلوگاه‌های تولید در صنایع منتخب با استفاده از تمامی توان تحقیقاتی و فناورانه در دانشگاه‌ها، تمرکز دانشگاه‌ها و مراکز علمی بر توسعه مزیت‌های استانی خود، همکاری و هم افزایی با دیگر نهادها و سازمان‌های ذیربط در جهت حل مشکلات و بهبود فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی و هدفمند کردن برنامه‌های موجود؛ مانند پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی، فرصت‌های مطالعاتی اعضای هیئت علمی و کارآموزی دانشجویان.

تمرکز دانشگاه‌ها بر مراکز علمی / توسعه مزیت‌های نسبی استان
همچنین در طرح مشارکت دانشگاه‌ها و مراکز علمی در بهره برداری از مزیت‌های استانی و جهش تولید، اهدافی همچون استفاده مناسب از توان علمی دانشگاه‌ها و مراکز علمی در جهش تولید و بهبود شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور، تمرکز دانشگاه‌ها بر مراکز علمی و توسعه مزیت‌های نسبی استان و نیز استفاده بهینه از این توانمندی‌ها، مورد توجه قرار گرفته است.
معمولاً در صنایع و بنگاه‌های مختلف، بسیاری موضوعات و نیازهای پژوهشی، برای رفع چالش‌های صنعتی مطرح می‌شود، با این وجود اما معمولاً به علت محدودیت‌های مالی و یا نبود اعتماد به مراکز علمی، مورد رسیدگی قرار نمی‌گیرند.
خوشبختانه با نامگذاری سال جاری به عنوان سال جهش تولید، روش‌ها و فرصت‌هایی هرچند محدود، برای تامین منابع مالی و نیز حمایت از این گونه همکاری‌ها فراهم شده و در این راستا، هر یک از دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، حداکثر ۲ مورد موضوع را معرفی خواهند کرد.

تشکیل تیم‌های منسجم تحقیقاتی در دانشگاه برای کمک به صنعت
از سوی دیگر نیز در طرح عارضه‌یابی مشکلات و نیازمندی‌های صنعتی، مواردی شامل؛ سوق دادن دانشگاه‌ها به سمت طرح‌های کاربردی، هدفمند کردن فعالیت‌های تحقیقاتی دانشگاه‌ها؛ مثل فرصت‌های مطالعاتی، پایان نامه‌ها و کارآموزی، کمک به صنایع برای رفع موانع تولید و بهبود بهره‌وری، فرهنگ سازی برای تعامل سازنده بین صنعت و دانشگاه و رفع موانع تولید و نیز کمک به افزایش تولید و تشکیل تیم‌های منسجم تحقیقاتی در دانشگاه برای کمک به صنعت، به عنوان اهداف اصلی تعیین شده است.
حال که ۵ ماه از سال ۹۹ می‌گذرد با محمدسعید سیف مدیر کل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم، از او درباره اقدامات صورت گرفته در راستای تحقق جهش تولید پرسیدیم. این مقام مسئول وزارت علوم در خصوص ارتباط دانشگاه و صنعت و تفاهم نامه‌های منعقد شده در این بازه زمانی نیز توضیحاتی ارائه کرد.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم با اشاره به اینکه در این ۵ ماه با برگزاری جلسات متعدد، دانشگاه‌ها را تشویق کردیم تا مزیت‌های استان‌ها و مناطق خود را شناسایی کنند، اظهار کرد: دانشگاه‌ها در این مسیر باید بررسی کنند و ببینید که چگونه می‌توان مزیت‌های استانی را به ارزش افزوده تبدیل کرد و کسب و کارهای مربوط به آن مزیت را رونق بخشید.

۶۰ دانشگاه مزیت‌های استانی را شناسایی کردند
سیف در ادامه با اشاره به اینکه خوشبختانه در این راستا ۶۰ دانشگاه کوچک و بزرگ، ضمن شناسایی مزیت‌های استانی خود، پیشنهاداتی را به ما ارائه داده‌اند، افزود: به طور مثال در هر یک استان‌ها، بسته به ویژگی‌های آب و هوایی، مزیت‌هایی وجود دارد؛ مثلاً در یک استان کشاورزی رونق دارد و یا در استانی دیگر، فعالیت‌ها در حوزه معادن و یا صنایع دستی گسترده‌تر است که دانشگاه‌ها هر کدام برنامه مشخصی را برای رونق کسب و کارهای کوچک استان خود، برای سال ۹۹ ارائه داده‌اند.
معرفی ۳۶ پروژه به بنیاد ملی نخبگان برای حمایت مالی
این مقام مسئول وزارت علوم با بیان اینکه طبق این طرح‌ها، مجموعاً ۳۶ پروژه تعریف و برای حمایت به بنیاد ملی نخبگان معرفی شده است، تصریح کرد: بنیاد ملی نخبگان به ما قول همکاری داده تا از این پروژه‌ها حمایت کند. ضمن اینکه اغلب این پروژه‌ها، پروژه‌های ساده و ارزان قیمتی هستند که به استان کمک می‌کند؛ مثلاً کشت پسته و یا تولید گیاهان دارویی که هر کدام، ارزش اشتغال و درآمدزایی خوبی به همراه دارد.
وی ادامه داد: عملاً ما در کشور به صنایع بزرگ اهمیت می‌دهیم و صنایع کوچک فراموش شده‌اند، به همین علت از دانشگاه‌ها خواسته‌ایم تا توجه بیشتری به صنایع کوچک داشته باشند. امیدواریم تا پایان سال، دستاوردهای خوبی در این زمینه داشته باشیم و فعالیت دانشگاه‌ها منجر به جهش تولید در منطقه و رونق کسب و کارهای ساده و بومی شود.
مدیر کل ارتباط با صنعت وزارت علوم در ادامه تصریح کرد: یکی دیگر از روش‌هایی که در دستور کار قرار دادیم این بود که با برگزاری جلسات متعدد با وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها که در هر کدام از آنها حدوداً ۱۵۰ نفر از دانشگاه‌های مختلف به صورت مجازی نیز حضور داشتند، این نهادها، مستقیماً در جریان مشکلات و چالش‌های دستگاه‌ها قرار گرفتند.

آغاز همکاری‌های گسترده دانشگاه‌ها با صنعت خودرو
سیف با اشاره به اینکه یکی از این جلسات مربوط به نشست مدیران وزارت علوم با یکی از شرکت‌های مهم خودروسازی بود، گفت: از آنجایی که صنعت خودرو، حوزه‌ای بسیار متنوع و پیچیده است، بنابراین توسعه آن نیازمند همکاری مشترک با دانشگاه‌ها است. لذا در این جلسه مقرر شد دانشگاه‌ها با تبادل اطلاعات و عملیاتی شدن فرآیند انتقال دانش، به صنعت خودرو کمک کنند. در همین زمینه به تازگی تفاهم نامه همکاری در زمینه‌های توسعه پلتفرم ملی جدید خودرو؛ زنجیره دستیابی به دانش فنی و تولید قطعات خودرو و لجستیک و زنجیره تامین، بین دانشگاه علم و صنعت ایران و یک شرکت خودرویی به امضا رسیده است.

دانشگاه‌ها برای حذف آلایندگی به صنایع کمک می‌کنند
وی در ادامه به تفاهم نامه مشترک وزارت علوم با سازمان حفاظت محیط زیست اشاره کرد و گفت: در این تفاهمنامه، مقرر شد دانشگاه‌ها برای حذف آلایندگی به صنایع کمک کنند و از سوی دیگر دانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری، در راستای شناخت وضعیت موجود در هر استان، تبیین نیازهای واحدهای آلاینده و همچنین پیشگیری از بروز مشکلات بیشتر در آینده، اقدام کنند. در همین زمینه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های بسیاری نیز برای کمک و همکاری با صنایع آلاینده، اعلام آمادگی، و تجارب و توانمندی‌های خود را به دبیرخانه مشترک مپسا (مدیریت و پایش آلایندگی‌های سیستمی) ارسال کرده‌اند.
مدیر کل دفتر ارتباط با صنعت وزارت علوم همچنین از برگزاری جلسه مشترک با یکی از شرکت‌های طراحی، مهندسی و تأمین قطعات خودرو خبر داد و گفت: در این نشست همکاری مشترک با دانشگاه‌ها در جهت تولید قطعات خودرو مورد بررسی قرار گرفت.

پروژه‌هایی که متقاضی دارد، حمایت مالی می‌شوند
سیف به یکی دیگر از برنامه‌های وزارت علوم اشاره کرد و گفت: همچنین از دانشگاه‌ها خواسته‌ایم که اگر در ارتباط با صنایع، پروژه‌های مشخصی را که متقاضی و مشارکت کننده داشته باشد، ارائه دهند، ما به عنوان وزارت علوم از آنها حمایت می‌کنیم تا به اجرا برسد.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: وزارت علوم برای حمایت مالی از این پروژه‌ها، در نظر دارد با سازمان‌های مختلفی؛ مانند معاونت علمی ریاست جمهوری، بنیاد ملی نخبگان، معاونت روستایی و بنیاد برکت، رایزنی کند تا در جهت حمایت از پروژه‌های دانشگاهی و همچنین صنایع و اشتغالزایی، قدم مثبتی برداشته شود.
نزدیک به ۵ ماه از سال ۹۹ می‌گذرد، سالی که سطح انتظارات از صنایع و دانشگاه‌ها برای همکاری مشترک، در مقایسه با سنوات پیشین، به مراتب بالاتر است. در شرایط فعلی که کشور با تحریم در حوزه‌های مختلف رو به روست و از طرفی شیوع افسارگسیخته کرونا، وضعیت اقتصاد را به مراتب چالشی تر کرده، برای بهبود اوضاع انتظار می‌رود تفاهم نامه‌های مشترک میان دانشگاه و صنایع بیش از گذشته از نسخه‌های کاغذی به عرصه اجرا، نقل مکان کنند و جنبه عملیاتی به خود بگیرند