مهندسان هخامنشی دو هزار و 500 سال پیش برای جلوگیری از ریزش سازه‌های مجموعه پاسارگاد كه در منطقه زلزله خیر ساخته شده‌اند، از روش ابتكاری در پی به صورت «پی دو پوشه» استفاده كرده‌اند كه امروز در ساخت پی نیروگاه‌های هسته‌ای و سازه‌های حساس به كار گرفته می‌شود. روش پی دو پوشه، تكنیكی در مهندسی سازه و زلزله است كه كارشناسان قبل از ساخت سازه، از دو پی روی هم استفاده می‌كنند. پی اول به صورت ثابت است و پی دوم روی پی اول ساخته شده و دارای قابلیت ارتعاش است. استفاده از این روش باعث می‌شود كه مقاومت سازه‌ها تا بیش از هفت ریشتر بالا برود و در هنگام زلزله  با حركت سازه‌ها در قسمت پی، ضربه زلزله گرفته شود و سازه آسیب نبیند. از این روش هم اكنون در ساخت سازه‌های حساس در كشور‌های زلزله خیر از جمله ژاپن استفاده می شود.

«عبدالعظیم شاه‌كرمی»، متخصص سازه و ژئو‌تكنیك و مسئول بررسی‌های مهندسی پاسارگاد، در مورد استفاده از روش پی دو پوشه گفت: «بررسی‌ها روی سازه‌های پاسارگاد نشان می‌دهد كه مهندسان هخامنشی دو هزار و پانصد سال پیش در زیر سازه‌های این مجموعه دو پی می‌ساخته‌اند تا بتوانند ضربه های ناشی از زلزله و لغزش را بگیرند و سازه‌ها در هنگام زلزله در این منطقه زلزله خیز آسیبی نبینند.»

وی با اشاره به اینكه استفاده از این روش ابتكاری كه هم اكنون آخرین تكنیك مقاوم‌سازی سازه‌ها است در دو هزار و پانصد سال پیش نشان دهنده شناخت كامل مهندسی سازه و اقلیم است، گفت: زیر سازه های مجموعه پاسارگاد دو پی وجود دارد. پی اول از جنس سنگ و ملات ساروج است و پی دوم كه روی سطح كاملا صاف پی اول جای گرفته تنها از جنس سنگ ساخته شده و می‌تواند روی پی ثابت اول ارتعاش پیدا كند.»

بررسی‌های انجام شده در سازه‌های پاسارگاد به خصوص تل‌تخت و زندان سكندر یا آرامگاه كمبوجیه نشان می‌دهد كه مهندسان هخامنشی علاوه بر استفاده از پی دو پوش با توجه به سست بودن خاك منطقه و سنگینی سازه‌ها، پی این مجموعه را در عمق زیاد و سطح گسترده‌ تری ساخته‌اند.

شاه كرمی در مورد علت استفاده از این تكنیك گفت: «ایجاد پی‌سازه‌های این مجموعه در عمق زیاد  و گستردگی بیشتر نسبت به سطح سازه‌ها مانع اختلاف نشست و جلوگیری از ترك خوردگی و فرسایش سازه‌ها می‌شود.» به گفته شاه‌ كرمی با توجه به استفاده از روش پی دو پوشه، گسترده سازی و پی عمیق در این مجموعه مهندسان هخامنشی دو مشكل اختلاف نشست و زلزله در این منطقه را حل كرده‌اند.

محوطه باستانی پاسارگاد نخستین پایتخت دولت هخامنشیان است كه دو هزار و پانصد سال پیش به دستور كوروش هخامنشی ساخته شده است. در این مجموعه كه در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده است آثاری نظیر مقبره كوروش، كاخ بارعام، كاخ اختصاصی و مجموعه‌های دیگر وجود دارد. پاسارگاد در استان فارس جای گرفته است.

برچسب ها : روش پی دو پوشه-برچسب ها : زلزله-برچسب ها : زندان اسكندر-برچسب ها : تل تخت-برچسب ها : كمبوجیه-

نظرات ()