کلبه

تصاویر ماهوارای روند تغییرات 30 ساله دریاچه ارومیه از 1363 تا 1393

همه چیز درباره خشک سالی ارومیه و حوزه آبخیز آن ،آذربایجان، همراه با تصاویری مستند از گذشته تا امروز

این مطلب با استفاده از تازه ترین خبر ها تا نجات کامل دریاچه ارومیه مرتبا به روز رسانی می شود.

خشکیدن دریاچه ارومیه به روایت تصاویر ماهواره ای از 1363 تا 1393:

دریاچه اُرومیه

 دریاچه اُرومیه با نام قبلی دریاچه رضاییه در شمال غربی ایران و در منطقهٔ آذربایجان واقع شده‌است. این دریاچه طبق آخرین تقسیمات کشوری، بین دو استان آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی تقسیم شده‌است. دریاچهٔ ارومیه، بزرگ‌ترین دریاچهٔ داخلی ایران و دومین دریاچهٔ آب‌شور دنیا است. آب این دریاچه بسیار شور بوده و عمدتاً از رودخانه‌های زرینه‌رود، سیمینه‌رود، تلخه رود، گادر، باراندوز، شهرچای، نازلو و زولا تغذیه می‌شود.

حوضهٔ آبریز

 حوضهٔ آبریز دریاچه ارومیه، ۵۱٬۸۷۶ کیلومتر مربع است که پیرامون ۳٪ مساحت کل کشور ایران را دربر می‌گیرد.

این حوضه با داشتن دشت‌هایی مانند دشت تبریز، ارومیه، بناب، مهاباد، میاندوآب، نقده، سلماس، پیرانشهر، آذرشهر و اشنویه، یکی از کانون‌های ارزشمند فعالیت کشاورزی و دامداری در ایران به‌شمار می‌رود.

دریاچه ارومیه بزرگ‌ترین آبگیر دایمی آسیای غربی است که در شمال غرب فلات ایران قرار گرفته‌است. پارک ملی دریاچه ارومیه پس از مرداب انزلی(تالاب پهلوی سابق)، از جالب‌ترین و نغزترین زیستگاه‌های طبیعی جانوران در ایران به‌شمار می‌رود.

 پوشش جانوری دریاچه ارومیه‎

 آب دریاچهٔ ارومیه بسیار شور و میزان نمک محلول در آن دو برابر اقیانوس‌ها است. به این دلیل، هیچ ماهی و نرم‌تنی به جز گونه‌هایی از سخت‌پوستان (آرتمیا)، دیاتوم‌ها و فیتوپلانکتون‌ها در آن زندگی نمی‌کنند و آب آن هیچ‌وقت یخ نمی‌زند. شنا کنندگان نیز می‌توانند بر روی آب آن شناور بمانند.

۲۷ گونه پستاندار، ۲۱۲ گونه پرنده، ۴۱ گونه خزنده، ۷ گونه دوزیست و ۲۶ گونه ماهی حیات وحش این دریاچه را تشکیل داده‌اند. دریاچهٔ ارومیه دارای ۱۰۲ جزیره است که همهٔ آن‌ها از سوی سازمان یونسکو به عنوان اندوختهٔ طبیعی جهان به ثبت رسیده‌اند.

جزیرهٔ اِشک، زیستگاه پرندگان زیبای کوچک، از جمله مرغ آتش و تنجه و همچنین تعدادی گوزن زرد ایرانی و گوسفند وحشی (قوچ و میش) به آن انتقال داده شده‌اند.

برای گشت و گذار در دریاچه و جزیره‌های آن در گذشته از دو کشتی سهند و نوح، یا قایق‌های گوناگون در بندر گلمانخانه استفاده می شد. که امروزه به نمک نشسته اند و محیط بانان برای آبرسانی به جزایر از خودرو استفاده می کنند.

ریشه نام ارومیه

این دریاچه را در زبان فارسی و ترکی عهد عثمانی ارومیه URMU GÖLÜ نوشته‌اند. مؤلفان دربارة نام این دریاچه به گونه‌های مختلف داوری کرده‌اند:

پورداود نام اورمیه را ترکیبی از دو واژة آرامی «اور» به معنای شهر و «میاه» به معنای آب نوشته‌است.همچنین «اور» در زبان ترکی به معنای خیر و برکت می باشد. در هزوارش پهلوی، نوشتة آرامی «میاه» آب خوانده می‌شود، ولی در شهر نامیدن «اور» جای تردید است. «اور» در زبان عبری به معنای نور آمده‌است...

برخی مؤلفان ترک این دریاچه را ارومیه یا رومیه نوشته‌اند. دریاچه اورمیه را درنوشته‌ها به نام جزیره‌های درون آن نیز خوانده‌اند. یکی از این جزیره‌ها کبودان است. شاید نام جزیره از نام دریاچه و یا به عکس گرفته شده باشد.

در شاهنامه فردوسی و در نسخه‌ای از نزهة القلوب نام چیچست به صورت خنجست آمده‌است (بارتولد، که آن را تصحیف همین اسم دانسته‌اند).

بطلمیوس نام دریاچه را مارگیانه (مانتیانه، به احتمال مراغه) نوشته‌است.هرودت از قومی با نام ماتینوی یاد کرده که به نام مانتیانه نزدیک است مینورسکی نام مانتیانه را با نام مانّاها که در حوالی این دریاچه می‌زیسته‌اند، نزدیک دانسته‌است ابوالفدا دریاچه مزبور را «بحیرة تلا» ضبط کرده، دژی را نیز بر کوهی در این دریاچه به همان نام نامیده، و مدعی شده‌است که هلاکو اموال خود را در آن دژ نهاده بود. طبری از دژ نام برده، و نوشته‌است که محمد بن بعیث در ۲۲۰ق به دژی در میان این دریاچه که شاهی نامیده می‌شد، رفت.

پورداود می‌نویسد که این دریاچه را گاه به نام یکی از جزیره‌های بزرگ کوهستانی آن که «شاهی» نام دارد، دریاچة شاهی خوانند.حمدالله مستوفی آن را به نامهای بحیرة چیچست، دریای شورِ طسوج (طروج) نامیده‌است.

تاریخچه دریاچه ارومیه

نام کهن این دریاچه چیچَست بوده‌است. این واژه، واژه‌ای است از زبان اوستایی و پارسی باستان و تلفظ آن چَئِچَستَ بوده‌است.

دریاچهٔ چیچست در اسطوره‌های ایرانی نقشی بنیادین دارد. عرصهٔ بسیاری از رویدادهای مهم زندگی کیخسرو، کرانهٔ این دریاچه بوده‌است.دژ بهمن که کیخسرو در نبردی غول‌آسا و سهمگین آن را می‌گشاید و از چنگ دیوان به در می‌آورد، در نزدیکی همین دریاچه بوده و بسیاری از اسطوره‌های دیگر.در دوران پهلوی به مناسبت پادشاهی رضاشاه پهلوی، به این دریاچه نام رضائیه داده شد.

اهمیت دریاچه ارومیه

دریاچهٔ ارومیه یکی از زیستگاه‌های طبیعی مهم در منطقهٔ آذربایجان که در عین حال برای ورزش‌های آبی همانند شنا، قایقرانی و اسکی روی آب نیز بسیار مناسب بود، در آستانهٔ خشک شدن کامل است. این دریاچه که با سواحل زیبا و آب‌شور خود گردشگران بسیاری را در فصول مختلف و علی‌الخصوص در تابستان به‌سوی خود جلب می‌نمود، از نظر داشتن موادّ معدنی گوناگون، دارای یکی از کمیاب‌ترین منابع طبیعی بوده و امروزه با تهدیدی بسیار جدی روبروست.

پارک ملی دریاچه ارومیه ذخیره‌گاه زیست‌کره

پارک ملی دریاچه ارومیه با وسعت ۴۶۲/۶۰۰ هکتار به عنوان یکی از ۹ ذخیره‌گاه زیست‌کره ایران ، در سال پنجاه و یک خورشیدی ( 1351 ) در فهرست ذخیره‌گاه زیست‌کره جهانی یونیسکو ثبت شده است.

روند خشکیدن دریاچه ارومیه

این دریاچه در خطر خشک شدن کامل و تبدیل شدن به شوره زار قراردارد. اختصاص ۹۰٪ منابع آبی منطقه به بخش کشاورزی، تبخیر زیاد در پی گرم شدن هوا و برداشت غیرمجاز از آب‌های زیرزمینی در پی حفر چاه از دلایل خشک شدن این دریاچه می‌باشند. کارشناسان ابراز داشته‌اند در صورت خشک شدن این دریاچه هوای معتدل منطقه تبدیل به هوای گرمسیری با بادهای نمکی خواهد شد و زیست محیط منطقه را تغییر خواهد داد. ولی هنوز اقدام جدی برای نجات دریاچه صورت نگرفته است.

دریاچه ارومیه در لیست جایگزین ناپذیرترین مکان‌های طبیعی زمین

 یازده مکان از ایران در این لیست سیاه قرار گرفته است،مکان های مثل دشت ارژن، البرز مرکزی، نایبندان و کیامکی که در این میان در یاچه ارومیه و لار و دشت ارژن وضعیت بد تری دارند.به طوری که در گزارش پاپ‌ساینس، دریاچه ارومیه  در صدر فهرست جایگزین ناپذیرترین مکان‌های طبیعی زمین قرار گرفت. برای تعیین آنکه هر منطقه تا چه میزان جایگزین ناپذیر است، دانشمندان داده‌های 173 هزار منطقه حفاظت شده و 21500 گونه را مورد بررسی قرار دادند. مدیریت یا سوءمدیریت این مناطق می‌تواند تفاوتی کلیدی در تلاش‌های بقای گونه‌ها داشته باشد. بدلیل شدت آسیب های وارده نام دریاچه ارومیه سه بار در این فهرست آمده است: یک بار به عنوان تالابی با اهمیت بین‌المللی (طبق کنواسیون رامسر)، بار دیگر به عنوان ذخیره ‌گاه زیست‌کره یونسکو، و بار سوم نیز به عنوان پارک ملی.

این مطلب با استفاده از تازه ترین خبر ها تا نجات کامل دریاچه ارومیه مرتبا به روز رسانی می شود.

+ ابراز نگرانی ها درباره خشکیدن دریاچه ارومیه :

رئیس ستاد احیای دریاچه ارومیه

عیسی کلانتری رییس ستاد احیای دریاچه ارومیه در مصاحبه با دوهفته ‌نامه جامعه پویا (اول آبان 95)

 دریاچه ارومیه ناگهان مرد. وقتی نمکش در گلوی تبریزی‌ها و اهالی ارومیه و... رفت. تمام مناطق اطراف فهمیدند مسئله جدی است.

 بر اساس تعاریف سازمان ملل هیچ کشوری حق ندارد بیش از ۴۰ درصد آب‌های تجدیدپذیر را استفاده کند. در ایران به‌ جای ۴۰ درصد، ۱۰۷ درصد استفاده می‌شود. مصارف خانگی، شرب و صنعت در مجموع بر اساس آخرین آمار وزارت نیروی ایران حدود ۱۰ درصد (۹ میلیارد مترمکعب ) است و عمده مصرف آب مربوط به کشاورزی ( ۸۸ میلیارد مترمکعب ) است.  بعبارت دیگر ما آب‌هایی را که در صدها هزار سال گذشته انباشته شده، استفاده می‌کنیم. ما باید برداشت آب‌هایمان را به‌ شدت کاهش دهیم. یعنی به‌ جای ۹۷ میلیارد باید ۴۵ میلیارد استفاده کنیم.

 ۵۰ میلیون نفر از ساکنان جنوب البرز و شرق زاگرس باید فکری به حال خودشان کنند. در آن مناطق کشاورزی وجود نخواهد داشت و زندگی در آن بسیار گران خواهد شد. ‌

 آب‌ها در حال شور شدن است و کیفیت هم‌زمان با کمیت با شدت در حال کم‌ شدن است. اینها فجایعی است که این سرزمین در انتظار آن است. فکر می‌کنم دیگر دیر شده و روزبه‌روز هم دیرتر می‌شود.

 در زمان نخست‌وزیری موسوی دو میلیارد متر مکعب از مخازن زیرزمینی استفاده غیر مجاز کردیم. در زمان هاشمی این رقم شد ۱۲ میلیارد متر مکعب. در زمان خاتمی حدود ۳۰ میلیارد مترمکعب به آب‌های زیرزمینی تجاوز کردیم. در زمان احمدی‌نژاد ۷۷ میلیارد متر مکعب اضافه برداشت کردیم و اکنون هم سالانه چیزی حدود ۱۲ میلیارد متر مکعب اضافه‌برداشت داریم. باور کنید اینها تمام‌شدنی است.

 دیگر زمان نداریم و در واقع آبی نداریم که بخواهیم بهره‌وری را افزایش دهیم، بعد مصرف را پایین بیاوریم.

 بخش عمده‌ای از طرح‌هایی مانند انتقال آب دریای خزر به سمت مرکز کشور و... سیاسی و فانتزی است. مگر چقدر می‌توانند آب انتقال دهند؟ این کار حتی فاجعه را به تأخیر هم نمی‌اندازد. متأسفانه در این کشور مسئله آب، هم سیاسی شده، هم گم شده. نسخه‌نویسان کسانی هستند که متخصص نیستند. هر کسی هم از جایش بلند می‌شود، دخالت می‌کند.

کشور به روزی افتاده که راه برگشت هم نداریم. الان در اوج بحران هستیم

علیرضا منادی عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی

 دکتر علیرضا منادی نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی و همچنین عضو هیئت رئیسه این مجلس در گفتگو با خبرگزاری فارس با اشاره به موضوع احیای دریاچه ارومیه، گفت: یکی از بدترین خاطرات ما در طول زندگی زوال دریاچه ارومیه است چرا که این دریاچه برای مردم آذربایجان حکم شمال و جنوب را داشت و بزرگ‌ترین تفریح مردم این منطقه محسوب می‌شد وی اافزوده است: با وجود اینکه احیای دریاچه ارومیه نخستین قول و وعده دولت روحانی بود ولی تا امروز اقدام اساسی در این مورد را شاهد نبودیم و فقط طرح‌های پژوهشی مطرح شده است.
دکتر منادی با بیان اینکه در ایران اکثر دریاچه‌ها بر اثر تغییرات اکوسیستم خشک شده است و دریاچه ارومیه نیز تحت تاثیر این تغییرات قرار گرفت، افزود: علاوه بر این موضوع، عوامل انسانی نیز به زوال هر چه بیشتر این دریاچه دامن زدند و ما هم می‌دانیم کدام استان در این بین بیشتر مقصر است و چه حجم زیادی از آب‌های این دریاچه در کنار حفر چاه‌های غیرمجاز استفاده شده است.
وی تصریح کرده است: می‌ترسم اقدامات دولت برای احیای دریاچه ارومیه نوشدارو بعد از مرگ سهراب باشد.

  آقای رحیم شهرتی فر، بحران دریاچه اورمیه را یک مشکل ملی توصیف کرده است. وی در جلسه شورای فرهنگی اجتماعی احیای دریاچه  اورمیه (مرداد 94) اظهار داشت: دستگاه‌های دولتی وظایف خود را در ارتباط با احیای دریاچه بعضا به طور کامل و گاهی ناقص انجام داده‌اند و حتی برخی از اقدامات همین دستگاه‌ها نتیجه عکس داشته است. ما در گذشته به جای اینکه سطح بهره‌برداری را افزایش دهیم سطح زیر کشت را بالا برده‌ایم و به جای استفاده از روش‌های نوین آبیاری سطح باغات را توسعه داده‌ایم.

 مدیرکل ستاد مدیریت بحران استانداری آزربایجان شرقی

 آقای خلیل ساعی در دومین همایش سازمان‌های مردم نهاد آذربایجان شرقی در بهمن ماه 94 اظهار کرد: در ۱۸ سال گذشته میزان آب روان به سمت دریاچه اورمیه کاهش یافته و احتمال بیابان‌زایی و بروز طوفان‌های گرد و غبار ناشی از خشک شدن دریاچه اورمیه وجود دارد و طبق تحقیقات حتی تا شعاع ۵۰۰ کیلومتری نیز تحت تاثیر ریزگردهای نمکی حاصل از این دریاچه خواهند بود که شهرستان‌های کرج، اراک و حتی خرم آباد را نیز دربرمی‌گیرد. ریزگردهای نمکی، بیابان زایی، بروز و شیوع بیماری‌های صعب العلاج (همچون سرطان‌های مری و ریوی )، تخریب اراضی کشاورزی و نوسان در پارامترهای اقلیمی از عواقب این خشکسالی می باشند.

مدیرعامل انجمن مردم نهاد سبز اندیشان تبریز

 خانم مهناز اسلامی درصحن علنی شورای شهر تبریز در دی ماه 1394 ضمن ارائه گزارشی تکان دهنده از اوضاع دریاچه اورمیه، در مورد نابودی ۱۴ میلیون نفر به دنبال خشک شدن کامل دریاچه ارومیه هشدار داده و گفت: شور شدن خاک در کمین تبریز است، بطوریکه شوری خاک به ۱۰۰ کیلومتری تبریز رسیده است.

وی با اشاره به اینکه: قبل از ارومیه، تبریز در معرض ریزگردها و طوفان های نمکی قرار دارد گفت آرسنیک و جیوه از جمله مواد سمی و مضر موجود در نمک دریاچه اند که باعث اختلالات ژنتیکی از جمله سرطان مری و تولد نوزادان جهش یافته و بروز بیماری های عصبی می شوند.

وی با اشاره به عوامل خشک شدن دریاچه گفت:  طبق نقشه های هوایی، سد سازی بر سر راه دریاچه منجر به این فاجعه شده است و بحث اقلیم اصلا مطرح نیست.برای مثال زرینه رود ۴۱ درصد آب دریاچه را تشکیل می داد ولی از این مقدار حتی یک درصد هم به دریاچه نمی رسد و صرف مصارف کشاورزی و... می شود.

 در حال حاضر۴۴ هزار چاه غیر مجاز در منطقه دریاچه وجود دارد از این تعداد فقط ۲۴۰ چاه عمیق مجاز هستند.

وی افزود: سیستم تصفیه فاضلاب شهری دارای نقص هایی است که در صورت اصلاح آن بالغ بر میلیون ها مترمکعب صرفه جویی می شود.

لئوناردو دی کاپریو(Leonardo DiCaprio)  بازیگر مشهور برنده جایزه اسکار 2016 و فعال حامی محیط زیست

 لئوناردو دیکاپریو بازیگر مشهور در اردیبهشت 95 در صفحه رسمی اینستاگرام خود با انتشار عکسی از ساحل خشک دریاچه ارومیه درباره خشکیدن دریاچه ارومیه ابراز نگرانی کرده و نوشت: اسکله مخروبه در دریاچه خشک شده ارومیه در شمال غربی ایران. این بزرگترین دریاچه نمک در خاورمیانه بود، اما در حال حاضر فقط پنج درصد از آب آن باقی‌مانده است. متاسفانه از دو دهه پیش به دلیل تغیرات آب و هوایی، ساخت و ساز سد و کاهش بارندگی، دریاچه رو به خشکی رفته است.

+ طرح‌های احیا دریاچه و انتقال آب از نقاط دیگر

طرح ‌نادر قاضی‌پور نماینده مردم ارومیه در مجلس : انتقال آب رود ارس به دریاچه ارومیه

 به گفتهٔ ایشان تنها راه نجات دریاچه ارومیه انتقال آبهای رود ارس و  بارور سازی مصنوعی ابر ها است. اما این ایده با مخالفت‌هایی روبروست. روزنامه اقتصاد پویا در سرمقاله‌ای مقصر خشکیدن دریاچه ارومیه را مردم و نمایندگانی می‌داند که برای تأمین نیازهای کشاورزی و خانگی آذربایجان بارها خواستار انتقال آب رودخانه‌هایی که به دریاچه ارومیه می‌ریزند به نقاط دیگر شده‌اند و از حکومت درخواست داشتند تا آب این رودخانه‌ها برای تأمین نیاز باغ‌های مراغه و دیگر شهرهای استان استفاده شود و یا با فشار بسیار بر مسئولین طرح میان‌گذر دریاچه ارومیه را اجرایی کردند. بر اساس این نظریه برای نجات دریاچه ارومیه به جای خشکاندن ارس و از بین بردن زمین‌های بارور نقاط دیگر باید از مصرف آب کاسته و به وزارت نیرو اجازه داده شود تا آب رودخانه‌هایی را که به طور طبیعی به این دریاچه می‌ریخته‌اند دوباره به سوی آن رها کند.

در مرداد ماه سال ۱۳۹۰ مجلس شورای اسلامی با دو فوریّت طرح انتقال آب به دریاچه ارومیه موافقت نکرد و این امر به احتمال زیاد به بحرانی‌تر شدن اوضاع دریاچه دامن خواهد زد، علاوه بر این پیش بینی می‌شود در صورت خشک شدن احتمالی دریاچه شاهد بارش باران نمک در بسیاری از استان‌های همجوار باشیم و در ادامه این امر منجر به آواره شدن ۱۳ میلیون نفر خواهد شد.

+ کمک ها و اقدامات عملی برای کمک به دریاچه ارومیه:

کمک دو میلیون دلاری ژاپن برای احیای دریاچه ارومیه

به گزارش تسنیم، در اردیبهشت ماه 1393،  دولت ژاپن کمکی به مبلغ یک میلیون دلار برای احیای دریاچه ارومیه در اختیار دفتر برنامه توسعه ملل متحد در تهران قرار می‌دهد . همچنین در بهمن ماه 1393نیز دولت ژاپن ، یک میلیون دلار دیگر برای احیای دریاچه ارومیه به برنامه توسعه ملل متحد اهدا کرد . بدین ترتیب تا پایان سال 1393 ژاپن مجموعا 2 میلیون دلار به این دریاچه کمک نموده است .

این عضو حزب سبزهای آلمان با بیان اینکه در یک ابتکار عملی در آلمان گروهی با حضور دانشگاهیان  به نام گروه دوستان دریاچه ارومیه تشکیل یافته که البته من هم عضو این گروه هستم، این گروه با دانشگاه تهران و تبریز در ارتباط هستند تا بتوانند در خصوص احیا دریاچه کمک کنند.

وی خاطر نشان کرد: دریاچه ارومیه تنها یک دریاچه معمولی نیست بلکه محل مهاجرت پرندگانی همچون فلامینگوها و محل زندگی حیوانات مختلف است و همچنین بر روی زندگی انسان های اطراف دریاچه نیز تاثیر می گذارد.

ویکی پدیا

نقشه ها و تصاویر ماهواره ایGoogle Earth

خبرگزاریTRT ترکیه

وبسایت رسمی کنوانسیون رامسر

پاپ‌ساینس

خبرگزاری مهر

خبرگذاری ایرنا

خبرگزاری خبرآنلاین

روزنامه سرخاب چاپ تبریز

اهراب نیوز

اروم ‌پرس

شهر خبر

وبلاگ agheli.blogfa.com

خبرگزاری فارس

تابناک

و...

تصاویر روند تغییرات 30 ساله دریاچه ارومیه از گذشته تا امروز:

عکس قدیمی ار گذشته پر ابهت دریاچه رضائیه :

پرواز غرور انگیز فلامینگو ها بر فراز دریاچه ارومیه در گذشته دورÜrmü  GÖLÜ:

خشکیدن تدریجی منطقه زیبایی کاظیم داشی ساحل غربی دریاچه ارومیه از 2006 به بعد:

جزیره مشت عثمان:

شوره زار جدید ارومیه:

اسکله خشک شده دریاچه ارومیه:

کشتی های به نمک نشسته دریاچه ارومیه:

بندر رحمانلو، یکی از پر رونقترین سواحل دریاچه اورمیه اکنون توسط نمک زار به جرایرش پیوسته آبان ماه سال 90:

لاشه یک قره غاز که بدلیل رسوب نمک دریاچه ارومیه بین پرهایش تلف شده است :

استخراج نمک از دریاچه ارومیه

بهترین پوستر ها و زیباترین آثار گرافیکی درباره دریاچه ارومیه :

آیا برای حذف کامل دریاچه ارومیه اطمینان دارید؟

دریاچه ارومیه هنوز زیباست:

لطفا مطلب بعدی ما با عنوان معرفی دریاچه وان جمهوری ترکیه Van Golu را مطالعه فرمایید.

کلمات کلیدی: دریاچه ارومیه امروز، دریاچه ارومیه جان گرفت، تحقیق درباره دریاچه ارومیه، پل میانگذر دریاچه ارومیه، دریاچه وان، جزایر دریاچه ارومیه، وضعیت فعلی دریاچه ارومیه، دریاچه ،  ,nvdh]I hv,ldi،،nvdh]I،nvdh]I vqhddi،ndh]I vqhmdi،hv,ldi vqhddi ،vqhmdi،hvl, ',g,، آخرین وضعیت دریاچه،فاجعه زیست محیطی

برچسب ها: دریاچه ارومیه ، دریاچه رضائیه ، URMU GÖLÜ ، طبیعت ، طبیعت آذربایجان ، ذخیره‌گاه زیست‌کره ، پارک ملی دریاچه ارومیه ،
دنبالک ها: معرفی دریاچه وان ترکیه ، برترین مطالب زیست محیطی سال 94 ،
آخرین ویرایش: 1395/08/1 17:01

دیدگاه ها ()