هنر و ادبیات مانا

 بیوگرافی : فرید عباسی

متولد سال 1351 خورشیدی در روستای صفر  مرزی کیمنه .

از سال 1364 علاقه  ای نسبت به  شعرو ادبیات و در کل هنر  در وجود خود یافتم و این علاقه سر منشی شد برای قدم گذاشتن در وادی ادبیات، در کودکی به دوبیتی های بابا طاهر بسیار علاقه داشتم گرچه چیزی زیاد از انها نمی فهمیدم بعد به اشعار حافظ هم علاقه ای وافر داشتم من هر گز شعر کودکانه نخواندم و در زمان ما البته  شعر کودک را جز در کتابهای درسی نمی توانستیم بیابیم و من همواره  به ادبیات و فارسی در بین دروس دیگر علاقه داشتم و البته علاقه ی شدید من به موسیقی بود که از همان ابتدا مرا به سوی ادبیات سوق داد  و چون دست یافتن به موسیقی برایم تا سالهای بعد مشکل و غیر ممکن بود لذا به ادبیات روی اورده و احساس خود را با زمزمه هایی که می کردم بر دفتر می آوردم  درسال 1366 وارد دانشسرا ی مقدماتی شدم و در انجا روزنه ای برایمان باز شد که با دوستانم در حضور چند تا از اساتید موسیقی رزمی به آموختن ساز های بادی مشغول شدیم  و من با توجه به گران بودن ساز های بادی نتوانستم آن را ادامه دهم و دوباره سر به شعر و شعر سرایی گذاردم که در سال 1368 مقام دوم مسابقات کشوری را کسب نمودم تا اواخر 68 که به مریوان بر گشتیم و از ان پس دستم به طور کلی از موسیقی کوتاه شد و با آنکه دزدکی و درو از چشم خانواده سنتوری تهیه کرده بودم تا پایان تحصیلات دانشسرا تنها در دانشسرا کار موسیقی می کردم بعد سازم را کم کم آشکار کردم و در سال 1370 به کلاس یکی از اساتید سنتور سنندج رفتم و پس از پایان  کتاب مقدماتی سنتور با توجه به شرایطی که داشتم از ادامه ی ان بصورت علمی ناکام ماندم و در این مسیر هر وقت از موسیقی دور می شدم شعر می سرودم و از سال 1381 به بعد با توجه به اینکه عضو انجمن ادبی مریوان بودم و در سرواباد مشغول خدمت بودم و با توجه به نیازی که احساس می کردم شروع به سرودن شعر برای کودکان کردم که تا سال 1384 رادامه داشت و در این مدت قریب به 400 شعر برای کودکان سرودم که متاسفانه هنوز به چاپ نرسیده اند پس از آن در شعر فارسی دوبیتی رباعی و غزل قدم گذاشتم و در کنار آن خودم موسیقی را خود آموز ادامه دادم و با توجه به شغلم که بیشتر در کار سرود دانش آموزان فعالیت می کردم نزدیک به یکصد آهنگ سرود ساختم که متاسفانه با توجه به  عدم ثبت آنان  همگی به فراموشی سپرده شدند ..!

گرچه برخی از انان در آرشیو فعالیتهایم موجودند ... در سالهای اواخر دهه ی هفتاد از نظر مالی مشکلاتی برایم پیش آمد که مرا بسیار از ادامه ی کار و فعالیت هنری به مدت ده سال عقب انداخت و همین امر باعث شد که هیچکدام از کتابهایم را چاپ نکنم ..! البته در این مدت سه تا رمان هم نوشته ام که انان  هم در گوشه ی خانه منتظر فرجی برای چاپ است ...! یکی از رمانهایم که بسیار مورد توجه دوستان و منتقدان آشنا و .. قرار گرفت بنام شرام است که داستان ان به دوران مادها و هخامنشی بر می گردد و برای به تکامل رسیدن این رمان مجبور شدم نزدیک به 17 سال مداوم تاریخ باستان ایران یونان تاریخ آشور تاریخ بابل و ..  را مطالعه نمایم  و بسیار برای نوشتن این رمان کوشش نمودم که متاسفانه آن هم هنوز چاپ نشده است...!  در سال 1390 به بعد همزمان با فعالیت موسیقی در دو ساز ویلن و سنتور و بر گزاری کلاسهای خصوصی  تدریس در فرهنگسرای مریوان تدریس در موسسه وژین / موسسه راویان / و كانون فرهنگی تربیتی شهید باهنر و كوثر و همچنین تدریس  در آموزشگاه ارجمندی در شهرستان مریوان كه تا اكنون ادامه دارد  ...

آثار چاپ شده :

 ده بازی برای كودكان  فارسی

 ده نگوو شه یدایی . مجموعه غزل هورامی

راهنمایی و رانندگی برای كودكان و نو جوانان به صورت شعر

مامری كورته پی: مرغ پا كوتاه . شعر كودكان كرد ی

آثار چاپ نشده :

مثنوی بلند  شبهای بارانی

په له هه لسی : مجموعه غزل هورامی

اشك خورشید : مجموعه  غزل فارسی

رمان تاریخی شرام

رمان تاریخی بندك

دار سیو : شعر كودك /كردی

قه تار : شعر كودك / كردی

په پووله : شعر كودكان / هورامی

هه لامه : شعر كودكان : كردی

مامه ریوی : شعر  كودك : كردی

كه و وراو چی : شعر كودكان / كردی

باغچه ی مندالان : شعر كودكان / گردی

 در كنار سرودن شعر و تدریس سنتور از سال 91 مشغول ساختن مناظر برجسته و ماكت شدم كه آثاری از اشعارم و ماكتهایم در همین جا در محضر دوستان  قرار دارد

 كیش...

مدتی است شده ام درویش تو      

و هر شب ورق می خورم پیش تو

چشمهایم پر شده از نیمه شب

خسته هستم از این همه كیش تو

قوطی سیگار من گم گشته است

كی به دردم  میخورد  آتیش تو!

دامن شعرم را به غم دوختم

بس كه زخمی گشته ام با نیش تو

 كوچه ای بن بست در لبهای توست

مانده ام از این همه تشویش تو

سالها هم بگذرد یر این خیال

عاقبت من میروم از پیش تو

ترسم که بمیرم و نبینم رخ ماهت

                         افسانه شود بهر دلـــــــــم زلف سیاهت   

یک باربیا پنجره ، تا زنده شوم باز

                        از شوکت طنــــــــــــازی  آئین  نگاهت

تا مذهب این کوچه بر این خاطره جاریست

                       من سجده کنان ســـــر بزنم بر دل راهت       

دورم اگر از چشم غزلهای وصالت

                       صد چشمه بجوشــــــــم زلـب قامت آهت

من منتظر لحظه ی دیدار و عروجم

                        تا پر بــــــــــــــــزنم در دل آواز پناهت

بر دفتر این آینه شرحی ننویسم

                       تا بسته بمـــــــــــــاند لب شمشاد گناهت ...!

یک جرعه بنوشم زخُم  شهد حضورت

                     ای خوش که رود بر سر من باز کلاهت ...!

زستان

دنکه دنکه دێنه خوار

تنۆکه کانی باران

به لێزمه دێنه خوارۆ

له پاییزوو به هاران

مه زرا پڕ ئه بێ له ئاو

کانی دێته گفت و گۆ

چنار له ئاوی کانی

ده م وچاوی خۆی ده شۆ

هه واێکی سه ردوو سڕ

دڵۆ په کان ده گووشێ

ئه و هه موو ئاوه قۆرسه

دێته خوار وه کوو ۆووشێ

تارای سپی ده پۆشن

 کۆساروپێ ده شته کان

کاتی پشوودا نێ دار

وه رزی به فرینی زستان

باخوو ساوا

  شنه‌و نه‌سیمی ئاما که‌وتاوه ویروو زۆڵفاش

  ڕوومه‌تش که‌رده‌ن به وه‌ر ئاخۆم ده‌سم یاوۆ لاش؟

  دڵم بیه‌ن به هه‌ور و چه‌مێم بیێ  به  واران

  به‌سته‌ناشۆ به   تاڵێ   له‌نجه‌و   زۆڵفه  خاوه‌کاش

 هه‌ناسه‌م بی به دۆکه‌ڵ  دڵم خه‌ڵووزی ڕووتا

 هه‌ر پێسه  سۆچناناش  گڕه‌وۆ   چه‌مه سیاوه‌کاش

 ده‌مش هه‌ناسه‌و ساوێ  لچێ ماچی هه‌نارا

 کۆڵمێ   ماچی   هه‌ورێشم  سووره‌چنارا   باڵاش

 من با پێسه په‌پووله‌ی دایم که‌روو ته‌وافش

ڕووێ سۆچوو ئاخرش گیانوو وێم مذه‌و جه ڕاش

جه من  هه‌ناسێ کاڵێ  ده‌رێوه هه رسی سوورێ

ئاخر خودا ورگێرۆ   بوو   به  ده‌رد  و  سکاڵاش 

 بێ پا  بلوو  ئێساڵیچ   مه‌یاوۆ باخووساوا 

 وله و  هه‌ناراش  دیسان   به‌سا  جاده‌که‌و دڕه‌ی

کێ هه ن پێسه تۆ گجیش چه رمه بۆ

زیندانی سینه یم بێ تۆ وه ر مه بۆ

قژێ ئاره زوویم  په ی مه با شانه

ئاوه و مه یلوو تۆ ده ی که ی گه رمه بۆ؟

ته ژنه و وه رواوه و دیدارووتۆنا

به ره م حه ندێوه یاگێم نه رمه بۆ

شه ربه تێوه م ده بانه و وه وێرێ

مه سی ئه شقوو تۆ بێ خه ته ر مه بۆ

جلێ ساڵا نوو خه مبارێم وه ژه

خۆ دڵ رووتیچ بۆ بێ سه مه ر مه بۆ

ماچا ماواو تۆ ده شتوو کۆ سارا

داخۆم دیدارت لێوه ته ر مه بۆ؟

باسوو چه مه کات  پێسه ن هه سارا

حه ر به ر ده واما مۆ خته سه ر مه بۆ

که ما په‌ی تۆ دڵ و دینم ، هه ناسه یچم به ری خاسا

له قێ  وشکم مه نه‌ن هێشتا ، به ره ش په‌ی دڵ وه‌ری خاسا

شه وێ شیتوو چراوێ بوو که تاڕۆ ده س به ده س گێڵۆ

وه زوو په یجه و وه شه سیایی   ئیتر شێته سه ری خاسا

جه نازه و هه رسه کام ئارۆ سه روو خاکوو خه میتۆ بێ

مه زانوو تا به که ی گیروو ده سوو ده ر به ده ری خاسا؟!

ته ڵانه و دڵ نه وازی تۆ که عۆمروو من مدۆ واره

ئه گه ر سۆچۆ به  نازێوه ت که بابیچش که ری ، خاسا

ته مه و دووری  که لش به سته ن مه یاووتازه ئاواتیم

ئیتر هه ر با سڵۆ وه ش بێ خه مت په ی یۆ ته ری خاسا

بیانێ  سه رده  زمسانێ وه هارم په ر به چه م نه دیه ن

که سێ ڕۆحش یه خش به سته ن په نامش لابه ری خاسا

من و تۆ و به رزه دیوارێ ، خیاڵێچم مه یاوۆ لات

مه گه ر تۆ په رده لاده یوه خه مێ په ی من وه ری ، خاسا؟

خیاڵت مه ی مه لۆماچی وه هارا

دڵم ته نگوو چه ماتا بێقه رارا

شه وێ نه وتا چه نی ڕۆحیم نه گێڵی

هه ناسه م تا سه حه ر بێ تۆ سوارا

ده سێ ویرات شه وێ گێرا خنیکنام

ما جاڵێوه م مه دا تێخشا به کارا

گجی دووریت ئیتر کۆ نه ن وه سێشا

فڕه شده باحریرێ تازه بارا

ده سێ باره ملوو شۆخه شه ماڵی

هه تا مه ڕیۆ ئیتر تاسێ چنارا

خیاڵت چی نمازۆ خه ڵوه توو من

به ده رده و وێش گنۆ گؤشه و هه سارا

زه ماوه نده ، لچام ئینا جه ڕاوه

ئه گه ر پایه یت گنۆ ئی سه ر هه وارا

هه ر وه ختێ هه ورێ وارانی مارا

چه مێ پاییزی خه مێم مژمارا

گجی ئاڵتوونی چنارێ به رزی

که واو ڕووجیاری که رۆ به تارا

شنه و هه ناسه و گه ڵایێ زه ردی

مارۆ وه ویرم ده ر ده و هه نارا

کۆ ساروو دڵیم بۆ یاگێ ته مێ

خه فه ت شارۆ وه تیجه و هه سارا

ته یمانه و وه شیم پڕچیۆ به  ئێش

هه رتاوێ داخێ په ی دڵێم مارا

سه ردی کۆ ساری مه ی گنۆ پاڵێ

ڕه ق بوووه سۆ به و عشقوو تۆ نارا

ئی نه من ، ده ی بۆ وه سێن بێ ڕه حمی

تاکه ی چه م بڕوو قه تاره و دارا ؟

سۆته

بذیه په‌ی  من  لا‌چه‌مێ،  وه‌سما  جیا‌تی مه‌ڵهه‌می

                                    وشکه ساڵێما  مه‌یاوو  تازه  ئاوه‌و  زه‌م  زه‌می

تۆ  مه‌‌گه‌ر  واچی  به ‌هه‌وری  نه‌گره‌وۆ  په‌ی حاڵوومن

                               من  به‌ وارانوو چه‌ما  وێم  مه‌ونه باخو  وه‌رهه‌می !

لا به‌رێ  شه‌تڵه‌و  هه‌ناسام  که‌رده په‌ی نازوو چه‌مات

                              تا نیاوۆ  که‌س به  عێشقۆ تۆ  به  ته‌یمانه‌و  چه‌می 

بۆ  به‌سه‌م په‌    بۆ به‌سه‌م په‌ی، من مه‌زانوو ، پێچه‌نێ  زه‌وقی به‌سوو

                              تا  که زاڕۆ  شێعره‌کاو   من که‌م گنا چاڵه‌و  خه‌می

باکوچێ   لۆتفت   چه‌نی   من   ئاشناته‌ر   بۆ   عه‌زیز

                      تانه سو چوو  بوو به دووکه‌ڵ پێسه جه‌رگوو  ڕۆسه‌می 

سێبه‌ره‌و    برژانگه‌کاو  تۆ    که‌وته    کۆساروو     دڵیم

                           شۆکناته‌و  گردوو  گیانیم   پێسه‌   له‌رزایه‌و   به‌می

من هه‌تا که‌ی پی خیاڵه‌و  تا‌سه‌حه‌ر    ڕۆ  ڕۆ  که‌روو؟

                            چی  مه‌زانی   تۆ جه ده‌رده‌و   ئینتزاروو   ماته‌می ؟

کێ هه ن پێسه تۆ گجیش چه رمه بۆ

زیندانی سینه یم بێ تۆ وه ر مه بۆ

قژێ ئاره زوویم  په ی مه با شانه

ئاوه و مه یلوو تۆ ده ی که ی گه رمه بۆ؟

ته ژنه و وه رواوه و دیدارووتۆنا

به ره م حه ندێوه یاگێم نه رمه بۆ

شه ربه تێوه م ده بانه و وه وێرێ

مه سی ئه شقوو تۆ بێ خه ته ر مه بۆ

جلێ ساڵا نوو خه مبارێم وه ژه

خۆ دڵ رووتیچ بۆ بێ سه مه ر مه بۆ

ماچا ماواو تۆ ده شتوو کۆ سارا

داخۆم دیدارت لێوه ته ر مه بۆ؟

باسوو چه مه کات  پێسه ن هه سارا

حه ر به ر ده واما مۆ خته سه ر مه بۆ

من ماندم و این کهنه چراغی که ندارم
پر شد دلم از حسرت باغی که ندارم


یاران همه در گلشن و گلزار نشینند
من خوش به دمی روز فراغی که ندارم


در مملکت فاصله ها گم شده ام من
از قافله و قبله سراغی که ندارم

در ها همه از پنجرها هی گله دارند
من از درو از پنجره داغی که ندارم


درد من ازان یکسره دیوار بتون است
راضی به پر پیر کلا غی که ندارم


مشکل بشود پر زد ازاین فاصله ی سرد
یا دل بدهم به چلچراغی که ندارم

فرید عباسی