پیام الهی « 51 »

رفاقت با چه کسانی خطرناک است

انسان در طول زندگی بر اساس شرایط محیط و دوستانی که دارد دچار تغییر و تحول می شود. چه بسا بسیاری از انسانهای پاک بخاطر دوستان ناپاک، منحرف شده اند و بر عکس، چقدر انسانهای منحرف و ناپاک بواسطه دوستان پاک و مؤمن هدایت شده و به سعادت ابد رسیده اند؛ بنابراین شناخت دوستِ خطرناک بسیاراهمیت دارد چرا که دوستِ خطرناک بدترین دشمن بوده و به راحتی انسان را به سمت هلاکت می برد. از بررسی قرآن کریم و احادیث موجود در این رابطه مشخص می شود که موارد چندگانه زیر همان دوستان خطرناک بوده و باید از آنها پرهیز کرد.

و...

1-  منحرفین از دین:

قرآن کریم در چندین آیه توصیه می کند که با کافران و منافقان و بدعتگزاران رفاقت و دوستی نداشته باشید. بنحوی که در آیه 105 سورۀ انعام می فرماید: از مشرکان روی بگردان و یا در آیه 68 سورۀ انعام که دستور می دهد مادامی که می بینی کسانی آیات مرا مسخره می کنند از آنها دوری کن و اگر شیطان از یاد تو ببرد به محض متوجه شدن با این آدم های ظالم همنشینی مکن! پس ای جوان اگر تازگی ها دوستان با کلاس پیدا کرده ای و تو می بینی نماز نمی خوانند ، روزه نمی گیرند اگر به آنها گفتی برویم مسجد با نگاهی تمسخر آمیز به تو نگاه می کنند و می گویند مسجد مالِ عقب مانده هاست؛ بدنت بلرزد که فردا تو هم مثل آنها خواهی شد. خداوند در آیه 13 سورۀ بقره  این گونه آدم ها را بی عقل و بی خرد و نفهم  می داند. مشخصات آدم های بی ایمان اینست که خود را انسانهایی عاقل و هوشیار می دانند و مؤمنان را سفیه و ساده لوح و خوش باور می پندارند. آری! در تمام دوران،آدم های خود خواه وگمراه مومنان عاقل وحقیقت جو را به سفاهت متهم کرده اند ولی عاقبت از آنِ مؤمنان راستین است. مؤمنان باید بدانند که خداوند در آیه 140 سورۀ نساء هشدار می دهد که وقتی شنیدید که آیات خدا را انکار و مسخره    می کنند با آنها مجالست نکنید و گرنه شما هم مثل آنها خواهید بود. بدانید که خداوند منافقان و کافران را جملگی وارد آتش جهنم می کند.

2- فاسقین:

دوستی با آدم فاسق بسیار خطرناک است. اگر بپرسید فاسق کیست؟ می گوییم فاسق کسی است که از اطاعت و فرمان خدا بیرون رفته است. مثلاً کسانی که به آیات الهی خُرده می گیرند و بر آیات الهی عیب می نهند و ایراداتی وارد می کنند در زمرۀ انسانهای فاسق هستند (بقره آیه 26) و یا اینکه قوم لوط چون مرتکب عمل زشتِ لواط و دیگر زشتی ها می شدند خداوند در آیه 74 سورۀ انبیاء می فرماید: آنها مردمی بد و فاسق بودند. طبق آیه 54 سورۀ زخرف آن دسته از انسانهایی که تبلیغاتِ دشمنان اسلام بر آنها اثر کرده و حرف دشمنان قران و اسلام را می زنند فاسقین معرفی کرده است. در آیه فوق می فرماید: فرعون مردم را سبک مغز یافت و آنها را فریب داد و مردم اطاعتش کردند چرا که آنها مردمی فاسق بودند؛ آری! اگر فرعون برای رسیدن به این هدف وسائل محدودی در اختیار داشت امروز طاغوتیان زمان با استفاده از شبکه های رادیویی و مطبوعات و حتی ورزش و ابداع انواع مدهای مسخره و پخش فیلم و عکس های مستهجن ماهواره ای و اینترنتی به استخفاف عقول ملت ها می پردازند که آنها را در بیخبری کامل فرو برده تا از آنها اطاعت نمایند و نتیجه این اطاعت چیزی جز هلاکت و جهنم نمی باشد. از آیه 36 سورۀ حجرات بر می آید که ساخت اخبار دروغ و تفرقه افکن و صدمه رسان کار آدم فاسق است و توصیه کرده که هر خبری را تحقیق نکرده نپذیرید وگرنه ؛ پشیمان خواهید شد. طبق آیه 26 سورۀ مائده کسانی که از فرمان پیامبر و رهبر دینی خود سرپیچی می کنند در زمرۀ انسانهای فاسق اند پس بنابراین باید با دقت انسانهای فاسق را شناخت و دورِ آنها را خط کشید و رفاقت و دوستی خود را با آنها قطع نمود. فسوق در اموری مانند سیاست، اقتصاد، فرهنگ، هنر و ... خودنمایی می کند که شناخت آنها بر مؤمنان واجب و ضروری است.

حضرت امام علی (ع) می فرماید: آدم فاسق دوستی اش را به قیمت ناچیز می فروشد (غررالحکم ج1 ص159) و باز می فرماید: شایسته نیست که مسلمان با افراد فاسق و بی بند وبار رفیق باشد چرا که آدم فاسق کارهای زشت خود را زیبا جلوه می دهد و دوست دارد رفیقش همرنگ او باشد! (اصول کافی ج4 ص454). ایشان در حدیثی دیگر می فرماید: بدترین دوست آنست که نافرمانی خدا را برایت زیبا جلوه دهد و لقمان حکیم فرمود: دشمنی با مؤمن بهتر از دوستی با آدم فاسق است چرا که مؤمن به تو ستم نمی کند و تو را می بخشد اما فاسقی که حقوق خدا را رعایت نمی کند چگونه حقوق تو را رعایت کند؟ (الاختصاص ص333)

3- خائنین: 

چون خائن به تعهد خود پایبند نیست و حیثیت و آبروی شما برایش مهم نیست و انسانی است بی وفا، بنابراین رفاقت با او در شأن شما نیست. حضرت امام صادق (ع) می فرماید: از سه گروه بپرهیزید اول خائنین، دوم ظالمین و سوم سخن چین؛ زیرا کسی که برای جلب رضایت تو به دیگری خیانت می کند بزودی به تو هم خیانت خواهد کرد!! خداوند در آیه 107 سورۀ نساء می فرماید: از کسانی که به خودشان خیانت می کنند دفاع مکن زیرا خداوند افراد خیانتکار را دوست ندارد. جالب است که در آیه فوق می خواهد بگوید اگر به دیگران خیانت کردید این را بدانید که در واقع به خودتان خیانت و ظلم و ستم کرده اید چرا که کل جامعه بشریت بسان اعضای یک پیکرند اگر کسی  به دیگری صدمه برساند همانند آنست که به خود صدمه رسانیده است (مثل اینکه با دست خود سیلی به صورت خودش زده است) مگر نه اینکه خداوند در آیه 7 سوره اسراء   می فرماید: اگر نیکی کنید به خود نیکی کرده اید و اگر بدی هم بکنید به خود بدی کرده اید. پیامبر بزرگوار اسلام (ص) فرمود: آنکس که به برادر مسلمانش خیانت کند از ما نیست!

4- جاهلین:

خداوند در آیه 199 سورۀ اعراف دستور می دهد که از جاهلین دوری کنید چرا که طبق گفته امیرمؤمنان علی (ع) مجالست و دوستی با آدم نادان از بزرگترین مصیبت هاست (غررالحکم ج2 ص761)

طلب کردم ز دانائی یکی پند       مرا فرمود: با نادان نپیوند

مگر نبودند ملتهایی که بخاطر جهالت از روش و آیین پدرانشان پیروی کردند و پافشاری نمودند و هدایت نشدند و سرانجام هلاک شدند؛ بنابراین دوستِ  نادان وجاهل با روکردن به خرافه ها و عدم تعقل، انسان را منحرف می کند و موجب پشیمانی ابدی می شود (استناد به آیه 170 سورۀ بقره). طبق آیات 143 و 155 سورۀ اعراف گروهی نادان و جاهل از بنی اسرائیل از موسی (ع) که پیامبر خدا بود درخواست دیدن خدا کردند و پیامبر خدا را تحت فشار قرار دادند و وقتی موسی (ع) چنین درخواستی از خدا کرد خداوند فرمود هرگز مرا نخواهی دید ولی به کوه بنگر اگر در جای خود ثابت ماند مرا خواهی دید وقتی خداوند جلوه بر کوه کرد کوه ناگهان منهدم شد و با خاک یکسان شد و موسی بیهوش شد و وقتی بهوش آمد گفت: ... آیا ما را به آنچه جاهلان انجام داده اند هلاک می سازی و سپس از خدا معذرت خواهی و توبه کرد. آری! اتخاذ کردن دوستان جاهل وپیروی از آنها حاصلی جز هلاکتِ دنیا و آخرت در پی نخواهد داشت (خداوندا به ما رحم کن).

5- ظالمین:

ظلم، جرم است و ظالم، مجرم و چون ظلم از گناهان کبیره است انسانی که شاهد ظلم و تعدّی دوستش به دیگران باشد و سکوت کند در واقع بر اعمال دوست ظالمش صحّه می گذارد و دست و بال او را در ظلم کردن باز می گذارد پس او هم شریک جرم دوستِ ظالم و گنهکار است! پس برای بهشت رفتن باید دورِ دوست ظالم را خط کشید. امام علی (ع) هشدار می دهد که به خانه ستمگران نروید با آنها طرح دوستی نریزید در کارهایشان شریک آنها نشوید و هرگز از آنها پیروی نکنید و در مجالسشان شرکت نکنید (سفینه البحار ج2 ص108). آری! بودند کسانی که در دربار ظالم بنی امیّه خدمت می کردند و عملاً حق امام صادق (ع) را غصب می کردند هر چند ظاهری مسلمان نما داشتند. این یعنی ظلم، ظلم به امام معصوم (ع)، ظلم به پیامبر (ص) و ظلم به خدا که تمام اینها ظلمِ به خود است و گرنه کسی نمی تواند به خدای جلَّ جَلالُه ظلم نماید. آن روز که پرده از جلو دیدگان برداشته شود معلوم خواهد شد که هر کسی چگونه و به چه کسی ظلم کرده است (خداوندا به ما رحم کن). پس بیاییم دوستانمان را ارزیابی کنیم؛ ظالمان را رها کنیم و صالحان را با جان و دل دوست بداریم.

6- تن پروران و تنبلان:

دوستی با آدم تنبل و تن پرور مایه خجالت و عقب گرد انسان است. تنبلی در دوران دانش آموزی، دانشجویی و در محل کار موجب عقب ماندگی فرد و جامعه است. آدم تنبل کم کم بیکار، ولگرد و سرگردان می شود و سپس در فکر فرو می رود تا اینکه به فکر درآمدی هنگفت با حداقل تلاش می افتد حال اگر ضعف ایمان هم داشته باشد به سراغ دزدی و قاچاق مواد مخدر و ... می رود. تن پروری مایه هلاکت سرمایه داران هم می شود اگر آدم سرمایه دار ضعف ایمان پیدا کند با توجیهات اقتصادی و تجاری شروع به رباخواری می کند و سالیان سال درآمد حلالش را به حرام آغشته می کند و به جنگ  با خدا و رسول خدا می رود و در این عرصه آنقدر پیش می رود تا به قعر جهنم فرو رود. به همین دلیل پیامبر اکرم (ص) فرمود: کسی که از دسترنج خودش می خورد در قیامت جزو پیامبران بوده و ثواب آنان را خواهد داشت!

7- چاپلوسان:

آدم چاپلوس به ظاهر از دوستانش تعریف و تمجید و تحسین می کند. پیامبر بزرگوار اسلام (ص) فرمود: به صورتِ مدح کننده های چاپلوس و متملّق خاک بپاشید (پندهایی از تاریخ ص288). امام علی (ع) می فرماید: بزرگترین مرتبه حماقت، زیاده روی در تعریف و توبیخ است (میزان الحکمه ج2 ص530). سایر مواردی که دوستی با آنها خطرناک است شامل موارد زیر است:

احمقان، شرابخواران، ناسزاگویان، دروغ گویان و کسانی که صله رحم نمی کنند.

« برای تعجیل در ظهور منجی عالم بشریت، بر محمد و آل محمد صلوات »

اجرکم عندالله مجتمع قرآنی فرهنگی مسجد و حسینیه عبدالرحمن ابوزیدآباد