گروه سیاست چورس نیوز: سفر اخیر حسن روحانی به ژاپن اگرچه با واکنش‌های متعددی در میان مخالفان و موافقان داخلی مواجه بود اما یک ویژگی خاص داشت: «محرمانگی» اصل ماجرا این است که از سوی ایران درخواستی برای ملاقات حسن روحانی و شینزو آبه مطرح که بلافاصه با پاسخ مثبت طرف ژاپنی مواجه می‌شود. اهمیت این سفر بیشتر از آن جهت بود که در فاصله‌ای نزدیک قبل از این نخست‌وزیر ژاپن در سفری بسیار با اهمیت و کم‌سابقهبه تهران آمده بود البته با در اختیار داشتن پیام دونالد ترامپ. بسیاری از تحلیلگران بین‌المللی در آن زمان شاید پیش‌بینی می‌کردند که دوست صمیمی رئیس‌جمهور ایالات متحده می‌تواند گره سفت شده برجام را باز کرده یا حداقل آن را تا حدودی شل کند. پاسخ تهران اما قاطع و صریح بود. مذاکره نمی‌کنیم، پیامی هم نمی‌شنویم. وقتی آن سفر به پایان رسید دوباره غرب میدان‌دار مذاکرات شد و این‌بار دوست دیگر دونالد ترامپ؛ امانئول ماکرون.
حتما در سوابق دیپلماتیک گفت‌وگوی تلفنی دوسه‌یاعته میان دو رئیس‌جمهور در چندسال اخیر کم‌سابقه بوده است اما روحانی و رئیس‌جمهور فرانسه آن را تجربه کردند تا شاید برجام محتضر جانی تازه بیابد. طرف مقابل به‌نظر مستظهر به حمایت به حمایت دونالد ترامپ برای رسیدن به نتیجه بود. خروجی این مذاکرات اما نه مورد قبول ایران قرار گرفت، نه مورد قبول ایالات متحده. ماکرون گویا در سازمان ملل به‌صورت خصوصی به حسن روحانی گفته بود که رقص تانگو دو نفر می‌خواهد که روحانی هم در پاسخ به او گفته بود در میان ما مذهبی‌ها رقص جایگاهی ندارد. هرچه بود کانال مذاکراتی غرب آنچنان مسدود و محدود شد که طرف مقابل، فریب‌کارانه و خلاف تعهدات، مکانیزم ماشه را به‌عنوان یک تهدید پیش کشید. همین نشانه‌ها بود که گفته می‌شد برجام محتضر به نفس‌های آخر رسیده است.
کانال‌های محرمانه اما شرایط بازی را تغییر دادند. حالا شرایط تازه‌ای پدید آمده است؛ پیشنهادهای تازه روی میز قرار گرفته و پایتخت‌ها سخت مشغول رایزنی و مذاکره‌اند. شاید که راهی برای بازگشت باقی مانده باشد. صورت ماجرا این است که حسن روحانی به ژاپن رفته، یک ساعت با شینزو به‌صورت خصوصی گفت‌وگو کرده است و پس از آن نخست‌وزیر ژاپن با ترامپ گفت‌وگوی خصوصی و محرمانه داشته است. هیچکدام از طرفین بنا ندارند اجازه درز کوچک‌ترین خبری در این مورد را به رسانه‌ها بدهند اما آنچه از شواهد می‌توان برداشت کرد این است که گویا قرار است به شرط برداشته‌شدن طیفی از تحریم‌ها مدل تازه‌ای از توافق حاصل شود.
از قرار معلوم پیشنهاد ایران که مورد توجه ژاپن هم قرار گرفته این است که فتوای رهبری درباره حرام‌بودن سلاح هسته‌ای در قالب یک سند با امضای رئیس‌جمهور ایران و 1+5 همراه شود و به‌عنوان یک سند رسمی مورد توافق طرفین قرار گیرد بعد در مقابل 1+5 نیز متعهد می‌شود که به توافق‌های برجام بازگردد. در این میان خبرهایی شنیده می‌شود که تا حصول این توافق در یک بازه زمانی مشخص توافق دیگری با عنوان فریز در برابر فریز حاصل شود درست شبیه به آنچه که در مذاکرات ژنو اتفاق افتاد و طرف مقابل تحریم‌ها را متوقف کرد و ایران نیز توسعه هسته‌ای خود را در همان نقطه نگاه داشت؛ به معنای دیگر ایران احتمالا توافق می‌کند که گام پنجم را برنداشته و طرف مقابل نیز از این پس تا حصول توافق جدید تحریم تازه‌ای علیه ایران وضع نکرده و بعضی تحریم‌ها را نیز متوقف کند. به نظر می‌رسد که این توافق پدیدآمده با واسطه ژاپنی محلی برای بحث بین طرفین شده است و احتمال رسیدن به نتیجه وجود دارد. باید دید آیا دونالد ترامپ حاضر است از این فرصت جدید استفاده کرده و به‌نوعی به برجام بازگردد؟ در روزهای آینده حتما خبرهای جدیدتری در این مورد منتشر خواهد شد.
