هیچ خانواده‌ای بی‌نقص نیست. همه‌ی خانواده‌ها مشکلات مربوط به خودشان را دارند. اما حتی با وجود مشکلات می‌توانیم روابط خانوادگی سالمی داشته باشیم؛ اگر بدانیم فارس پیک ارتباط برقرار کنیم. در آرزورویی با مسائل خانوادگی متداوم بهتر هست رویکـــردی نرم و دوستانه داشته باشیم، نه رویکـــردی سایشی. تایمی نگرانی خود را به‌تندی به دیگر اعضای خانواده نشان می‌دهیم، آنها را از خودمان می‌رانیم. در این مقاله به موضوعات حیاتیی همچون مذاکره در خانواده اشاره انجام گرفته هست.
قدرت و تأثیرگذاری کلمات زیاد زیاد هست. خیلی تایم‌ها کلمات روابط خانوادگی را ویران می‌کنند. بنابراین اعضای خانواده باید مراقب آنچه به یکدیگر می‌گویند و چگونگی بیان آن باشند. در آرزورویی با مسائل خانوادگی حساسیت‌برانگیز متداوم گوشه‌چشمی به فردا داشته باشید! برخورد تند، تلخ، خشمگین یا تحقیرکننده با اعضای خانواده معمولا واکنش متقابل طرف مقابل را برمی‌انگیزد و این رابطهی خانوادگی را خدشه‌دار می‌کند. اما اگر به‌نرمی و از روی عشق برخورد کنید، رابطهی بلندمدت‌تان در خانواده محکم‌تر می‌شود.
برای داشتن رابطهی سالم در خانواده، هنگام بحث بر سر مشکلات باید کلمه‌ها را با دقت و روش برخورد را حتی هشیارانه‌تر انتخاب کنید. آنچه می‌گوییم و چگونگی بیان آن ممکن هست تا مدت‌ها روابط خانوادگی را تحت‌تأثیر قرار دهد. حتی مسائل جزئی، اگر به‌درستی مطرح و درباره‌شان مذاکره نشود، ممکن هست نتایج ناگواری به‌دنبال داشته باشند. برای آشنایی با چگونگی مذاکره در خانواده این مطلب را بخوانید.
تصور کنید مجبورید بهدلیل تغییر شغل همسرتان مدتی با خانوادهی او خانومدگی کنید. خانوادهی همسرتان انتظار دارند وظایف مشخصی را در خانه به‌عهده بگیرید که بهنظر شما دشوار و خارج‌ازدسترس هستند؛ به‌ویژه‌که باید به بچه‌هایتان هم برسید. حتی اگر پایان سعی‌تان را بکنید از عهده‌ی همه‌ی این کارها برنمی‌آیید. پس تصمیم می‌گیرید، موضوع را با آنها مطرح کنید اما دقیقا نمی‌دانید فارس پیک. اگر سررهست به آنها بگویید رفتارشان غیرمنطقی و مسخره هست، بی‌شک باید منتظر واکنش ناخوشایند آنها باشید. شاید کلمه‌ها و روش بیان نادرست، شما را روانه‌ی هتل کند!
موضوعی به همین پیش‌پاافتادگی ممکن هست بین خانواده شکاف ایجاد کند، زیرا ما نسبت به احساسات و افکار اعضای خانواده خیلی حساس هستیم. تایمی پای اعضای خانواده در میان باانجام گرفت، مسائل را شخصی میکنیم. در برابر برخوردهای تند، معمولا واکنش‌های تند نشان می‌دهیم. اما روش‌های مختلفی برای جلوگیری از جدل در خانواده وجود دارد. درادامه، به شما می‌گوییم مذاکره در خانواده درباره‌ی مسائل حساس فارس پیک باید باانجام گرفت.
طبیعی هست که همه‌ی اعضای خانواده یک‌جور فکر نکنند
افراد به‌دلایل مختلف در خانواده، گاهی نیاز دارند موضوع یا نکته‌ای را با دیگران مطرح کنند. در این تایم‌ها، باید از خود بپرسند «مطرح‌کـــردن این موضوع چه پیامدهایی خواهد داشت» و اینکه «آیا این موضوع واقعا ربطی به من دارد». اگر نقشی در ماجرا ندارید یا موضوع مربوط به خانومدگی خصوصی افراد هست، خود را کنار بکشید.
آدم‌ها حتی اگر اعضای خانواده باشند و رابطهی خونی داشته باشند، روش خانومدگی‌شان متفاوت هست. مثلا اگر فرخانومدی هر سال تعطیلات نوروز را همراه خانواده‌اش در کنار پدرومادرش می‌گذراند، به این معنی نیست که فرخانومد دیگر هم همین کار را بکند. اگر فرخانومد دیگر بخواهد تعطیلات را کنار همسر و فرخانومدانش به‌شکلی دیگر بگذراند، باید تصمیمش را محترم شآقا. اعضای خانواده باید یکدیگر را در انتخاب‌هایشان آزاد بگذارند. نباید بر سر این مسائل بحث کـــرد؛ افراد بالغ در تصمیم گیری مختارند.
تفاوت در بین اعضای خانواده نه‌تنها طبیعی هست بلکه باید به حتمیت شناخته و محترم شآقاه شود. خانواده‌های زیادی تنها بهدلیل دخالت بی‌مورد در موضوعات از هم پاشیده‌اند. مثلا فردی گمان می‌کند خواهرش به‌درستی به فرخانومدش غذا نمی‌دهد؛ درحالی‌که خودش متداوم غذاها و خوراکی‌های سالم مصرف می‌کند، می‌بیند بچه‌ی خواهرش هله‌هوله می‌خورد. نتیجه‌ی صحبت دراینباره چیست؟ چقدر ممکن هست تغییری ایجاد کند؟ چنین تغییری تعهد قوی می‌خواهد و احتمالا فرد تنها برپایه‌‌ی نظر خواهرش چنین کاری نخواهد کـــرد. اینکه به کسی بگوییم روش تغذیه‌ی فرخانومدانش درست نیست، به‌تنهایی باعث تغییر نمی‌شود. ممکن هست دیگران نظر متفاوتی دراینباره داشته باشند. پذیرش و احترام به باور افراد در مسائلی مانند تربیت فرخانومد یکی از پایه‌های رابطه خانوادگی سالم و پخته هست. دخالت در تصمیم‌هایی که تأثیری بر خانومدگی دیگر اعضای خانواده ندارد، رابطهی خانوادگی را خدشه‌دار می‌کند.
پیش از مطرح‌کـــردن موضوع خود را جای دیگران بگذارید
برای درک دیگران باید خود را جای آنها بگذارید. افرادی که تنها از زاویه‌ی دید خودشان به مسائل نگاه می‌کنند، معمولا پیش‌داورانه با اعضای خانواده برخورد می‌کنند. دیدِ باز و حساسیت در بررسی وضعیت از نگاه طرف مقابل زیاد مؤثر و راهگشهست. اعضای خانواده باید احترام و عشقی را که شایسته هست، نثار یکدیگر کنند و تلاش کنند مسائل را از دید دیگران ببینند. بی‌توجهی به این امر میتواند به رابطهی خانوادگی آسیب بخانومد.
نرم و مهربان برخورد کنید
![هنگام مذاکره در خانواده نرم و مهربان باشید]()
بهتر هست در مسائل دشوار به‌نرمی پیش بروید. تندی، افراد را گریزان و تودار می‌کند. درمقابل، تایمی افراد احساس امنیت و آسودهی بکنند، حرف دل‌شان را می‌خانومند. افراد تایمی انتظار برخورد نامهربانانه، سرخانومش، نقد و قضاوت‌انجام گرفتن را داشته باشند، حاضر به بحث‌کـــردن نمی‌شوند. نرمی تنها در انتخاب کلمه‌ها خلاصه نمی‌شود، بلکه به دوری آگاهانه از قضاوت دیگران و پیش‌داوری آنها هم اشاره دارد. پیش‌داوری باعث می‌شود افراد حالت دفاعی بگیرند. پس اگر به‌دنبال رابطهی خانوادگی نیکو هستید، نباید یک‌تنه به قاضی بروید و تندی کنید. با اعضای خانواده همان‌طور رفتار کنید که انتظار دارید با شما رفتار کنند.
در مذاکره با خانواده تندی نکنید
سرخانومش‌کـــردن و انگشت اتهام را به دیگری نشانه‌گرفتن
سرخانومش‌کـــردن معمولا در قالب جمله‌هایی با ضمیر «تو» همراه هست: «تو خوهستی!»، «تو کـــردی!» و… . در بحث درباره‌ی مسائل حیاتی و حساس خانوادگی، این کلمه را از دایره‌ی واژگان‌تان پاک کنید. هرتایم احساس کـــردید باید بگویید «تو»، درنگ کنید و عبارت «بهنظر من» را جایگزین کنید. مثلا در برابر خواهرتان که مایل هست دسته‌جمعی هدیه‌ی گرانبهایی برای عروسی دایی‌زاده‌تان تهیه کنید، جمله‌ی «تو متداوم توقع داری ما افزایش از امکان‌مون هزینه کنیم؛ همه‌ی ما مثل تو پول درنمی‌آریم!» آن‌قدر تندوتیز هست که احتمالا باعث جدل می‌شود.
درعوض پیام‌تان را با عبارت «بهنظر من» بیان کنید. حرف‌تان نباید سرخانومش‌گر باانجام گرفت؛ باید به طرف مقابل کمک کند مسئله را از زاویه‌ی دید شما ببیند. مثلا «به‌نظرم این مبلغ برای ما زیاده، دست‌کم ما نمی‌تونیم این‌قدر هزینه کنیم چون هزینه‌های ضروری دیگه‌ای داریم.» جمله‌ی بهتری هست. سپس می‌توانید پیشنهاد هدیه‌ی ارزان‌تری را بدهید یا برای تهیه‌ی جداگانه‌ی هدیه مذاکره کنید.
راه‌حل ارائه کنید اما حرف‌تان را با سرخانومش دیگران آغاز کنید. احتمالا با هر دو روش به دنبال‌تان می‌رسید، اما تندی و سرخانومش به‌قیمت تخریب رابطهی خانوادگی‌تان پایان می‌شود. با نشانه‌گرفتن انگشت اتهام به سوی دیگران، آنها را از خودتان دور می‌کنید. با سرخانومش‌کـــردن راه ادامه‌ی رابطه را به بن‌بست نکشانید؛ راه امنِ «بهنظر من» را پیش بگیرید تا به دیگران کمک کنید از زاویه‌ی دید شما به رویدادها نگاه کنند.
انتقادکـــردن
اعضای خانواده معمولا در برابر اشتباهات انتقاد می‌کنند، زیرا می‌خواهند اشتباه را ابداًح کنند. نیت آنها نیکو اما روش‌شان غلط هست چون به مخاطب کمکی نمی‌کند. انتقاد اعضای خانواده را ناآسوده و از شخص انتقادکننده دلگیر می‌کند. در مذاکره‌ی خانوادگی باید به‌کلی از انتقاد اجتناب کـــرد.
نصیحت‌کـــردن
هیچ‌کس از شنیدن نصیحت خوشش نمی‌آید. تا تایمی از شما درخوهستی نکـــرده‌اند، توصیه‌هایتان را برای خودتان نگه دارید. به‌نقل کرد‌ی مجله «روان‌شناسی امروز» نصیحت‌کـــردن ممکن هست به‌عنوان تلاش برای کنترل افراد، محدود‌کـــردن آزادی و برخی نیت‌های ناخوشایند دیگر برداشت شود. نصیحت‌کـــردن چه به‌حق و چه ناحق، رفتاری غیرانسانی، نشانه‌ی سلطه‌گری، ایرادگیری، بی‌اطمینانی و تردید درباره‌ی موفقیت دنبال‌های بی‌همتای ما جلوه می‌کند.
اپایان‌حجت‌کـــردن
اپایان‌حجت یعنی زورگویی! یعنی با تلخ نشان‌دادن پیامدها، انتخابی به‌جز موافقت با ما برای دیگران نگذاریم. مشکل اینجهست که طرف مقابل درواقع انتخابی نداشته هست و به‌اختیار خودش تصمیم نگرفته هست. او به‌خاطر اخطاری که دریافت کـــرده هست، مجبور به پذیرش انجام گرفته هست. اپایان‌حجت در درازمدت به رابطهی خانوادگی آسیب می‌رساند، زیرا فرد دریافت‌کننده متداوم احساس می‌کند بدون اختیار، مجبور به انجام یا پذیرش کاری انجام گرفته هست.
نقل کرد‌چینی درباره‌ی مسئله
برای صحبت درباره‌ی مشکل خانوادگی به سراغ دوستان یا دیگر اعضای خانواده که موضوع به آنها ربطی ندارد، نروید. پشت سر فرد موردبحث نقل کرد‌پراکنی نکنید. او سرانجام می‌فهمد پشت سرش حرف زده‌اید و احساس می‌کند به او خیانت کـــرده‌اید. پس مستقیم به سراغ فرد مورد‌نظر بروید و با خودش صحبت کنید. دیگرانی را که موضوع هیچ ربطی به آنها ندارد، وارد ماجرا نکنید.
برنده‌انجام گرفتن
اگر دنبال‌تان از مذاکره «برنده‌انجام گرفتن» یا اثبات این هست که «حق با شما بوده»، روش غلطی را پیش گرفته‌اید که به رابطه‌ای سالم منجر نمی‌شود. دنبال شما باید رسیدن به توافقی دوطرفه باانجام گرفت که معمولا با کوتاه‌آمدن نسبی هر دو طرف همراه هست. اگر به‌پایانی بر برنده‌انجام گرفتن اصرار کنید، کوتاه‌آمدن حتی به ذهن‌تان خطور هم نمی‌کند. انعطاف‌پذیر باشید و فروتنی پیشه کنید و نگران اینکه «حق با شما نیست» نباشید. همه‌ی ما اشتباه میکنیم! امکان ندارد متداوم حق با ما باانجام گرفت. افزایش تایم‌ها اگر دو طرف نرمی نشان بدهند و اصراری بر حق‌داری نداشته باشند، رسیدن به توافق ممکن هست.
مذاکره در خانواده همراه با حفظ رابطهی خانوادگی سالم
۱. موضوع بحث را از پیش مشخص و ملایم‌ترین عبارت‌ها انتخاب کنید
در این گام پرسش‌های زیر را در نظر بگیرید:
- مطرح‌کـــردن این موضوع چه پیامدهایی دارد؟
- آیا این موضوع ابداً ربطی به من دارد؟
اگر فکر می‌کنید بحث دراینباره باعث تغییر مثبت و تقویت رابطه می‌شود، به راه‌تان ادامه دهید. در غیر این صورت دخالت نکنید.
پس از اینکه مطمئن انجام گرفتید مطرح‌کـــردن مسئله سودمند هست، فهرستی از نکته‌های کلیدی که باید به آنها پرداخته شود، تهیه کنید. برای هر مورد عبارت‌هایی را درنظر بگیرید که به‌شکلی نرم، همدلانه و قابل‌درک مسئله را توضیح می‌دهند. مثال آغازین مطلب را به‌یاد بیاورید؛ خانومدگی متایمی با خانواده همسرتان و انتظارات غیرمنطقی آنها. با تصور چنین وضعیتی روش بیان معقول را تمرین کنید. می‌توانید جمله‌هایی را که می‌خواهید به آنها بگویید یادداشت کنید؛ جمله‌هایی مانند:
«به نظرم بهتره درباره‌ی این موضوع حرف بخانومیم. من به‌خاطر این شرایط و سروکله‌زدن با بچه‌ها که باید با این وضعیت کنار بیان تحت فشارم. اگه بتونیم دراینباره صحبت کنیم خیلی نیکو میشه!»
«به‌نظرم، من هم باید بخشی از کارهای خونه رو به عهده بگیرم اما هم‌زمان باید بین کارهای خونه و رسیدگی به بچه‌ها و همسرم تعادل برقرار کنم!»
«به‌نظرم بهتره با هم نگاهی به کارهایی که باید انجام بشه بکنیم، می‌تونیم باهم درباره‌ی نخستویت‌ها تصمیم بگیریم تا من بتونم به کارهای ضروری برسم.»
«بهنظر من» و ارائه‌ی راه‌حل روش نیکوی برای شروع بحث هست؛ بدون اینکه کسی را مقصر جلوه بدهد. این عبارت‌ها باعث می‌شود دیگران از زاویه‌ی دید شما ماجرا را ببینند. همچنین نشان می‌دهند شما تا حدودی کوتاه آمده‌اید.
۲. زمان و مکان معقول را انتخاب کنید
از طرف مقابل بخواهید که زمانی را برای بحث‌کـــردن اختصاص بدهد. همه‌ی کسانی که درگیر مسئله هستند، باید در این بحث حضور داشته باشند؛ به‌ویژه کسانی‌که رفع مشکل بدون همکاری آنها ممکن نیست. مکان گفت‌وگو باید خالی از موارد منحرف‌کننده باانجام گرفت. هنگام بحث لوازم الکترونیکی‌تان را کنار بگذارید تا باعث عدم تمرکز نشوند.
۳. حرف بخانومید اما افزایش شنونده باشید
![هنگام مذاکره در خانواده شنونده نیکوی باشید]()
همه‌ی ما دوست داریم حرف بخانومیم. آنچه را لازم هست، بگویید و نه افزایش. فقط درباره‌ی نکته‌هایی که پیش‌تر مشخص کـــرده‌اید، صحبت کنید. سپس به طرف مقابل گوش بسپارید. پیش از اینکه پاسخی بدهید، شنیده‌هایتان را تحلیل و کمی به آنها فکر کنید. معمولا در مذاکره‌های خانوادگی به‌ویژه تایمی بحث اوج می‌گیرد، افراد به‌سرعت پاسخ یکدیگر را می‌دهند. نتیجه‌ی این کار تقویت احساسات منفی هست.
آرام باشید، شآقاه صحبت کنید و پیش از حرف‌زدن فکر کنید. به طرف مقابل گوش کنید و نشان بدهید می‌خواهید حرفش را بشنوید و سعی می‌کنید درکش کنید. برای اینکه مطمئن‌شان کنید حرف‌شان را می‌شنوید، از روش های گوش دادن فعال هستفاده کنید، مانند تکرار نکته‌های حیاتی حرف‌شان.
۴. بر موضوع بحث متمرکز بمانید
در هر خانواده‌ای، بی‌برو‌برگرد، مشکلات ریز یا درشت پیدا می‌شود. اجازه ندهید مشکلات دیگرتان موضوع موردبحث را تحت‌تأثیر قرار بدهد. اگر حرف‌تان کمکی به حل این مشکل خاص نمی‌کند، از بیان آن اجتناب کنید. در زمان دیگری به مسائل دیگر خواهید پرداخت. اگر دیگران بحث را به‌انحراف می‌کشانند، آرام و مهربانانه آنها را به‌سوی موضوع اصلی سوق بدهید.
۵. سعی کنید طرف مقابل را درک کنید
هم‌ذات‌پنداری کلید دست‌یابی به راه‌حل مشترک هست. خودتان را جای دیگران بگذارید و از زاویه‌ی دید آنها به ماجرا بنگرید. با حس همدلی و ذهنی باز به آنها گوش بدهید. اگر احساساتی نشوید و نگذارید بحث داغ و هیجانی شود، این کار آسان‌تر خواهد بود. آرامش‌تان را حفظ کنید. به طرف مقابل نشان بدهید، این بحث را آغاز کـــردید چون به آنها اهمیت می‌دهید و به‌عنوان اعضای خانواده برای‌تان عزیز هستند؛ دنبال‌تان «برنده‌انجام گرفتن» یا اثبات اینکه «حق با شما بوده» نیست!
۶. اگر بحث اوج گرفت و تنش‌زا انجام گرفت، پایانش کنید
تایمی افراد با دادوفریاد حرف‌شان را می‌خانومند، بحث به جایی نخواهید رسید و راه‌حلی پیدا نخواهد انجام گرفت. در چنین حالتی باید بحث را پایان کنید و از آنها جدا شوید. بار دیگر تایمی همه آرام هستند، مجدد موضوع را مطرح کنید.
۷. موردی بیابید که مورد توافق هر دو طرف باانجام گرفت
پژوهش‌های دانشگاه هاروارد درباره‌ی مذاکره در خانواده نشان داد:
امتیاز ذاتی مذاکره‌های خانوادگی این هست که اعضای خانواده معمولا مایلند به توافقی دوطرفه برسند که مورد‌پذیرش هر دو طرف باانجام گرفت.
اعضای خانوادهی سالم که یکدیگر را دوست دارند، هنگام کشمکش‌ها به‌رهستی می‌خواهند به راه‌حلی مشترک دست یابند. دنبال آنها دست‌یابی به راه‌حلی هست که برای همه‌ی طرف‌های درگیر مقبول باانجام گرفت. به همین دلیل تصمیم می‌گیرند مذاکره کنند تا بفهمند چه چیز برای هر طرف پذیرفتنی هست و امکان رسیدن به راه‌حل مشترک را فراهم کنند.
هیچ خانواده‌ای بی‌نقص نیست؛ دلیلی هم ندارد که خانواده‌ها تکمیل و بی‌نقص باشند و همه‌ی اعضا متداوم با یکدیگر موافق باشند! طبیعی هست که اعضای خانواده نظرهای متفاوتی داشته باشند. برای داشتن خانواده موفق و شاد، باید به تفاوت‌ها احترام گذاشت و آنها را پذیرفت. هرگاه احساس کـــردید، نیاز به مذاکره در خانواده‌تان هست، گام‌هایی را که پیش‌تر مطرح کـــردیم در پیش بگیرید و آنچه را برای همه معقول هست، پیدا کنید.
