گردش خون یک فرآیند مستمری است که خون از قلب و از طریق عروق به اندام های مختلف بدن منتقل می شود. اما زمانیکه گردش خون ضعیف می شود، بدن قادر به انجام عملکرد طبیعی و موثر خود نخواهد بود. گردش خون ضعیف در جوانان رایج نیست و اغلب در سالمندان، میانسالان و افراد مبتلا به بیماری هایی مانند دیابت و تصلب شرائین مشاهده می شود. گردش خون ضعیف به عنوان قاتل خاموش شهرت داشته و دارای نشانه های مختلفی است.
علائم و نشانه های گردش خون ضعیف در طول زمان گسترش می یابد. بنابراین آگاهی از این علائم و تشخیص زودهنگام آنها امری ضروری است.
علائم گردش خون ضعیف
ورم پا
ورم پا یک نشانه ی رایج گردش خون ضعیف است، زیرا عملکرد طبیعی کلیه ها دچار وقفه می شود. گردش خون ضعیف با تجمع چربی ها در دیواره ی شریان کلیوی همراه بوده که موجب افزایش خون در پاها می شود. بنابراین متوجه متورم شدن پاها خواهید شد، بالا بردن پاها (بالاتر از سطح قلب) می تواند باعث فروکش کردن این تورم شود. همچنین در صورت عدم رفع تورم پاها مراجعه به پزشک ضروری است.
سردی دست ها و پاها
جریان خون درست می تواند به تنظیم دمای بدن کمک کند. اما زمانیکه در جریان خون وقفه روی می دهد، بدن قادر به حفظ دمای طبیعی خود نیست و در بیشتر موارد موجب سردی دست و پا می شود.
رنگ پریدگی پوست یا سیانوزه
سیانوزه یا رنگ پریدگی پوست زمانی روی می دهد که مقدار اکسیژن در خون به میزان کافی نباشد. تغییر رنگ مایل به آبی در انگشتان دست و پا روی خواهد داد، به طوریکه رنگ این اندام ها متمایل به آبی به نظر می رسد.
در کودکان این شرایط همیشه اولین نشانه بیماری قلبی مادرزادی بوده و نیازمند مراقبت های پزشکی است.
خستگی
زمانیکه گردش خون ضعیف روی می دهد، اندام های مختلف بدن برای انجام وظایف معمول خود به تلاش بیشتری می پردازند. اکسیژن و موادمغذی کافی و مورد نیاز بدن به ماهیچه ها نمی رسد که خستگی را به دنبال خواهد داشت.
همچنین این شرایط اغلب با گرفتگی ماهیچه ها و درد پاها همراه است. برخی از افراد از تنگی نفس و نداشتن توان کافی رنج می برند.
کاهش سرعت بهبودی
با گردش درست خون، سیستم ایمنی همیشه باعث سرعت بخشیدن به بهبود زخم ها می شود. اما با ایجاد وقفه و اختلال در سیستم جریان خون، سیستم ایمنی نیز ضعیف خواهد شد.
در این شرایط ناحیه آسیب دیده ی بدن خون کافی را دریافت نمی کند. بنابراین حتی برای بهبودی جراحات سطحی و کوچک هم زمان زیادی مورد نیاز است.
بی اشتهایی
خون کافی در کبد باعث افزایش اشتها می شود. اما با جریان بد خون افراد تمایل خود را برای غذاخوردن از دست می دهند که با کاهش وزن همراه است.
بنابراین در زمان بی اشتهایی تشخیص درست ضرورت دارد زیرا ممکن است ناشی از گردش خون ضعیف باشد.
یبوست
یبوست نیز یکی از نخستین نشانه های گردش خون ضعیف است. در این شرایط عملکرد طبیعی بدن به دلیل گردش خون ضعیف دچار اختلال و کندی می شود.
سرعت عمل سیستم گوارشی نیز به تدریج کاهش یافته که با یبوست همراه است. در موارد شدید سایر اختلالات گوارشی نیز بروز خواهد کرد.
رگ های واریسی
رگ های واریسی به دلیل گردش خون ضعیف در پاها ظاهر می شوند. رگ های واریسی اغلب باعث سوزش، خارش و در موارد شدید بسیار دردناک می شوند. پوشیدن جوراب های متراکم برای بهبود یافتن جریان خون اهمیت دارد.
بی حسی
ایستادن یا نشستن به مدت طولانی می تواند باعث ایجاد وقفه در جریان خون شود. این شرایط با تجربه بی حسی در اندام های مختلف بدن همراه است. با بروز بی حسی مراجعه به پزشک ضرورت دارد، زیرا ممکن است منجر به بیماری قلبی شود.
خشکی پوست
گردش خون ضعیف می تواند عامل خشکی پوست، ریزش مو و شکنندگی ناخن ها باشد. این اندام ها در این شرایط موادمغذی ضروری را برای عملکرد درست به میزان کافی دریافت نمی کنند.
سرگیجه و از دست دادن حافظه
در موارد شدید، گردش خون ضعیف موجب سرگیجه و از دست دادن حافظه می شود. زیرا گردش خون ضعیف از رسیدن اکسیژن و موادمغذی به مغز جلوگیری می کند.
عوامل جریان خون ضعیف
علائم گردش خون ضعیف ممکن است از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و به عوامل ایجاد آن بستگی دارد. برخی از علل اصلی و رایج این شرایط شامل موارد زیر است:
- بیشتر افراد مبتلا به دیابت ممکن است به دلیل تاثیرات این بیماری از گردش خون ضعیف نیز رنج ببرند.
- تصلب شرائین یا آترواسکلروز از عوامل گردش خون ضعیف است زیرا سختی عروق خونی در اثر فشار خون بالا ایجاد می شود.
- سیگار و سوء مصرف مواد نیز منجر به گردش خون ضعیف خواهد شد.
- جراحات می توانند باعث لخته شدن خون و در نتیجه جریان خون ضعیف شوند.
- اختلال مغز استخوان نیز منجر به گردش خون ضعیف شده و در زمان کاهش بیش از حد سلول های قرمز خون بسیار رایج است.
- از دیگر موارد موثر در گردش خون ضعیف می توان به پرفشاری خون، بیماری رینود، بورگر و لخته شدن به دلیل بیماری های ژنتیکی، نقایص مادرزادی، التهاب، جراحت و برخی از انواع سرطان ها اشاره کرد.
درمان های خانگی برای گردش خون ضعیف
- پیروی از یک رژیم غذایی متعادل و درست یکی از موثرترین درمان ها برای گردش خون ضعیف است. ویتامین های بسیاری به ویژه ویتامین C و ویتامین E مصرف کنید، زیرا باعث بهبود جریان خون می شوند. همچنین مصرف مقدار فراوانی از میوه ها، سبزیجات قرمز، زنجبیل، زردچوبه، فلفل قرمز و سیر می تواند در افزایش جریان خون موثر باشد.
- ماساژ روزانه ی دست ها، پاها و بازوها به بهبود گردش خون کمک می کند. همچنین غوطه ور شدن در آب گرم می تواند در بهبود جریان خون موثر باشد.
- ورزش برای جلوگیری و درمان گردش خون ضعیف حیاتی است. ورزش روزانه به مدت ۳۰ دقیقه تا یک ساعت به بهبود جریان خون کمک می کند.
- آروماتراپی یا رایحه درمانی در درمان گردش خون ضعیف بسیار موثر است. از روغن اسطوخودوس و رزماری برای ماساژ دست ها و پاها استفاده کنید، به طوریکه در کمک به درمان گردش بد خون در مدت زمانی کوتاه نقش دارند.
- سیگار کشیدن و مصرف زیاد الکل از عوامل ایجاد بسیاری از بیماری ها به حساب می آیند و با تاثیر بر گردش خون منجر به گردش خون ضعیف می شوند. بنابراین افرادی با این شرایط باید نسبت به ترک سیگار و الکل اقدام کنند.
درمان های پزشکی برای گردش خون ضعیف
- داروهای مختلفی در بهبود جریان خون کاربرد دارند. این داروها شامل رقیق کننده های خون، ضدپلاکت ها و ضدانعقادها می باشند که می توانند از لخته شدن خون جلوگیری و به جریان طبیعی خون کمک کنند.
- جراحی نیز در موارد شدید برای حذف پلاک و سایر لخته های خون کاربرد دارد.
- پزشک نیز می تواند مکمل هایی مانند منیزیم، کلسیم، ویتامین B کمپلکس، ویتامین C و ویتامین E را تجویز کند. این مکمل ها می توانند باعث بهبود جریان خون شوند.
منبع: www.med-health.net
