- نوشیدن آب به یاد لب تشنه حسین (ع )

ابن قولویه با سند معتبر از داود رقى روایت كرده است كه او گفت :

روزى خدمت امام صادق علیه السلام نشسته بودم ، آن حضرت آب طلبید، هنگامى كه آب را نوشیدند، شروع به گریستن نمودند و فرمودند: اى داود! خداوند لعنت كند قاتل حسین بن على علیه السلام را!

سپس فرمودند: هر كسى آب بنوشد و به یاد حسین علیه السلام بیافتد و قاتلین آن حضرت را لعنت نماید، خداوند صدهزار حسنه براى او ثواب مى نویسد و صدهزار گناه او را مى پوشاند و صدهزار درجه او را بالا مى برد و پاداش كسى را دارد كه صدهزار گناه او را مى پوشاند و صدهزار درجه او را بالا مى برد و پاداش كسى را دارد كه صدهزار بنده را در راه خدا آزاد كرده باشد و روز قیامت با دلى شاد وارد صحراى محشر مى گردد. (766)

- ثمره گریه بر امام حسین (ع )

در روایت آمده است كه :

من بكى او ابكى او تباكى وجبت له الجنه . (764)

كسى كه بر فاجعه غمبار عاشورا بگرید، یا با گفتار سنجیده دیگران را بگریاند، یا همرنگ و همگون با عزاداران حسین گردد، بهشت خدا بر او زیبنده است . (765)

- برپایى مجلس عزا توسط امام صادق (ع )

وجود گرامى حضرت امام صادق علیه السلام در دهه عاشورا، هرگز شادمان دیده نشد.

حضرت رضا علیه السلام در تمام این روزهاى دهگانه ، اندوهگین و دل شكسته با چهره اى گرفته ، در محفلى كه خود برپا ساخته بود، همراه فرزندانش مى نشست و بانوان حرم نیز پشت پرده قرار مى گرفتند و هر كسى وارد مى شد اگر توانایى اداره مجلس و مرثیه سرایى و بیان فاجعه عاشورا، حاضر نبود خود آن حضرت ، مصیبت حسین علیه السلام را یاد مى كرد و مى گریست ؛همانگونه كه در روایتى آمده است كه روز اول محرم ، ریان بر آن حضرت وارد شد، حضرت بدو فرمود:

ریان ! اگر براى فاجعه اى گریان شدى براى حسین اشك بریز، چرا كه آن حضرت به دست شقاوت پیشگان اموى ، بسان قوچى كه ذبحش مى كنند، سر بریده شد و به همراه حسین ، هیجده نفر از والاترین خاندانش به شهادت نائل آمدند. (763)

- ثواب گریه و زیارت امام حسین (ع )

اى پسر شبیب ! اگر در مصیبت شهادت حسین به حدى گریه كنى كه اشك تو بر صورتت جارى گردد، خداوند تمامى گناهان ضغیره و كبیره ، خواه زیاد تو را مى بخشد.

اى پسر شبیب ! اگر مى خواهى خدا را در حالى ملاقات كنى كه هیچ گناهى بر دوش نداشته باشى ، پس به زیارت مزار و تربت شریف امام حسین علیه السلام برو.

اى پسر شبیب ! اگر دوست دارى كه در بهشت با رسول خدا و ائمه طاهرینش همنشین گردى ، پس بر قاتلین حضرت سیدالشهداء لعنت فرست .

اى پسر شیبب ! اگر دوست دارى كه تو نیز به همان ثواب و پاداشى دست یابى كه شهداى كربلا به آن رسیدند، هرگاه كه یاد مصیبت حسین علیه السلام مى افتى بگو:

یا لیتنى كنت معهم فافوز فوزا عظیما

اى كاش من نیز همراه آن ها بودم و به آن رستگارى عظیم دست مى یافتم .. (759)

  - پاداش گریستن بر امام حسین (ع )(760)

اى پسر شبیب ! اگر دوست دارى كه درجات والاى بهشت همراه ما باشى ، پس در اندوه و حزن ما اندوهگین باش و در شادى ما شاد، و بر تو باد ولایت و دوستى ما خاندان ؛چرا كه اگر كسى سنگى را نیز دوست بدارد، خداوند در روز قیامت او را همراه آن سنگ محشور مى گرداند. (761)

  - پاداش گریستن بر امام حسین (ع )

ابن قولویه به سند معتبر از مسمع كردین روایت كره است كه :

خدمت امام جعفر صادق علیه السلام بودم ، آن حضرت به من فرمودند: اى مسمع ! تو عراقى هستى ، آیا به زیارت قبر جدم حسین علیه السلام مى روى !

گفتم : نه ؛زیر من از افراد معروف بصره هستم و در نزدیكى ما عده اى هستند كه پیرو خلیفه اند و ما دشمنان زیادى از ناصبیان و غیر آن ها داریم ؛من مى ترسم كه آن ها نزد والى از من سخن چینى كرده و ایشان به من ضرر برسانند.

امام صادق علیه السلام فرمودند: آیا به خاطر مى آورى مصایبى كه بر حسین علیه السلام وارد آمد؟

گفتم : آرى !

حضرت فرمودند: آیا در مصیبت حسین ناله سر مى دهى ؟

گفتم : آرى ! تا اندازه اى گریه و زارى مى كنم كه اهل خانه نیز از گریه من اندوهگین مى گردند و تا حدى غذا نمى خورم كه از حالت من آثار مصیبت آشكار مى گردد.

امام فرمود: خداوند بر گریه است رحم نماید! اى مسمع ! همانا تو از كسانى هستى كه در مصیبت ما غمگینى و در شادى ما شاد و جزو كسانى مى باشى كه در اندوه ما اندوهگین ، در ترس ما هراسناك و در ایمنى ما ایمن اند.

به زودى به هنگامه مرگ پدران مرا مى بینى كه نزد تو حاضر شده اند و به عزرائیل در مورد تو سفارش مى كنند و به تو مژده ها و بشارت هایى كه نزد تو حاضر شده اند و به عزرائیل در مورد تو سفارش مى كنند و به تو مژده ها و بشارت هایى مى دهند كه دیده است روشن گردد و خشنود شوى و عزرائیل از مادر نسبت به تو مهربان تر از مادر خواهد بود.

در این مواقع كه امام گریه كردند، من هم گریه كردم . (762)

  - اعتكاف چهار هزار فرشته در كنار مزار حسین (ع )

روز عاشورا، چهار هزار فرشته براى یارى امام حسین علیه السلام از آسمان به زمین آمدند، آن ها هنگامى كه به زمین رسیدند كه آن حضرت به شهادت رسیده بود، پس در كنار مزار حسین علیه السلام به صورت ژولیده و خاك آلوده باقى ماندند تا هنگامى كه حضرت قائم آل محمد صلى الله علیه ظهور نماید و آن ها جزو یاران آن حضرت هستند و شعارشان : یا لثارت الحسین خواهد بود. (758)

  - باریدن باران خاك و خون

اى پسر شبیب ! پدرم از پدرش و او از جدش این چنین شنیده بود كه : هنگامى كه جد بزرگوارم امام حسین علیه السلام به شهادت رسید، از آسمان باران خاك و خون بارید.

  - گریستن زمین ها و آسمان هاى هفتگانه

اى پسر شبیب ! اگر مى خواهى گریه كنى ، بر مصیبت حسین بن على علیه السلام گریه كن ؛چرا كه آن حضرت را همانند گوسفندى سر بریده و هجده نفر از اهل بیت آن حضرت را كه روى زمین نظیر و همانندى نداشتند را شهید نمودند، همانا كه در مصیبت شهادت حسین ، آسمان هاى هفتگانه و زمین ها به گریه در آمدند. (757)

  - استجابت دعا در روز اول محرم

ریان بن شبیب ، دایى معتصم خلیفه عباسى بود، و مى گوید.

روز اول محرم بود كه خدمت امام رضا علیه السلام رسیدم ، آن حضرت خطاب به من فرمودند: اى پسر شبیب ! آیا روزه اى ؟

گفتم نه :

امام رضا علیه السلام فرمودند: امروز همان روزى است كه حضرت زكریا از درگاه الهى طلب فرزند نمود، خداوند نیز دعاى او را مستجاب كرده و ملائكه در محراب عبادت به او ندا كردند كه : اى زكریا! خداوند به تو بشارت فرزندى به نام یحیى را مى دهد. پس هر كسى كه روز اول محرم را روزه بگیرد، دعاى او مستجاب مى شود، همان گونه كه خداوند دعاى زكریا را مستجاب نمود. (753)

  - سبب آمرزش گناهان

امام رضا علیه السلام فرمودند: محرم ماهى بود كه مردم جاهلیت جنگ را در آن حرام كرده بودند؛ولى این امت ستمكار، خون هاى ما را در این ماه حلال دانستند و بر زمین ریختند و حرمت ما را شكستند و زنان و فرزندان ما را اسیر كردند، خیام حرم ما را به آتش كشیدند و اموال ما را به غارت بردند و احترام پیامبر را در حق ما رعایت ننمودید، همانا مصیبت روز شهادت امام حسین علیه السلام چشمان ما را مجروح نمود و اشك را از دیدگان ما جارى ساخت و عزت ما را مبدل به ذلت نمود و سرزمین كربلا تا روز قیامت ، جایگاه اندوه و بلاء ما خاندان گشت ، همانا كه در مصیبت حسین علیه السلام باید گریه كنندگان بگریند؛زیرا كه گریه در مصیبت حسین علیه السلام باعث ریختن گناهان كبیره مى گردد. (754)

- روز مصیبت و حزن

سپس حضرت رضا علیه السلام فرمودند: هنگامى كه ماه محرم مى شد، پدرم را آنچنان حزن و اندوهى فرا مى گرفت كه هیچ كس دیگر او را خندان نمى دید تا روز عاشورا و آن روز، روز مصیبت و حزن و گریه او بود و مرتب مى فرمود كه : امروز همانا روزى است كه حسین علیه السلام به شهادت رسید. (755)

  - شكسته شدن حرمت پیامبر

سپس امام رضا علیه السلام فرمود: اى پسر شبیب ! محرم ماهى بود كه حتى حرمت آن در زمان جاهلیت نیز محفوظ بود و مردم آن زمان جنگ را در این ماه حرام مى دانستند؛اما این امت حرمت این ماه را نگه نداشتند و حرمت پیامبر صلى الله علیه و آله را رعایت نكردند. آنان در همین ماه به جنگ خاندان پیامبر خود رفته ، زنان آن حضرت را اسیر نموده و اموال آنها را به غارت بردند، خداوند هرگز آن ها را نیامرزد. (756)

---------------------------------------------------------------------------------

753-منتهى الامال ، ص 60

754- منتهى الامال ، ص 58

755-منتهى الامال ، ص 59

756-منتهى الامال ، ص 61

  - من شهید اشك هاى جارى ام

شیخ شوشترى مى فرماید: با نگرش به ویژگى هاى امام حسین علیه السلام دیدم خودش فرموده است كه : من شهید اشك هاى جارى هستم ، یاد و نام من نزد هیچ انسان با ایمانى برده نمى شود، جز اینكه طوفانى از حزن و اندوه در دلش پدیدار مى گردد و بر آنچه بر من ، در راه حق و عدالت رسیده ، مى گرید (751)(752)

---------------------------------------------------------------------------------

751-بحارالانوار، ج 44، ص 284

752-خصائص الحسین علیه السلام ، ص 54

- گریه كاینات

از جمله صفات خداوند، این است كه : در كران تا كران هستى موجودى نیست جز اینكه او را به پاكى مى ستاید.

و ان من شى ء الا یسبح بحمده .

و پرتوى از این ویژگى به امام حسین علیه السلام آن است كه همه موجودات بر مصیبت و شهادت او مى گریند، اما ما گریه آنها را در نمى یابیم همانگونه كه ستایش و تسبیح موجودات را.

به علاوه گریه ، تنها جریان یافتن اشك از دیدگان نیست ، بلكه گریه هر موجودى متناسب با موجودیت و وضعیت آن است و همانگونه كه در روایات آمده است : گریه آسمانها به ظهور قطران خون ، گریه ماهیان دریا به خروج آنها از آب ، گریه ها به تیره و تار شدن آن ، گریه خورشید و ماه به گرفتگى آنها و گریه زمین آن بود كه هر سنگى جا به جا مى شد، زیر آن قطرات خون نمودار بود. (750)

682 - گریستن نیزه و شمشیر

یكى از اندیشمندان مى گوید:

علیه السلام كل انكسار و خصوع له

و كل صوت فهو نوح الهواء .

هر احساس همدردى و خضوع براى اوست و هر صدایى ، صداى نوحه سرایى در شهادت اوست .

تا آنجایى كه همان شمشیرها و نیزه ها و تبرهایى كه در كشتن و ریختن خون پاك او به كار گرفته شدند نیز، بر او گریستند، همانگونه كه این مطلب در قصیده همان اندیشمند بزرگ آمده است ، كه مى سراید:

شمشیر گلوى آن حضرت را مى برید و گریان بود و نیزه بر پا ایستاده و سر فرود آورده شیون مى كرد و تیر بر پیكرش مى نشست و مى گریست و نیزه سر مقدس او را برافراشته و ناله مى كرد.

---------------------------------------------------------------------------------

750-تهذیب التهذیت ، ج 2، ص 355

  - تقدس اشك در مصیبت حسین (ع )

به اشك هایى كه نثار امام حسین علیه السلام مى گردد و در مجالس سوگ او ریخته مى شود، بهاى خاصى داده شد به گونه اى كه فرشتگان آنها را جمع مى كنند و به خزانه داران بهشت مى دهند تا با آب گواراى حیات ، دهم آمیزند. (748)

به مسیر جریان اشك هاى جارى بر آن حضرت نیز، احترام خاصى شد به طورى كه نه گرد و غبار ذلت بر آنها خواهد نشست و نه اندوه و غم . (749)

---------------------------------------------------------------------------------

748-بحارالانوار، ج 44، ص 305

749--بحارالانوار، ص 281

- فرمایش امام باقر در رثاء امام حسین (ع )

امام باقر علیه السلام فرمودند: آدمیان و اجنه ، مرغان و حیوانات وحشى ،

همگى بر امام حسین علیه السلام گریه كردند تا آنجایى كه اشك آن ها فرو ریخت .

- گریه آگاهانه موجودات

گریه موجودات بر او، نه مبالغه است و نه خیال و پندار، نه كنایه است و نه سمبلیك و به زبان حال ، بلكه هر موجودى به تناسب هستى خویش ، به راستى بر او مى گرید؛همانگونه كه به راستى خدا را ستایش مى كند. و آن گریه هم نه تنها بر شهادت آن حضرت و بر فداكارى او و ستم و بیدادى است كه بر آن پیشواى بزرگ حق و عدالت رفت ، بلكه بنا به روایات متعدد همه موجودات به خاطر نوعى شناخت و در پرتو نوعى شعور و دریافت مقام او، كه براى ما ناشناخته است ، پیش از شهادت او نیز بر آن حضرت گریه كردند. همانگونه كه در زیارت ماه شعبان كه از امام عصر علیه السلام رسیده است این نكته به صراحت آمده است كه :

... بكته السماء و من فیها والارض و من علیها و لما یطا لا بتیها... (739)

كران تا كران آسمانها و آنچه در آنهاست و جاى جاى زمین و آنچه بر روى آن است همه و همه بر او گریستند.

آرى ! از آن لحظاتى كه جلوه هاى خضوع و خشوع و فروتنى و همدردى آفریده شد، تمامى موجودات بر او خضوع كردند. (740)

---------------------------------------------------------------------------------

739-مصابح المتهجد، ص 758، بحارالانوار، ج 101، ص 347

740-ویژگیهاى امام حسین علیه السلام ، ص 80

همان طورى كه در شرح فرمایشات شیخ شوشترى در اول خصایص عرض شد شیخ به این عظمت در ایمانش شك مى كند، ولى جلو آن را به وسایل حسینى مى گیرد، مى گوید در عاشوراى حسین دلشكسته ام پس معلوم مى شود بحمدالله ایمانى هست ، ربطى با امام زمان هست ، عاشورایى كه دشمان اهل بیت در آن روز خوشحالند، جشن مى گیرند بعضى عمدا عقد و عروسى خود را در آن روز قرار مى دهند، همین طور كه این كارها و این حالات نشانه كفر آنان است ، دل هایى كه در عاشورا سوخته و گداخته است ، حزن و اندوه سراسر وجودشان را گرفته معلوم است كه نشانه ایمانشان مى باشد.

در روایت از امام علیه السلام مى پرسد: گاه مى شود بدون سبب و سابقه قبلى اندوهناك مى شوم ؟ مى فرماید: هرگاه ما محزون مى شویم : دوستان ما هم اندوهناك مى گردند، به واسطه اتصال و ربط با امام این آثار پیدا(737)مى شود.

---------------------------------------------------------------------------------

736-صحیفه سجادیه ، دعاى ، 16

737-سیدالشهداء علیه السلام ، شهید دستغیب ، ص 196