طبیعت درهنر وادبیات هورامان:همایون محمدنژاد/مریوان
اگر درآفرینش موجودات و زیبایی های جهان وهرآنچه درآن است ؛تأمل واندیشه کنیم؛ طبیعت الهام بخش انسان و جانداران این کره خاکی می باشد وهرجاندار وجنبنده ای ازروزنه چشم ونگاه ژرف وسگال پرواز خویش؛ طبیعت را الهام بخش ترنم ونغمه وآهنگ همدلی وهمزبانی وصیانت از خودمی داند وخیلی از نتیجه وماحصل این وابستگی؛ رهاورد و توشه زندگی را زیبا و رنگین ترکرده است.
دراین گستره خاکی چه نمادها وسمبل ها وهنر آواز ونگاره ونوشته هایی که درمیان ملت های گذشته به عنوان میراثی ارزشمند واصیل برای نسل جدید ماندگار است؛ازطبیعت وزاییده های طبیعی الهام گرفته شده است.
کشور ایران باداشتن فرهنگ ها ,نژادها و زبان های متنوع ودارابودن سابقه درخشان فرهنگی وتمدن دارچندهزارساله آن؛که ازگذشته های دوریادگارمانده است؛درمعرفی طبیعت خود زبانزد بوده؛واین تداعی درکاوش های باستان شناسی ودرسینه تاریخ وسفالینه وکتیبه وسنگ نوشته وکتابهای شاعران ونویسندگان وترانه های هنرمندان وآوازخوانان سنتی تااکنون؛متجلی ونمایان است.
ادامه مطلب
ئازیز گولوو وه هاری
نه ده ی لانوو بی عاری
نه گنی شونه و ئه غیاری
حه ر واچی وه شله ی پاری
که م گیله یانه و یانه
چ قه وم بو یا بیگانه
دیر یا زوو ئاورووت به را
سووک و بی قه درت که را
ئینه واتی وه راسه ن
نه واچی ده نگ و باسه ن
مه جلیسه نه فره مه دوه
هیچ و پووچ ویته و مه خوه
تا نه دیه بوت مه واچه
با نه وی ده سه پاچه
حه ق سه ربه رز و سه رکه وته ن
دروزن ساتیو نه سره وته ن
به قه ولیت وه فا که ره
شه رته کیت تا سه ر به ره
دوس و دوژمه ن بژناسه
خاس و خرابیچ حه ر پاس ه
نه خه له تنانیت به زه ر
په ی ملله تیت بی به شه ر
ده خیل هه رکه س بی زه را
نه واچینه بی فه را
گیانم به خیلی به لان
دلی بی کینه قه لان
ویت پاریزنه جه به لای
تا بی ساحیبوو قه لای
هه تا زانا بی که ما
نه فامی ده رد و خه ما
موچیارین په ی من و تو
دایمه جه یادمانه بو
فتح اله رضایی
طبقه بندی: شعر،
تفریحگاه دالانی و کوههای اطراف نودشه از دیر باز محل خوبی برای گردشگران بوده و این منطقه بکر و زیبا به دلیل داشتن چشمه های زلال آب ، آب و هوای دلپذیر، تنوع گل ها و انواع گونه های گیاهی ، یخچال های طبیعی برف ها ، داشتن چشم اندازهای مشرف بر عراق و سد دربندی خان وچندها جاذبه دیگر همواره و همیشه محل خوبی برای تفریح محسوب شده اند . خوشبختانه رشد و تعالی شعور و فرهنگ مردم در طول چند سال اخیر موجب شده تا کسانی که از این طبیعت زیبا دیدن می کنند در نهایت سلامت و آرامش و امنیت خاطر روزی شاد را در دامان طبیعت داشته باشند . نزاع و درگیری ها ی هر چند ساده که در سال های قبل معمول بوده هم اکنون از میان گردشگران رخت بر بسته وبه جای آن صفا و محبت و برادری و هم نوع دوستی بر فراز قله های همیشه سر سبز هورامانات به وجود آمده است. بسیارند گردشگران عزیزی که از مواهب طبیعیت نهایت استفاده را می برند و خود و خانواده اشان حاضر نیستند کوچکترین آسیبی به طبیعت برسانند . فرهنگ استفاده صحیح از طبیعت بکر و زیبا در پناه رشد تعالی فرهنگی طبیعت را بسان گلستان نموده است . دیگر کمتر مشاهده می کنیم که گردشگران زباله های خود را در طبیعت رها کنند و کمتر می بینیم که ماشین ها هنگام برگشتن از دالانی همچون سال های گذشته آراسته به لاله های واژگون باشند در حقیقت هم اکنون رعایت نزاکت و برادری و استفاده صحیح از طبیعت به ارزشی زیبا و بزرگ تبدیل شده است. قطعا روند رشد و تعالی فرهنگ مردم در جامعه نه تنها زندگی شهرنشینی را زیبا نموده بلکه آرامش، پاکی و شادابی را نیز به طبیعت باز گردانده است.
منبع:وبلاگ عطا حیدری-شه مالوو نودشه ی
نویسەر:حێسام حەمیدی
طبقه بندی: داستان،
نودشه
(مولفین کتاب به زبان هورامی):
محهمهد مستهفازاده
کوورش ئهمینی
ئۆمید حهبیبی
عادڵ محهمهدپوور
ڕهئوف مهحموودپوور
فاتێح ڕهحیمی
جهمال حهبیبهڵڵا(بێدار)
سۆبحان ئهمینی
فهرشید شهریفی
نهشمیل مهحموودی
هادی سپهنجی
کوورش ئهمینی
ئۆمید حهبیبی
هۆمایون محهمهدنژاد
سابیر عهزیزی
فهرید عهباسی
سابیر سهعیدی
بۆرهان ئهختهر(هورامی)
محهمهدرهشید ئهمینی
محهمهد سالاری
میرزای هۆرامی
دوکتور ئهحمهد نێعمهتی
ههیاس غهریبی
سهرکهوت عهزیزی(نهبهز ههورامی)
فاتێح سهعیدی
سۆبحان خالێدی
مۆدرێک کهریمی
عهتا حهیدهری(خهمبار)
حسهین خورا(خهیال)
سلێمان رهحمانی(حهسرهت)
مهجید بهگی هێدایهتی
باقی شهفێعی
جهمال مهنووچهری
نامق ههورامی
محهمهدسهلیم سهلیمپوور(خهمبارههجیجی)
محهمهدئاشنا عهباس مهنش
کهلسووم عۆسمانپوور
نهعمان فائق تۆفێق(هاوار)
زههرا سادقی
سهباح حهسهنی شیانی
شۆعهیب خالێدی
مههدی ئهبری(ههورام)
عهتا مهحموودی
مۆرتهزا فهیزی(هاوارپایگهڵانی)
داستان نویسان(نثرنویس -ترجمه -داستان کوتاه) هورامان:
ژیارسڵامهتیان
کوورش یوسفی(ئاریا)
ئێبراهیم شهمس
داریوش ڕهحمانی
فهریبۆرز موسازاده
مهنسوور رهحمانی
میلاد یوسفی
عهبدۆڵڵا حهبیبی
هۆمایون محهمهدنژاد
باقی سهفاری
ئێحسان ئهتابهک
مەحموودئەزەغ
بێهرووز حاجی
سەعدۆڵڵا خون خام(شەهریار)
حافێز ئهدوای
شهیدا باسامی
بێهزاد کەریمی
کامل سهفهریان
حێکمهت ئهمینی
تالێب ئهداک
هیوا عهلی ڕهمایی
کوورش(عهلی) سالێحی
مۆختار کهریمی
طبقه بندی: نویسندگان؛شاعران و داستان نویسان،
سال نو مبارک
سالێ تازێ مۆبارەک
Happy new year
دانش آموزان و كاركنان دبیرستان دوره اول شهید حاجی بیاد و نام مبارك شهید والا مقام محمدرشید حاجی یك درخت در محوطه آموزشگاه كاشتند.
شهید محمد رشید حاجی در سال 1333 در خانواده ای مستضعف و مذهبی در شهر نودشه چشم به جهان گشود.دوران ابتدایی و راهنمایی را در مدارس شهر نودشه طی نمود .و به منظور ادامه تحصیل در مقطع متوسطه به شهر كرمانشاه رفت.پس از اخذ مدرك دیپلم از دبیرستان هدایت كرمانشاه در دانشسرای راهنمایی پذیرفته شد.وضمن كسب مدرك فوق دیپلم ، دو سال بعنوان درجه دار وظیفه در تهران خدمت نمود.و پس از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی به استخدام آموزش و پرورش در آمد. و جزء اولین نفراتی بود كه به پاوه مهاجرت نمود و بعنوان نیروی داوطلب بسیجی در سپاه مشغول به خدمت شد.تا اینكه در تاریخ 14/3/1360 در بمباران هواپیماهای بعثی عراق در نزدیكی روستای خانقاه پاوه به درجه رفیع شهادت نائل آمد.
به
پاس احترام و ارج نهادن به شهادت این فرزند غیرتمند انقلاب این آموزشگاه
كه تنها دبیرستان متوسطه اول پسرانه در شهر نودشه می باشد بنام این شهید والا مقام مزین گردیده است.
طبقه بندی: واتەو زانایا،
واتهو وهڵینــــــــا شیـــــرین و بهرزا * * نگــــــاداریشا پهی ئێمـــه فــــــهرزا
خاسشا فــــــهرماوان واتهشا ڕاسا * * تووڵـــــه به خامی چهمیــۆوه خاسا
نهزانی عــــهیبا، پهرســـــا به و دانا * * غافـــــڵ نهبینه هــــــانا ســهد هانا
ههر چێوهی فره بۆ سووک و ههرزانا * * عێلم تا فـــــــره بۆ قیمهتش گــــرانا
عاقڵ حاڵیشـــــــــا به یهک ئیــشاره * * بهڵام بێ عــــــــهقڵ مهر به قهناره
کهسێوه خــــهموو ئابڕوویش نــهوهرۆ * * ههریاگێـــــو وا بۆ چا شـــــهنه کهرۆ
مانگه مهمـــانۆ جه پهشتــهو ههوری * * نهبی به یــــــــاروو نامــهرداو دهوری
ئهر گــــــــوڵ نیهنی مهبــــه به دڕهی * * نهبی بایێســــوو ئاژاوه و قــــــــڕهی
ئننه لــــــــوه باوان جلت چێـــــــر یاوا * * نهکـــــــــهری کارێو بۆ جــهنگ و داوا
کاکه مـــــهکهره قسێ بێ هــۆشێ * * ماچـــا دیوارا ههنێشا گـــــــــــۆشێ
قسێــوهت کــهرده کهوته سی ددانێ * * به وێت مـــــهزانی گێڵــۆ سی یانێ
نهوس گێرهش کهما، پهڕوو مشتێـوهن * * بهڵام وهرش دهی، دهر و دهشتێـوهن
خرابه مـــــــهواچه تا خــراب نهژنهوی * * حهر خاسه کـــهره چن ئێدی و ئهوی
هــــهر وهختێو ملی ئهو شــاروو کۆرا * * چهمێ وێت بینه تا قـــــــــــهدرت گێرا
نهبۆ هــــــــهرمانهت بــــــۆختان و درۆ * * وژدانت مــووسۆ و مــــــــــروهتت مرۆ
ئارۆ دنیانه، ســـــــــهوای قیامــــــــهتا * * نهبی هـــامشانوو چــــهکچنا و چهتا
ههتاکوو فــــهرز ههن، سننــهت بهتاڵا * * کهلامت حـــــــــهق بۆ، با واچــــا تاڵا
دۆست دڵســـۆزا با جار جار گـــراونۆت * * نهخـهڵهتیهینه ئهر دوژمـهن لاونــــۆت
ئهوهڵ خهیرهت بۆ پهی قهوم و خـوێشا * * دماتهر گێـــره دهســـــــــوو دهروێشا
قهوم گۆشتت وهرۆ پێشهت مــهمـــاڕۆ * * ئهغیـــــار پهیش کـریۆ ئهننامیت هاڕۆ
بێ وهفای سفڵـه چن وهرگــــــی وهرۆ * * چهنی شوانهی و مهی شیوهن کهرۆ
ئهر خـــــــودای گـــهوره پای دۆ به مارا * * ڕهحــــم مـــــهکهرا به گـــــــهڵاو دارا
زاڵم زهواڵــــــش پهی یاڤــــــۆ ڕاســــا * * پهله مــــهکهره ســـــــهبرت بۆ خاسا
ماچـا وهرێســــــهی تننه زوو بڕیــــــــۆ * * حهر پاســه تهپــــــڵوو بهد نامی زڕیۆ
کار کانگـــــــــه ترازیـــــــــۆ برا یاوا برازا * * کهسی مـــــــهکهره مــهحرهموو ڕازا
براییما بــــــــــرایی، جیا بۆ کیســــهما * * تا کــــــهس نهتاڤـــــۆ بۆ دهسیسهما
نهدهینه ســــــــهروو پردهو نامـــــهردی * * با نهبــۆ مایهو کــــزی و ڕهنگ زهردی
ڕازیهنا خـــــودا زوو بدۆ مـــــــهرگـــــم * * پا شـــــــــهرته نامــهرد نهکهرۆ بهرگم
ههر کهسێـو شێوهش ڕاســــهن و پاکا * * سهربـــــهرز و ئازاد بێ تــهرس و باکا
جوانــهنی یا پیر، گـــــــهدانی یا میـــر * * هـــۆشیار به خـودات بهرنهشۆ جه ویر
فهرامـــۆش نهبۆ شــــوکروو نهعمهتی * * تا وارۆ سـهرت هــــــــهوروو ڕهحمهتی
"ڕهزایی" گـــۆش ده پی واته وهشــــا * * وێت بهشــدار کهره چی گــــردو بهشا
طبقه بندی: شعر،
امروز طراوت میهمان دل های ماست. امروز زمینیان آسمانی شده اند. امروز خدا در همین نزدیکی ها نعمت می پاشد. امروز فرشتگان طبق طبق نیکی به آسمان می برند. امروز، روز نیکوکاری است.رأس ساعت 30/9 صبح روز چهارشنبه 13 اسفندماه هم زمان با سراسر كشور دانش آموزان و كاركنان دبیرستان شهید حاجی با شور و اشتیاق فراوان در جشن نیكوكاری شركت نمودند.و كمكهای خود را به همنوعان خویش اهدا نمودند.
رأس ساعت 10 صبح مورخه 27 بهمن ماه 93 جلسه اولیای دانش آموزان ممتاز و برتر آموزشگاه در محل سالن اجتماعات مدرسه برگزار گردید. در ابتدای جلسه مدیر مدرسه ضمن عرض خیر مقدم به بیان اهداف جلسات تخصصی در سه رده دانش آموزان ( ممتاز - متوسط - ضعیف) درسی بر اساس مصوبه شورای دبیران اشاره نموده و گفت در سه جلسه با اهداف کاملاً واضح و مشخص به بررسی روند پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اقدام خواهد شد. سپس ایشان با توضیح وضعیت درسی دانش آموزان ممتاز و دارای معدل بالای 19 به وظایف اولیای دانش آموزان و تقویت کامل بنیه علمی آنها در خارج از مدرسه اشاره نمود.و در این نشست صمیمی اولیای دانش آموزان با تقدیر از مدیر و دبیران و دغدغه های آنها را در خصوص دانش آموزان نشان از لیاقت و شایستگی آنها دانستند.در پایان از دانش آموزان برتر تقدیر بعمل آمد.
گێڵناوه ئهوسا دڤێ براڵێ بیێنێ که ههرڤێ پاڵوو ههنترینیهنه زهمینشا بیهن و چاگه گهنمێشا کاڵهینه و به ورهتهی گهنمێ ژیوهینێ . یۆشا که گهورهتهر بیهن ژهن و زاوڵهش بیهن و ئهوشا ههڵای ژهنیش نارذێنه . وهروو ئانهیه که زهمینهکێشا پاڵوو یۆیهنه بیێنێ وهختوو خهرمانی ههرشهوێوه یۆشا چهمذاری ههرڤێ خهرمانهکاش کهرذهن . ئا شهوه که نۆبهو برا کولالهکهی بیهن وهختێو نیمهشهو یاوان و کهس نهبیهن پاگهنه، وهروو وێشهره واتهنش : من پیهیوی بێ ژهن و یانهنا و کڵفهت بار نیهنا و وهی کهرذهی زاوڵام نیا ملهوه بهڵام کاکهم ژهن و زاوڵهش ههن و مشیۆم فرهتهر جه من خهرج کهرۆ . جا هۆرسهن هۆر جه خهرمانهکهو وێش برێو گهنمێش بهرذێنه و کهرذێنهش سهروو گنمۆ خهرمانهکهو کاکهیش . شهوێ دمهینه که برای گهوره لاو خهرمانهکاوه بیهن ، وهختوو نیمهشهوی ئاذیچ لوان فکرێره و واتهنش : من ژهنیم ئارذێنه و زاوڵێم ههنێ و شوکروو خوای هیچم کهم نیا بهڵام ئی برا گولالهمه ههڵای ژهنیش نارذێنه و پهی ژهن ئارذهی و یانه رێک وستهی پووڵ و پارهی فرهتهرش گهرهکا . جا هۆرسهن برێو جه گهنمهکۆ وێش بهرذێنهش و کهرذێنهش سهروو خهرمانوو برا گولالهکهیش . گرذ شهوێوه ئینه کسمشا بیهن تا وهختوو ڤرهتهی گهنمهکێشا . جا ماچۆ خهڵکوو دهگاکێ سهرهشا سڕ مهنهبێ چانهیه که تهنانهت ئا ساڵێ که بهریات کهم بێ و وارانی کهمیچ وارێ و گهنمێ کهمه بێ، ئا دڤه برا ههر، ساڵ به ساڵ خوا فرهتهرشا دێ پنه . ئینه ئانهیه میاڤنۆ که ئهگهر به دڵپاکی جمیهوه و ههرمانه به دڵپاکی کهری خوایچ مجۆ ملتهره و عالتهر مارۆ وهرهوه پهیت .
***
سهرچهمه : سرزمین قصهها ، اسماعیل زرعی
هۆرگێڵنای جه فارسی به ههورامی : عبدۆڵڵا حهبیبی
طبقه بندی: داستان،
نه، ما آمدیم تا بگوییم که شما در روح و باطن ما جای دارید. آمدهایم تا بگوییم ای شهدا، راه شما، اندیشه شما و تفکر شما در روح و روان جامعه ایرانی علی الخصوص دانش آموزان و معلمان جای دارد. برایمان خیلی سخت است از آنان که ندیده ایم سخن بگوییم از آنان که افتخاری در دل تاریخ اند . باید که پلی زنیم از درونمان به معنای انسانیت . ما از شهیدان تصویری می دیدیم که گاهی از مقابلشان عبور می کردیم . همیشه سؤالی در دلم بود که سیمای ملکوتی چه انسانهایی نمای این میدان شده .
شهر شهید پرور نودشه هرگز و هرگز شما را فراموش نخواهد نکرد ما که شماها را ندیده ایم ولی امروز با آرمانهای شما تجدید بیعت می نماییم که راه شما برنامه زندگی ماست.
.: Weblog Themes By Pichak :.