افزایش دلهره

روز غم انگیز وداع یاران

صبح روز شنبه69/5/27 درب تمامی آسایشگاه ها بجز 21 و 23 باز شد و بچه ها وارد حیاط اردوگاه شدند . نمایندگان صلیب سرخ برای ثبت نام نهایی و احیاناً پذیرش پناهندگان در محل مورد نظر خود مستقر شدند . باز نشدن در آسایشگاه  نشان دهنده  این مطلب بود كه ما در كاروان اعزامی روز سوم جایی نداریم !! اما پنجره های این آسایشگاه مسلط بر اردوگاه بود و ما همه چیز را به خوبی می دیدیم . بچه ها در حال معانقه بودند لباسهای نظامی نو كه بسیار هم گشاد و نامناسب بود برتن كرده بودند . صحنه های زیبای روزهای اعزام به جبهه را در اذهان تداعی می كرد . سربازان مانع ورود بچه ها به طبقه بالای اردوگاه می شدند . بچه ها دوست داشتند كه قبل از رفتن با ما خداحافظی كنند ، اما سربازان اجازه نمی دادند حرف های زیادی در دلها بود كه باید در آخرین روز اسارت گفته می شد . سرانجام بر اثر فشار بچه ها مقاومت سربازان شكست و هجوم به پشت پنجره ها ی آسایشگاه 21 و 23 آغاز شد . هر كس دوستی را صدا می زد و سخنی را بیان می كرد . اما قبل از شروع به سخن قطره های اشك به نشانه ی محبت و دوستی و وداع !! وداعی تلخ و سنگین از چشمها جاری می شد . بیشتر سخنان حول این محور بود : « اگر خطایی بود مخصوص اسارت  بود و ... » آری خلوص نیت و صفای دلهای بی ریا  در پشت پنجره های آسایشگاه 21 و 23 به زیباترین شكل به نمایش گذاشته می شد . دوستان زیادی به سراغ من آمدند . رسول آقا بالازاده ، رضا باغشنی دوستان همیشه وفادار ، احمد اثنی عشری از بچه های رمادی دوستی در شرایط سخت مشكلات اردوگاه ، .   آن روز زیبا سخن می گفتند : « به خدا دلمان نمی آید كه بدون شما از اینجا برویم ... » من هم اشك می ریختم . چرا دوستی ها در روز وداع زیبا می شود !! ای كاش این همه خلوص نیت همواره در زندگی خود نمایی می كرد . من هم دلم نمی آمد كه آن لحظه ها به پایان برسد . اما صدای سوت سربازان بچه ها را فرا می خواند « بیایید كه اتوبوسها در انتظارند . باید بروید كه اسارت به پایان رسید !! » بعد از اسارت او را هم دیگر ندیدم و آن دیدار دل انگیز آخرین دیدار بود . زمان در آن روز به سرعت سپری شد و حوالی ساعت 3 بعد از ظهر اردوگاه آرام آرام خلوت شد و من گفتم:

بگذار تا بگریم چون ابر در بهاران   كز سنگ ناله خیزد روز وداع یاران

بعد از رفتن بچه ها و آرام گرفتن آن همه هیاهو و فریاد محیط اردوگاه آرام شد . گویی كه خاك مرگ بر آن ریخته باشند . غمی سنگین تمامی وجودم را فرا گرفت . صداها بر لبها خشكیده بود . چگونه می توانستیم این اردوگاه را خالی از جمعیت ببینیم !! ساعتی بعد سربازان آمدند و در آسایشگاه را گشودند . و ما در محوطه ی خالی اما پر از غم و اندوه رها شدیم . ما محكوم بودیم كه این حالت بهت انگیز را 24 ساعت تحمل كنیم . 24 ساعتی كه چندین و چند برابر سالهای اسارت بر ما گذشت !! » اردوگاهی را می دیدیم كه دیگر دوستانمان در آن نبودند ، تحمل اردوگاه بدون دوست سخت بود مگر نه این است كه: « برادر پیوند جان است و دوست پیوند روح!!» و« برادر آن به كه دوست !!» حال ما روح خود را از دست داده بودیم من مطمئن بودم كه دیگر هیچگاه در تجمعی با این ویژگی ها زندگی نخواهم كرد . افسوس از دست دادن آن روزهای خوب آن همه اخلاص و پاكی وجودم را به آتش می كشید غروب غم انگیز آغاز شده بود و ما باید به درون آسایشگاه بر می گشتیم تا شبی ظلمانی و پر از ماتم و اندوه را به صبح برسانیم . این بار همه ی ما را در آسایشگاه 21 جای دادند . آن شب را تا اذان صبح بیدار ماندم . از پنجره به اردوگاه نگاه می كردم . آسایشگاههایی كه ساكت  وبی هیجان بودند در مقابل دیدگان من قرار داشتند . صدای دعای كمیل و توسل و زیارت عاشورا نمی آمد . كسی نبود كه بگوید :« بچه ها 20 دقیقه به نماز صبح باقی است !!» چراغها هم خاموش بود . امشب بساط غم همه جمع بود . چه شبهایی كه در این آسایشگاهها تا صبح صدای آرام اذكار شب زنده داران تا عرش بالا رفت و چه اشكهای عاشقانه ای كه بر گونه ها جاری شد و آتش عذاب الهی را خاموش كرد !! هرگز نمی توانم حال آن شب را بازگو كنم . من حالت عجیب خود را در آن شب در همان آسایشگاههای ساكت و تاریك رها كردم و آمدم ..... ادامه دارد

نقل از کتاب سال های اسارت اثر محمد جواد اسکافی

خروج اولین گروه از اسرا

هنگام شب ما به آسایشگاه 3 منتقل شدیم . آن شب  بعد از نماز دعای كمیل برگزار شد . بچه ها دعا می خواندند و می گریستند و سربازان از پشت پنجره با تعجب نگاه می كردند بعد از دعا و غذا بچه ها دور هم جمع شده بودند و در مورد مسائل مختلف گفتگو  می كردند و می خندیدند . سربازی پشت پنجره آمد و خطاب به مسوول آسایشگاه گفت : « شما عجب انسانهایی هستید دقایقی قبل آن چنان گریه می كردید كه انسان تصور می كرد برای همیشه در اسارت مانده اید و اكنون آنچنان می خندید كه گویا در خانه های خود هستید . این چه سری است ؟ !» آری این سری بود كه آنها هرگز درك نكردند . آنها نمی دانستند كه گریه ی ما گریه ی ناتوانی مادی نبود . ما گریه را وسیله ای برای ابراز عشق خود برگزیده بودیم و همواره از چنین گریه هایی استقبال می كردیم . ما زمانی می خندیدیم كه احساس می كردیم اندكی به محبوب خود نزدیك تر شده ایم . ای كاش این حالت زیبا را بعد از اسارت نیز حفظ می كردیم . اما افسوس كه زندگی مادی و پیچ و خم های آن مجال چنین حالتهای زیبایی را از ما گرفت !!! آنهاییكه همه چیز را از دید مادی می نگریستند نمی توانستند درك كنند كه ما چه می گوییم. آن شب من تا پاسی از نیمه شب بیدار بودم و وقایع دل انگیز بهار سال 67 در آسایشگاه 3 را مرور می كردم و از بچه های خوب آسایشگاه 3 ( 5 قدیم ) یاد می نمودم.

روز جمعه بیست و ششم مرداد ماه سربازان با شوق و ذوق فراوان از آزادی هزار نفر از اسرای اردوگاه شماره ی یك موصل خبر دادند . آنها گفتند كه : « بعد از ظهر روز گذشته هزار نفر از اردوگاه موصل یك عازم ایران شدند . آنها می گفتند كه : « این گروه حوالی ساعت 12 ظهر روز جمعه وارد خاك ایران می شوند سرعت كار به حدی بالا بود كه باور كردنی نبود . اما گویا حقیقتی بود كه ما می بایست آن رامی پذیرفتیم . حوالی ساعت 9 صبح تعدادی از اسرای قدیمی را احضار كردند و آنها را به سرعت از اردوگاه بردند و به طوری كه فرصت خداحافظی حاصل نشد . سربازان می گفتند كه باقیمانده ی اسرای موصل یك هزار نفر نیستند لذا این گروه برای تكمیل كاروان هزار نفری دوم به موصل یك رفته اند و امروز عازم ایران می شوند.

روز جمعه روز پر كاری بود . اردوگاه هر لحظه برای تخلیه آماده تر می شد . آماده ی به فراموشی سپردن تمام وقایعی كه در این سالها در آن سپری شده بود . بعد از ظهر روز جمعه در حالیكه كاملاً مشخص بود كه فردا هزار نفر از این اردوگاه عازم ایران می شوند ما را به آسایشگاه 23 منتقل كردند معلوم بود كه ما جزو هزار نفر فردا نیستیم و باید یك روز بسیار سخت را در اردوگاه خالی از جمعیت پشت سر بگذاریم و من می بایست شبی را در یك آسایشگاه جدید سپری می كردم آسایشگاهی كه تقریباً دور گردش مرا كامل می كرد ....... ادامه دارد

نقل از کتاب سال های اسارت  اثر محمد جواد اسکافی

پخش نامه ی صدام از رادیو

صبح روز 69/5/24 آقای تیمور چهار راهی برای چندمین بار به من مراجعه كرد و   گفت : « كه خسته شده ام امروز در آمار ساعت 11 استعفای خود را اعلام می كنم و از این به بعد در صف آمار می نشینم تا شما به فكر مسوول تازه ای بیفتید » او چند روز بود كه سخن از كناره گیری می زد ولی من هر بار او را به صبر و تحمل دعوت می كردم گویا مسوول اردوگاه نیز در جریان بود و از او برای یافتن مسوول جدید فرصت خواسته بود . هنگام صبحانه ما در سایه ی كنار آسایشگاه نشسته بودیم كه رادیو عراق با قطع برنامه عادی خود گفت: « بزودی اطلاعیه ی مهمی در مورد جنگ ایران و عراق از طرف فرماندهی كل نیروهای مسلح صادر خواهد شد » و بعد از آن برنامه های عادی خود را ادامه داد . بچه ها از یكدیگر می پرسیدند كه : « چه خبر شده !! » چه اطلاعیه ی مهمی قرار است صادر شود ؟!! من به شوخی گفتم كه : « گویا صدام حسین برای مسوولان ایران نامه نوشته كه بعد از مصادره ی  اموال اسرا قرار است همه ی آنها را از گرسنگی بكشیم!!» یكی ازبچه ها با حالت عصبانیت از جا برخواست و گفت : «تو همیشه سخن ناامید كننده می زنی !! » او رفت و صبحانه هم نخورد. من گفتم كه شوخی كردم . برای مزاح بود . اما او برنگشت !!! بعد از صبحانه ما در آسایشگاه 20 جلسه هفتگی جمع آوری تاریخ ائمه را برگزار كردیم . آقای فاضلی نیا كه جزو گروه سیاسی اردوگاه نیز بوده اشاره ی كوتاهی به پیام رادیو كرد و جلسه تمام  شد . بعد از آن من به سراغ آقای اكبر لطفی از بچه های آسایشگاه 3 رفتم . زیرا مشكل كوچكی برای یكی از بچه های بهبهان در این آسایشگاه بوجود آمده بود . ما در حال صحبت كردن بودیم كه اطلاعیه از رادیو خوانده شد . طبق معمول عرب زبانها و گروه سیاسی اردوگاه مشتریان اخبار رادیو بودند . اما كم كم تجمع بچه ها بیشتر از حالت عادی شد و با پایان یافتن اطلاعیه همه به هم تبریك گفتند !! من به یكی از بچه ها گفتم كه : « چه شد ؟ » گفت : « همه چیز تمام شد !! » گفتم : «یعنی چه ؟ » گفت : « بزودی همه ی اسرا آزاد می شوند !! » گفتم كه : « در مورد قرار داد 1975 سخنی گفته شد ؟ آیا صدام آن را پذیرفت ؟ ! » گفت : « آری همه چیز را پذیرفت » او در آخر نامه اش خطاب به آقای هاشمی رفسنجانی گفته : « هر آنچه كه شما خواستید همان شد!!» آنجا بود كه من بسیار خوشحال شدم !! این یعنی یك بازگشت سرافرازنه ، بازگشت افتخار آمیز !! اكنون ما می توانستیم سرهایمان رابالابگیریم زیرا در این نبردوجبی از خاک مقدس خود را به دشمنان نسپردیم كاری كه در قرن معاصر چندین بار اتفاق افتاده بود . قرار بود كه نیروهای عراق باقیمانده ی سرزمین های اشغالی را ترك كنند و به مرزهای بین المللی برگردند و هر روز هزار اسیر بین دو كشور مبادله شود . با وجود روشن بود اطلاعیه بچه های گروه سیاسی اعلام كردند كه ظهر هنگام غذا درمورد صحت اطلاعیه سخن خواهند گفت . جو اردوگاه به یكباره دگرگون شد . همه ی برنامه ها تعطیل گشت و همه چیز حول محور نامه ی صدام می گشت . گروه سیاسی در هنگام غذا با صدور اطلاعیه ای صحت نامه ی صدام حسین و ابراز خوشنودی مسوولین ایران را از این تصمیم رئیس جمهور عراق اعلام  كرد .  ..... ادامه دارد                                                                                                                                                      نقل از کتاب سال های اسارت ار محمد جواد اسکافی