قسطلانی در شرح خود بر
صحیح بخاری در شرح و توضیح كلام عمر كه گفت: «این بدعت خوبی است» می
نویسد: «این كه آن را بدعت دانست بدان علت است كه پیامبر دستور نداده بود
تا نمازهای مستحبّی ماه رمضان را به جماعت بخوانند، در زمان ابوبكر نیز
سابقه نداشت، در اولِ شب هم نبود، و این تعداد ركعت هم نداشت.»(1)
شبیه همین توضیح در فتح الباری و عمدةالقاری و دیگر شروح صحیح بخاری نیز
آمده است.ابوالولید محمد بن شحنه در حوادث سال 23 هجری می گوید: «... عمر
نخستین كسی بود كه دستور داد مردم نماز تراویح را به جماعت بخوانند.»
سیوطی نیز در تاریخ الخلفا از ابی هلال عسكری نقل می كند: «عمر نخستین كسی
بود كه در ماه رمضان دستور داد نماز تراویح را به جماعت بگزارند...».
هم چنین محمد بن سعد در جلد سوّم طبقات هنگامی كه از عمر نام می برد، می
گوید: «او نخستین كسی است كه دستور داد نمازهای شب های ماه رمضان (تراویح)
را به جماعت بگزارند و به شهرها و كشورها بخشنامه كرد، و این در ماه رمضان
سال چهاردهم هجری بود.»
ابن عبدالبر در شرح حال عمر در الاستیعاب می نویسد: «اوست كه ماه رمضان را با نماز مسحبّی دسته جمعی نورانی كرد».(2)
البته ایشان احتمالا سخن خود عمر را د رخصوص اینکه بدعت است را فراموش کرده و از ان بدعت تعریف هم مینماید!!
مخالفت با بدعت
ابن ابی شیبه از عبدالرزاق روایت كرده است: ابن عمر نماز تراویح را به جماعت نمی خوانده است.(3)
مجاهد می گوید: «كسی نزد ابن عمر آمد و گفت: آیا در ماه رمضان نماز تراویح
را به جماعت بخوانم؟ عمر پرسید: آیا می توانی قرآن بخوانی؟ گفت: آری. گفت:
آیا می خواهی چون درازگوش ساكت باشی؟ در خانه نماز بخوان.(4)
ربیع می گوید: «شافعی نماز تراویح را با مردم نمی خواند، بلكه در خانه خود به جای می آورد.»(5)
لبیب السعید می گوید: «مالك، ابویوسف و برخی شافعیان به جای آوردنِ نماز تراویح را به صورت فرادی و در خانه بهتر می دانستند.»(6)
پی نوشت:
(1) ارشاد الساری، ج 5، ص 4.
(2)ر.ك: سید شرف الدین، الاجتهاد و النص.
(3) المصنف، ج 5، ص 264، ح 7742.
(4) همان، ح 7743.
(5) تاریخ مدینة دمشق، ج 51، ص 384.
(6) التغنّی بالقرآن، ص 117.
برچسب ها: در اولِ شب هم نبود، و این تعداد ركعت هم نداشت.»(1)، ربیع می گوید: «شافعی نماز تراویح را با مردم نمی خواند، ج 5، ص 4. (2)ر.ك: سید شرف الدین، ص 264، ح 7742. (4) همان، ج 51، ص 117.،
