درماندگی آموخته شده!
قصه های شهر هرت / قصه 93
#شفیعی_مطهر
زمانی به اعلی حضرت هردمبیل فرمانروای قَدَرقُدرت شهر هرت خبر دادند که در ولایت فرنگ دانشمندی مبتکر پیدا شده که دارویی ساخته که هر کس بخورد ،تا شش ساعت از گفتن دروغ ناتوان می شود و ناگزیر هر چه را می داند،صادقانه بیان می کند. هر دمبیل فوراً به صدراعظم دستور داد آن دانشمند را به شهر هرت فراخوانند تا با ساختن آن دارو و خوراندن آن به مخالفان هردمبیل، بتوانند آن ها وادار به اعتراف کنند و آنان ناگزیر همۀ اطّلاعات مربوط به گروه و همفکران خود را افشا کنند.
بلافاصله دستور اعلی حضرت اجرا شد و بزودی دانشمند طبق فرمان مقداری از آن دارو را ساخته و به اعلی حضرت تقدیم کرد.
هردمبیل برای تست آن دارو مقداری از آن دارو را خورد . پس از لحظاتی بی اختیار با صدای بلند شروع به سخنرانی کرد.
او ضمن بیان اعترافاتی جالب ،در بیان مکنونات قلبی خود گفت:
- همه باید به من احترام بگذارند، ولی کسی نباید توقّع احترام از م داشته باشد!!!
- همه باید از من تعریف و تمجید کنند، ولی کسی نباید از من انتظار تائید و تحسین داشته باشد!!!
- همه باید بدانند من بسیار مهم و با شخصیت ام و در اوج علم و آگاهی قرار دارم و هیچ کس مثل من نیست!!!
- همه باید درک کنند که حرف های من صد در صد منطقی و علمی و حساب شده است و باید همه آن را بپذیرند؛درحالی که هیچ کس مثل من نیست!!!
-هر وقت عصبانی شوم و دیگران را سبک کنم و سرشان داد و فریاد بکشم ؛حق دارم، ولی هیچ کس چنین حقی ندارد !!!!
- همه باید یقین داشته باشند که من فردی یگانه و ویژه هستم و کمتر کسی را خدا این گونه آفریده است !!!
-همه باید در مقابلم متواضع باشند و گفتار مرا نصب العین خود قرار دهند و از آن تخطّی نکنند ،ولی من کسی را قابل این کار نمی دانم!
-هیچ کس حق ندارد از من انتقاد کند یا به من پیشنهاد دهد و آنچه گفتم، دقیقا و مو به مو باید اجرا شود!!!!
در حالی که اعلی حضرت یک ریز مشغول بیان اعترافات و علنی کردن مکنونات قلبی خود بود،خبرنگار زیرکی همه بیانات اعلی حضرت را ثبت و ضبط کرد و برای انتشار در اختیار رسانه های حقیقی و مجازی قرار داد.
عصر آن روز عین نطق اعلی حضرت از طریق همۀ رسانه های خارجی به طور علنی و از رسانه های داخلی فیلترشده به طور مخفیانه پخش و منتشر شد.
وقتی خبر انتشار این نطق به دانشمند خارجی رسید،فریادی وحشتناک برکشید و گفت:
ای وای!! همین امروز همه مردم بپامی خیزند و رژیم اعلی حضرت هردمبیل را سرنگون می کنند!
ولی شگفتی و تعجّب آن دانشمند وقتی به نهایت رسید که فهمید متن خبر کاملا به اطّلاع عموم مردم رسیده،ولی هیچ اتّفاقی نیفتاده است!!
بنابراین نزد صدراعظم رفت و علّت عدم حسّاسیّت مردم را از او پرسید و گفت:
اگر یک در صد از این اعترافات توسّط یکی از رهبران فرنگ منتشر شود و به گوش شهروندان فرنگ برسد،دیگر لحظه ای به آن رهبر و سیاستمدار امان نمی دهند و فوراً ناچار به استعفا یا برکناری می شود!ولی من تعجّب می کنم که چطور مردم شهر هرت همۀ این اعترافات هردمبیل را شنیدند و هیچ واکنشی نشان ندادند!
صدراعظم پاسخ داد:
مردم ما بر اثر تکرار این گونه خبرها بتدریج خنثی و بی تفاوت شده اند! گوششان از این خبرها پُر است! مردم ما مبتلا به یک بیماری شده اند به نام «درماندگی آموخته شده»!
در
هند برای تربیت فیل کوچک آن را با رشته ای به درختی می بندند. او می‌کوشد
خودش را آزاد کند، ولی از آنجا که به اندازه کافی قوی نیست نمی‌تواند طناب
را شُل کند یا بگسلد. پس از چندین بار سعی کردن و نتوانستن، فیل شرایط را
می‌پذیرد. بعدها که فیل به اندازۀ کافی بزرگ و قدرتمند شد نیز سعی نمی‌کند
خودش را رها کند، اگرچه به آسانی می‌تواند طناب را پاره کند. فیل آموخته و
پذیرفته است که هرگز به تنهایی نمی‌تواند خود را آزاد کند ؛بنابراین هرگز
سعی نمی‌کند؛ چرا که می پندارد آزادی غیر ممکن است.
درماندگی آموخته
شده یکی از جالب‌ترین رفتارهایی است که نه تنها در انسان بلکه در حیوانات
هم مشاهده شده است. آقای مارتین سلیگمن، روانشناس آمریکایی با ارائه این
نظریه به شهرت جهانی رسید.
بنابراین مردم شهر هرت با خوگرفتن با این بیماری هر ظلم و تبعیضی را تحمُّل می کنند .معمولاً تعداد اندکی از روشنفکران به این خبرها حسّاسیّت نشان داده و اعتراض می کنند. ما هم ضمن تکذیب خبر،آن عدّه را با زور و زندان و گاهی اعدام سرکوب می کنیم! دیگر صدایی از کسی درنمی آید!
کانال رسمی تلگرام گاه گویه های مطهر
