معیار
قصه های شهر هرت
قصه پنجاه و ششم
مردم
شهر هرت از روزگاران قدیم ،هیچ ملاک و معیاری برای اندازه گیری طول و
عرض،ارتفاع،وزن و حجم اشیاء و کالاها نداشتند؛ بنابراین مفاهیمی چون
«بلند»، « کوتاه»،«سبک» ، « سنگین»، « پهن»و« باریک» تعاریف و مصادیق معین و
مشخصی نداشت. بدیهی است در این بحران معیار، مردم در داد و ستد و معاملات
اغلب درباره کمی و زیادی،سبکی و سنگینی، درازی و کوتاهی کالاها و املاک با
یکدیگر درگیری و نزاع داشتند.
سال
ها و قرن ها گذشت و این بحران ادامه داشت.تا این که روزی فرد فرزانه ای از
دیار فرهیختگان از شهر هرت گذر می کرد. این حکیم نیز با این مشکل روبه رو
شد. ایشان برای حل این مشکل پیشنهاد کرد برای تعیین طول و عرض اشیا و زمین
ها و پارچه ها و...لااقل از اندازه دست خود استفاده کنند. بنابراین از آن
روز « وجب» به عنوان یکی از معیارهای تعیین اشیاء و املاک و....مرسوم شد.در
آن زمان طرح ابتکاری این حکیم به عنوان یک ابتکار عجیب و شگفت آور و خارق
العاده مطرح شد. حتی شاعران درباره این کرامت عجیب شعرها سرودند. از جمله:
از کرامات شیخ ما چه عجب! دست خود باز کرد و گفت«وجب»!!
از آن پس برای اندازه های بزرگ تر از واحد«ذراع» (1)یا «ارش»(2) استفاده کردند.
این
مرد فرزانه برای تعیین وزن اشیاء نیز سنگی نسبتا کروی از کنار رودخانه
برداشت و اسم ان را «من» گذاشت. این پیشنهادها، انقلابی عظیم و گامی مهم در
حل بحران تلقی شد.
ولی
بر اثر مرور زمان این ضعف و مشکل کم کم خود را نشان داد که اندازه دست های
همه مردم مساوی نیست. لذا به این فکر افتادند که باید معیار واحدی در نظر
گیرند که در همه جا و همیشه و برای همه افراد یکسان و برابر باشد.
سرانجام
به این نتیجه رسیدند که برای اندازه گیری طول و عرض و ارتفاع و وزن و حجم
اشیاء باید واحدهای ثابت و دقیقی را مشخص کنند و اصل آن را در موزه ای نگه
دارند و همه مردم واحدهای اندازه گیری خود را با واحدهای معیار بسنجند.
به
این ترتیب مشکل و بحران معیار به صورت ظاهر برای همیشه حل شد؛ ولی مشکلی
که می ماند و تا کنون هم حل نشده - و من نیز نمی دانم کی و چگونه حل خواهد
شد!!!- این است که اکنون به تعداد همه افراد جمعیت شهر هرت « متر» و «
میزان» در دست مردم است که هیچ یک با دیگری برابر نیست!!
و عجیب تر این که هر کس میزان و متر خود را درست می داند و میزان دیگران را نادرست!!
و هیچ کس حاضر نیست به خود زحمت دهد و متر و میزان خود را با متر و میزان معیار بسنجد!!!
-----------------------------------------------------------------------------------
1 -ذراع: بازو،آرنج، واحد طول و آن عبارت است از ابتدای ساعد دست(مرفق) تا سر انگشتان
2 - ارش:
گز،واحدی است برای اندازه گیری طول، از آرنج تا سر انگشت ،معادل شش
قبضه(مشت) که با انگشتان (غیر انگشت شست) با یکدیگر متصل ساخته ملاحظه
نمایند و این مجموع به قدر بیست و چهار انگشت خواهد بود که از جانب پهنا به
یکدیگر گذارند.(فرهنگ معین)