یكی از نیازهای اساسی زندگی انسان، تعامل و ارتباط با دیگران است. انسان در طول رشد خود، پیوسته برای بقا و پیشرفت خویش، محتاج ارتباط با دیگران است كه بین این امر با سلامت رابطه ای نزدیك وجود دارد. تمام انسان ها به دنبال یافتن كسانی هستند كه با آن ها احساس خوش بختی كنند و از زندگی با آن ها لذت ببرند و در كنارشان منفعت بیشتری كسب كنند. در بین ارتباطات انسانی، نیاز به ارتباط با جنس مخالف هم در مقطعی از زندگی انسان مطرح می شود و این زمانی است كه پسر و دختر تصمیم می گیرند تا همسر آینده را انتخاب كنند و در این ارتباط مقطعی كه لازمه شناخت از همدیگر است، اصولی مطرح هستند.

باید توجه داشت كه نیروی پیوندجویی دو جنس مخالف، دل دادگی های پسرانه و دلبری های دخترانه و دل بستگی های طرفین، در قشر جوان وجود دارد. البته این ارتباط ها و علاقه ها منشأ تشكیل خانواده و بقای نسل و ادامه حیات می گردند، ولی باید در چارچوب اصولی اخلاقی و شرعی باشند.

گاهی این علاقه ی درونی به جنس مخالف و نیاز به ارتباط با او، از چارچوب هنجارهای اجتماعی و دینی خارج می شود و به سوی بی عفّتی و گناه كشیده می شود كه این امر بسیار ناشایست و غیراخلاقی است.

در این مقالات ، سعی خواهد شد تا چارچوب ارتباط با جنس مخالف، كه گاهی برای انتخاب همسر لازم است، طبق معیارهای اسلامی و اخلاقی بیان گردد تا نوجوانان عزیز از شرایط آن مطّلع گردند. اما پیش از بیان اصول ارزشی و اخلاقی ارتباط، لازم است تعریف دوستی با جنس مخالف بیان گردد ـ تا خدای ناكرده ـ جوانان عزیز به این عمل ضدارزشی و حرام گرفتار نشوند.

 تعریف «دوستی دختر و پسر»

بر اساس قواعد كلی حاكم بر ارتباط میان فردی، نمی توان هر ارتباطی را «دوستی دختر و پسر» نامید، بلكه می توان گفت: «دوستی دختر و پسر» یعنی: ارتباطی كه بین دو جنس مخالف وجود دارد و در این ارتباط، محبت، صمیمیت، عشق و علاقه ی قلبی ویژه وجود دارد و از این رو، ارتباط دو كودك یا ارتباط تحصیلی یا ارتباط معلم با شاگرد و مانند آن، كه برای اهداف خاصی است، نمی تواند از مقوله دوستی دختر و پسر باشد.

 انگیزه های برقراری ارتباط با جنس مخالف

1. وعده ازدواج: یكی از بهانه های ارتباط بین پسران و دختران وعده ازدواج از ناحیه پسر است و معمولا با این وعده ها پسران با دختران ارتباط پیدا می كنند. در حقیقت، دختر و پسر با طرح مسئله «ازدواج» با یكدیگر رفاقت كرده، سعی می كنند نیازهای عاطفی همدیگر را برآورده كنند، اما حقیقت امر این است كه این وعده ها در حدّ خیال بافی می مانند و جامه عمل نمی پوشند; زیرا خانواده  چنین افرادی را در حدّ لازم پخته و شایسته برای ازدواج نمی یابند، طرح مسئله «ازدواج» از سوی پسر اگر هم صورت گیرد، با مخالفت خانواده اش روبه رو می شود و حتی اگر پسر به خواستگاری دختر نیز برود، خانواده دختر چنین ازدواجی را نمی پسندند. بنابراین، وجود فكر ازدواج در بین دختران و پسران تنها نوعی ساز و كار دفاعی برای ایجاد رضایت خاطر و رهایی از اضطرابی است كه در نتیجه عملِ بر خلاف قواعد و هنجارهای خانواده و جامعه صورت می گیرد.

2. انگیزه جنسی: از انگیزه های دیگر ارتباط دختر و پسر بهره بری جنسی است. این پدیده در میان اقشاری از جامعه كه از لحاظ رشد فكری و فرهنگی در انحطاط شدیدی به سر می برند، بیشتر دیده می شود. این افراد برای ارضای غرایز جنسی خود، همه ی ارزش های خانوادگی و فردی خود را قربانی می كنند و دست به رفتاری می زنند كه برای اغلب افراد جامعه، بسیار پست تلقّی می شود.

چنانچه این ارتباط های ناپسند منجر به رابطه ی جنسی بین دختر و پسر شوند مشكلات زیادی را برای دختر، كه قربانی اصلی این رابطه است به دنبال می آورد. اشتغال ذهنی درباره ی این موضوع كه مبادا این ارتباط برای او در آینده مشكل ساز باشد، تعادل روانی او را به نحو چشم گیری بر هم می زند و فشار روانی زیادی بر او تحمیل می كند.

چنین دخترانی در ازدواج با مشكل روبه رو می شوند و حاضر به ازدواج نیستند و زمانی كه با فشار خانواده روبه رو می شوند و تن به ازدواج می دهند، همیشه نگران افشای رابطه گذشته خود هستند و از اینكه همسرشان از رابطه مخفی آن ها در گذشته آگاه شود رنج می برند.

3. توهّم قدرت و جاذبه: یكی دیگر از انگیزه های دوستی با جنس مخالف این است كه پسران داشتن دوست دختر را یك قدرت اجتماعی برای خود تصور می كنند و دختران نیز داشتن یك دوست پسر را یك جاذبه فردی و اجتماعی برای خود به حساب می آورند.

 اما طول نمی كشد كه پی خواهند برد این قدرت نمایی و جاذبه ارائه شده به قیمت از دست دادن بسیاری از جاذبه ها و قدرت های اجتماعی و شخصیتی دیگر تمام شده، در نتیجه، دوستی ها به پایان می رسند و حسرت از دست دادن شرافت و ارزشمندی خویش، دنیایی از تعارض را در درون دختر و پسر باقی می گذارد.

4. پناه جویی به یكدیگر: دختران و پسرانی كه مورد بی محبتی در خانواده قرار می گیرند و از وضعیت روانی و اجتماعی خویش ناراضی هستند و در این زمینه، خود را سرگردان و آشفته می یابند، از طریق برقراری روابط پنهان با جنس مخالف، درصدد كسب رضایت و یا به عبارت دیگر، به دنبال یافتن شرایطی هستند كه برای آن ها اطمینان خاطر و رضایتمندی بیشتری فراهم كند و پناه گاهی برای جبران كمبود محبت خود فراهم سازند.

  اما اطمینان خاطری كه دختران و پسران از طریق برقراری دوستی بین خود جستوجو می كنند هیچ گاه حاصل نمی شود; زیرا این روابط پنهانی و به دور از چشم خانواده صورت می گیرد. به همین دلیل، دختر و پسر باید وقت و توان زیادی صرف كنند تا بتوانند زمینه این رابطه را فراهم كنند و تحمل ترس و اضطراب مستمری كه دو طرف باید تحمّل كنند تا این روابط از چشم آشنایان پنهان بماند، رضایتمندی و آرامشی را كه به دنبال آن هستند خنثی خواهد كرد.

 ادامه دارد...

در مقاله ی بعد  به آثار ارتباط با جنس مخالف خواهیم پرداخت ودرمرحله ی بعدی به شرایط یک ارتباط صحیح می پردازیم.

منبع : مجله ی علمی تخصصی معرفت – باتغییر وتلخیص

تبیان