** ئاڵای نیشتمان **

باران را به خانه دعوت کردم
آمد، ماند،‌ و رفت،
شاخه گلی برایم جا گذاشته بود.

آفتاب را به خانه دعوت کردم
آمد، ماند، و رفت،
آینه کوچکی برایم جا گذاشته بود.

درخت را به خانه دعوت کردم
آمد، ماند، و رفت
شانه سبزی برایم جا گذاشته بود.

تو را به خانه دعوت کردم
تو، زیباترین دختر جهان!
و آمدی
و با من بودی
و وقت بازگشت
گل و آینه و شانه را با خود بردی،
و برای من شعری زیبا
زیبا جا گذاشتی و من کامل شدم.

شیرکو بیکس

 قبل ِمرگ

پیش از کُشتنم پرسید: از کدامین ملتی؟

از تبار گُل یا از نسل درختان

از نسل تبسم یا نم نم گریه

پرسید:

خانه تان نزدیک باغچه ی تعلیق زمان بوده

یا درنزدیکی خاموش ترین ثانیه های خُودکشی گُل ؟

خانه تان نزدیک نفس های گُل میخک بوده

یا که در کوچه ی بن بست درنگ گُل نرگس؟

پرسید: با چند گام از روشنی و تابناکی،

میرسی به خیابان یقین

با چند لحظه ی شبنم، میرسی به بازار پروانه ها

نگاهم می کرد، می گفت:

تو از نسل گُل های گندم گون زیبارو نیستی؟

در مدرسه ی خداوندی گیلاس

دوستی داشتی، آواز سروش از دهان گُل سرخی می خواند

رفیقی داشتی، برای اناری لب بسته استخاره می کرد

من ترا در خیابان خوشبختی های دروغین دیده ام

دست هایت را در دست پگاهی پر زرق و برق دیده ام

از خواب هایت پیداست همه ی خاک زمین را درنوردیدی

همه ی شیشه های خرد شده ی خانه ات،

دلیلی هستند بر همصحبتی شب با تو

 نسترن های فرو ریخته در حیاط خانه ات،

نشان از خیزش تو تا بیکرانها دارد

بر اشک هایت نوشته است:                                    

در غروبی ابدی،اتفاقی،

میرسی بر آستانه ی حشر و در آنجا می بینی،

یک نفر پیش از کشتن ات، از تو می پرسد:

از کدامین ملتی، از نژاد بادی یا سیلاب؟

از کدامینی تو، نسل گُل یا پروانه ؟

لاوکی هه‌ڵبجه

به‌ ته‌نیا جێی مه‌هێڵن

ئه‌مشه‌و زریان ده‌ێچێنێت

ته‌م ومژ دایده‌پۆشێت

مانگه‌شه‌و ده‌یڕفێنێت

گه‌رووی به‌ گزنگ ته‌ڕکه‌ن

زامه‌کانی به‌ شیلان

به‌ گۆرانی دایپۆشن

یان به‌ سه‌وزی دارستان

سه‌ری شه‌پۆلان که‌ن

با ئه‌م شه‌وه‌ رایژێنێت

باڵای له‌ هه‌ور بگرن

برووسکه‌ و با ده‌چێنێت

به‌ ته‌نیا جێی مه‌هێڵن

منداڵێکی لاساره‌

شار به‌رده‌ باران ده‌کات

مانگ ده‌کات به‌ کۆلاره‌

سواره‌،چ شۆڕه‌ سوارێک

ئه‌سپی هه‌تاو زین ده‌کات

به‌ گۆرانی و تیشک و ماچ

سه‌ر زه‌مین به‌رین ده‌کات

با که‌ژاوه‌ی له‌ گوڵ بێت

یان له‌ په‌لکه‌ زێڕینه‌

زه‌ماوه‌ندی خوێن ده‌گرێت

ئه‌م شه‌و پاشای ئه‌ڤینه‌

ئاشقێکی لاساره‌

برووسکه‌ و با ده‌چێنێت

به‌ ته‌نیا جێی مه‌هێڵن

مانگه‌شه‌و ده‌یڕفێنێت.

ره‌فێق سابیر‌

مه ڕوانه هــــــــه ژار و لێو به بارم نه كه مم

به رزم له هـــــــــه ژاریا چیای سه ر به ته مم

هــه ر كه س له سه رێكه وه خودا پێداوه

من خاوه نی شه ش دانگی كـــــــوڵ و ده رد و خـــــــــه مم  

تاسە

نامۆیی لە دار و بەردی

ئەم وڵاتە دەکەم

نیشتمانم کرابێ بە جەهننەمیش

تاسەی دەکەم

 با نامەت بێ و بەرامەی

نیشتمانم بۆ بێنێ

با تەلەفۆن زەنگ لێبدا و

بە بیستینی زمانی زگماکیم

بژیمەوە

مەهێڵە

لەو بەهەشتەدا بژاکێم

دەرکەی جەهەننەمێم

لێبکەوە

هێدی

کارەسات

باڵندەیێک

چرپاندی بە گوێی گوڵێکدا

گوڵە گیان...

لەچکە سەوزەکەت نەختێ لادە

با خونچەی دەم

تاسەی ئەوینم بشکێنێ

ئاونگی شەرم

بە سەر گۆنای گوڵدا خوشی

گوتی:شێتە!

ها ئەو هەورە چۆن دەڕوانێ!

حەیام دەچێ

ئارام بگرە تا سبەینێ.

هەور گوێی لێبوو

نەڕەی گوڕبن

شریخ و هۆڕەی خستە باخ و

بوو بە تەرزە

دەمەو بەیان

کە باڵندە هات بۆ جێژوان

چەند دڵۆپێ خوێنی سوور و

سێ چوار تیکە لەچک مابوو

لە ئەو گوڵە سوورە

                                   *جەلال مەلکشا*

وڵم که‌

په‌ریشانم ،په‌ریشانم،وڵم که‌

دوچاری ده‌ردی پنهانم،وڵم که‌

وه ‌ده‌ردم ئاشنا کردی،نه‌کردی؟

سته‌مگه‌ر، فکر ده‌رمانم،وڵم که‌!

وڵم که‌ تا نەوەیت که‌س په‌ی وه‌ده‌ردم

دو سێ رووژێ که‌ میهمانم،وڵم که‌!

نه‌گرت که‌س ده‌عوه‌تم خوه‌م بیمه‌ مهمان

وه‌کارێ خوه‌م په‌شیمانم،وڵم که‌!

حه‌مامه ‌ئی سه‌رایێ سه‌رد و گه‌رمه‌

بساو کیسه‌ وه‌ ناو شانم وڵم که‌

نه‌ ساختێ من وه‌ فوولاده‌ نه‌ وه ‌سه‌نگ

هه‌ف هه‌شت ده‌تیکه‌ سوقانم،وڵم که‌!

ته‌نم زانم نه‌سیبی موور و ماره‌

نه‌موورم نه‌ (سوله‌یمانم) وڵم که‌!

وه‌کامێ که‌س نییەگەردد چه‌رخ تا سه‌ر

نه‌ ده‌رویشم نه‌ سوڵتانم وڵم که‌!

وه‌ واوه‌یلای دڵ هه‌ر شه‌و ڕه‌وانه‌

سرشکێ ‌‌‌‌غه‌م وه‌دامانم،وڵم که‌!

خه‌رابم کرد خه‌راباتێ خه‌یاڵت

وه‌ده‌ست چوو عه‌قڵ و ئیمانم، وڵم که‌!

وه‌باده‌ی ته‌لخێ جامێ زنده‌گانی

دەمی مه‌ست و ‌غه‌زه‌ڵخانم،وڵم که‌!

وه‌سه‌حرایێ خیاڵ چون قه‌یس سانی

تۆکردی ویڵ و وه‌یلانم،وڵم که‌!

گوزه‌شت فه‌سڵێ به‌هار و مووسمێ باغ

وه‌ فکرێ له‌رزێ زمسانم،وڵم که‌!

له‌وه‌ ترسم بکیشد‌ کار وه‌ هاوار

نه‌که‌ی که‌س گووش وه‌ ئه‌فغانم،وڵم که‌!

وڵم که‌ید یا نیه‌که‌ید ره‌حمێ وه‌حاڵم

ته‌نم کردی وه‌ زندانم،وڵم که‌!

وه‌ ئه‌رواحێ شه‌ره‌ف سه‌وگه‌ند که‌ دائم

مەلوولێ مەرگێ وجدانم،وڵم که‌!

شه‌ره‌ف کوشیاد و وجدان جوانه‌مه‌رگ بی

وه‌ بیوجدانی حه‌یرانم،وڵم که‌!

وه‌کام دوشمه‌ن بووه‌م ئه‌ی دووس شکایه‌ت؟

که‌دووس بی قاتڵێ گیانم،وڵم که‌!

وڵم که! وڵ که‌رت نیم سوب له‌ مه‌حشه‌ر

تۆ کردی خاری ده‌ورانم،وڵم که‌!

تۆکردی بی سه‌روسامانێ(شامی)

وه‌مه‌ولا خوه‌م قه‌شه‌نگ زانم،وڵم که‌!

**شامی**

داگیرکه‌ری دڵ پڕ له‌ قین

دڕنده‌ی بێ ویژدان و دین

ناتوانی واکه‌ی که‌ کورد نه‌بین

هه‌رکورد بووین وهه‌ر کورد ئه‌بین

له‌ پێش ئاگر په‌ره‌ستیدا

له‌ پێش موسڵمانێتیدا

له‌ دیلی و سه‌ربه‌ستیدا

هه‌رکورد بووین وهه‌ر کورد ئه‌بین

نه‌عه‌ره‌بم،نه‌ ئێرانیم،نه‌ تورکێکی شاخستانیم

نه‌ک من هه‌ر خۆم مێژووش ئه‌ڵێ

که‌ کوردم وکوردستانیم

نه‌ نەنگیه‌ و نه‌ پیاوه‌تی

جیاوازی نه‌ته‌وایه‌تی

بڕیاره‌ و مێژوو داویه‌تی

که‌ کوردبین وهه‌ر کورد ئەبین

گه‌لان هه‌موو برای منن

هه‌ر زۆردارانم دوژمنن

داوای وڵاتی که‌س ناکه‌م

په‌نجه‌ بۆ مافی که‌س نابه‌م

هه‌رتا ماوم خه‌بات ئه‌که‌م

داگیرکه‌ری دڵپڕ له‌ قین

دڕنده‌ی بێویژدان و دین

گه‌ر قه‌ندیل و ئاگری وشیرین

یه‌کسان که‌ی له‌ گه‌ڵ رووی زه‌وین

ناتوانی واکه‌ی کورد نه‌بین

هه‌ر کورد بووین وهه‌ر کورد ئه‌بین

براییم ئه‌‌حمه‌د

      دوو دانه‌ دوو ده‌کاته‌ چه‌ند؟

    له‌ بیرم‌ دێ له‌ مه‌کته‌بدا ده‌یانپرسی:

دوو دانه‌ دوو ده‌کاته‌ چه‌ند؟

           هه‌موو تێکڕا ده‌یاننووسی ده‌کاته‌ چوار

که‌چی ئه‌من له‌ حیسابدا نمره‌ی که‌مم ده‌هێنا

                 و ده‌هاتمه خوار

ئه‌ویش ته‌نیا له‌ به‌ر ئه‌وه‌ی لای من وابوو

            دوو دانه‌ دوو ده‌بێ به‌ یه‌ک

               نابێ به‌ چوار!

لای من وابوو

ددان و دوو لێو و زمان نابن به‌ چوار!

ده‌بن به‌ زار

             به‌ تێکڕایی ده‌که‌ن هاوار

لای من وابوو

دوو ده‌ست و دوو لاقی مرۆڤ نابن به‌ چوار!

             له‌ له‌شێکدا وا دێنه‌ کار.

لای من وابوو

گه‌ڕه‌ک خانوو کۆڵان شه‌قام نابن به‌ چوار!

           ده‌بن به‌ شار

              تێیدا ده‌ژین ده‌وڵه‌مه‌ند و خه‌ڵکی هه‌ژار

لای من وابوو

کولکه‌ ڕیشه‌ لق گه‌ڵا نابن به‌ چوار!

          ده‌بن به‌ دار

هێندێک کورت و هێندێک درێژ وه‌کوو چنار

لای من وابوو

ئه‌وین و دڵ جوانی و پاکی نابن به‌ چوار!

            ده‌بن به‌ یار له‌ لای دڵدار

ئه‌و هه‌مووه‌ی وا دوو به‌ دوو

ده‌بن به‌ یه‌ک نابن به‌ چوار

یه‌کجار زۆرن

به‌ڵام له‌ کوێ دێنه‌ ژمار

ته‌نیا ئه‌وه‌نده‌ی ده‌زانم

ئه‌گه‌ر له‌شم سه‌د پارچه‌ که‌ن

بمده‌نه‌ ژێر گوله و ڕه‌گبار

بچمه‌ سه‌ر دار

که‌ دڵم دێته‌ سه‌ر زار

             کوردستان

                       هه‌ر وڵاتێکه‌ و

                                      نابێ به‌ چوار

                                                    **خاڵه‌ قازی** ‌‌

          تا چرای ئێمه‌ نه‌سووتێ...

تا چــــــرای ئێمه‌ نه‌سووتێ

ئێوه‌ هه‌رگیز روونـاکـایی

             نابینن به‌ چـاوی خۆتان                                

تا ئـێمه‌ دیل و کۆیـلـه‌ بین

                      هر کۆت و نیر

                             تۆق و زنجیر ده‌که‌ین بۆتان

قــــــــــڕمان ده‌که‌ن

              قـــــــــــوڕتـان به‌ سه‌ر!

گـــه‌ر بشمرین

ته‌نیا دیلی ده‌دۆڕێنین

                    چ هه‌یه‌ لــــه‌ دیلی تاڵـتر؟

گه‌ر بشمرین هه‌ر سه‌رکه‌وتووین

                   کوا له‌ کۆیله‌ی شــــه‌هـــیــــد زاڵــتــر؟

 قڕمان ده‌که‌ن؟

                قوڕتان به‌ سه‌ر!

دوای مردنیش

                لێ ناگه‌ڕێین

نیشتمانمان بکه‌ن به‌ ماڵ

              لێ ناگه‌ڕێین

گۆشتمان بخۆن وه‌ک قه‌ل و داڵ

          گه‌ر هیچ نه‌بێ ده‌بینه‌ خاڵۆزه‌ی بێستان

زیوانی ناو ده‌غڵ و دانتان

               ده‌بینه‌  لــــــــــــم

ده‌چینه‌ ناو پارووی نانتان

             ده‌بینه‌ مـــــار

په‌پکه‌ ده‌خۆین له‌ ناو نوێنتان

             ده‌بـیـنه‌ شێرپه‌نـــجه‌ و میکرۆب

گه‌را ده‌خه‌ین له‌ ناو خوێنتان

             ده‌بینه‌ کـــوان

هه‌ر ده‌مه‌و له‌ جێیه‌ک ده‌ردێین

             ده‌بینه‌ ژان

له‌ سه‌د لاوه‌ تێتان وه‌ردێین

            ده‌بینه‌ زێرووی هـــــــــــه‌زار پێ

ده‌م گیر ده‌که‌ین له‌ گه‌رووتان

           ده‌بینه‌ تامیسکه‌ی سه‌ر لێو

                       باپشکێوی سه‌ر پێڵووتان

قڕمان ده‌که‌ن؟

            قوڕتان به‌ سه‌ر!

دوای مردنیش

             لێ ناگه‌ڕێین

نیشتمانمان بکه‌ن به‌ ماڵ

          لێ ناگه‌ڕێین

گۆشتمان بخۆن وه‌ک قه‌ل و داڵ.

       شــایــی بکه‌ن،ده‌ـیکــه‌یــن به‌ شــیــن

پرسه‌ دانێن،کاستان ده‌که‌ین به‌ پێکه‌نین

ده‌بینه‌ له‌که‌ی زمان و تانه‌ی سه‌رچاو

ده‌بینه‌ مووی ناو خۆراک و خڵته‌ی ناو ئاو

تا چرای ئێمه‌ نه‌سووتێ

                ئێوه‌ هه‌رگیز ڕووناکایی

                           نابینن به‌ چاوی خۆتان

تا ئێمه‌ دیل و کۆیله‌ بین

                  هر کۆت و نیر

                           تۆق و زنجیر ده‌که‌ین بۆتان...

 "                                                    په‌شێو"

خۆشه‌ویستی من!

چۆن به‌رایی دا،

چاوه‌کانت وا ببینێ من به‌ ته‌نیایی

خۆ دڵی من کۆتری بن گوێسوانه‌ی چاوه‌که‌ی تۆ بوو!

نه‌ت ئه‌زانی من به‌ بێ تۆ

ڕۆحی نه‌سره‌وتم؟

وه‌ک گوڵی نێو شۆره‌کاتی وه‌رزی بێ باران

زڕ ده‌ژاکێ، سیس ده‌بێ، ده‌مرێ!

سه‌د مه‌خابن من ئه‌وینداری هه‌ژار و تۆ له‌ خۆبایی...

ئێسته‌ سه‌رگه‌ردان...

وا ده‌پێوم کوێره‌ڕێی سه‌ختی ژیانی تووش

توێشه‌ خاڵی، ده‌س به‌تاڵ و قاڵبێکی بێ دڵ و هه‌ستم!

ئیتر ئه‌م تاڵاوه‌ باده‌ش، ئۆقره‌ نابه‌خشێ

 من ته‌ژی ده‌ردم

 نوقمی هاڵاوی خه‌یاڵم

شاعیرێکی شه‌وگه‌ڕی مه‌ستم

 ڕه‌نگه‌ نه‌مناسیته‌وه‌ ئه‌مجاره‌ بمبینی!

 به‌فری وه‌رزی خه‌م

 دۆڵی دڵمی کردووه‌ جێگه‌ی ڕنووی ماته‌م

ون بووه‌ سیمای لاوه‌تیم، ته‌نیا

تاپۆیه‌ک ماوه‌...

تاپۆیه‌کی نێو مژێکی خۆڵه‌مێشی خه‌م!

ڕه‌نگه‌ چاره‌نووسی من وابێ

وه‌ک چلۆن ته‌نیا له‌ دایک بووم

هه‌ر به‌ته‌نیاش ڕابوێرم ژین

تازه‌ ئاخر هه‌ر به‌ ته‌نیایی

 سه‌ر بنێمه‌ باوه‌شی مه‌رگ و

بایه‌قوش له‌ کاولاشی نێو دڵی خۆمدا

بۆم بخوێنێ ئایه‌تی یاسین

خۆشه‌ویستم! کاتێ من مردم

قه‌د مه‌پرسه‌ چۆن به‌ بێ تۆ ژینم تێپه‌ڕ کرد

ژین نه‌بوو، هه‌ر ساته‌ مه‌رگێ بوو

قه‌ت هه‌واڵی شوێنی مه‌رگ و گۆڕه‌که‌م له‌ که‌س مه‌پرسه‌،

به‌س

من به‌ڵینم برده‌ سه‌ر، په‌یمانه‌که‌م نه‌شکاند

کاتی مه‌رگیش دوا هه‌ناسه‌م هه‌ر به‌ یادی تۆوه‌ هه‌ڵکێشا

دوا وشه‌م هه‌ر ناوی تۆ، هه‌ر ناوی تۆ،

 هه‌ر ناوه‌که‌ی تۆ بوو......!

                 گفتوگۆی بێ کەس  لەگەڵ زەمانه

بێ کەس:

ئەی   زەمانەی   بێ وەفا   تا کەی  لەگەڵما   خائینی

                      دائیمەن  تاڕێک و چەوت و عەکسی ئامالی منی

موددەتێ لای خۆت  له گەڵما وەک برا بوویت ئەی زەمان

                    حاڵی حازر لێم بەری بووی، ناحەز وهەم  دوژمنی

 وەڵامی زەمانە  بۆ بێ کەس:

 فایقا تۆ بۆچ  ئەناڵی ، بەسیە ئیتر قیژه---قیژ

                     من وەفام بۆ کەس بووە  وا تۆ خەریکی شیوەنی؟

سەد هەزار پیاوی نەجیبم  خستە  ژێر باری  جەفا

                    چەند هەزار پیاوی بەسەروەت مایەوه خۆی و ...

بێ کەس:

 ئەو کەسانەی تۆ ئەڵێی ، هێشتا لە بێ کەس چاترن

               چونکە  ژینی ئەو جەفایه ، زەهری مارە خواردنی

پێم بڵێ تۆ بۆچی دەرحەق ئەوکەسانەی  عاقڵن

               ئەژدیهایت و ، بۆ ئەوانەی جاهیلن هەروەک ژنی؟

زەمانه :

 ڕۆڵە تۆ جارێ مناڵی، شارەزای دنیا نەبووی

                سەیری تەئریخ کە  ئەزانی گەر لە  سیلکی خوێندنی

شا(صلاح الدین) و (دارا) ،  خاوەنی باخی ئیرەم

               جوملە  فەوتان، بوونە  خۆڵ و تۆ لە حاڵی نووستنی!

زەڕڕیەک فەرقی ئەم و ئەو قەتعی یەن لای من نی یه

                بەسیه   تەحقیر  کردنم ، تۆ تالیبی  شەڕ  کردنی!!!

بێ کەس:

 لێت مو حەققەق بێ زەمانە، عالەمێ  لێت عاجزە!!

           بێ وەفای، بێ مروەتی، هەم سەرسەری و پیس و دەنی

تاقەت و مەیل و بەقای تۆ  بۆ کەسێ تا سەر نەبوو

                هەردەمێ   یاری  یەکێکی ،  لایقی   زەم   کردنی...

                      ئەی مانگ

ئەی  مانگ  من و تۆ  هەردو  هاو دەردین

                        هەردو گروفتار یەک ئاهى سەردین

تۆ ویڵ و رەنگ زەرد  بە  ئاسمانەوه

                        منیش  دەربەدەر  بە   شارانەوه

دەخیلتم  ئەی مانگ قیبلەی دڵداران

                      دەرمانی   دەردی   دڵەی  بیماران

شەوێکە   ئەمشەو بگەرە  فریام

                     بێ  یارو هاودەم  عاجزو  تەنیام

دڵزارو   بێزار پەست و غەمگینم

                     گیرۆدەی  داوی   یاری  شیرینم

دڵبەندی عەشقی ئەو  بەڵەک چاوەم

                  شێت و شەیدای  ئەو  ئەگریجه  خاوەم

لەو  ساوە  ئەوم کەوتۆتە  خەیاڵ

                  گریانە  پیشەم  بوومە  کۆی زوخاڵ

ئەی مانگ تۆ شوعلەی عەشقی پیرۆزی

                 تۆ نەشئە بەخشی  دڵی  بەسۆزی

من سوێندت  ئەدەم  بە  عیشق و جوانی

                   بە   نەسیمەکەی   بەری   بەیانی

بەسەرهاتی  خۆت بۆ من  بەیان که

                دەردی  گرانم   نەختێ   ئاسان که

دوچاری چی  بووی   وا پەشێواوی؟

                 لەبەر  چی پەست  و مات و داماوی؟

پێم بڵێ توخوا چەند جووانت  دی؟

               چەند جووتە یاری دەس  لە ملانت  دی؟

چەند  کۆڕی  بەزمی عاشقانت دی؟

                چەند تەخت و بەخت و خان و مانت دی؟

چەند  قەهرەمان و چەند سوڵتا نت دی؟

                چەند قەوم  و میللەت، چەند شارانت دی؟

چەند شەڕو شۆڕی بێ ئامانت دی؟

                چەند  بۆردومانی  کوردستانت   دی؟

چەند کفنی ئاڵی شەهیدانت دی؟

               چەند  بێ کەسانی   پەرێشانت   دی؟

چەند  دەربەدەرو  ماڵ وێرانت دی؟

              چەند  چاوی سوور ی پڕ  گریانت   دی؟

ئەی مانگ ئەوەندە   سەیری   دنیات کرد

             سەیری  نیفاق و  زوڵم و  ڕیات  کرد

بۆیە  بەم ڕەنگە  کاری  لێ کردی

               ڕەنگ  و شوعووری   بەجارێ  بردی...

                      مەلا و  شێخەکان

لای  مەلا  وایە  کە  جەننەت   تەکیەوو  لات خانەیە

جێی  موریدو  شێخ و سۆفی ، مەلجەئی  دێوانەیه

غەیری  ئەم  قیسمانە  باقی  کافری  بتخانەیە

موختەریع ، عالم ، مونەووەر  پەشمەلای  ، ئەفسانەیه

          *                *             *

شێخ  ئەگەر  سەد کەس  بە خەنجەر  لەت  بکا  بەئسی  نی یە

(....)بکا ، تاڵان بکا  ، کوشتار بکا  ترسی  نی یە

چونکە  ئەولادی  ڕەسولە  قەتعیەن  پرسی   نی یە

خائین و  بێ دین  لەکن  ئەو  عاشقی   پەیمانەیه

   *                   *                 *

مامە  سۆفی  وای  تەمایە  هەر  بە  ڕیشی   پانەوە

قەسری  بۆ حازر  کرابێ   پڕ  بە حۆریی  جوانەوە

ئەو  ئەڵێ  جەننەت بە  ڕیشه ، نەک  بەهۆی  عیرفانەوە

سەد (صلاح الدین)  و (دارا)  قیمەتی   یەک   ئانەیه

  *                *                  *

گەر بەهەشت  هەر بێتە  جێگەی  جاهیل و شێت و کەران

دۆزەخیش  مەخسووسی  پیاوی  فازیل و ساحێب  نیشان

خوایە  بمخەیتە  جەهەننەم  نەچمە  ڕیزی  وەحشی یان

جەننەتی   چی  گەر وەها  بێ   عەینی   تیمارخانەیه

*              *                  *

چاوەکەم   بەخوا  خەیاڵتان   خاوە  چاکی   تێ بگەن

خوا یەکێکی  خۆش  ئەوێ   دانا بێ ساحێب  فیکرو فەن

ئیستفادەی  بۆ  بەشەر بێ ، خادیمی موڵک و  وەتەن

های و هوویی   بێ  سەمەر  هەر کردەوەی   شێتانەیه

*              *                  *

خۆشەویستی من  لە  گەڵ  تۆ

                              بەرهەمی  ژیان  و خەباتە

وەک  بەهاری  کوردەواری

                              پر گوڵ  و لافاوی سەختە

هیوای  سەربەستی  و ئەوینم

                             مەرهەمی  زام  و  برینم

دەبێ  ئەو رۆژە  لەلات  بم

                    ســـــەربازی ون

 کە وەفدێ دەچێتە شوێنێ  

بۆسەر گۆڕی سەربازی ون  

تاجە گوڵینەیەک دێنێ

ئەگەر سبەی وەفدێک بێتە وڵاتی من

 لێم بپرسێ کوانێ گۆڕی سەربازی ون؟

 دەڵێم گەورەم! لە کەناری هەر جۆگەیەیێ

 لەسەر سەکۆی هەر مزگەوتێ،

لە بەردەرگای هەر ماڵێ، هەر کڵێسەیێ هەر ئەشکەوتێ،

 لە سەر گابەردی هەر شاخێ

 لەسەر درەختی هەرباخێ لەم وڵاتە

لەسەر هەر بستە زەمینێ

 لەژێر هەر گەزە ئاسمانێ

 مەترسە کەمێک سەر داخە و تاجە گوڵینەکەت دانێ.

 ترجمه به فارسی<<سرباز گمنام>>

هرگاه سفیری به کشوری می رود،

مزار سرباز گمنام را

تاج گلی می برد.

اگر روزی

سفیری به سرزمین من آید و

بپرسد

کجاست گور سرباز گمنام ؟

می گویم :

سرورم !

کنار هر چشمه ای،

بر درگاه هر مسجدی،

رو در روی دروازه ای،

هر خانه ای، کلیسایی، غاری،

بر صخره هر کوهی،

بر کاکل درخت هر باغی،

در این سرزمین

می توانی،

تاج گلت را بگذاری.

  پێش تۆ ناسین

   مناڵێکی خۆ په‌رست بووم
  وام ده‌زانی
 ئاسمانی پان ده‌وارێکه‌
ته‌نیا بۆ من هه‌ڵدراوه‌
زه‌وی دوڕگه‌ی دوای تۆفانه‌
جگه‌ له‌ من ، هیچ که‌سێکی تیا نه‌ماوه‌
ئه‌وینی تۆ له‌ پر هات و
شووره‌و قه‌ڵامی خاپوور کرد
ڕه‌نگه‌کانی هه‌موو گۆڕین
یاساکانی ژێرو ژوور کرد
وای کرد دنیا
بۆ ته‌نیاییم وه‌ک قه‌فه‌س بێ
فێری کردم
شه‌وانه‌ نیو سه‌رینم به‌س بێ

چه‌ند ده‌ترسم

که‌ دێمه‌وه‌
هه‌واڵێکی تاڵت پێ بێ
چه‌ند ده‌ترسم
که‌ باوه‌شت پێدا ده‌که‌م
بۆنی نامۆیه‌کت لی بێ
چه‌ند ده‌ترسم
که‌ دێمه‌وه‌
گرامه‌ری زمانی چاو
ڕێنووسی هێمات گۆڕابێ
چه‌ند ده‌ترسم
پله‌ی گه‌رمی په‌نجه‌کانت
وه‌ک به‌جێم هێشت وا نه‌مابێ
له‌مه‌ش زێتر
چه‌ند ده‌ترسم ، که‌سم ، هاوڕێم
که‌ دێمه‌وه‌
تۆ وه‌ک خۆت بیت ، من بگۆڕێم !

این ویدیو از عبدالله په شیو را نگاه کنید...

خوایه بارم سوکتر که!!!!

ازاینجادانلود کنید( size: 1.45M )

               پاییز!

                پاییز! پاییز!

               بووکی پرچ زەرد،

              من مات ، تۆ زیز:

               هەردوو هاو دەرد!

              من فرمێسکم ،تۆ بارانت؛

               من هەناسه م، تۆ بای ساردت؛

              من خەم، تۆ هەوری گریانت

              دوایی نایە:دادم ،دادت،

             هەرگیز ،هەرگیز،

              پاییز!پاییز!

              پاییز!پاییز!

            شان و مل ڕووت،

            من مات ،تۆ زیز،

            هەردووکمان جووت،

            هەرچەند گوڵ سیس ئەبی بگریین

             ئاڵتوونی دار ئەڕژێ بگریین،

             پۆلی باڵدارئەفڕێ بگریین،

            بگریین...بگریین...چاومان نەسڕین،

               هەرگیز ،هەرگیز،

                                 پاییز! پاییز!  

                    کوردم ئەمن

گه‌رچی تووشی ڕه‌نجه‌ڕۆیی و حه‌سره‌ت وده‌ردم ئه‌من

                    قه‌ت له‌ ده‌ست ئه‌م چه‌رخه‌ سپڵه‌ نابه‌زم مه‌ردم ئه‌من

ئاشقی چاوی که‌ژاڵ و گه‌رده‌نی پڕ خاڵ نیم

       ئاشقی کێو و ته‌لان و به‌نده‌ن و به‌ردم ئه‌من

گه‌ر له‌ برسان و له‌ به‌ر بێ به‌رگی ئه‌مڕۆ ڕه‌ق هه‌ڵێم

         نۆکه‌ری بێگانه‌ ناکه‌م تا له‌ سه‌ر عه‌ردم ئه‌من

من له‌ زنجیر و ته‌ناف و دار و به‌ند باکم نییه‌

         له‌ت له‌تم که‌ن، بمکوژن، هێشتا ده‌ڵێم کوردم ئەمن

                        موو ناپسێنم

ئه‌من ده‌مگوت له‌ دنیا تا بمێنم

                                له‌ به‌ر که‌س ئه‌سته‌مه‌ سه‌ر دانەوێنم

که‌چی ئێستا له‌ داوی  بسکی  تۆدا

                              گرفتارم گوڵم  ! موو ناپسێنم

                                 *********                   

ژیانم پڕ لە رە‌نجه‌ و نامرادی

                            به‌ هه‌ڵکه‌وتیش نه‌هاتم تووشی شادی

دڵم هێند ته‌نگه‌ هه‌ر جێی تۆ ده‌بێ و به‌س

                           ئه‌تۆش مه‌حکوومی حه‌پسی ئینفیرادی

                                  ********

قه‌رار بوو بێی له‌ گه‌ڵ خۆت شادی بێنی

                           نه‌هاتی، گه‌رچی پێت دابووم به‌ڵێنی

له‌ناو کوردا نه‌بوو په‌یمان شکاندن

                          له‌ کوێ فێر بووی گوڵم په‌یمان شکێنی ؟

                                 *********

ئه‌گه‌رچی ڕۆیی ، قه‌ت ناچی له‌ یادم

                            ده‌که‌م یادت ، به‌ یادی تۆوه‌ شادم

که‌ بارگه‌ت بۆ هه‌وار  تێکنا عه‌زیزم

                           شکا ئه‌ستوونده‌کی تاوڵی مرادم

                             *******

شه‌وانه‌ هاونشینی جامی باده‌م

                            به‌ باده‌ با په‌ژاره‌ و خه‌م به‌ با ده‌م

که‌ ده‌ستی  رۆژگار بایدا سه‌ری من

                       سه‌ری شووشه‌ی شه‌راب وا چاکه‌ با  ده‌م

                       قەلای نیشتمان

وەتەن! گیان و سەر و ماڵم فیدای تۆ

                               وە گیانی من کەوێ دەرد و بەڵای تۆ

لەپێناوت دەنێم سەر ، تا  بزانی

                               منم رۆڵێکی ئازا و با وەفای تۆ

لەبۆ پاراستن و حیفزی سنوورت

                            لەباتی <<ماژینۆ>>،سینگم قەڵای تۆ

دەبێ من چۆن بژیم مەسروور و دڵشاد؟

                            کەدەتبینم لە  دەس بێگانەدای  تۆ

دەبێ کەی سەربەخۆ بی تۆ،هەتا من

                            بە  سەربەستی بکەم سەیر و سەفای تۆ؟

به شینکە و گوڵ  سەراسەر  سوور و شینە

                            چ جوانە دیمەنی کێو  و چیای  تۆ

 لەگەڵ تۆ بۆ نەجاتی نیشتمانت

                         دەدەن هێمن! هەوڵ خوشک و برای تۆ  

                        چۆنیەتی  زەمانه

     بێ حەیایی باوە ئەمڕۆ، قوڕ بەسەردا  کا  حەیا

                کەندەڵان سەر بەرزو شادە ، خۆی بشارێتۆ چیا

    گوڵ ئەگەر عەقڵی ببێ، قەت سەر لەخاک ناکاتە دەر

              چونکه ڕۆژی دڕک و داڵه وگەرمی  بازاڕی  گیا

    با لەهەورا سەر نیگون بن مانگ یا ڕۆژی جوان

             شەمشەمە کوێرە  ئەڵێ :من  نامەوێ  شوعلەی  چیا

    ئەی فەلەک! ڕاستۆ نەبی ، بۆ ڕێک وپێکی دەورەکەت

              گورگ  ئەبێتە  شوانی  ڕان و دز ئەبێته  ئەولیا

    نێرەگا  جووتێ ئەبیتە ڕیزی لوقمانی حەکیم

             فەیلەسووفێکیش  ئەخەیتە  ژێر چەپۆکی  ئەشقیا