عده
اى تصور مى کنند که طنز همان شوخى و مزاح است. در حالى که بین طنز و شوخى
بعد و مسافتى است در مقیاس چندین سال نورى؛ بین زمین تا کهکشانها. منظور از
شوخى خنداندن است که گاه با مسخره کردن همراه است. اما طنز قصد مزاح، هزل و
شوخى ندارد. طنز در پى اصلاح است نه به دنبال کشش کسى به سوى خود. شوخى
جذبه زودگذر و آنى دارد، اما طنز تأثیر عمیق و طولانى. هر انسانى اگر منصف
باشد حتى اگر نیش طنز در مورد او باشد، در تنهایى به تفکر فرو مى رود و سعى
مى کند تحولى در نقش خود به وجود آورد. طنز خنده مى آورد ولى خنده آن
دردناک تر از گریه است. گاهى اوقات نمى توان حرفهاى جدى را به طور واضح و
آشکار بیان کرد و این جاست که طنز به کار مى افتد. در بسیارى موارد، گیرایى
و جذابیت و تأثیرگذارى طنز به مراتب کارسازتر از بیان جدى حرفهاست. فرد
هزّال یا شوخى کننده و تمسخرگر، روحى سبکسر و کم مایه دارد و تنها به لحظه
ها مى اندیشد و فقط دم را غنیمت مى شمرد. اما انسان طنز پرداز هر روز روح و
روانش در برکه هاى زلال و آبشارهاى صداقت شست شو داده مى شود و در کوره
داغ حوادث پخته و آبدیده مى شود. به همین جهت کلامش هشدار مى دهد، مى
خنداند، مى چزاند، و مى گدازاند تا جاده را براى سیر و سلوکى عارفانه و
خدایى هموار ساخته و به تعالى روح بشر منجر گردد.
ادبگاه
خدایا به خورشید گیتی فروز/ به پرتو فشانیش در نیمروز/جهان را سراسر زلفظ دری/فزون کن نشاط زبان آوری
 ز خاک،صبح قیامت به رقص بر خیزم اگـر مـرا بگـذارنـد در شـمـار مـعـلّـم اللهم صل علی محمدوآل محمد |
بر تشبیه استوار است و به دلیل اینكه در
استعاره فقط یك ركن از تشبیه ذكر می شـود و خواننده را به تلاش ذهنی بیشتری وا می
دارد ، لذا استعاره از تشبیه رساتر ، زیباتر و خیال انگیز تر است .
انواع استعاره : با توجه به اینكه در استعاره یكی از طرفین تشبیه ذكر می شود ، آن را بر دو نوع تقسیم كرده اند . 1- استعاره ی مصرحه 2- استعاره ی مكنیه
استعاره ی مصرحه ( آشكار ) : آن است كه « مشبه به » ذكر و « مشبه » حذف گردد . ( در واقع مشبه به جانشین مشبه می شود . ) مثال 1 : ای آفتاب خوبان می جوشد اندرونم یك ساعتم بگنجان در سایه ی عنایت توضیح : « آفتاب خوبان » استعاره برای معشوق است . (
آفتاب خوبان « مشبه به » كه ذكر شده و معشوق « مشبه » حذف شده است . ) |