بخش نهم: مطرح کردن بیعت

مَعاشِرَالنّاسِ، إِنّی قَدْبَیَّنْتُ لَکُمْ وَأَفْهَمْتُکُمْ، وَ هذا عَلِی یُفْهِمُکُمْ بَعْدی. أَلاوَإِنِّی عِنْدَ انْقِضاءِ خُطْبَتی أَدْعُوکُمْ إِلی مُصافَقَتی عَلی بَیْعَتِهِ وَ الإِقْرارِبِهِ، ثُمَّ مُصافَقَتِهِ بَعْدی. أَلاوَإِنَّی قَدْ بایَعْتُ الله وَ عَلِی قَدْ بایَعَنی. وَأَنَا آخِذُکُمْ بِالْبَیْعَةِ لَهُ عَنِ الله عَزَّوَجَلَّ. (إِنَّ الَّذینَ یُبایِعُونَکَ إِنَّما یُبایِعُونَ الله، یَدُالله فَوْقَ أَیْدیهِمْ. فَمَنْ نَکَثَ فَإِنَّما یَنْکُثُ عَلی نَفْسِهِ، وَ مَنْ أَوْفی بِما عاهَدَ عَلَیْهُ الله فَسَیُؤْتیهِ أَجْراً عَظیماً).

هان مردمان! من پیام خدا را برایتان آشکار کرده تفهیم نمودم. و این علی است که پس از من شما را آگاه می کند. اینک شما را می خوانم که پس از پایان خطبه با من و سپس با علی دست دهید تا با او بیعت کرده به امامت او اقرار نمایید. آگاه باشید من با خداوند و علی با من پیمان بسته و من اکنون از سوی خدی عزّوجل بری امامت او پیمان می گیرم. «[ی پیامبر ]آنان که با تو بیعت کنند هر آینه با خدا بیعت کرده اند. دست خدا بالی دستان آنان است. و هر کس بیعت شکند، بر زیان خود شکسته، و آن کس که بر پیمان خداوند استوار و باوفا باشد، خداوند به او پاداش بزرگی خواهد داد.

بخش دهم: حلال و حرام، واجبات و محرمات 

مَعاشِرَالنّاسِ، إِنَّ الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ مِنْ شَعائرِالله، (فَمَنْ حَجَّ الْبَیْتَ أَوِاعْتَمَرَ فَلاجُناحَ عَلَیْهِ أَنْ یَطَّوَّفَ بِهِما) الآیَة.

مَعاشِرَالنّاسِ، حُجُّواالْبَیْتَ، فَماوَرَدَهُ أَهْلُ بَیْتٍ إِلاَّ اسْتَغْنَوْا وَ أُبْشِروا، وَلاتَخَلَّفوا عَنْهُ إِلاّبَتَرُوا وَ افْتَقَرُوا.

مَعاشِرَالنّاسِ، ماوَقَفَ بِالْمَوْقِفِ مُؤْمِنٌ إِلاَّغَفَرَالله لَهُ ماسَلَفَ مِنْ ذَنْبِهِ إِلی وَقْتِهِ ذالِکَ، فَإِذا انْقَضَتْ حَجَّتُهُ اسْتَأْنَفَ عَمَلَهُ.

مَعاشِرَالنَّاسِ، الْحُجّاجُ مُعانُونَ وَ نَفَقاتُهُمْ مُخَلَّفَةٌ عَلَیْهِمْ وَالله لایُضیعُ أَجْرَالُْمحْسِنینَ.

مَعاشِرَالنّاسِ، حُجُّوا الْبَیْتَ بِکَمالِ الدّینِ وَالتَّفَقُّهِ، وَلاتَنْصَرِفُوا عَنِ الْمشَاهِدِإِلاّ بِتَوْبَةٍ وَ إِقْلاعٍ.

مَعاشِرَالنّاسِ، أَقیمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّکاةَ کَما أَمَرَکُمُ الله عَزَّوَجَلَّ، فَإِنْ طالَ عَلَیْکُمُ الْأَمَدُ فَقَصَّرْتُمْ أَوْنَسِیتُمْ فَعَلِی وَلِیُّکُمْ وَمُبَیِّنٌ لَکُمْ، الَّذی نَصَبَهُ الله عَزَّوَجَلَّ لَکُمْ بَعْدی أَمینَ خَلْقِهِ. إِنَّهُ مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُ، وَ هُوَ وَ مَنْ تَخْلُفُ مِنْ ذُرِّیَّتی یُخْبِرونَکُمْ بِماتَسْأَلوُنَ عَنْهُ وَیُبَیِّنُونَ لَکُمْ ما لاتَعْلَمُونَ.

هان مردمان! همانا حج و عمره از شعائر و آداب و رسوم خدایی است. پس زائران خانه ی خدا و عمره کنندگان بر صفا و مروه بسیار طواف کنند.

هان مردمان! در خانه ی خدا حج گزارید؛ که هیچ خاندانی داخل آن نشد مگر بی نیاز شد و مژده گرفت، و کسی از آن روی برنگردانید مگر بی بهره و نیازمند گردید.

هان مردمان! مؤمنی در موقف (عرفات، مشعر، منا) نمانَد مگر این که خدا گناهان گذشته ی او را بیامرزد و بایسته است که پس از پایان اعمال حج [با پرونده ی پاک ] کار خود را از سر گیرد.

هان مردمان! حاجیان دستگیری شده اند و هزینه هی سفرشان جبران می شود و جایگزین آن به آنان خواهد رسید. و البته خداوند پاداش نیکوکاران را تباه نخواهد کرد.

هان مردمان! خانه ی خدا را با دین کامل و دانش ژرفی آن دیدار کنید و از زیارتگاهها جز با توبه و بازایستادن [از گناهان ] برنگردید.

هان مردمان! نماز را به پا دارید و زکات بپردازید همان سان که خداوند عزّوجل امر فرموده. پس اگر زمان بر شما دراز شد و کوتاهی کردید یا از یاد بردید، علی صاحب اختیار و تبیین کننده ی بر شماست. خداوند عزّوجل او راپس از من امانتدار خویش در میان آفریدگانش نهاده. همانا او از من و من از اویم. و او و فرزندان من از جانشینان او، پرسش هی شما راپاسخ دهند و آن چه را نمی دانید به شما می آموزند.

أَلا إِنَّ الْحَلالَ وَالْحَرامَ أَکْثَرُمِنْ أَنْ أُحصِیَهُما وَأُعَرِّفَهُما فَآمُرَ بِالْحَلالِ وَ اَنهَی عَنِ الْحَرامِ فی مَقامٍ واحِدٍ، فَأُمِرْتُ أَنْ آخُذَ الْبَیْعَةَ مِنْکُمْ وَالصَّفْقَةَ لَکُمْ بِقَبُولِ ماجِئْتُ بِهِ عَنِ الله عَزَّوَجَلَّ فی عَلِی أمیرِالْمُؤْمِنینَ وَالأَوْصِیاءِ مِنْ بَعْدِهِ الَّذینَ هُمْ مِنِّی وَمِنْهُ إمامَةٌ فیهِمْ قائِمَةٌ، خاتِمُها الْمَهْدی إِلی یَوْمٍ یَلْقَی الله الَّذی یُقَدِّرُ وَ یَقْضی.

مَعاشِرَالنّاسِ، وَ کُلُّ حَلالٍ دَلَلْتُکُمْ عَلَیْهِ وَکُلُّ حَرامٍ نَهَیْتُکُمْ عَنْهُ فَإِنِّی لَمْ أَرْجِعْ عَنْ ذالِکَ وَ لَمْ أُبَدِّلْ. أَلا فَاذْکُرُوا ذالِکَ وَاحْفَظُوهُ وَ تَواصَوْابِهِ، وَلا تُبَدِّلُوهُ وَلاتُغَیِّرُوهُ. أَلا وَ إِنِّی اُجَدِّدُالْقَوْلَ: أَلا فَأَقیمُوا الصَّلاةَ وَآتُوا الزَّکاةَ وَأْمُرُوا بِالْمَعْروفِ وَانْهَوْا عَنِ الْمُنْکَرِ.

هان! روا و ناروا بیش از آن است که من شمارش کنم و بشناسانم و در این جا یکباره به روا فرمان دهم و از ناروا بازدارم. از این روی مأمورم از شما بیعت بگیرم که دست در دست من نهید در مورد پذیرش آن چه از سوی خداوند آورده ام درباری علی امیرالمؤمنین و اوصیای پس از او که آنان از من و اویند. و این امامت به وراثت پایدار است و فرجام امامان، مهدی است و استواری امامت تا روزی است که او با خداوند قدر و قضا دیدار کند.

هان مردمان! شما را به هرگونه روا و ناروا راهنمایی کردم و از آن هرگز برنمی گردم. بدانید و آگاه باشید! آن ها را یاد کنید و نگه دارید و یکدیگر را به آن توصیه نمایید و در آن [احکام خدا] دگرگونی راه ندهید. هشدار که دوباره می گویم: بیدار باشید! نماز را به پا دارید. و زکات بپردازید. و امر به معروف کنید و از منکر بازدارید.

 أَلاوَإِنَّ رَأْسَ الْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ أَنْ تَنْتَهُوا إِلی قَوْلی وَتُبَلِّغُوهُ مَنْ لَمْ یَحْضُرْ وَ تَأْمُروُهُ بِقَبُولِهِ عَنِّی وَتَنْهَوْهُ عَنْ مُخالَفَتِهِ، فَإِنَّهُ أَمْرٌ مِنَ الله عَزَّوَجَلَّ وَمِنِّی. وَلا أَمْرَ بِمَعْروفٍ وَلا نَهْی عَنْ مُنْکَرٍ إِلاَّمَعَ إِمامٍ مَعْصومٍ.

مَعاشِرَالنّاسِ، الْقُرْآنُ یُعَرِّفُکُمْ أَنَّ الْأَئِمَّةَ مِنْ بَعْدِهِ وُلْدُهُ، وَعَرَّفْتُکُمْ إِنَّهُمْ مِنِّی وَمِنْهُ، حَیْثُ یَقُولُ الله فی کِتابِهِ: (وَ جَعَلَها کَلِمَةً باقِیَةً فی عَقِبِهِ). وَقُلْتُ: «لَنْ تَضِلُّوا ما إِنْ تَمَسَّکْتُمْ بِهِما

مَعاشِرَالنّاسِ، التَّقْوی، التَّقْوی، وَاحْذَرُوا السّاعَةَ کَما قالَ الله عَزَّوَجَلَّ: (إِنَّ زَلْزَلَةَ السّاعَةِ شَیءٌ عَظیمٌ). اُذْکُرُوا الْمَماتَ (وَالْمَعادَ) وَالْحِسابَ وَالْمَوازینَ وَالُْمحاسَبَةَ بَیْنَ یَدَی رَبِّ الْعالَمینَ وَالثَّوابَ وَالْعِقابَ. فَمَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ أُثیبَ عَلَیْها وَ مَنْ جاءَ بِالسَّیِّئَةِ فَلَیْسَ لَهُ فِی الجِنانِ نَصیبٌ.

و بدانید که ریشه ی امر به معروف این است که به گفته ی من [درباره ی امامت ] برسید و سخن مرا به دیگران برسانید و غایبان را به پذیرش فرمان من توصیه کنید و آنان را از ناسازگاری سخنان من بازدارید؛ همانا سخن من فرمان خدا و من است و هیچ امر به معروف و نهی از منکری جز با امام معصوم تحقق و کمال نمی یابد.

هان مردمان! قرآن بر شما روشن می کند که امامان پس از علی فرزندان اویند و من به شما شناساندم که آنان از او و از من اند. چرا که خداوند در کتاب خود می گوید: «امامت را فرمانی پایدار در نسل او قرار داد...» و من نیز گفته ام که: «مادام که به قرآن و امامان تمسک کنید، گمراه نخواهید شد.»

هان مردمان! تقوا را، تقوا را رعایت کرده از سختی رستخیز بهراسید همان گونه که خداوند عزّوجل فرمود: «البته زمین لرزه ی روز رستاخیز حادثه ی بزرگ است...»

مرگ، قیامت، و حساب و میزان و محاسبه ی در برابر پروردگار جهانیان و پاداش کیفر را یاد کنید. آن که نیکی آورد، پاداش گیرد. و آن که بدی کرد، بهره ی از بهشت نخواهد برد.

بخش یازدهم: بیعت گرفتن رسمی 

مَعاشِرَالنّاسِ، إِنَّکُمْ أَکْثَرُ مِنْ أَنْ تُصافِقُونی بِکَفٍّ واحِدٍ فی وَقْتٍ واحِدٍ، وَقَدْ أَمَرَنِی الله عَزَّوَجَلَّ أَنْ آخُذَ مِنْ أَلْسِنَتِکُمُ الْإِقْرارَ بِما عَقَّدْتُ لِعَلِی أَمیرِالْمُؤْمنینَ، وَلِمَنْ جاءَ بَعْدَهُ مِنَ الْأَئِمَّةِ مِنّی وَ مِنْهُ، عَلی ما أَعْلَمْتُکُمْ أَنَّ ذُرِّیَّتی مِنْ صُلْبِهِ.

فَقُولُوا بِأَجْمَعِکُمْ: «إِنّا سامِعُونَ مُطیعُونَ راضُونَ مُنْقادُونَ لِما بَلَّغْتَ عَنْ رَبِّنا وَرَبِّکَ فی أَمْرِ إِمامِنا عَلِی أَمیرِالْمُؤْمِنینَ وَ مَنْ وُلِدَ مِنْ صُلْبِهِ مِنَ الْأَئِمَّةِ. نُبایِعُکَ عَلی ذالِکَ بِقُلوُبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَأَیْدینا. علی ذالِکَ نَحْیی وَ عَلَیْهِ نَموتُ وَ عَلَیْهِ نُبْعَثُ. وَلانُغَیِّرُ وَلانُبَدِّلُ، وَلا نَشُکُّ (وَلانَجْحَدُ) وَلانَرْتابُ، وَلا نَرْجِعُ عَنِ الْعَهْدِ وَلا نَنْقُضُ الْمیثاقَ.

هان مردمان! شما بیش از آنید که در یک زمان با یک دست من بیعت نمایید. از این روی خداوند عزّوجل به من دستور داده که از زبان شما اقرار بگیرم و پیمان ولایت علی امیرالمؤمنین را محکم کنم و نیز بر امامان پس از او که از نسل من و اویند؛ همان گونه که اعلام کردم که ذرّیّه من از نسل اوست.

پس همگان بگویید:

«البتّه که سخنان تو را شنیده پیروی می کنیم و از آن ها خشنودیم و بر آن گردن گذار و بر آن چه از سوی پروردگارمان در امامت اماممان علی امیرالمؤمنین و امامان دیگر - از صلب او - به ما ابلاغ کردی، با تو پیمان می بندیم با دل و جان و زبان و دست هایمان. با این پیمان زنده ایم و با آن خواهیم مرد و با آن اعتقاد برانگیخته می شویم. و هرگز آن را دگرگون نکرده شکّ و انکار نخواهیم داشت و از عهد و پیمان خود برنمی گردیم.

وَعَظْتَنا بِوَعْظِ الله فی عَلِی أَمیرِالْمؤْمِنینَ وَالْأَئِمَّةِ الَّذینَ ذَکَرْتَ مِنْ ذُرِّیتِکَ مِنْ وُلْدِهِ بَعْدَهُ، الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ وَ مَنْ نَصَبَهُ الله بَعْدَهُما. فَالْعَهْدُ وَالْمیثاقُ لَهُمْ مَأْخُوذٌ مِنَّا، مِنْ قُلُوبِنا وَأَنْفُسِنا وَأَلْسِنَتِنا وَضَمائِرِنا وَأَیْدینا. مَنْ أَدْرَکَها بِیَدِهِ وَ إِلاَّ فَقَدْ أَقَرَّ بِلِسانِهِ، وَلا نَبْتَغی بِذالِکَ بَدَلاً وَلایَرَی الله مِنْ أَنْفُسِنا حِوَلاً. نَحْنُ نُؤَدّی ذالِکَ عَنْکَ الّدانی والقاصی مِنْ اَوْلادِنا واَهالینا، وَ نُشْهِدُالله بِذالِکَ وَ کَفی بِالله شَهیداً وَأَنْتَ عَلَیْنا بِهِ شَهیدٌ

مَعاشِرَالنّاسِ، ماتَقُولونَ؟ فَإِنَّ الله یَعْلَمُ کُلَّ صَوْتٍ وَ خافِیَةَ کُلِّ نَفْسٍ، (فَمَنِ اهْتَدی فَلِنَفْسِهِ وَ مَنْ ضَلَّ فَإِنَّما یَضِلُّ عَلَیْها)، وَمَنْ بایَعَ فَإِنَّما یُبایِعُ الله، (یَدُالله فَوْقَ أَیْدیهِمْ).

مَعاشِرَالنّاسِ، فَبایِعُوا الله وَ بایِعُونی وَبایِعُوا عَلِیّاً أَمیرَالْمُؤْمِنینَ وَالْحَسَنَ وَالْحُسَیْنَ وَالْأَئِمَّةَ (مِنْهُمْ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ) کَلِمَةً باقِیَةً.

[ی رسول خدا] ما را به فرمان خدا پند دادی درباره ی علی امیرالمؤمنین و امامان از نسل خود و او، که حسن و حسین و آنان که خداوند پس از آنان برپا کرده است. پس عهد و پیمان از ما گرفته شد از دل و جان و زبان و روح و دستانمان. هر کس توانست با دست وگرنه با زبان پیمان بست. و هرگز پیمانمان را دگرگون نخواهیم کرد و خداوند از ما شکست عهد نبیند. و نیز فرمان تو را به نزدیک و دور از فرزندان و خویشان خود خواهیم رسانید و خداوند را بر آن گواه خواهیم گرفت. و هر آینه خداوند بر گواهی کافی است و تو نیز بر ما گواه باش.»

هان مردمان! چه می گویید؟ همانا خداوند هر صدایی را می شنود و آن را که از دل ها می گذرد می داند. «هر آن کس هدایت پذیرفت، به خیر خویش پذیرفته. و آن که گمراه شد، به زیان خود رفته.» و هر کس بیعت کند، هر آینه با خداوند پیمان بسته؛ که «دست خدا بالی دستان آن هاست.»

هان مردمان! اینک با خداوند بیعت کنید و با من پیمان بندید و با علی امیرالمؤمنین و حسن و حسین و امامان پس از آنان از نسل آنان که نشانه ی پایدارند در دنیا و آخرت.

یُهْلِکُ الله مَنْ غَدَرَ وَ یَرْحَمُ مَنْ وَ فی، (وَ مَنْ نَکَثَ فَإِنَّما یَنْکُثُ عَلی نَفْسِهِ وَ مَنْ أَوْفی بِما عاهَدَ عَلَیْهُ الله فَسَیُؤْتیهِ أَجْراً عَظیماً).

مَعاشِرَالنّاسِ، قُولُوا الَّذی قُلْتُ لَکُمْ وَسَلِّمُوا عَلی عَلی بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنینَ، وَقُولُوا: (سَمِعْنا وَ أَطَعْنا غُفْرانَکَ رَبَّنا وَ إِلَیْکَ الْمَصیرُ)، وَ قُولوا: (اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنّا لِنَهْتَدِی لَوْلا أَنْ هَدانَا الله) الآیة.

مَعاشِرَالنّاسِ، إِنَّ فَضائِلَ عَلی بْنِ أَبی طالِبٍ عِنْدَالله عَزَّوَجَلَّ - وَ قَدْ أَنْزَلَهافِی الْقُرْآنِ - أَکْثَرُ مِنْ أَنْ أُحْصِیَها فی مَقامٍ واحِدٍ، فَمَنْ أَنْبَاَکُمْ بِها وَ عَرَفَها فَصَدِّقُوهُ.

مَعاشِرَالنّاسِ، مَنْ یُطِعِ الله وَ رَسُولَهُ وَ عَلِیّاً وَ الْأَئِمَةَ الَّذینَ ذَکرْتُهُمْ فَقَدْ فازَفَوْزاً عَظیماً.

خداوند مکّاران را تباه می کند و به باوفایان مهر می ورزد. «هر که پیمان شکند»

جز این نیست که به زیان خود گام برداشته، و هر که بر عهدی که با خدا بسته پابرجا ماند، به زودی خدا او را پاداش بزرگی خواهد داد.»

هان مردمان! آن چه بر شما برگفتم بگویید و به علی با لقب امیرالمؤمنین سلام کنید و بگویید: «شنیدیم و فرمان می بریم پروردگارا، آمرزشت خواهیم و بازگشت به سوی تو است.» و نیز بگویید: «تمام سپاس و ستایش خدایی راست که ما را به این راهنمایی فرمود وگرنه راه نمی یافتیم» - تا آخر آیه.

هان مردمان! هر آینه برتری هی علی بن ابی طالب نزد خداوند عزّوجل - که در قرآن نازل فرموده - بیش از آن است که من یکباره برشمارم. پس هر کس از مقامات او خبر داد و آن ها را شناخت او را تصدیق و تأیید کنید.

هان مردمان! آن کس که از خدا و رسولش و علی و امامانی که نام بردم پیروی کند، به رستگاری بزرگی دست یافته است.

مَعاشِرَالنَّاسِ، السّابِقُونَ إِلی مُبایَعَتِهِ وَ مُوالاتِهِ وَ التَّسْلیمِ عَلَیْهِ بِإِمْرَةِ الْمُؤْمِنینَ أُولئکَ هُمُ الْفائزُونَ فی جَنّاتِ النَّعیمِ.

مَعاشِرَالنّاسِ، قُولُوا ما یَرْضَی الله بِهِ عَنْکُمْ مِنَ الْقَوْلِ، فَإِنْ تَکْفُرُوا أَنْتُمْ وَ مَنْ فِی الْأَرْضِ جَمیعاً فَلَنْ یَضُرَّالله شَیْئاً.

اللهمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنینَ (بِما أَدَّیْتُ وَأَمَرْتُ) وَاغْضِبْ عَلَی (الْجاحِدینَ) الْکافِرینَ، وَالْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمینَ.

هان مردمان! سبقت جویان به بیعت و پیمان و سرپرستی او و سلام بر او با لقب امیرالمؤمنین، رستگارانند و در بهشت هی پربهره خواهند بود.

هان مردمان! آن چه خدا را خشنود کند بگویید. پس اگر شما و تمامی زمینیان کفران ورزند، خدا را زیانی نخواهد رسانید.

پروردگارا، آنان را که به آن چه ادا کردم و فرمان دادم ایمان آوردند، بیامرز. و بر منکران کافر خشم گیر! و الحمدللّه ربّ العالمین.

شان نزول آیه «إنَّما وَلیُّکُمُ اللهُ وَ رَسولُهُ وَالَّذینَ امَنُوا الَّذینَ یُقیمُونَ الصَّلوةَ وَیُؤتُونَ الزَّکوةَ وَ هُم راکِعونَ. » در باره امام علی علیه السلام می باشد

روز غدیر با نام ایام الولایه در تاریخ باقى ماند

اولین كسى كه به جرم انكار غدیر با سنگ آسمانى هلاك شد حارث فهرى بود

اعمال روز عرفه :

براى روز عرفه چند عمل وارد شده است ( که بنده حقیر در این وبلاگ به برخی از آن ها اشاره می کنم ) :

1- روزه گرفتن؛ كه پاداش فراوانى دارد. ولى اگر روزه در آن روز سبب ضعف و ناتوانى جهت دعا و انجام اعمال و عبادات روز عرفه شود ترك آن بهتر است!  (البتّه روزه مربوط به كسانى است كه در وطن هستند یا قصد اقامت ده روز كرده‏ اند).

2- غسل كردن قبل از غروب آفتاب.

3- زیارت امام حسین علیه السلام، كه زیارت آن حضرت در روز عرفه طبق روایتى از امام صادق علیه السلام پاداش حج و عمره بسیار، و جهاد فراوان دارد.  در روایت دیگرى از امام صادق علیه السلام نقل شده است كه خداوند در روز عرفه، توجّه خاصّى به زائران قبر امام حسین علیه السلام دارد، حاجاتشان را برآورده مى ‏سازد و گناهانشان را مى‏ آمرزد.  در حدیث دیگرى از سه امام بزرگوار، حضرت امام صادق و امام كاظم و امام رضا علیهم السلام آمده است كه هر كس روز عرفه به زیارت امام حسین علیه السلام برود، خداوند او را با ایمان محكم همراه با اطمینان باز مى ‏گرداند.  به هر حال، همان‏گونه كه «سیّد بن طاووس»، در «اقبال» فرموده است: احادیث در فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام در روز عرفه، متواتر است.  به همین دلیل سیل مشتاقان در این روز به سوى مرقد آن حضرت سرازیر مى‏ شود.

ادامه مطلب

اعمال مختصّ روز اوّل ماه ذی الحجه  :

روز اوّل ماه ذى‏ الحجّه روز مباركى است و براى آن اعمالى چند نقل شده است:

1- روزه گرفتن. در روایتى از امام موسى بن جعفر علیهما السلام نقل شده است كه هر كس روز اوّل ماه ذى‏ الحجّه را روزه بگیرد، خداوند براى وى پاداش عظیمى را مى‏ نویسد.

2- خواندن نماز حضرت فاطمه علیها السلام. مرحوم «شیخ طوسى» فرموده است: مستحب است در این روز، نماز حضرت فاطمه علیها السلام را بخواند و این نماز چهار ركعت است (هر دو ركعت به یك سلام) و همانند نماز حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام است؛ در هر ركعت، یك مرتبه سوره حمد و پنجاه مرتبه سوره قل هو اللَّه را بخواند و بعد از سلام تسبیح حضرت فاطمه علیها السلام را بگوید، آنگاه بخواند:

سُبْحانَ ذِى الْعِزِّ الشَّامِخِ الْمُنیفِ، سُبْحانَ ذِى الْجَلالِ الْباذِخِ الْعَظیمِ، سُبْحانَ ذِى الْمُلْكِ الْفاخِرِ الْقَدیمِ، سُبْحانَ مَنْ یَرى‏ ا ثَرَ النَّمْلَةِ فِى‏ الصَّفا، سُبْحانَ مَنْ یَرى‏ وَقْعَ الطَّیْرِ فِى الْهَوآءِ، سُبْحانَ مَنْ هُوَ هكَذا وَلا هَكَذا غَیْرُهُ.

3- نیم ساعت قبل از ظهر، دو ركعت نماز بگزارد و در هر ركعت، یك مرتبه سوره حمد و ده مرتبه سوره قل هو اللَّه و ده مرتبه آیةالكرسى و ده مرتبه سوره إنّا أنزلناه را بخواند.

4- هر كس از ظالمى خوف داشته باشد در این روز بگوید:

«حَسْبى‏ حَسْبى‏ حَسْبى‏ مِنْ سُؤالى‏، عِلْمُكَ بِحالى‏ تا خداوند او را از شرّ آن ظالم حفظ كند.

كلیات مفاتیح نوین ؛ صفحة 841 به نقل از :

مصباح المتهجّد، صفحه 671

اقبال، صفحه 325

اعمال مشترك دهه اوّل ماه  ذی الحجه

 ( بنده حقیر در این وبلاگ به برخی از آنها اشاره می کنم ) :

1- امام صادق علیه السلام مى ‏فرماید: پدرم حضرت امام باقر علیه السلام به من فرمود: پسرم! در دهه نخست از ماه ذى ‏الحجّه، هر شب میان نماز مغرب و عشا این دو ركعت نماز را ترك مكن:

در هر ركعت سوره حمد و سوره قل هو اللَّه را مى ‏خوانى، پس از آن آیه (آیه 142 سوره اعراف) را مى‏ خوانى .

اگر چنین كنى، در ثواب حاجیان، و اعمال حجّ آنها شریك مى‏ شوى .

 2- روزه گرفتن در نُه روز اوّل. در روایتى از امام موسى كاظم علیه السلام نقل شده است كه هر كس نُه روز اوّل ذى‏ الحجّه را روزه بدارد، خداوند ثواب روزه تمام عمر را براى او مى ‏نویسد .

3- آن پنج دعایى را بخواند كه به فرموده امام باقر علیه السلام خداوند آن را بوسیله جبرئیل براى حضرت عیسى علیه السلام هدیه فرستاد، تا در ایّام این دهه، آنها را بخواند. آن پنج دعا چنین است:

 (1) اشْهَدُ انْ لاالهَ الَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ، بِیَدِهِ‏ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلى‏ كُلِّ شَىْ‏ءٍ قَدیرٌ.

 (2) اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ، احَداً صَمَداً، لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَةً وَلا وَلَداً.

 (3) اشْهَدُ انْ لا الهَ‏ الَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ، احَداً صَمَداً، لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ، وَلَمْ یَكُنْ لَهُ‏ كُفُواً احَدٌ.

 (4) اشْهَدُ انْ لا الهَ الَّا اللَّهُ، وَحْدَهُ لا شَریكَ لَهُ، لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ‏ الْحَمْدُ، یُحْیى‏ وَیُمیتُ، وَهُوَ حَىٌّ لا یَمُوتُ، بِیَدِهِ الْخَیْرُ، وَهُوَ عَلى‏ كُلِ‏ شَىْ‏ءٍ قَدیرٌ.

(5) حَسْبِىَ‏ اللَّهُ وَكَفى‏، سَمِعَ اللَّهُ لِمَنْ دَعا، لَیْسَ وَرآءَ اللَّهِ‏ مُنْتَهى‏، اشْهَدُللَّهِ بِما دَعا، وَانَّهُ بَرى‏ءٌ مِمَّنْ تَبَرَّءَ، وَانَّ لِلَّهِ الْأخِرَةَ وَالْأُولى‏.

سپس حضرت عیسى علیه السلام پاداش فراوانى را براى صد مرتبه خواندنِ این پنج دعا ذكر فرمود.

5- در هر روز از این دهه، این تهلیلات [ لا اله إلّااللَّه‏ ها] را كه از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده است بخواند و اگر روزى ده مرتبه بخواند بهتر است:

لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ الّلَیالى‏ وَالدُّهُورِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ امْواجِ الْبُحُورِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ وَرَحْمَتُهُ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ، لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ الشَّوْكِ‏ وَالشَّجَرِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ الشَّعْرِ وَالْوَبَرِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ الْحَجَرِ وَالْمَدَرِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ لَمْحِ الْعُیُونِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ فِى اللَّیْلِ اذا عَسْعَسَ، وَالصُّبْحِ اذا تَنَفَّسَ، لا الهَ الَّا اللَّهُ عَدَدَ الرِّیاحِ فِى الْبَرارى‏ وَالصُّخُورِ، لا الهَ الَّا اللَّهُ مِنَ الْیَوْمِ الى‏ یَوْمِ یُنْفَخُ فِى الصُّورِ.

میهمانی که پیش از غروب شب عید فطر به خانه انسان می آید و یکی، دو ساعت پس از صرف افطاری می رود، بر عهده کیست؟

همه مراجع ( به جز صافی و نوری ) : در فرض یاد شده، فطره ی میهمان بر عهده ی صاحب خانه نیست .

آیات عظام صافی و نوری: در فرض یاد شده، فطره میهمان بر عهده صاحب خانه است.

آیا جایز است فطره را در شهر دیگرى بدهیم؟

همه مراجع :  ( به جز بهجت ) : اگر در محل و شهر خودش مستحق پیدا نشود، مى‏تواند آن را به شهر دیگرى ببرد .

آیت الله بهجت : مى ‏تواند فطره را به شهر دیگرى ببرد هر چند در شهر خودش مستحق پیدا شود.

اگر كسى فطره ندهد و كنار هم نگذاشته باشد تكلیفش چیست؟

همه مراجع :  ( به جز بهجت، تبریزى و خامنه ‏اى ) : گناه كرده است و احتیاط واجب آن است كه در آینده- بدون اینكه نیت ادا و قضا كند- فطره را بدهد .

آیات عظام تبریزى و خامنه ‏اى : گناه كرده است و باید در آینده- بدون اینكه نیت ادا و قضا كند- فطره را بدهد .

آیت الله بهجت : گناه كرده است و احتیاط مستحب آن است كه در آینده آن را قضا كند .

آیا زكات فطره را مى‏ توان به فرد بدهكار داد؟

امام، تبریزى، بهجت، فاضل و نورى:  اگر نمى ‏تواند بدهى خود را بپردازد، دادن فطره به او اشكال ندارد .

سیستانى، صافى، مكارم و وحید:  بنابر احتیاط واجب، باید فطره را به فقیر داد. پس اگر فرد بدهكار فقیر است، دادن فطره به او جایز است .

میهمانی که پیش از غروب شب عید فطر بر خانه انسان می آید و شب را تا صبح در آنجا می ماند، آیا فطره او بر عهده صاحب خانه است؟

آیات عظام امام و نوری: اگر نان خور صاحب خانه محسوب شود، زکات فطره میهمان بر عهده اوست .

آیت الله بهجت : اگر میهمان نان خور صاحب خانه محسوب شود و به قصد خوردن افطاری آمده باشد ـ هرچند برای او مانعی پیش آید که نتواند غذا صرف کند ـ زکات فطره او بر صاحب خانه واجب است .

آیات عظام تبریزی، سیستانی، وحید: اگر مهمانی باشد که شب را هم می ماند، زکات فطره او بر عهده صاحب خانه است .

آیات عظام خامنه ای و فاضل: اگر نان خور صاحب خانه محسوب شود زکات فطره میهمان بر عهده او است؛ مانند خدمتکار و یا برخی از خویشاوندان که هر از چند گاه چند روزی در منزل صاحب خانه به سر می برند، ولی زکات فطره میهمان یک شبه بر عهده صاحب خانه نیست .

آیت الله صافی: اگر میهمان نان خور صاحب خانه محسوب شود و یا افطاری صرف کند (هرچند نان خور محسوب نشود)، زکات فطره او بر صاحب خانه واجب است .

آیت الله مکارم: اگر تصمیم دارد مدتی نیز صاحب خانه بماند، زکات فطره میهمان بر عهده او است؛ ولی اگر برای شب عید دعوت شده (و یا تنها شب را در آنجا می ماند)، فطره او بر صاحب خانه نیست .

آیا زكات فطره را مى ‏توان به خانواده فقیر غیر متدین داد؟

همه مراجع : ( به جز بهجت ) : در زكات فطره، عدالتِ گیرنده لازم نیست ولى به كسى كه آشكارا گناه كبیره انجام مى‏ دهد، نباید زكات فطره داد .

آیت الله بهجت : در زكات فطره، عدالتِ گیرنده لازم نیست ولى به كسى كه آشكارا گناه كبیره انجام مى‏ دهد، نباید زكات فطره داد مگر به قدر ضروریات او و خانواده‏اش .

آیا پرداخت زكات فطره بر كسى كه توان مالى ندارد واجب است؟

همه مراجع : اگر فقیر باشد، زكات فطره بر او واجب نیست و اگر سه كیلو گندم و مانند آن و یا قیمت آنها را دارد، مستحب است آن را به عنوان زكات فطره بدهد و چنانچه افرادى تحت تكفل دارد، مى ‏تواند آن را به قصد فطره، بین نفرات خانواده دست گردان كنند و بهتر است نفر آخر، آن را به كسى بدهد كه از خودشان نباشد .