سندرم دیسترس تنفسی بالغین  مجموعه ای از نشانه ها و علایم بالینی است كه با كاهش پیشرونده محتوای اکسیژن خون سرخرگی بدنبال بیماری یا صدمه مهم مشخص می گردد . مبتلایان به این سندرم معمولاً به تهویه مكانیكی با فشاری بالاتر از فشار طبیعی راههای هوایی احتیاج دارند .
عوامل گوناگونی در بروز سندرم دیسترس تنفسی بالغین دخالت دارند كه از جمله آنها می توان صدمه مستقیم به ریه ها مثل استنشاق دود یا صدمات غیر مستقیم بدن ( مثل شوك)‌ را  نام برد .  

عوامل موثر در پیدایش سندرم زجر تنفسی بالغین :

- آسپیراسیون ( ترشحات معدی ، غرق شدن در آب ، هیدرو كربنها )
-  مصرف بیش از حد داروها
- اختلالات خونی ( اختلال انعقادی منتشر داخل عروقی ، ترانسفیوژن با حجم زیاد ، بای پس قلبی – ریوی )
- استنشاق طولانی غلظت های زیاد  O2 ، دود یا مواد سوزاننده
- عفونتهای موضعی ( پنومونی باكتریال ، قارچی ، ویروسی )
- اختلالات متابولیك ( پانكراتیت – اورمی )
- شوك به هر علتی كه باشد.
- تروما (شكستگی های متعدد ، كانتیوژن ریه ،  ضربه سر )
- جراحی های بزرگ ، آمبولی چربی یا هوا ، عفونت های سیستمیك
میزان مرگ و میر در این سندرم بین 50 تا 60 درصد است . زمانی كه بتوان علت را مشخص كرد و درمان به موقع و همه جانبه را به مرحله اجرا گذاشت ممكنست میزان مرگ و میر تا حدودی كمتر بشود . ( بخصوص در صورت استفاده از فشار مثبت در انتهای بازدم )

معیارهای تشخیصی

نارسایی حاد تنفسی
انفیلتراسیون های دو طرفه ریه
هایپوكسمی فشار سهمی اكسیژن سرخرگی كمتر از 50 تا 60 میلی متر جیوه و  فشار وج مویرگی ریه بیشتر از    18mmHg

مراقبت و درمان

شامل موارد زیر است :
-    شناسایی و درمان علت
-    برقراری تهویه کافی
-    حمایت گردش خون
-    درمان کافی با مایعات
-    حمایت تغذیه ای
 بیمار در ابتدا ممکنست فقط به اکسیژن احتیاج داشته باشد . با پیشرفت بیماری ، از لوله تراشه و تهویه مکانیکی استفاده می شود . غلظت O2و دستگاه تهویه مکانیکی بر اساس وضعیت بیمار تنظیم می شود . فشار مثبت در انتهای بازدم یکی از اجزای اساسی درمان برای سندرم دیسترس تنفسی بالعین می باشد که باعث افزایش ظرفیت باقیمانده عملی و جلوگیری از کلاپس آلوئولها یا بازگشت دادن کلاپس می گردد و در نتیجه اکسیژناسیون سرخرگی را بهبود می بخشد . 
اختلال تعادل بین تهویه و پرفیوژن با کمک فشار مثبت در انتهای بازدم کمتر می شود . با استفاده از این روش می توان فراکسیون O2 در هوای دمی را کاهش داد .
هایپوتانسیون سیستمیک در مبتلایان به این سندرم چندان غیر شایع نیست و علت آن در اغلب موارد کاهش حجم خون ثانوی به نشت مایع به داخل فضاهای بینابینی است . بنابراین کاهش حجم خون را باید به دقت تحت درمان قرار داد .حفظ تعادل مایعات بدون تحمل بیش بار حجمی در این گونه بیماران کار مشکلی است . برای این منظور باید از محلولهای کریستالوئید داخل سیاهرگی استفاده و وضعیت ریه را به دقت کنترل کرد .
در مواردی بایستی از داروهای تقویت کننده انقباضی یا داروهای تنگ کننده رگهای خونی استفاده شود . برای کنترل وضعیت مایعات بیمار می توان از کاتتر سوان گنز استفاده کرد .
استفاده از کورتیکوستروئیدها برای درمان مبتلایان به سندرم دیسترس تنفسی بالغین مورد قبول همگان نیست . عده بیشتری معتقدند مصرف این داروها باعث بدتر شدن وضعیت دستگاه تنفس و اضافه شدن عفونت می شود
تغذیه کافی در مبتلایان به سندرم دیسترس تنفسی بالغین اهمیت حیاتی دارد . این بیماران برای تامین نیازمندیهای تغذیه ای خود به 35 تا 45 کیلوکالری به ازای هر کیلوگرم وزن بدن انرژی در شبانه روز احتیاج دارند . برای این منظور روش تغذیه روده ای مناسب تر است ولی می توان از روش تغذیه کامل پارنترال نیز استفاده کرد .

    اقدامات پرستاری

بیمار مبتلا به نارسایی حاد تنفسی به مراقبتهای بسیار دقیق پرستاری احتیاج دارد زیرا وضعیت بالینی وی ممكنست به سرعت به حالت خطرناك و مهلك تبدیل شود. اغلب اقدامات درمانی ویژه تنفسی ( شامل تحویل اكسیژن ، درمان با دستگاه بخور ، فیزیوتراپی قفسه سینه ، لوله گذاری تراشه یا تراكئوستومی ، ساكشن ترشحات راه هوایی ، مراقبت از تراكئوستومی مراقبت و كنترل تهویه مكانیكی ) در این بیماران مورد استفاده قرار می گیرند.
برای ارزیابی كفایت درمان باید وضعیت بیمار را مراتب و در فواصل كوتاه بررسی كرد . پرستار علاوه بر اجرای برنامه مراقبت طبی بایستی به سایر نیازمندیهای بیمار نیز توجه داشته باشد . اگر بیمار به دستگاه تهویه مكانیكی متصل باشد او را در وضعیتFowler  یا Semi fowler  قرار می دهیم تا حداكثر حركات انبساط و انقباض قفسه سینه انجام شود . بیمار را در راحت ترین وضعیت ممكن قرار می دهیم و با استفاده از بالش ، پتو یا میزهای روی تخت از او حمایت می كنیم به شرطی كه بیمار محدودیت دریافت مایعات نداشته باشد ، برای جبران و اصلاح مایعات از دست رفته در جریان تنفس سریع و برای رقیق كردن ترشحات موجود در راه های هوایی او را به نوشیدن مایعات بیشتر تشویق می كنیم .
بیمار به دلیل هایپوكسی و تنگی نفس ممكنست به شدت مضطرب باشد. پرستار باید درباره توانایی ها و توجه گروه مراقبت بهداشتی به بیمار اطمینان بدهد ، اقدامات مختلف را برای او تشریح كند و خدمات خود را به شكلی صمیمی و دوستانه به بیمار ارائه بدهد و كم كردن اضطراب بیمار بسیار مهم است ، زیرا این حالت باعث افزایش مصرف O2 و مانع استراحت بیمار می گردد . استراحت در حفظ انرژی و  O2 بنابراین كم کردن مصرف بیمورد O2 حائز اهمیت فراوان می باشد .
روش فشار مثبت در پایان بازدم دارای خصوصیات منحصر به فردی است. فشار مثبت در پایان بازدم شكلی غیر عادی از تنفس است كه بیمار به ان آشنایی ندارد . بیمار را نسبت به وضعیت او دلگرمی می دهیم و از او  می خواهیم با دستگاه تهویه مرتب كاركند . در صورت وجود مقاومت برای رسیدن به فشار مثبت مورد نظر در پایان بازدم می توان از پانكورونیوم یا دیگر داروهای مسدود كننده ها عصبی – عظلانی استفاده كرد . در این حالت بیمار قدرت حركتی خود را از دست می دهد، ولی احساس او حفظ می شود . بیمار فلج است و نمی تواند نفس بكشد ، صحبت كند یا پلكهایش را باز و بسته كند . پرستار باید مطمئن باشد كه بیمار بعد از دریافت داروهای فوق به هیچ عنوان از دستگاه تهویه جدا نشود . داروهای مسدود كننده عصبی – عضلانی با فلج كردن عضلات تنفسی ، مقاومت بیمار را در برابر دستگاه تهویه و فشار مثبت انتهای بازدمی از بین می برند . به این معنی كه اگر بیمار از ونتیلاتور جدا شود قادر به تنفس نخواهد بود ، بنابراین پرستار باید از كنترل بیمار در تمام لحظات مطمئن باشد . زمان جداشدن بیمار از ونتیلاتور برای ساكشن یا بررسیهای مختلف بسیار كوتاه باشد . این بیماران ممكنست دچار درد و ناراحتی باشند ولی نمی توانند ان را با پرستار یا دیگران در میان بگذارند . بیمار به ظاهر هوشیاری ندارد ولی می تواند بشنود در این حالت به بیمار اطمینان می دهیم كه وضعیت او ناشی از مصرف داروهاست و در مدتی كوتاه بر طرف خواهد شد . پرستار باید وضعیت بیمار را بررسی کند و او را در راحت ترین پوزیشن ممکن قرار دهد و با او ، ولی نه در باره او با بیمار صحبت کند . چون بیمار قادر به باز و بسته كردن پلك های خود نیست برای جلوگیری از خراشیدگیهای قرنیه لازم است  مراقبت از چشم ها با دقت انجام شوند .