دكتر علیرضا زاکانی، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و از جانبازان دوران دفاع مقدس است. زاكانی 45 ساله متخصص پزشکی هسته ای است و سابقه دو دوره نمایندگی مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و مسئولیت سازمان بسیج دانشجویی كشور را با خود دارد. او معتقد است كه فتنه سال 88 از شرایط جنگ هم سخت‌تر بود. از دیدگاه وی فتنه 88 جنگی برای تاویل انقلاب بود و انقلاب اسلامی دوباره در سال 1388 مثل بهمن 1357 به پیروزی رسید. فرصت گفتگوی ما با زاكانی در ساختمان معروف هشت بهشت، یعنی دفتر جمعیت رهپویان انقلاب اسلامی فراهم شد.
دبیركلی این جمعیت از جمله مسئولیت های سیاسی این نماینده صریح‌اللهجه است. ناگفته‌ها و تحلیل‌های زاکانی از انتخابات دهم ریاست جمهوری را از نظر می گذرانید.

آقای دكتر زاکانی، به نظر شما ویژگیهای خاص انتخابات سال 88 چیست؟
انتخابات ریاست جمهوری سال گذشته از چند جهت برجستگی داشت. از حیث نشاط و طراوت فضای انتخابات و حضور گسترده مردم پای صندوق رای و نوع انتخاب آنها ممتاز بود. حضور بی نظیر قریب به چهل میلیون نفر و کسب حد نساب 85 درصد در کنار رای به شعارها و جهت‌گیری‌های انقلاب بعد از سی سال، ویژگی ممتاز این انتخابات بود؛ چرا که همه نامزدها تاکید بر ارزشهای انقلاب می‌کردند و خود را قابل‌تر برای کمک به رسیدن به آنها معرفی می‌نمودند. لذا علاوه بر رای دهندگان به آقای دکتر احمدی‌نژاد، عمده افرادی که به آقای دکتر رضایی رای دادند و بخش زیادی از کسانی که به آقایان موسوی و کروبی رای دادند رای به شعارها و ارزشهای انقلاب اسلامی دادند که نشان از عمق ایمان و پایبندی آحاد مردم به نظام اسلامی دارد. از این رو پیروز میدان همه مردمی بودند که در انتخابات شرکت کردند. این انتخابات از نظر شکل‌گیری و جبهه‌بندی نیز بی‌نظیر بود؛ چرا که در مقابل جریان اصولگرا و نامزد آنها یعنی آقای دکتر احمدی‌نژاد، سه نامزدی قرار داشتند که وجهه همت خویش را صرف عدم پیروزی نامزد اصولگرایان می‌کردند و مهمتر اینکه پشتوانه حمایتی آنها سه حلقه کاملاً ناهمگون ولی دارای وحدت نظر در شعار نه احمدی‌نژاد قرار داشت. حلقه اول عناصر ضد انقلابی بودند که با پیروزی انقلاب از امام (ره) و مردم سیلی خورده بودند، دسته دوم ریزش‌های انقلاب ‌هستندکه به علت‌های مختلف از اصول اولیه خود برگشته‌اند و گروه سوم معترضانی که حاکمیت اسلام را قبول داشته ولی جهت‌گیری‌های امروز جامعه را نمی‌پسندند و یا در عین قبول جهت‌گیری‌های اصولگرایانه فعلی شخص آقای احمدی‌نژاد را قبول نداشتند. وحدت هدف انتخاباتی بخش‌های سه‌گانه ذکر شده و در کنار هم قرار گرفتن آنها نیز بی سابقه بود. این انتخابات از نظر حجم توطئه‌ها و میزان سرمایه‌گذاری توسط دشمنان قسم خورده انقلاب اسلامی نیز مثال‌زدنی است؛ زیرا نظام سلطه همه تجارب و داشته‌های خود را برای تقابل با نظام اسلامی بکار بست و از همه ظرفیتهای خود بهره جست و همراه آن از عناصر ساده‌لوح و یا قدرت طلب هم سود جست و سرجمع آن فتنه سال گذشته را خلق کرد؛ ولی سرافکنده میدان را واگذار نمود. انتخابات سال 88 از حیت قانون‌شکنی و حریم‌شکنی نیز قابل دقت و توجه است. در کل این فتنه علی‌رغم خسارتهای بسیاری که زد و فرصت‌سوزی بی‌شماری که داشت، تجربه بسیار گران‌بهایی بود که باید به زوایای آشکار و نهان آن پرداخت و برای طی نمودن راه آینده از آن بهره جست.

تقریبا یك سال از فتنه‌ پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم می گذرد، آیا زمان آنقدر گذشته كه بتوانیم یك برآورد و تحلیل جامعی از ماهیت خود این ماجرا كه از بیست و دوم خرداد 88 شروع شد و تا بیست و دوم بهمن ادامه پیدا كرد، ارائه دهیم؟
برای تحلیل فتنه 88 باید با یک نگاه تاریخی وارد مسئله شویم. به هر حال فتنه سال 88، بزرگترین هجمه‌ای بود كه نظام سلطه در طی این سی و یك سال علیه نظام جمهوری اسلامی انجام داد. هر چند با عنایت الهی به واسطه رهبری هوشمندانه مقام معظم رهبری و بصیرت مردم، نتوانست موفق شود. من از این منظر نگاه می‌كنم كه امام (ره) با پیروزی انقلاب اسلامی هم در حوزه داخل كشور به پیروزی رسید، هم در سطح جهانی توفیق پیروزی یافت. این پیروزی در داخل کشور،‌ در دو حوزه نظری و عملی محقق شد. در حوزه‌ نظری و همچنین روش مبارزه در مقابل متحجرین و عناصری همچون انجمن حجتیه كه اساساً قائل به قیام نبودند و هرگونه حرکت مصلحانه را مانع ظهور حضرت بقیه الله(عج) برمی شمردند که اتفاقا امام سختی‌های بسیاری از آنها كشید و گروه‌هایی كه دچار التقاط شرقی یا غربی بودند، از جمله سازمان منافقین که روش‌های صرفاً كور مسلحانه را پیشه خود ساخته بودند و یا نهضت آزادی که با حركت‌های پارلمانتاریستی و اصلاح‌گرایانه ذیل حکومت ستمشاهی، به‌دنبال تغییر در درون دستگاه سلطنت بودند و یا گروه‌های به اصطلاح ملی‌گرایی مثل جبهه ملی که زادگاه نهضت آزادی بوده و در مبارزه مشی شبیه به نهضت را داشتند یا گروه‌های مارکسیستی که روش‌های مبارزه منافقین را توصیه می كردند. امام(ره) با طرح اسلام ناب محمدی(ص) و تاسی به سیره انبیاء الهی در روش مبارزه که متکی به بیدارسازی و آگاهی بخشی توده‌های مردم بود، به پیروزی رسید. بدین ترتیب در داخل كشور بساط ستمشاهی برچیده شد و طبیعتا یك عده عناصر خود فروخته‌ و سلطنت طلب وابسته به این رژیم هم جزء سیلی خوردگان حضرت امام قرار گرفتند. همه گروه هایی که ذکری از نام آنها رفت، بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب و یا با سپری شدن مدت کوتاهی حقد و کینه خود را نسبت به امام و امت امام معلوم کردند و رسماً به طرق مختلف بر علیه ملت ایران و انقلاب اسلامی صف آرایی نمودند، اما در فتنه سال گذشته همه این گروه‌ها در کنار یکدیگر با تمام قدرت به میدان آمدند تا بلكه بتوانند به‌عنوان حلقه ضد انقلاب نظام را از پا در آورند.

البته این طیف‌هایی كه گفتید در طول این سی سال هم بیكار ننشسته بودند؟
بله. عرض کردم بخشی از آنها از همان روزهای آغازین انقلاب تلاش برای استحاله انقلاب و انحراف آن را شروع كردند تا جایی که بطور نمونه امام فرمودند که اگر حضور دولت موقت استمرار پیدا می‌کرد، به کمتر از وابستگی ایران به آمریکا قناعت نمی کردند و یا حرکت‌های جنایتکارانه منافقین و گروه‌های مارکسیستی و خوش خدمتی‌های آنان در کمک به بیگانگان و مواردی از این دست حکایت‌گر این است که آنها از آغاز پیروزی انقلاب اسلامی تا امروز هر روز سعی كردند به نوعی به ابراز مخالفت‌ برای نفی انقلاب بپردازند؛ ولی ویژگی حوادث پس از انتخابات انسجام همه اینها بود. حلقه ضدانقلاب فوق توسط نظام سلطه به رهبری آمریکا و انگلیس و رژیم غاصب صهیونیستی تکمیل و هدایت و حمایت می‌شد. با توجه به اینکه استکبار جهانی نیز با پیروزی انقلاب اسلامی دچار چالش فراوان در همه جهان شد و از بسیاری منافع و غارتگری‌ها محروم گردید، این حضور بی پروا و دخالت در امور داخلی کشور ما کاملاً قابل فهم است. سران زیاده طلب و ایادیان آنها در این سی و یک سال یک لحظه از توطئه بر علیه ما دست بر نداشتند؛چرا که امام(ره) با طرح درست عدالت و آزادی در کنار معنویت و دینداری و با تاکید بر استقلال و عدم وابستگی راه نویی را فراروی ملت ها گشود و این باعث شد که انقلاب اسلامی بزرگترین مانع چپاول و برده‌داری نوین در مقابل سلطه گران قرار گیرد. لذا در یک کلام ضد انقلاب داخلی و خارجی و سیلی خوردگان از حضرت امام حلقه اول فتنه سال 88 را به‌وجود آوردند. موضوع مهم این است كه اینها در انتخابات ریاست جمهوری دهم همدیگر را پیدا كردند و به واسطه اشتباه برخی شكست‌خوردگان انتخابات، همانطور كه گفتم جرات ظهور و بروز یافتند و مثل مارهای سرمازده‌ای که آفتاب خورده‌اند به جان مردم افتادند.

شاهد مثالی برای این تحلیل خود دارید؟
-بله. شما نگاه کنید که بر خلاف سی سال گذشته، اپوزسیون و ضد انقلاب در انتخابات سال 88 شعار تحریم انتخابات را سر نداد. برای اولین بار از رادیو و تلویزیون آمریکا، انگلیس و حتی رسانه‌های رژیم صهیونیستی گرفته تا سلطنت طلبان، گروه‌های تجزیه‌طلب، منافقین، مارکسیست ها و نهضت آزادی همگی حضور پای صندوق‌های رای را تبلیغ می كردند. شما كی در گذشته چنین اتفاقاتی را می دیدید؟ نگاه این طیف به نظام از منظر براندازی است؛ اما در این انتخابات اصل را بر حضور پای صندوق ها گذاشته بودند. در واقع این بار همه علیه نامزد اصولگرایان متحد شده بودند تا جهت گیری‌های اصولگرایانه استمرار پیدا نكند و البته ضدانقلاب داخلی و خارجی این مرحله را مرحله گذار می‌دید و به‌دنبال این بود که در صورت پیروزی با تسریع استحاله، انقلاب از درون تسلیم شده و یا با جنگ و درگیری داخلی بساط انقلاب اسلامی را برچیده شود.
اما در کنار حلقه ضدانقلاب حلقه ریزش‌های انقلاب را هم مشاهده كردیم كه در هدف مقطعی انتخابات با آنها مشترك شدند و مرزی برای خود با ضد انقلاب قرار ندادند. البته خود همین طیف ریزش‌های انقلاب هم از لحاظ نسبت دوری آنها از ارزش‌های انقلاب با هم متفاوت هستند. بعضی‌ از آنها كه دیگر برای خودشان نسبتی با انقلاب قائل نیستند و به سمت ضدانقلاب متمایل شده‌اند، برخی هم هستند كه هنوز به انقلاب احساس علاقه می‌كنند؛ اما جهت‌گیری‌های انقلاب را دیگر نمی پسندند و به‌دلیل عدم تحمل سختی‌های سال‌های پس از پیروزی انقلاب و یا حقد و کینه توزی و یا به‌واسطه قدرت‌طلبی نفی سرمایه‌های اساسی انقلاب اسلامی را در دستور کار خود قرار دادند. با این حال همه این‌ها اعم از ضد انقلاب و ریزش‌ها با هم متحد شدند واین نوع پیوستگی و همبستگی در نوع خود بی‌نظیر بود. همگرایی و اتحادی كه این مجموعه حول محور نفی نامزد اصولگرایان شکل داد، جریانی را به‌وجود آورد كه از لحاظ پیچیدگی و عمق فتنه در تاریخ سی ساله انقلاب نظیر آن دیده نشده بود و نمونه عینی آن را در گذشته انقلاب ندیده بودیم.

یعنی به نظر شما فتنه سال 88 تنها محصول همگرایی ریزش‌های انقلاب و ضدانقلاب خارجی بود؟ توده‌های مردم و بدنه معترضان به دولت در این میان چه نقشی داشتند؟
بحث متن مردم تحلیل مجزایی دارد که عرض خواهم کرد. ولی بخشی از معترضین اصولگرایی که به دولت نهم اعتراض داشتند هم گرچه از نظر تعداد و کیفیت در برابر قاطبه اصولگرایان چندان بزرگ نبودند، به همراه بخشی از عناصری که در طیف‌بندی‌های سیاسی اصولگرا نیستند ولی به انقلاب دلبستگی دارند نیز به عنوان گروه سوم بعد از سیلی خوردگان انقلاب و ریزش‌ها سالهای بعد از پیروزی انقلاب در برابر خواست جریان اصولگرا صف آرایی کردند. این مجموعه گرچه به‌هیچ وجه در مقام مقایسه، سنخیتی با ضدانقلاب و ریزش‌های انقلاب نداشت، ولی عملاً نتیجه کار آنها در انتخابات به‌واسطه ساده لوحی و تحلیل غلط سیاسی و یا برخی قدرت طلبی‌ها به سود اصحاب فتنه تمام شد که این موضوع جای تامل و دقت بسیار دارد.

با توجه به تحلیلی که بیان داشتید آیا همه سه حلقه ضد انقلاب، ریزش‌های انقلاب و معترضین، وحدت هدف داشتند و یا اتفاقی در کنار یکدیگر قرار گرفته بودند؟
نه. اصلاً اینطور نیست. گرچه نتیجه عملی فعالیت آنها در انتخابات، نفی نامزد اصولگرایان و نه احمدی نژاد بود؛ ولی هر قسمت برای خود هدف‌گذاری ویژه‌ای نیز داشت. ضدانقلاب به‌دنبال ایجاد زمینه آشوب و بلوا و به تعبیری انقلاب رنگی و تغییر نظام بود. لذا از سال‌ها قبل و با بهره‌گیری از تجارب خود در کشورهای دیگر به‌دنبال راه‌اندازی اعتراضات سازمان یافته و ایجاد تغییر در حاکمیت بود. بخشی از ریزش‌های انقلاب هم در این بخش با ضدانقلاب همراه بودند. ولی بخش دیگری از ریزش‌های دوره سی ساله انقلاب كه تا خرداد 88 دعوای قدرت داشتند و یا به‌دنبال انتقام‌جویی بودند و یا برخی از آنان اساساً باورهای اولیه خود را به انقلاب اسلامی و ضرورت تشکیل جامعه اسلامی از دست داده و به الگوهایی مثل ترکیه و مالزی یا به تعبیری جامعه مسلمانان می‌اندیشند. از این رو تمام قامت در انتخابات ظاهر شدند. ولی در میان گروه سوم به‌عنوان معترضین نیز شما بخش‌های مختلفی را شاهدید همه آنها حاکمیت را قبول دارند، ولی برخی باز دعوای قدرت دارند. بخش دیگری جهت‌گیری‌های کشور را نمی‌پسندند و یا در بخشی دیگر از معترضین ضمن قبول جهت‌گیری‌های اصولگرایانه کشور، آقای احمدی‌نژاد را قبول نداشتند. به‌همین خاطر اگرچه فعالیت انتخاباتی همه آنها در صورت پیروزی نتیجه‌اش شکست اصولگرایان بود، ولی اهداف جدی هر حلقه و هر بخش از حلقه‌های سه‌گانه ضد انقلاب اعم از داخلی و خارجی، ریزش‌های سی ساله انقلاب اسلامی و نهایتاً معترضان با هم متفاوت بود.

تحلیل شما راجع به توده‌های مردم معترض چیست؟
بنده عرض کردم كه پیروز انتخابات مردم بودند؛ زیرا پیرو فراخوان جدی مقام معظم رهبری با حضور خود پای صندوقهای رای با هر ذائقه سیاسی به وظیفه خود عمل کردند. بالاخره یك انتخاباتی در نظام جمهوری اسلامی صورت گرفت؛ قریب به چهل میلیون نفر آمدند پای صندوق های رای؛ یعنی بالغ بر 85 درصد واجدین شرایط در این حماسه بزرگ مشاركت كردند. این یك حماسه بزرگ بود كه پیام جدی هم داشت. پیام این بود كه مردم‌سالاری در ایران نهادینه شده است و مردم باور دارند كه رای آنها ارزش دارد، بنابراین می‌آیند پای صندوق‌های رای. نکته بعد نوع انتخابی که مردم می‌کنند نسبت مستقیمی با رای به جهت‌گیری‌ها و ارزشهای انقلاب اسلامی که به صراحت و یا در کنایه توسط نامزدها زده می‌شد دارد. من عرضم این است كه این 40 میلیونی كه هستند بیش از 24 میلیون رای آنها به احمدی ن‍ژاد بوده و تكلیفشان روشن است. می‌ماند حدود پانزده میلیون نفر آرای بقیه كاندیداها که آنها نیز شعار انقلابی بودن می‌دادند و بر ارزشها تاکید می‌کردند. اما بعد از انتخابات با زمینه‌سازی‌هایی که از قبل صورت گرفته بود اتهامی متوجه نظام می شود و عده‌ای سعی می كنند احساسات مردم را تحریك كنند. رای به آقای رضایی که معلوم است که باز به جهت گیری‌های انقلاب است، اما اگر هم آرای آقایان موسوی و کروبی را در نظر بگیرید که حدود چهارده میلیون رای می‌شود، بخش عمده آنان نسبت به نتیجه انتخابات، مثل همه انتخابات‌های گذشته نتیجه را قبول داشتند، اما عده زیادی هم از آنان بودند که اعتراض داشتند. کسانی که اعتراض داشتند باز دو دسته بودند، اکثریتی که سئوال و ابهام داشت و اقلیتی که آشوب و بلوا را پیشه خود کرده بود. نظام به زیبایی بین سئوال کننده و ابهام دار و اغتشاشگر تفاوت قائل شد. بخش عمده‌ای از اینها كه سوال ذهنی داشتند، نظام نسبت به آنها مسئولیت داشت كه روشنگری كند و به سئوالاتشان پاسخ دهد و ابهام‌زدایی نماید. به هرحال وظیفه بود اگر جایی ابهام است، شفاف سازی كند. اما یك عده قلیل آشوبگر هم بودند كه بخشی‌ از آنها اصلا پای صندوق‌های رای نیامده بودند. نظام نسبت به آنها هم مسئولیت داشت. مسئولیت نظام نسبت به آنها، برخورد محكم و قاطع، برای جلوگیری از ناامنی و مخدوش شدن امنیت جامعه است؛ گرچه در مورد قاطبه اعتراض کنندگان وظیفه‌ پاسخگویی و روشنگری است. در بین معترضین هم طیف‌های متنوعی را شاهد بودیم و این طبقه‌بندی بعدها ماهیت خودش را در تنها گذاردن فتنه‌گران نشان داد. گرچه علی‌رغم اهتمام و پیگیری‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی آن طور كه بایسته و شایسته بود، ما موفق به گره‌گشایی ذهنی نشدیم که به نظرم مشکلات متعددی این امر را ایجاد کرد. حجم سئوالات ایجاد شده و شیوه‌های تبلیغی بکار گرفته شده دائماً بر ابهامات می‌افزود و رسانه‌های تبلیغی جهانی و نکات مطرح شده در فضای مجازی به طور مستمر با دروغ پراکنی بر سئوالات و ابهامات می‌افزودند و از طرفی بخشی از نخبگان و کسانی که می‌توانستند به تبیین موضوع بپردازند، خودشان مساله‌دار شده بودند و یا حداقل اگر امر برایشان روشن بود، سکوت کرده بودند و از سوی دیگر سیستم تبلیغی ما هم مشكل داشت. یعنی دستگاه تبلیغاتی ما، به خصوص صداوسیما خودش گره‌ذهنی داشت و نتوانست به وظیفه خودش عمل کند. اما باز با اندکی فروکش شدن فضای غبارآلود جامعه و روشن شدن ابعاد فتنه مردم با هوشیاری تمام به صحنه آمدند و پاسخ جدی به توطئه‌گران دادند. وقتی پای دین و انقلاب به میان می‌آید دیگر مردم عزیز این کشور در دفاع از اسلام حضور تمام قد خواهند داشت. حوادث بعد از انتخابات به‌ویژه هتاکی‌ها و حرمت‌شکنی‌های عناصر معلوم الحال در روز قدس و به‌ویژه در عاشورای حسینی شرایط را کاملاً معلوم کرد و وابستگی‌ها و نیات شوم عده‌ای قلیل اما پرادعا را مشخص نمود. لذا با حضور مردم حماسه بزرگ نهم دی ماه و بیست‌ و دوم بهمن 88 رقم خورد که جای شکر الهی و قدردانی از مردم با ایمان و بابصیرت ایران را دارد.

طیف بندی سیاسی انتخابات دهم ریاست جمهوری در ظاهر این بود كه دو نامزد اصلاح طلب در برابر دو نامزد اصولگرا قرار گرفته اند؛ اما خود دكتر احمدی ن‍ژاد این تحلیل را قبول نداشت و معتقد بود كه محسن رضایی هم روبروی او قرار دارد. شما این تحلیل را قبول دارید؟
آرایش واقعی انتخابات خلاف آن چیزی بود كه در بیرون تبلیغ می شد. بله در یك سوی انتخابات سال 88 یك نامزد متعلق به جریان اصولگرا قرار داشت و در سوی دیگر سه نامزد كه رسما یا تلویحاً علیه نامزد اصولگرا فعالیت می‌كردند. حضور آقای رضایی عملا به نفع اصلاح طلبان و عاملی برای ریزش رای اصولگرایان بود. اولا با توجه به نظرسنجی ها از ابتدا مشخص بود كه وی رای نمی آورد. ثانیا گفته می‌شد که آقای رضایی به توصیه‌ آقای هاشمی آمده یا لااقل توصیه‌هایی از آقای هاشمی هم داشته است. طیف رای دهندگان به آقای رضایی هم شامل دو طیف عمده بود. یك سری كسانی كه علاقه‌ مشخصی به وی داشتند و با توجه به گذشته ایشان پیوستگی را با او احساس می كردند، مثل بخشی از بچه‌های جنگ. یك بخشی هم حتما به‌خاطر نوع تعامل و ارایه برنامه‌های او در مناظره‌ها به وی رای دادند؛ چرا كه دیدند برنامه‌هایش منطقی است، ‌بنابراین به او رای دادند.

یکی از پیچیدگی‌های انتخابات دهم، بحث حضور آقای خاتمی و سپس انصراف وی به نفع موسوی بود. خیلی ها این موضوع را برنامه ای از پیش تعیین شده و برخی نشان دهنده ناهماهنگی میان دوم خردادی ها ارزیابی كردند.تحلیل شما از این حرکت سیاسی آقای خاتمی چه بود؟
طبیعی است كه جریان دوم خرداد یك نامزد اصلی بیشتر نداشت. آقای خاتمی هم آمد اما توی صحنه وقتی خودش را تست كرد و متوجه شد كه جواب نمی‌گیرد. فهمید اگر بیاید ممكن است همه داشته‌ها و سرمایه‌های كسب شده در گذشته‌ خودش را هم از دست بدهد. دوستانش هم دیدند كه گرچه رای بالفعل خاتمی بیش از همه نامزدهای دوم خردادی است، اما در این فضا و در رویارویی با احمدی‌ن‍‍ژاد رای نمی آورد. به همین خاطر خاتمی میدان را خالی كرد. رفتند دنبال كسی كه علاوه بر دوم خردادی‌ها، ‌بتواند از سبد اصولگرایی هم رای جمع كند. بنابراین موسوی مطرح شد. ایشان هم در کنار بیان سابقه خود سعی داشت یک وجهه جامعی از خود نشان دهد. ضمناً سعی شد همه سرمایه‌ها به حمایت از آقای موسوی به میدان بیاورند. به‌طوری كه برابر گفته‌های برخی افراد دوم خردادی حتی آقای خاتمی در مقطعی از سفرهای خارجی خود سعی می‌كرد حمایت مسئولین برخی كشورهای خارجی ازجمله پادشاه عربستان را به نفع آقای موسوی جذب كند.

نامزدی آقای کروبی را چطور تحلیل می‌کنید؟ بالاخره حضور دو نامزد اصلاح طلب در یک میدان باعث ریزش رای آنها می‌شد. بعید است كه این نكته را در محاسبات خود نیاورده باشند. بنابراین فقط می توان گفت كه در ایجاد اتحاد و هماهنگی میان نامزدهای خود ناموفق بوده اند.
-خوب كروبی پیش از همه شروع كرده بود. البته در مقطعی زمزمه کناره گیری وی مطرح شد، اما بعدا تحلیل دوم خردادی‌ها این شد كه ما در مرحله اول نمی توانیم پیروز شویم به همین خاطر اگر کروبی در انتخابات باشد با تكثری كه ایجاد می‌کنیم، بدنه اجتماعی بیشتری را جذب خواهیم كرد و هر قدر كه بتوانیم از آرای اصولگراها کم کنیم، در دور دوم به کمک ما خواهد آمد. ضمن این كه بسیاری از نیروهای چهره و درجه اول، خود را در اطراف كروبی كاشتند تا كنترل او برای كناره گیری یا ادامه كار را در دست بگیرند. مثل كرباسچی، نجفی، عبدی، الویری، كدیور و باقی. بعدها هم دیدیم كه در اغتشاشات بعد از انتخابات كروبی خیلی به درد آنها خورد و از طریق همین آدم‌ها و مطالبی كه از جانب آنها به او القا می شد، اشتباهات بسیاری را مرتكب شد و اتهامات غیرقابل بخششی را به نظام زد.

این بحث تقلب از کجا شروع شد؟ چون ظاهرا از قبل از انتخابات هم برخی مرتبا به آن اشاره می‌کردند.
بحث بیان تقلب كه از قبل در دستور کار قرارگرفته شده بود و از ماه‌ها قبل کمیته صیانت از آراء تشکیل دادند. دوم خردادی‌ها فكر می كردند كه ما یا به پیروزی می‌رسیم و می‌رویم جلو. هدف آنها این بود كه جهت‌گیری‌ها را تغییر دهند و بنا داشتند نسبت به محدود‌سازی رهبری اقدام کنند. این نکات را آقای موسوی در مصاحبه با هفته‌نامه تایم قبل از انتخابات بیان داشت. خبرنگار تایم از ایشان سئوال می‌کند که اگر رئیس جمهور شوید، اگردر برخی از امور به‌ویژه سیاست‌های خارجی نظام توسط رهبری و فراتر از دولت تنظیم شود، شما چه كار می‌كنید؟ فكر می‌كنید جواب آقای موسوی چیست؟ گفت كه با استمرار حضور خیابانی مردم نسبت به محدود کردن آن اقدام خواهم کرد. لذا آنها در اصل بدنبال تغییر مسیر انقلاب بودند. یعنی اینطوری فكر می كردند که اگر پیروز شدند این امر را دنبال کنند. بیان تقلب گزینه دوم آنها بود كه قرار بود اگر به پیروزی نرسیدند، بحث تقلب را پیش بکشند و نتیجه انتخابات را نفی‌كنند و التهاب‌آفرینی بکنند. یعنی همان اتفاقی كه بعدها افتاد.

یعنی به نظر شما آشوب‌های برخواسته از اتهام تقلب هدفمند و از پیش طراحی شده بود؟
- اینكه حالا به جرات بگوییم اینها برای تك‌تك برنامه‌های بعد از انتخابات برنامه داشته باشند، به اعتقاد من اینطور نبود. اینها بیشتر دچار پیروی از نفسانیات شده بودند كه میل باطن خودشان را دنبال می‌كردند. اما یك عده‌ای هم بودند كه روی این موج‌ سوار شدند و آشوب كردند. هسته اولیه و عناصر محوری آشوبگران آدم‌های سازمان یافته‌ای بودند كه به خارج از كشور هم مرتبط‌ بودند. آدم‌هایی كه در واقع وابستگان رژیم پهلوی‌ هم در میانشان بود. سیلی خوردگان انقلاب هم كه بودند. كسانی كه دچار نفاق‌ یا دچار مشكلاتی بودند هم وجود داشتند. البته بین آنها حتی طیف‌هایی از عناصر ساده و بازی‌خورده هم دیده ‌می‌شود؛ اما همه آنها در مقابل ملت رشید ایران مثل كف روی آب بودند. یك عده محدود و ورشكسته كه البته اثر خاص آنها این بود كه تا دور هم جمع می شدند، یك آشوب و بلوایی درست می كردند.

البته یكی از بركات فتنه‌ هم این بود كه شبكه‌هایی از منافقین توی این قصه‌ها خودشان را نشان دادند. مثلا ببینید شبكه آنها در سی سال گذشته، در شهر تهران غیر از آن چند تا بمب‌گذاری سال 80، عملا نابود شده بود،‌ اما دوباره در این انتخابات یك طیف‌هایی از منافقین رسما وارد كار شدند و در بحث اغتشاشات فعال بودند.
-بله، درست است. شبكه‌های مكنون نفاق و ضد انقلاب بودند كه ریختند بیرون و معلوم شدند كه اینها اگر فرصت به دست بیاورند، چقدر از ملت كینه دارند. من معتقدم که دشمن بخش زیادی را که در این سی سال بافته بود، در این فتنه به لطف خدا به هدایت رهبری و هوشیاری مردم رشته شد. سطح عمق بینش و بصیرت مردم چند پله بالا آمد. بسیاری از عرصه‌های غیرظاهری و پنهانی كه دشمن روی آن سرمایه‌گذاری كرده بود، عیان شد. هرچند هنوز اعماق آن و وجوه مختلف آن دیده نشده است.

یعنی حتی با این همه اغتشاش كه چند ماه تمام كشور را در تب و تاب قرار داد و با وجود این كه فتنه گران همه توان خود را برای ادامه دادن اغتشاش به كار گرفتند، ‌هنوز هم بخشهای پنهانی وجود دارد؟
- یقینا. یكی از این موارد پیوستگی بین بخشی از سران دوم خردادی با كسانی است كه نفی این انقلاب را در دستور كار خود دارند. مثلا دیدارهای آقای خاتمی در خارج از كشور با برخی از عناصر مسئله دار را می‌توان ذکر کرد. بحث من فراتر از برخی عناصر مثل افراد تندرو و افراطی دوم خرداد یا ملی مذهبی ها و فراری های خارجی است. راجع به مدعیان خط امام می‌گویم. امام می‌گوید از آمریكا و صدام اگر بگذریم از آل سعود نمی گذریم. به هر حال یك وقتی بحث از ارتباط مجدد و ایجاد شرایط برای حضور مردم در حج است. این حرف دیگری است یا رایزنی مسئولان با عناصر مسئول عربستان برای محدود کردن توطئه‌های آل‌سعود است، می توان آن را قبول كرد وگرنه جنایت آنها در سال شصت و شش را كه كسی فراموش نمی‌كند و فراتر از آن تقابل حكومت وهابی آل سعود با نظام اسلامی در عرصه های متفاوت به‌ویژه در جهان اسلام عیان و بدیهی است. عرصه هایی كه فراروی ما و فراروی آنهاست در لبنان، در عراق و جاهای مختلف در سطح جهان را كه نمی‌توان نادیده گرفت. ناگهان چنین جلسه‌ای با حضور آقای خاتمی و ملک عبدالله برقرار می‌شود. دلیلی هم وجود ندارد كه یك كسی حتما دلش بخواهد عامل غیر بشود. ممكن است اصلا خودش هم نداند. حضرت امام می‌فرمود با ده واسطه ممكن است این اتفاق بیفتد.

فكر می كنم بعد از انتخابات یكی از سخنرانی‌های شما كه به نظرم در دانشگاه امام صادق(ع) بود، بحث برانگیز شد. ظاهرا شما گفته بودید.‌ نظرسنجی وزارت اطلاعات و کشور در هفته آخر نشان می‌داد كه دو كاندیدا به دور دوم خواهند رفت. این اظهار نظر شما بحث هایی را ایجاد کرد، خیلی ها فکر کردند شما به اصطلاح "گاف" دادید. جریان این سخنرانی و دلیل ان حرف شما چه بود؟
من در آن مقطع زمانی، وظیفه‌ احساس ‌كردم كه برای ابهام زدایی حرفهایی بزنم. البته در آن سخنرانی موارد متعددی ذکر شد که مستندی از وقایع و حوادث بعد از انتخابات و جنایتی بود که بر انقلاب روا داشته شد و ظلمی بود که بر رهبر معظم انقلاب و ملت ایران رفت. ببینید، به طور مثال طی این سال‌ها، برخی در درون دستگاه حاكمه كشور آنچنان نفوذی پیدا كرده‌اند كه با تغییر دولت‌ها هم تغییر نمی كنند. به‌ویژه بعد از دفاع مقدس، در دولت سازندگی و سال‌های اصلاحات. آنها یك سری ظرفیت‌های جدی‌ در جاهای مختلف كشور تعبیه كرده بودند تا در موقع نیاز از آن استفاده كنند. بحثم این بود که آنها ظرفیت های مکنون خود را فعال كردند. در انتخابات سال گذشته از چند وقت قبل، همه نظرسنجی‌هایی كه دستگاه‌های معتبر انجام می‌دادند، حكایت از پیروزی اصولگرایان در انتخابات بود. اما ناگهان دو روز مانده به انتخابات از مجاری رسمی مثل وزارت اطلاعات و وزارت كشور نظرسنجی‌ای بیرون آمد كه برخلاف تمام نظرسنجی‌های تا آن لحظه، به صورت مشخص انتخابات را دور دومی پیش بینی می كرد. به نظر من آنها فهمیدند كه در انتخابات بازنده‌اند و برای آنكه دلیلی از دل حاكمیت برای خودشان بتراشند تا ادعای تقلب آنها را پذیرفتنی كند، این دو نظرسازی را بیرون دادند تا برای اغتشاش، ظرفیت‌سازی كنند. بنابراین آنچه توسط این دو وزارتخانه اعلام شد نظرسنجی نبود بلكه نظر سازی بود. عرض بنده از این زاویه بود كه در واقع اینها چقدر برایشان مهم بود كه حاضر شدند این ظرفیت‌های مكنون و پوسیده خودشان را نیز در درون وزارت اطلاعات و وزارت كشور بسوزانند.

آقای دكتر! در مورد دیدارهایی که بعد از انتخابات باآقایان رضایی، موسوی، کروبی و بویژه با آقای هاشمی رفسنجانی در قالب آن کمیته ویژه مجلس داشتید، برای ما بگویید، ایشان چه دیدگاه‌هایی داشت؟ خود آقای هاشمی هم صریحا بحث تقلب را مطرح می‌کرد؟
-بله. خود آقای هاشمی قائل به این بود كه بالاخره یك اتفاقی افتاده كه اینها بحث تقلب را مطرح می‌كنند. بعد هم مصادیقی را ذكر می‌كرد. مثلا می‌گفت محسن رضایی آمده و گفته كه سی و دو میلیون نفر بیشتر شركت نكردند و تردید تقلب در هشت میلیون رای مابقی وجود دارد. یا مثلا آقای هاشمی می‌گفت آقای ری شهری آمده گفته كه یكی از كارمندهای ما، هفته‌ قبل از انتخابات منزل پدرش اطراف قم رفته. بعد دیده باباش نیست بعد هم كه پدرش آمده، دیده سر انگشتش جوهری است. شناسنامه‌اش هم دستش است. پرسیده باباجان كجا بودی؟ روز پانزدهم خرداد یك هفته قبل از انتخابات، طرف برگشته گفته من یك رای به آقای احمدی‌نژاد دادم، پنجاه هزار تومان گرفتم. این صحبت را وقتی وزارت اطلاعات و همچنین خود آقای ری‌شهری دنبال كردند،‌ معلوم شد كه بی‌اساس بوده است. راجع به گفته سی و دو میلیون رای هم در دیداری که با آقای رضایی داشتیم سست بودن دلایل وی معلوم شد. راجع به سلسله دیدارهایی که با آقایان هاشمی رفسنجانی، موسوی، رضایی و کروبی داشتیم در جلسه سخنرانی دانشگاه امام صادق(ع) مواردی را ذکر کردم؛ولی اجمالاً باید بگویم ما این دیدارها را انجام دادیم تا اگر حرفی هست آن را بشنویم و اگر تضییع حقی صورت گرفته شده آن را پیگیری نمائیم. ولی بعد از پنج دیدار با این آقایان دریغ از یک کلمه استدلال یا دلیل درستی که بر پایه آن بتوان موضوع را پیگیری نمود. آنها فقط کلی‌گویی می‌کردند و ادعا می‌نمودند بدون اینکه دلیلی را ارایه کنند. البته در دیدار اول با آقای هاشمی، گفت که روز 23 خرداد 88 یعنی فردای انتخابات که هنوز نتایج اعلام نشده بود آقایان سید حسن خمینی، خاتمی و موسوی به دفتر ایشان در تشخیص مصلحت نظام رفته‌اند و پیگیر ابطال انتخابات بودند و هم ایشان می‌گفت که مسیر قانونی را نیز قبول نداشتند که این جای تعجب و تاسف دارد چرا که آقای موسوی با شعار عمل به قانون وارد عرصه رقابت شده بود، با کمال تاسف برخی از این نامزدها و عناصر پیرامونی آنان آنقدر لجاجت به خرج دادند تا جایی که خیانت آنان محملی جدی برای دشمنان قسم خورده انقلاب قرار گرفت. اتهامات آقای کروبی و آقای موسوی و صدور بیانیه‌های خلاف واقع و اظهارنظرهای نادرست، کار را به‌جایی رسانده که اینک پیوستگی و چسبندگی زیادی با ضدانقلاب پیدا کردند که بی شک علاوه بر ضرورت پیگیری قانونی، در پیشگاه خدا نیز شرمسار و معذب خواهند بود.

شما یکی از کسانی بودید که در اولین ساعات درگیری در کوی دانشگاه به آنجا رفتید. از خاطرات آن مقطع هم بگویید.
صبح روز دوشنبه بود كه از دانشگاه زنگ زدند كه سریع بیایید كه داخل كوی دانشگاه درگیری پیش آمده است. به نظرم ساعت 8 صبح بود. دكتر نادران از من زودتر خبردار شده بود. وقتی كه من رسیدم، او آنجا بود. خیلی هم به ما سخت گرفتند. جالب است؛ مدیریت كوی ما را راه نمی‌داد. همه متعجب شده بودیم. به هزار زحمت وارد شدیم. وضعیت به شدت ناگوار بود. تا نماز ظهر با دانشجوها صحبت می كردیم. آقای ابوترابی هم آمد. متوجه شدیم كه بخشی از دانشجوها را برده اند. همانجا با آقای احمدی‌مقدم و با معاونت اطلاعات ناجا صحبت كردم. همه به دنبال راه‌حلی بودند كه مشكل حل شود. همان جا بلند شدیم، رفتیم پلیس امنیت و بعد هم مقری كه دانشجویان را منتقل كرده بودند. دو گروه دانشجوها دستگیر شده بودند كه سر جمعش فكر می‌كنم حدود 138 دانشجو بودند. البته دو سه نفر آنها هم از بیرون‌ كوی دستگیر شده بودند. همان شب بعد از 12 نیمه شب بود كه اتوبوس آمد و آنها را به كوی منتقل كرد. آقای رهبر هم برای استقبال آنها آمد. به نظرم همین اقدامی كه انجام شد و هماهنگی‌هایی كه در اوج آن شرایط بین نیروی انتظامی و دادستانی برای آزادسازی دانشجویان اتفاق افتاد،‌ خیلی نكته مثبت و مهمی بود که در این میان نقش سردار احمدی مقدم بارز بود. بعدازظهر روز 25 خرداد بعد از آنكه ما می‌خواستیم از پلیس امنیت به مقری كه دانشجوها بودند برویم، از مجلس برای تشكیل كمیته ای از نمایندگان زنگ زدند. بحث شرایط بعد از انتخابات و بحث كوی را مطرح كردند. قبل از من آقایان عباسپور، كاتوزیان، جلالی، نادران و حاج آقای ابوترابی آنجا حضور داشتند. مسئول دفتر آقای لاریجانی با نظر ایشان همان جا احكامی را تنظیم كرد كه ما قضایای انتخابات را پیگیری كنیم. لذا پایه اولیه آن گروه بر اساس موضوع كوی دانشگاه شكل گرفت اما در ادامه کار وقتی برای آن در صحن علنی رای گیری شد، اكثریت بسیار بالایی به گروه رای دادند. ما دیدارهایی با آقایان موسوی، هاشمی، كروبی و محسن رضایی داشتیم. در آخر دیدارها دوباره با آقای هاشمی دیدار داشتیم كه البته نتایج چندانی به دست نیامد. در خصوص مسایل خاص کوی دانشگاه نیز با تشکیل کمیته پیگیری کننده در دانشگاه تهران که هم مدیریت و اساتید و دانشجویان بودند و هم از مجلس آقایان ابوترابی، نادران و بنده بودیم، موضوع پیگیری شد و چون بنده در بخش آزادی دانشجویان فعال بودم با سایر عزیزان وظیفه خودمان را انجام دادیم. البته در این کمیته دو نظر کلی بود؛ برخی از آقایان فقط به مسایل کوی، بعد از ورود نیروهای انتظامی توجه داشتند و آن را محکوم می‌کردند، ولی بنده علاوه بر محکومیت ورود و اتفاقات افتاده، می‌گفتم به زمینه‌های آن نیز توجه شود تا دیگر امثال این جنایات در خوابگاهها اتفاق نیفتد و با عوامل پیدا و پنهان آن برخورد شود.

یکی از دلایل خاتمه فتنه 88 بی گمان تدابیر داهیانه و خاص رهبرمعظم انقلاب بود، شما چه تحلیلی از نقش رهبری در مهار فتنه دارید؟
- نقش آقا در خنثی سازی این فتنه بی‌نظیر بود و یکبار دیگر نشان داد که ولایت مطلقه فقیه چه نقش ممتازی در حفظ نظام اسلامی دارد. مقام معظم رهبری از نوروز 88 دعوت از مردم برای حضور در پای صندوق‌های رای داشتند. شاید برای بعضی‌ها كه واقعا افق دیدشان کوتاه است، این خواسته غیرقابل فهم بود؛ چرا که این عده شناخت درستی از مردم نداشتند. علاوه بر اینکه اهمیت موضوع حضور و شرایط ویژه كشور را درك نمی‌كردند، موضوع برای آنها محل سؤال بود. زیرا با تحلیل ناقص بعضی از دوخردادیها تحلیل میکردند. دوم خردادی‌ها مدلی در جامعه ارائه داده بودند به این عنوان كه ما و اصولگراها یك اقلیت هستیم و اكثریت جامعه، اكثریت خاموشی‌ هستند كه به دلیل ناراضی بودن از دولت بیشتر به سمت ما متمایل هستند. بنابراین مشاركت هر چقدر از 50 درصد بالاتر رود، ضریب اطمینانی برای پیروزی دوم خردادی ها خواهد بود. حالا در چنین فضایی مقام معظم رهبری فراخوان مشاركت برای حضور مردم در انتخابات می كردند. بعضی‌ها با کوتاهی نظر، آن زمان این فراخوان را لااقل برای اصولگراها خطرناك می دیدند. اما آن چیزی كه برای نظام اهمیت داشت، یك حضور و مشاركت جدی بود. آقا دائما این را می‌خواستند. حضور 40 میلیونی در انتخابات لبیك ملت به فراخوان رهبری بود و بار دیگر عمق بینش و شناخت رهبر انقلاب را عیان نمود. نكته بعدی نكات و هشدارهایی بود كه مقام معظم رهبری در جهت ارائه شاخص‌ها و ملاك‌ها مطرح می كردند كه ایجاد زمینه و تحلیل می‌كرد. بعد هم كه در انتخابات آن اتفاقات تلخ رخ داد، آقا نقش ویژ‌ه‌ای را ایفا كردند. رویکردی که پی گرفتند این بود كه اولا اگر كسی سؤالی دارد، حتما باید پاسخ سؤالش داده شود. اگر كسی حس می‌كند كه حقی از او ضایع شده، باید حتما به آن رسیدگی شود. هیچ وقت سابقه نداشت كه ایشان اینقدر با نماینده‌ نامزدها و حتی خود نامزدها جلسه بگذارند. در جلساتی که گذاشته شد حرف آنان را شنیدند و بیان داشتند شما از مسیر قانونی اقدام كنید و ایشان در جهت بررسی و پیگیری حمایت می‌کردند. هم در دیدار با آقای موسوی، هم در دیدار نمایندگان ستادها، رهبری نظام به دنبال نشان دادن راه قانونی و اهتمام نظام اسلامی برای بررسی شکایات بود. جالب اینجاست كه در همان جلسه نماینده ستادها، آقای مهندس آخوندی از اعضای ستاد آقای موسوی بحث تقلب در آرا را وارد ندانست و گفت بحث ما مربوط به تخلفات قبل از انتخابات است. بعد از آن هم نماز جمعه، پیام فرمایشات مقام معظم رهبری در نماز جمعه كاملا شفاف بود. هم آنچه اثباتا بیان فرمودند و هم آنچه را نفی كردند كه عده‌ای به آن نپردازند و راه را باز كردند كه آنها از حداكثر ظرفیت نظام، در جهت احقاق حق خودشان بهره گیرند. اما متاسفانه با وجود همه این بزرگواری ها ما پاسخی جز لجاجت و یك‌دنگی ندیدیم. از طرفی واقعا آن بصیرت و آگاهی مردمی كار را به سمت و سویی برد كه این طمانینه و این امكان‌گذاری برای معترضین و نامزدهای معترض، منجر به یك روشنگری جدی در این عرصه برای مردم شد. محصولش هم این بود كه با این سرمایه‌گذاری كه مقام معظم رهبری فرمودند و هدایت‌هایی که در بزنگاه‌ها فرمودند و توصیه‌هایی كه داشتند، منشا بیداری و آگاهی بسیاری از افراد جامعه شد و نگذاشت دشمنان انقلاب به اهداف خود برسند. با وجود آن كه در این فتنه پیچیده حتی خیلی از آقایان و بزرگان مسئله‌دار شده بودند، باز هم ایشان به لطف الهی انقلاب اسلامی را از این گردنه خطیر به سلامت عبور دادند و سربلندی بیشتری برای جمهوری اسلامی پدید آوردند. حضور مدبرانه ایشان و آگاهی كه در سطوح مختلف جامعه ایجاد كردند، به طوری كه حتی گاهی جلسه های خصوصی 20 تا 30 نفره می‌گذاشتند كه اگر كسی نكته‌ای دارد یا محل اعتراض و ابهامی وجود دارد، برطرف شود. حتی با برخی فضلای قم كه اطلاعات مختلف به ایشان می‌رسید و سئوال داشتند، جلسه می‌گذاشتند. آنها آمدند و صحبت‌هایشان را خیلی صریح بیان كردند. پاسخ‌ها را هم شنیدند كه خیلی مؤثر واقع شد. آقا در سطوح مختلف وارد شدند تا از این ابهامات گره گشایی كردند تا هم حق كسی تضیع نشود و هم فضای جامعه فضای شفافی شود. خدا هم توفیق داد و این كار به بهترین شیوه انجام شد. از طرفی در دوران فتنه اگر اشتباه و یا خودسری هم صورت می‌گرفت، حامی کسی که مظلوم واقع شده بود باز رهبر انقلاب بودند. بحث کهریزک و برخورد با جنایتی که انجام شده بود و دستور تعطیلی آن و پیگیری برخورد با عوامل موضوع و همچنین موضوع کوی دانشگاه و دستور برخورد با آن از این دست است. به هر حال دوره فتنه پیچیدگی خاصی داشت و در این میدان خیلی از خواص هم بودند كه پیروز شدند. بزرگان و عزیزان و مراجعی كه این پیروزی برایشان افتخاری شد، مثل حضرت آیت‌ا... العظمی نوری همدانی كه حضور او در آن شرایط پیچیده و دفاعی كه از نظام جمهوری اسلامی كردند واقعا ارزنده بود، البته خیلی ها هم بودند كه متاسفانه مردود یا تجدید شدند. امیدوارم ان شاء‌ا... انتخابات سال 88 و وقایع پس از آن، یك درس بزرگی باشد برای آینده و یك مزیت آن هم مصونیت سازی برای صحنه‌های پیش روی انقلاب باشد.

آقای دكتر ممنون از وقتی كه در اختیار ما قرار دادید.