سقف تزویر بر ستون ضدتبعیضی

ارسال به

خشونت تنها در بازداشت و خفه‌شدن در دست پلیس و نیروی نظامی خلاصه نیست. برخلاف کشورهای پیشرو که تلاش می‌کنند تا خشونت و تبعیض را با نگرش پروژه‌ای از اذهان جوامع بزدایند و افکار و کنشهای ضد انسانی را به صورت بافتاری و فرهنگی رفوع کنند، فراوان هستند نظام‌های سیاسی که به هر دو صورت آشکار و نهان، انواعی از خشونت و تبعیض را علیه مردم به کار می‌برند و روزنۀ انتقادی هم باقی نگذاشته‌اند که چنین موارد علنی و آشکار یا پنهانی از نظر حقوقی و قضایی پی‌گیری بشوند. فکر پلیدی که انسانها را از وجوه مختلف به «خودی» و «غیر» یا «دیگری» تقسیم می‌کند، به جز ترویج و تقدیس خشونت مگر چه هدفی را دنبال می‌کند؟.در کدام نهاد یا سازمان یا گروه یا انجمن یا شغل یا صنف یا اتحادیه یا سیستم یا قشر یا ... می‌توانید ردی از این خشونت و تبعیض را در مورد دیگران نبینید یا علیه خودتان لمس نکنید؟. مخالفت با تبعیض یا کشتار و شکنجه در هر کجای جهان محکوم است اما کسانی که خود بانی و عامل انواعی از خشونت‌ها و تبعیض‌هایی از آن بدترند، با ژست ضدتبعیضی، کارنامۀ خود را ملوّث‌تر می‌کنند. در واقع، چنین مخالفت‌هایی، مخالفت با آدم‌کشی توسط پلیس نیست، بلکه مخالفت با اصل تمدن و فرهنگ غرب است که توسط رسانه‌هایی حکومتی بزک می‌شوند. مخالفت با مدرنیته که از مغرب زمین شروع شد، به جز منورالفکرها و روزنامه‌نگاران دوره مشروطه و پیش از آن توسط برخی از تجار در دورهٔ صفویه،بیشتر از همه گوش حوزویان را تیز کرد. ورود کشور به قافلۀ مدرنیته، مساوی بود با عدالتخانه و آزادی و انتقاد از حاکمیت؛ و این همه، منافع فراوانی را که روحانیون به طرق مختلف از مردم و نیز از حکومت می‌ستاندند، یعنی مجموع سودهایی را که در نبود آگاهی و آزادی و نشریه و کتاب به جیب روحانیون سرازیر می‌شد، از آنها می‌گرفت. اما آنجا که منافع مادی روحانیون متنفذ برآورده می‌شد، در حمایت از غربیان و اعلام دوستی نسبت به آنان، کسی دریغ و درنگ نمی‌کرد.

افسانه نجم‌آبادی به درستی در شرح ماجرای فروش دختران قوچانی آورده که در هنگامۀ محاکمۀ آصف‌الدوله، جمعی پُر تعداد و از جمله یکی از سیدهای منتفذ، طغیان و اعتراض کرد که چرا آصف‌الدوله - که عضوی از نظام قبیله‌ای قاجار و از ناموس‌فروشان و وطن‌فروشان تاریخ بود - باید با دو تن از کشاورزان قوچانی در جلسۀ دادگاه کنار هم بنشینند؟. گفته بود با این فرمان که مشروطه‌خواهان پیش می‌روند، نابرابری میان ما و مردم برچیده می‌شود و چیزی باقی نمی‌ماند.

حوزویان اتفاًقا به‌خصوص از دورۀ صفویه به بعد، آشکارا بر طبل تبعیض نژادی کوبیدند و هنوز هم می‌کوبند.به‌عنوان نمونه، موارد زیر نشان دهنده‌ی آشنایی سطحی قشر مشهور به «علمای دینی» از اندیشه‌های اروپاییان است:«کردار و رفتار فرنگیان با رفتار و کردار ما مخالف است. فرنگیان به جای اینکه مثل ما پاک‌دینان موی سر را بتراشند و ریش بگذارند ریش را می‌تراشند این است که در چانه موی ندارند و سرشان چنان از موی انبوه است که گویا نذر کرده‌اند دست به آن نزنند.فرنگیان بر روی چوب می‌نشینند ما روی زمین می‌نشینیم [...] فرنگیان با کارد و چنگال غذا می‌خورند ما با دست و پنجه غذا می‌خوریم (قزلسفلی ، 24: 1379). عبداللطیف شوشتری که در پی یافتن فرمان شاه برای سوزاندن فرانسوی‌ها بود، انگلیسی‌ها را می‌ستود و ادعا می‌کرد که در همه عالم بهتر از آنان نتوان یافت.( زیباکلام، 1377: 390- 339). ملااحمد نراقی نیز از این‌گونه تفکر تبعض‌آلود مبرّا نیست و تفاوتی در قضاوتش نسبت به انگلیسی‌ها و فرانسوی‌ها با روس‌ها دیده نمی‌شود. نیز ملاعلی کنی از «کلمه قبیحه‌ی آزادی » نام می‌بُرد و خطاب به ناصرالدین‌شاه می‌گفت که آزادی بر خلاف همه‌ی احکام پیامبران است.

دنبالۀ همین تفکر، این روزها، غرب را به خاطر نبود آزادی و تبعیض، به طوفان ناسزا گرفته است. این که گفته شده از تاریخ بیاموزیم، در واقع برای مخاطبانی چون ما گفته شده اگرنه، رژیم سیاسی تبعیض‌گرا و عوامل و کارگزارانش، مطلقاً تاریخ نمی‌خوانند که عبرتی از آن بگیرند.

• آخرین ویرایش:سه شنبه بیستم خردادماه سال 1399