ارسال به

در سال 1936، دانشگاه بن، دکترای افتخاری ای را که قبلا به توماس مان اعطا کرده بود، لغو کرد. مصدر نامه  نامشخص است. از بس چنین کاری ناستوده و شناعت آور و شرمناک بود، ترجیح ریئس دانشکده این بود که نام و امضایش در پرده بماند. مان، پاسخی طولانی برای آن مقام دانشگاهی نوشت ( این نامه در این کتاب با ترجمه ی استادانه عزت الله فولادوند آمده:‌ فلسفه و جامعه و سیاست ، گزیده و نوشته و ترجمه، نشر ماهی) و ضمن دفاع از  عملکرد پیشین اش یعنی تقبیح سیاست آدم کشی نازی ها، مسأله را از شخصی بودن به مسأله ی عمومی آلمان و روابطش با جهان تبدیل کرد و به خصوص روی «کلمه» تأکید کرد که: « در کلمه رازی بزرگ نهفته است؛ مسئوولیت در قبال پاکی آن، مسئوولیتی نمادین و معنوی است؛ کلمه دارای معنا و اهمیتی است نه تنها هنری، بلکه اخلاقی؛ کلمه مسئوولیت است. مسئولیتی انسانی ، و همچنین مسئوولیت در برابر قوم و ملت خویش».

مان، نظام نازی ها را «رژیمی ویرانگر روح» معرفی می کند که شیره ی تن و جان آلمان را کشیده، به ویرانه ای تبدیلش کرده، به لبه ی پرتگاه فاجعه ی اقتصادی اش کشانیده، و در نهایت یاری از خدا می خواهد.

این نامه بدون شک تنها نامه ی اعتراضی یک نویسنده یا روشنفکر به نماینده ی یک رژیم توتالیتر + آدمکش نیست. در قرن بیستم، فراوان بودند حکومت هایی که دست به زندانی کردن، نابودی، کشتار و تبعید روشنفکران معترض زدند و البته اهل قلم هم با «کلمه» به مقابله برخاستند. اما نامه ی مان، از این جهت برایم منحصر به فرد است که رژیم نازی ها و عمکردشان را در چند صفحه ی کوتاه به یک «مشکل» ملی و جهانی تبدیل کرده است. مان اگر امروز سخنی برای گفتن دارد، همین جاست که نوشتن برایش تبدیل به «مسأله» شده بود؛ مسأله ای جامعوی. نویسنده اگر مسأله نداشته باشد، نوشتن برایش تفریح یا ابزار معیشت است و متن هایی که بنیان شان مسأله محور نباشد، نه ماندنی هستند و نه توفیقی در گره گشایی از دنیای درون  بیرون آدمیان دارند. این نکته ای است که لوکاچ بارها طرح و شرح کرده ( به خصوص در تحلیل های جامعه شناسانه رمان). انسان مدرن با تفسیر لوکاچ پروبلماتیک هست، اما نویسنده تا پروبلماتیک نباشد، خدمتی به نوع انسان نمی کند.نیاز امروز ما هم داشتن نویسنده پروبلماتیک است؛ کسی که با هستی دست به گریبان باشد.

• آخرین ویرایش:دوشنبه شانزدهم مردادماه سال 1396

ارسال به

در حوزه دانش جامعه شناسی، پیشتر چند کتاب با عنوان و محتوا و توضیح مفاهیم اصلی در تئوری های جامعه شناسان بزرگ، تألیف یا ترجمه شده بودند. در زمستان 1395، کتابی با عنوان « مفاهیم بنیادی نظریه اجتماعی کلاسیک» ( اثر الکس لاو) را مترجم شناخته شده حوزه جامعه شناسی، دکتر فرهنگ ارشاد ترجمه کرده است( نشر آگه). نویسنده با دقت و حوصله ای کم مانند، مفاهیم اساسی برخی از جامعه شناسان را از منابع اصلی ( آثار اصلی آنان) استخراج و توضیح داده است. مفاهیمی مانند : امر واقع اجتماعی ، بت وارگی کالا ، توتمیسم ، انواع همبستگی ها، عقلانیت، جوشش جمعی و ... .

بدیهی است که این مفاهیم برای آشنایان با علم جامعه شناسی، بسیار آشناست. خواننده کتاب شاید هم خود را بی نیاز از مرور دوباره این مفاهیم ببیند یا این ترجمه را همسان دیگر آثار قبلی بداند؛ اما با کمی دقت بیشتر در می یابد که مطالب کتاب با «بینش» خاصی انتخاب و تشریح شده اند که وجهه مهمی به کتاب می دهد و البته ترجمه، چنان روان و سلیس انشا شده که گویی این اثر در ابتدا و اصلا به زبان فارسی نگارش شده است. به علاوه، نویسنده، پس از طرح و توضیح هر مفهوم، منابع مرتبط و مهمی هم برای مطالعه بیشتر خوانندگان معرفی کرده که آشنایان با زبان لاتین می توانند آنها را در آستین داشته باشند. مطالعه این ترجمه، برای همه سطوح تحصیلی رشته جامعه شناسی و نیز دیگر علاقه مندان این رشته، بسیار ضروری است و توصیه می شود.

• آخرین ویرایش:جمعه ششم مردادماه سال 1396

ارسال به

« من می نویسم.از نوشتنم می نویسم.تصویر خودم را می بینم که از نوشتنم می نویسد و می توانم خودم را ببینم که شاهد نوشتنم است.نوشتن را به خاطر می آورم و باز هم خودم را به خاطر می آورم که شاهد نوشتنم است و باز می توانم تصور خودم را به خاطر آورم که خودِ در حال نوشتنم را نگاه می کرد و من می نویسم که خودم را در حین نوشتن به یاد آوردم و می نویسم که نوشتنم را شاهد بوده ام و می نویسم خودم را دیده ام که از نوشتنش می نوشت که نوشتنش را می نویسد و باز هم می توانم خودم را در حین نوشتنم تجسم کنم که از نوشتنم می نویسد و می نویسد که خودم را در حین نوشتن تجسم کرده ام و نوشته ام را نوشته ام ».

آندره برنیک(1393)، رمان؛ زبان و روایت از سروانتس تا کالوینو، ترجمه فرزانه قوجلو، تهران: نشر نیکا.

• آخرین ویرایش:دوشنبه دوم مردادماه سال 1396