خشونتی که بر ما می رود

آدورنو ( به گفتۀ راس‌ویلسون) کوتاه‌جمله‌ای دارد این‌چنین: «آزادی رایگان نیست». باری، آزادی – اگر باشد - نه رایگان به دست آمده و نه نگهداری‌اش بدون هزینه است. نیروها و جریان‌هایی که مرتب به صورت آزادی خراش می‌کشند و چاه و چاله بر سر راهش می‌کَنند، فراوانند. همان‌ها که منافع خود و هم‌مسلکان را در جامعۀ بسته می‌جویند.خلاصه اینکه آزادی، به طور دائمی چنگ در چنگ خشونت دارد.
اگر زندگی بدون آزادی را بشود تحمل کرد – کما اینکه کم نبوده و نیستند جوامعی که در زیر چکمه و پوتین و داغ و درفش و زندان و شکنجه و تبعید و اعدام، میل به زندگی را پس نزده‌اند و نمی‌زنند – با زندگی پُر از خشونت چگونه می‌توان کنار آمد؟.
بخشی از خشونتی که علیه آزادی و اصل زندگی اِعمال می‌شود، کار حکومت‌هاست. البته که هر حکومتی خود را برای مردمش خیرخواه‌تر بداند، میزان خشونت پنهان و عریانش هم بیشتر و عمیق‌تر است. اما در جوامع جدید، ما گرفتار انواعی از خشونت شده‌ایم که نه از جانب حکومت‌ها که از شعاع روابط‌مان با دیگران ساطع می‌شود و چون کوه یخ، بدنۀ هیولاوارش را به اجبار زندگی جمعی پنهان و پوشیده می‌کنیم.اگر آزاد زیستن به تعبیر آدورنو هرینه دارد؛ اصل زندگی کردن هم هزینه دارد. ما به دلخواه یا به اجبار این هزینه را می‌پردازیم تا میل به زندگی را پس نزنیم. اما اگر یک روی سکۀ زندگی ما زیر سلطه و خشونت حکومت‌هاست؛ روی دیگرش سیبل خشونت دیگران مرتبط با ماست.این روزها، روابط همسری، روابط همسایگی، روابط همکاری، روابط دوستانه، روابط غیررسمی، روابط عاشقانه و عاطفی، روابط والدین و فرزندان، روابط خواهری و برادری، روابط معلمی و شاگردی و...؛ به گرهگاه‌های ظهور و بروز خشونت تبدیل شده‌اند علیه همدیگر. بر اساس تجربه، معمولاً ما از حکومت‌ها انتظار قهر و خشونت داریم، اما مسأله همینجاست که بخش مهمی از خشونت، از کسانی به ما می‌رسد که انتظار نداریم یا برآوردشان نمی‌کنیم. از کسانی که برای ما مظهر مهربانی و عطوفت هستند.ناگهانی و در غفلت ما، صاعقه‌وار روان ما را سوهان می‌زنند و مانند آوار به مرز خفه‌گی می‌رسانندمان. اینک ماییم و تیرهای زهرآگین خشن که از هر سوی روانه است. مشقت و رنج این نوع نامهربانی‌ها این است که باید اصل زندگی را رها کنیم و مدام و از شش جهت مواظب لطیف‌کردن‌شان باشیم. مأمن و پناهگاهی هست آیا؟.

آخرین ویرایش:پنجشنبه بیست و دوم خردادماه سال 1399

نظرات()

آخرین پست ها

مرگ در سال‌های دیگر کُشی..........شنبه پانزدهم آذرماه سال 1399

علم و مذهب..........چهارشنبه دوازدهم آذرماه سال 1399

انتظار زندگی در سودای بهشت..........دوشنبه سوم آذرماه سال 1399

دکتر فیرحی و یک پرسش..........دوشنبه بیست و ششم آبانماه سال 1399

زندگی، میعاد در لجن..........یکشنبه هجدهم آبانماه سال 1399

زندگی را تخیل و سپس تکرار کنید..........شنبه هفدهم آبانماه سال 1399

سیاستمدارانی چون شاعر در فیلم مادر آرنوفسکی..........شنبه سوم آبانماه سال 1399

رابطۀ ننگین..........شنبه بیست و ششم مهرماه سال 1399

عزادار خویشتنیم نه شجریان..........جمعه هجدهم مهرماه سال 1399

کشیش و پزشک در زمانۀ بیماری..........دوشنبه چهاردهم مهرماه سال 1399

لذت مشترک دیکتاتور و عاشق..........یکشنبه سیزدهم مهرماه سال 1399

خش‌خش ِ خنده‌های اشک‌آمیز برگ‌های پاییزی..........پنجشنبه دهم مهرماه سال 1399

شهر از عاقل تهی خواهد شدن به مناسبت روز مولانا..........سه شنبه هشتم مهرماه سال 1399

دروغ‌زن قضای مسلمانان را نشاید ..........سه شنبه بیست و پنجم شهریورماه سال 1399

سوغاتی..........سه شنبه هجدهم شهریورماه سال 1399

تحفه ای چون مرگ..........دوشنبه دهم شهریورماه سال 1399

داستانک..........یکشنبه دوم شهریورماه سال 1399

با یادی از مورّخ مشروطیت..........شنبه هجدهم مردادماه سال 1399

سارتر و نویسنده..........یکشنبه دوازدهم مردادماه سال 1399

کاش از تاریخ بیاموزیم..........یکشنبه بیست و نهم تیرماه سال 1399

خشونتی که بر ما می رود..........پنجشنبه بیست و دوم خردادماه سال 1399

سقف تزویر بر ستون ضدتبعیضی..........سه شنبه بیستم خردادماه سال 1399

تأملی در قتل رومینا اشرفی..........شنبه دهم خردادماه سال 1399

ما در کدامین جهان زندگی می‌کنیم؟..........دوشنبه بیست و پنجم فروردینماه سال 1399

دموکراسی آیینی..........شنبه سوم اسفندماه سال 1398

تعریضی بر واکنش آیت‌الله سبحانی به سخنان دکتر حسن محدثی..........جمعه بیست و پنجم بهمنماه سال 1398

دیکتاتوری، استالین و هنرمند غیرحکومتی..........جمعه بیست و هفتم دیماه سال 1398

مشترک میان دیکتاتورها..........دوشنبه بیست و هفتم آبانماه سال 1398

«چگونه است که استثمارشدگان به ادامۀ استثمار راضی می‌شوند؟».‏..........یکشنبه دوازدهم آبانماه سال 1398

جامعه‌شناس تحمل‌ناپذیر است!‏..........شنبه بیست و هفتم مهرماه سال 1398

همه پستها