کتاب «سایبان مقدس» پیتربرگر را می
خوانم( نشر ثالث،ترجمه مرشدی،1396).عنوان فرعی کتاب از عنوان اصلی رساتر است:
عناصر نظریه ی جامعه شناسی دین. برگر بعد از کتاب مشترکش با لاکمن که در حوزه ی
جامعه شناسی معرفت، کاری بود مهم، رو به سوی جامعه شناسی دین نهاد و به خصوص روند
سکولارشدن جوامع غربی و سپس مقایسه ی آنها با جوامع شرقی را در صدر برنامه ی
مطالعاتی اش قرار داد.برگر هم زمان مطالعه دین را هم از درون ( به خاطر نزدیکی اش
به کلیسا) و هم از برون ( از منظر جامعه شناسی دین) ادامه داد تا به این کتاب و
کتاب دیگرش: «شایعه فرشتگان» رسید.
در سایبان مقدس، مترجم هم دیباجه
ای آورده که می توانست طولانی تر باشد چون هستند کسانی که در حوزه جامعه شناسی دین
و نظریه های برگر مطالعه ی پیگیر نداشته اند و این دیباچه سهم مهمی می توانست در
توضیح هدف اصلی نویسنده داشته باشد. اما یک نکته ی جالب و تحیرآور در
این دیباچه دیدم.اینکه ناشر هم دست به کار شده و در 4 مورد، نکاتی را در زیرنویس
درج کرده.این 4 مورد البته نه برای توضیح سخن برگر یا مترجم آمده اند بلکه خیلی
شفاف و ساده و بدون مقدمه، خط باطلی کشیده بر نظریه این نویسنده. مترجم آورده که در دستگاه فکری
برگر : «... دین تلاش متهورانه برای درک کل جهان به مثابه هستی از نظر انسان
معنادار است»(ص 13) و ناشر تذکر داده که برگر زمینه الهی دین را نادیده گرفته، آن
را ناشی از ذهن انسان می داند و چنین چیزی از نظر اسلام مردود است. باز در صفحه 17، ناشر جستی زده
میان نوشته و در مورد مسأله شر و به کارگیری تعابیر ازخودبیگانگی و مازوخیسم در
تبیین رابطه انسان و دین، گفته که این هم مردود است.در صفحه 22 در مورد فرافکنی
دین از سوی انسان و در صفحه 25 هم در خصوص اطلاعات ناچیز برگر از اسلام و جامعه
اسلامی، «اظهار لحیه» کرده است. من نمی دانم ناشر چگونه به همین
سادگی در مورد یک یا دو نظریه ی یک جامعه شناس برجسته به این نتایج روشن رسیده.اگر
این موضوع در تخصص ناشر است، بهتر بود که مقاله ای انتقادی و مستند به کتاب می
افزود.اگر در این مورد چیزی نمی داند،با چه شهامتی در چند جمله حاصل عمری مطالعه و
غور و بررسی یک صاحب نظر را چنین مردود می داند؟. این ناشر به همین راحتی در مورد
مثلا هوش مصنوعی یا شبیه سازی انسان یا واکسن آمبولا و دیگر نوآوری های علوم فنی و
پزشکی هم می تواند نظر بدهد؟؛ بدیهی است که نه. من گمان می کردم که ناشر خواسته
با این چند اظهار فضل، از خوان سانسور بگذرد اما بعید می دانم که اهالی سانسور
حرفهای برگر را که مترجم به سادگی هم آورده،بفهمند.می ماند این نکته که کتاب در
حوزه ی علوم انسانی نوشته شده، و ناشر هم، چون مسلمان اهل دفاع از دینی بوده،مانند
دیگرانی که بدون هیچ پشتوانه فکری و نظری، در علوم اجتماعی و انسانی خود را صاحب
نظر و مدافع می دانند، وظیفه ی شرعی خود دانسته تا دفاعی چنین محکم و مستند!!
داشته باشد. نیت و قصد ناشر هرچه بوده، اینها
را گفتم تا به این نکته برسم که چنین حقی و چنین شجاعتی را هیچ اهل علمی ندارد که
تنها در چندسطر،حاصل عمر دانشمندی را رشته کند و ندانی خود را سمر کند. این شجاعت و دلاوری جای ستایش
ندارد؟!!
آخرین پست هامرگ در سالهای دیگر کُشی..........شنبه پانزدهم آذرماه سال 1399
علم و مذهب..........چهارشنبه دوازدهم آذرماه سال 1399
انتظار زندگی در سودای بهشت..........دوشنبه سوم آذرماه سال 1399
دکتر فیرحی و یک پرسش..........دوشنبه بیست و ششم آبانماه سال 1399
زندگی، میعاد در لجن..........یکشنبه هجدهم آبانماه سال 1399
زندگی را تخیل و سپس تکرار کنید..........شنبه هفدهم آبانماه سال 1399
سیاستمدارانی چون شاعر در فیلم مادر آرنوفسکی..........شنبه سوم آبانماه سال 1399
رابطۀ ننگین..........شنبه بیست و ششم مهرماه سال 1399
عزادار خویشتنیم نه شجریان..........جمعه هجدهم مهرماه سال 1399
کشیش و پزشک در زمانۀ بیماری..........دوشنبه چهاردهم مهرماه سال 1399
لذت مشترک دیکتاتور و عاشق..........یکشنبه سیزدهم مهرماه سال 1399
خشخش ِ خندههای اشکآمیز برگهای پاییزی..........پنجشنبه دهم مهرماه سال 1399
شهر از عاقل تهی خواهد شدن به مناسبت روز مولانا..........سه شنبه هشتم مهرماه سال 1399
دروغزن قضای مسلمانان را نشاید ..........سه شنبه بیست و پنجم شهریورماه سال 1399
سوغاتی..........سه شنبه هجدهم شهریورماه سال 1399
تحفه ای چون مرگ..........دوشنبه دهم شهریورماه سال 1399
داستانک..........یکشنبه دوم شهریورماه سال 1399
با یادی از مورّخ مشروطیت..........شنبه هجدهم مردادماه سال 1399
سارتر و نویسنده..........یکشنبه دوازدهم مردادماه سال 1399
کاش از تاریخ بیاموزیم..........یکشنبه بیست و نهم تیرماه سال 1399
خشونتی که بر ما می رود..........پنجشنبه بیست و دوم خردادماه سال 1399
سقف تزویر بر ستون ضدتبعیضی..........سه شنبه بیستم خردادماه سال 1399
تأملی در قتل رومینا اشرفی..........شنبه دهم خردادماه سال 1399
ما در کدامین جهان زندگی میکنیم؟..........دوشنبه بیست و پنجم فروردینماه سال 1399
دموکراسی آیینی..........شنبه سوم اسفندماه سال 1398
تعریضی بر واکنش آیتالله سبحانی به سخنان دکتر حسن محدثی..........جمعه بیست و پنجم بهمنماه سال 1398
دیکتاتوری، استالین و هنرمند غیرحکومتی..........جمعه بیست و هفتم دیماه سال 1398
مشترک میان دیکتاتورها..........دوشنبه بیست و هفتم آبانماه سال 1398
«چگونه است که استثمارشدگان به ادامۀ استثمار راضی میشوند؟»...........یکشنبه دوازدهم آبانماه سال 1398
جامعهشناس تحملناپذیر است!..........شنبه بیست و هفتم مهرماه سال 1398
همه پستها