ادامه گستره عمومی

ارسال به

در این مورد دو دیدگاه غالب وجود دارد. دیدگاهی كه هابرماس در كار عمده‌اش فرض و بعدها اصلاحش كرد: رسانه‌های الكترونیكی تصوّر غلطی از دموكراسی بدست می‌دهند امّا در حقیقت تولید سیستم اجتماعی نابرابری‌ها (فضا، بازار سرمایه‌داری) را قانونی می‌كند. تلویزیون كه ما را تا زمان مرگ سرگرم می‌كند (پستمن، 1986)، به وجود آورندة رضایت (چامسكی، 1989)، و ایجاد كنندة جامعه‌ای متشکل از مناظر و شبیه‌سازی‌هاست (دبورد، 1994؛ بودریار، 1988). این انتقادات تأكید دارند بر اینكه چگونه حكومت یا نظام رسانه‌های جاری، روشنفكری را جایگزین سرگرمی می‌كنند یا حداقل این دو را در هم می‌آمیزند كه در واقع توسط نخبگان گروهی تأیید می‌شود؛ منافع آنها را تأمین می‌كند؛ مردم را از شرایط اضطراری و فعلی‌شان فاصله می‌دهد؛ و موجب توهمات و تصورات غلطی می‌شود كه واقعی‌تر یا حداقل به اندازة برداشت‌ها و تجارب انسانی واقعی به نظر می‌رسند. از طرف دیگر، رسانه‌های الكترونیكی حوزه ها به ایجاد حوزه ها ادامه می دهند و جایگزینی نیز برای آنها ارائه می دهد. برای مثال جنبش‌های اجتماعی فوق‌الذكر ـ جنبش‌های زنان و حقوق مدنی و حوزه های عمومیی شان. اخیراً به طور شگفت انگیزی، جنبش ها و حوزه هایی توسط کمپین سیاسی اوباما به وجود آمده اند (گلدفارب، 2009). رسانه‌های گروهی تمامی این پیشرفت‌ها و توسعه‌ها را تسهیل کرده اند حتی آنهایی را كه رسانه ها را تحلیل برده اند.

والتربنیامین (1995 [1936]) و مارشال مك‌لوهان (1964) متفكّران و اندیشمندان قدیمی هستند كه این پتانسیل رسانه‌های گروهی را آشكار كردند. آنها تغییر و تحوّل اشكال رسانه‌های گروهی را گشودن امكانهای جدید برای مباحث دموكراتیك در میان ملتها و در میان مردم و همچنین میان اشكال مختلف رسانه‌های گروهی فرض می‌كنند. رسانه‌های الكترونیكی جایگزین رسانه‌های چاپی نشده‌اند اما از آنها بهره بردند. در كار تأثیرگذار مك‌لوهان «رسانه پیام است» (مك‌لوهان، 1964)، رسانه‌های گروهی پیش از همه به عنوان نیروهای قابل تبدیلی فرض می‌شوند كه نه تنها احساسات و دانش ما را توسعه می‌دهد بلكه همچنین مقیاس‌ها و آهنگ‌های جدیدی را ارائه می‌كنند كه الگوهای جدید روابط اجتماعی را به وجود می‌آورند. والتر بنیامین در کتاب «کار هنر در عصر تولید ماشینی» پتانسیل سیاسی ای را آشكار كرد كه بنای رسانه‌های دیداری جدید (بنجامین 1998 [1936]) را تحلیل می برد. او فن‌آوری‌های رسانه‌ای جدید را به عنوان امكان ایجاد درك واقع بنیانه‌تری از زندگی اجتماعی‌ و ارائه حوزة جدیدی از کنش گروهی (مشترك) میان مردم تشریح کرد (بنجامین 1998، صفحه 38-237). این، شرح و بسطی بود از پتانسیل سیاسی یافت شده در پیدایش موضوع؛  همانطور كه آرنت به مطالعه درآورد.

در حالی که خسوف و کسوف  حوزه، قدر مسلم، یك روی سكّه ی رسانه‌های الكترونیكی هستند، و روی دیگرشان اشكال جدید مشاركت است، جان دیویی بر این نكته اساسی و مهم تأكید كرد که: «چشم بیننده است. گوش شركت كننده است». او تأكید كرد كه حتی اگر مطبوعات (ما باید اضافه كنیم، و رادیو، فیلم و تلویزیون) اطلاعات ناقص و جزئی فراهم می‌كنند، مبنای دموكراسی نیستند. گفتگوی جوامع و حوزه های محلّی آن چیزی است كه واقعیت ایده و دیدگاه عمومی را فراهم می‌كند (دیویی، 1954: 219). پیام رسانه‌های گروهی با جوامع تعاملی تعریف می‌شود كه با آنها زندگی می‌كنند. دنیل دایان و الیهو كاتز به طور زیبایی این نكته را در رویدادهای رسانه ای(1992) شرح می‌دهند و نشان می‌دهد چگونه این گونه جوامعِ متمركز بر فضا‌های ملّی، در مناسك و آیین‌های همگانی، به وسیله نوع خاصی از نمایش رسانه‌های گروهی گرفتار می‌آیند. با شكستن ریتم‌های نمایش و جریان تلویزیونی، انواع یكسانی از مراسم و آیین‌های وابسته به انتقالات قدرت، بزرگداشت ارزشهای جمعی و مرجع سیاسی قبل از تلویزیون، اكنون از طریق تلویزیون نمایش داده می‌شوند. نمایش به طور متفاوتی انجام می‌شود و شامل تضادها و رقابت بر سر مرئی بودن - علاوه بر اتحاد و گفتگوی عمومی (با در نظر گرفتن فعالیت‌ها و مراسم‌های معارفه ریاست جمهوری)- می‌شود، امّا عمدتاً متفاوت نیست. این حالت نه فقط در جوامع مركزی وجود دارد که وابسته به تلویزیون ملّی هستند ، بلكه درتشكیل و توسعه حوزه ها و ضدحوزه ها طریق اینترنت به طرز قابل توجهی از وجود دارد.

اینترنت به جوامع امكان می‌دهد تا بدون تعامل و ارتباط چهره به چهره با یكدیگر ارتباط برقرار كنند. موقعیت حوزه‌ها و جوامع از كشورها و قاره‌ها فراتر رفته است. این شكل جدید تعامل است كه انواع مباحثه و حوزه را در خود جای می‌دهد كه پیش از این نه قابل دسترسی بود و نه امکان پذیر. جنبش ضد جنگ و کمپین دین(Dean)  حوزه های جایگزینی را تشكیل دادند كه قادر به فعالیتی بودند كه به طور جدّی اجماع نظر پیشین را به نفع سیاست‌های بوش در خصوص جنگ در عراق و جنگ جهانی بر علیه تروریسم به چالش كشاند. گفتگوها و اقدامات زنده همزمان‌شان، قلمرو همگانی دیگر وزمینه های اقدامات انتقادی را فراهم آورد كه موقعیت حزب دموكرات و در نهایت حوزه بزرگتر آمریكا را تغییر داد (گلدفارب، a 2006، b2006). گر چه جان‌كری انتخاب 2004 را واگذار کرد، حوزه های دیگری كه در طول فعالیت  توسعه یافتند، نتیجه مهّم مبارزه انتخاباتی او بودند. به مین ترتیب، پیام رسانی متنی به ابزار  رایجی برای شکل گیری حوزه جنبش سیاسی تبدیل شده است: از همه مهمتر،پیام رسانی متنی به اتحّاد شهروندان در انقلاب نارنجی در اوكراین در سال 2004 و تجمع صدها دانشجو در مركز شهر سئول در سال 2005 كمك كرد. حتی حوزه هایی كه در فضاهای محلّی برای پیشبرد مسئله عمومی فعایت می کنند، - مانند نمونه سازمانهای غیرانتفاعی در اسرائیل امروز- از اینترنت نه فقط برای سازماندهی تجمّعاتشان بلكه برای ایجاد روابط متقابل در میان خودشان و با فضا‌های دیگر در فضای ملّی ]و در خارج از کشور[ استفاده می‌كنند.  ادامه دارد

• آخرین ویرایش:دوشنبه چهاردهم بهمنماه سال 1392