صبح به سختی از رختخواب بیرون می خزید، به دنبال جعبه سیگارتان می گردید. وقتی به خانه میرسید، حتی بدون عوض کردن لباس هایتان، شیشه ای آبجو باز کرده و مینوشید. و حتی زمانی که در کازینو نیستید و یا بلیط بخت آزمایی نمی خرید، دنبال کسی برای شرط بستن می گردید... می دانید چطور یک عادت معمولی به اعتیاد تبدیل می شود؟
توازن ناسالم
اعتیاد نوعی وابستگی جسمی یا روانی به یک ماده و یا یک رفتار می باشد. در حقیقت، نوعی ناتوانی برای کنار گذاشتن عملی است که برای سلامتی، روش زندگی، شادی و ارتباطاتتان خطرناک است. اعتیاد انواع مختلفی دارد، ولی همه آنها لاعلاج نیستند. اگر همیشه در یک زمان مشخص همراه با قهوه تان پیراشکی شکلاتی می خورید، این یک عادت است.
انواع مختلفی از عادت و وابستگی وجود دارد. به عنوان مثال، استفاده بی رویه از مشروبات الکلی ، به عنوان یک بیماری پیشروی کننده به حساب می آید. توانایی فرد الکلی در کنترل الکل مصرفیش بسیار ضعیف می شود.
تا به حال مطالب زیادی در مورد عادت های شخصی گفته شده است. اما این تفکر نیاز به توجیه دارد. از این ها گذشته، چرا تمام افرادی که قمار می کنند به این کار معتاد نمی شوند؟ چطور است که بعضی ها می توانند فقط برای یکی دو ساعت در هفته به منظور چَت کردن وارد شبکه اینترنت شوند، ولی بعضی دیگر چنان به این کار اعتیاد پیدا می کنند که تمام شب را در چت روم ها می گذرانند که به ضرر زندگی و کارشان است؟
پس بیایید بعضی از علائم نشاند هنده وجود اعتیاد در افراد است را بررسی کنیم. اگر یکی یا تعدادی از این خصوصیات را در خود یا یکی از دوستان یا همکارانتان می بینید، می توانید برای به دست آوردن کنترل دوباره روی رفتارتان وارد عمل شوید.
مشخصه های اعتیاد
1- رفتارهای بی اراده
زمانی که در خود احساس ضرورت برای انجام کاری به طور پیوسته دارید، چیزی بیش از یک عادت معمولی است. تکرار مداوم عملی معمولاً تلاش برای کسب مجدد شادی و نشاط اولیه است. برای این است که دوباره آن یورش آدرنالین به بدنتان وقتی در یک مسابقه دوی ماراتن شرکت می کردید و یا در جک پات برنده شدید را تجربه کنید. زمانی که تمایلات ایده آلیستی بر زندگی شما حاکم می شوند، و شما خود را درگیر مسائل جزئی و حوادث نامربوط می کنید، باز ممکن است نشانه هایی از اعتیاد در شما باشد.
2- کمبود اراده
یکی از علائم و نشانه های رشد و کمال این است که بتوانیم برای رفتارهایمان حد و حدود تعیین کنیم. اگر خیلی نسبت به عادت هایتان احساس وابستگی می کنید و برای مهار آن ها در خود قدرتی نمی بینید، احتمالش زیاد است که به آن رفتار اعتیاد پیدا کرده باشید.
3- شانه خالی کردن از قبول مسئولیت
یکی از خصوصیتی که بین همه معتادین، از معتاد الکلی افتاده کنار خیابان گرفته تا معتاد هرزگی، متداول است این است که عادت خود را تقصیر دیگران می اندازند. اگر می بینید که یکسره در حال سرزنش و متهم کردن دیگران هستید، احتمالاً دیگر وقتش رسیده است که دنبال ریشه این مشکل بگردید. نادیده گرفتن اهمیت مسائل، دروغ گویی به خانواده و دوستانتان و سرپوش گذاشتن روی خطاها و اشتباهاتتان، همه و همه نشانه های این است که رفتارهای شما بی اراده و بی اختیار است.
4- جایگزینی برای عادت های ناپسند
تا به حال متوجه شده اید که اعضای انجمن معتادین الکلی چقدر قهوه استفاده می کنند؟ یا اینکه چطور افرادی که به تازگی سیگار را ترک کرده اند برای ماه ها پیوسته آدامس می جوند؟ این افراد یک نوع اعتیاد را با نوع دیگری جایگزین کرده اند چون این باعث قوت قلب آن ها می شود
5- تمایل به عادات ناپسند مختلف
ممکن است فردی هر شب در غذا خوردن زیاده روی کند و بعد به بهانه داشتن فشار و استرس برای رفع سوزش معده، داروی آنتاسید استفاده کند، بدون اینکه بداند به هر دو آن ها معتاد شده است. فردی که به کار اعتیاد دارد و شب ها به روابط جنسی نا مشروع پناه می برد، ممکن است برای توجیه کار خود بگوید که او برای ایجاد رابطه ای معقولانه تر وقت ندارد. اما این می تواند نشانه ای از تمایل وی برای انجام اعمال ناسالم به صورت عادت باشد.
6- اصلیت خانوادگی
فرزندان بالغ معتادین الکلی ممکن است به کلی از استفاده مشروبات الکلی امتناع کنند، اما ممکن است به چیز دیگری اعتیاد پیدا کنند. اعتیاد آن ها می تواند در ورزش یا کار بیش از حد باشد. آیا این می تواند نشانه ای برای موروثی بودن اعتیاد باشد؟
7- عدم اطمینان
اعتیاد از هر نوعی که باشد، همواره با ناراحتی، عدم اعتماد و نا امنی و ترس از شکست همراه است. نشانه دیگر آن عدم احساس تعهد است. فرد معتاد انتحاب های نادرستی انجام می دهد. او نمی تواند درک کند که ایجاد یک رابطه صادقانه و با اعتماد با دیگران و قبول توانایی ها و ناتوانی هایش چقدر می تواند برایش موثر باشد.
با اعتیاد خود مبارزه کنید
اگر به فکر چاره برای رفتار های اعتیادآور خود یا کس دیگرس هستید، این توصیه ها می تواند برای مبارزه با آن ها به شما کمک کند:
آن را بپذیرید
اولین قدم برای اصلاح و بهبودی این است که قبول کنید که مشکلی وجود دارد. مسئولیت کارها و احساساتتان را بپذیرید. اگر به دوستتان برای ترک اعتیادش کمک می کنید، نباید او را مجبور به پذیرفتن خطایش کنید. اما اگر او را درک کرده و حمایتش کنید، بسیار به وی کمک خواهد کرد.
اعتیادتان را کنار بگذارید
اعتیاد شدید به مواد مخدر نیازمند مراقبت های پزشکی است. اگر اینکه یکدفعه آن را کنار بگذارید سخت به نظر می رسد، برای آن به خود وعده و پاداش دهید. مثلاً اگر بتوانید همه هفته جذب کالری را در خود محدود کنید، برای روز شنبه به خود قول صرف پیتزا بدهید. یا اینکه فاصله بین سیگار کشیدن هایتان را 20 دقیقه بیشتر کنید، شاید میل آن را در خود کمتر کردید.
اطلاعات کسب کنید
سعی کنید اطلاعات کسب کنید. اگر ترس نامشخصی نداشته باشید، غلبه بر اعتیاد بسیار راحت تر خواهد بود. اگر تحقیق کرده باشید و توصیه های مناسب و سودمندی داشته باشید، خیلی راحت تر می توانید به دوستتان برای ترک اعتیادش کمک کنید.
به گروه های ترک اعتیاد ملحق شوید
برنامه های 12 مرحله ای و گروه های پشتیبانی بسیاری در دسترس هستند. برای شما یا دوستتان احتمالاً مفید خواهد بود که وارد جمعی شوید که مشکلی شبیه شما دارند. صحبت در مورد اعتیاد به شما اطمینانی دوباره می دهد که شما تنها کسی نیستید که به چیزی وابستگی دارید.
دخالت دیگران را بپذیرید
اگر شب هنگام وارد اتاقی می شوید، دوست دخترتان، رئیس، برادرو بهترین دوستتان را آن جا می بینید و بعد می شنوید که کسی در را پشت سرتان قفل می کند، اصلاً نترسید. آن ها می خواهند به شما کمک کنند. عصبانی شدن و حال تدافعی گرفتن مشکلی را حل نمی کند. کمی به حرف هایشان گوش دهید. و اگر شما می خواهید به دوستتان برای ترک اعتیادش کمک کنید، خیلی با دقت در این مورد تحقیق و مطالعه کنید. چون این مسئله ای بسیار حساس است و باعث تغییر ناگهانی در زندگی می شود.
از متخصصین کمک بخواهید
اصلاً کمک گرفتن از پزشک یا مشاوران روانشناس خجالت نکشید. چه از یک نوع اعتیاد در عذاب باشید چه از چند نوع، می توانید راه های بسیاری برای مقابله با این مسئله بیابید و دوباره سلامتی روحی و جسمیتان را به دست آورید. با پزشک خود صحبت کنید و یا از مشاوری کمک بخواهید.
دانش قدرت است
اگر خصوصیتی اعتیاد آور در خودتان مشاهده کرده اید و به کارهایی مضر و وقت گیر عادت دارید، آگاه شدن از آن به شما اجازه می دهد تا بتوانید کنترل خود را دوباره به دست آورید. با نگاهی منتقدانه به رفتارهایتان، متوجه قسمت هایی خواهید شد که در خطر ابتلا به اعتیاد هستند. می توانید انتخاب های سالم تری بکنید تا از ابتلای آنها جلوگیری کنید.
روانشناسی - مسائل گوناگون - کنترل شخصیت معتاد کننده
منبع: سالنامه سلامت (نسخه 4)
WWW.Beheshtiyan.mihanblog.com