نکات ناب نهج الفصاحه (قسمت
دویست و هشتادم)
مردم (بخش دوم)
انواع مردم
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بر (درستی) سه چیز قسم میخورم: دارایی هیچ بندهای با صدقه دادن کاهش نمییابد. هر
بندهای در برابر ستمی که بر او رفته، شکیبایی ورزد، خداوند عزّوجلّ عزّت او را افزایش
میدهد و هر بندهای در گدایی را به روی خود بگشاید، خداوند در فقر را به روی او میگشاید.
سخنی را به شما میگویم که آن را به خاطر بسپارید؛ مردم دنیا چهار گونهاند: بندهای
که خداوند (نعمت) دارایی و دانش نصیبش کرده و او نیز با تقوای الهی از آن استفاده کند
و صله رحم مینماید و میداند که برای خدا در این (نعمت) حقی هست. پس، این بالاترین
مقام و منزلت (در پیشگاه خداوند) است. بندهای که خداوند (نعمت) دانش به او عطا کرده
ولی دارایی نصیبش ننموده در حالی که نیّت راست دارد و میگوید: اگر مالی داشتم، مانند
فلانی رفتار میکردم. پس، او در سایه نیّتش با او پاداش مساوی دارد. بندهای که خداوند
(نعمت) دارایی را به او عطا کرده ولی دانش نصیبش ننموده و بدون دانش در سرمایهاش تصرف
مینماید؛ تقوای الهی در آن رعایت نمیکند و صله رحم نمینماید و در آن (نعمت) حقی
برای خدا قایل نیست. پس، این پستترین مقام و منزلت (در پیشگاه خداوند) است. و بندهای
که خداوند نه دارایی به او داده و نه دانش، که او میگوید: اگر مالی داشتم، مانند فلانی
رفتار میکردم. پس، او در سایه نیّتش با او کیفر مساوی دارد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
مردان چهار قسمند: سخاوتمند، بزرگوار، بخیل و فرومایه؛ سخاوتمند، کسی است که هم خود
میخورد و هم به دیگران عطا میکند؛ بزرگوار، کسی است که خود نمیخورد ولی به دیگران
عطا میکند؛ بخیل، کسی است که خود میخورد ولی به دیگران نمیدهد؛ و فرومایه کسی است
که نه خود میخورد و نه به دیگران میدهد (نه خود خورد نه کس دهدبگندد و به سگ دهد).
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
درباره کارهای مردم و اخلاقشان با شما سخن میگویم: مردی که زود به خشم آید و زود آرام
گیرد، نه خوب است نه بد، (بلکه) دو کفّه برابرند؛ مردی که دیر به خشم آید ولی زود آرام
گیرد، این خوب است نه بد؛ مردی که حق خود را بگیرد و حق دیگری را بپردازد، این خوب
است نه بد؛ و مردی که حق خود را بگیرد و ولی در پرداخت حق دیگری تعلّل ورزد، این بد
است نه خوب.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
مردم دو قسمند: دانشمند و دانشآموز و در بقیّه خیری نیست.
بزرگوارترین مردم
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بزرگوارترین مردم، پرهیزکارترین آنهاست.
بهترین مردم
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردم، کسی است که (در کار خیر) تمام توان خود را به کار بندد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردم کسی است که در حال بلندپایگی، فروتنی و در حال ثروتمندی، پارسایی و در
حال نیرومندی، انصاف و در حال قدرت، بردباری کند.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
هشیار باشید! که بهترین مردان کسی است که دیر به خشم آید و زود خشنود گردد و بدترین
مردان کسی است که زود به خشم آید و دیر خشنود گردد. حال، اگر مردی دیر به خشم آید و
دیر هم بازگردد و یا زود به خشم آید و زود هم بازگردد، این هم یک قسمی از انسان ها
ست.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
درباره هر مسلمانی، چهار نفر به نیکی شهادت دهند، خدای تعالی او را وارد بهشت میگرداند.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردمان، خوش اخلاقترین آنهاست.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردمان، کسی است که قرآن بهتر بخواند؛ در کار دین داناتر باشد؛ از خدا بیشتر
بترسد؛ بیشتر از دیگران امر به معروف و نهی از منکر کند؛ و نیز بیشتر از دیگران صله
رحم نماید.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردمان، سودمندترین آنها به مردم است.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردمان، مؤمن فقیری است که به قدر توانایی تلاش مینماید.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردمان، کسی است که مردم از او بهرهمند میشوند.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین مردمان، کسی است که عمرش طولانی و عملش نیکو باشد. و بدترین مردمان، کسی است
که عمرش طولانی ولی عملش بد باشد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین شما، کسی است که نسبت به دنیا بیاعتناتر ولی نسبت به آخرت راغبتر باشد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین شما، کسی است که از خاندانش دفاع نماید، مادامی که به گناه نیفتد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین شما، کسی است که قرآن را بیاموزد و آن را به دیگری یاد دهد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین شما، کسی است که آخرتش را به خاطر دنیایش، و دنیایش را به خاطر آخرتش رها نکند،
و نیز سربار مردم نباشد.
پیامبر خدا صلی الله علیه وآله:
بهترین شما، کسی است که به خیرش امید و از شرّش امان باشد. و بدترین شما، کسی است که
نه به خیرش امید و نه از شرّش امان باشد.
بهــــــــــــشتیان
منبع: کتابخانه پیامبر اعظم، مدینة
العلم