نکات ناب نهج الفصاحه (قسمت دویست و سی و یکم)

داوری

آداب قضاوت

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: هر گاه حکم می‏کنید، به عدالت رفتار کنید و هر گاه سخن می‏گویید، نیکو بگویید؛ زیرا خداوند نیکوست و نیکوکاران را دوست دارد.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: هر گاه یکی از شما به کار قضاوت میان مسلمانان دچار شد، نباید هنگام غضب داوری کند و در نگاه کردن و جایگاه نشستن و اشاره نمودن بین آنان فرق نگذارد.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: هر که به داوری میان مسلمانان مبتلا گردید، باید عدالت را بین آنان در نگاه، اشاره، جایگاه و مجلس، رعایت نماید.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: هر که به داوری میان مسلمانان مبتلا گشت، صدای خویش را بر یکی از آنان بلند نکند مگر این که بر دیگری نیز بلند کند.

انواع داوران

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: دو قاضی در جهنمند و یک قاضی در بهشت است: قاضی‏ای که حق را بشناسد و بر حق حکم دهد، او در بهشت است. قاضی‏ای که حق را بشناسد ولی عمداً ستم نماید یا بدون شناخت حکم دهد هر دو در آتش جهنمند.

قاضی گاهی مخالف واقع و گاهی مطابق آن حکم می کند

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: من هم بشرم و شما که برای رفع خصومت، به من رجوع می‏کنید، چه بسا برخی از شما دلایل خود را بهتر از دیگری برای من مطرح نماید که در نتیجه، من هم بر طبق شنیده‏ام به نفع او داوری کنم. اما اگر من در مقابل حق مسلمانی به نفع کسی حکم کردم، آن چیزی که در اثر این حکم نصیبش می‏گردد، پاره‏ای از آتش است؛ می‏خواهد نگهدارد یا رهایش کند.

خدا یاور قاضی است

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: خدا یاور قاضی است مادامی که ستم نکند. هرگاه ستم کرد، خدا او را رها کرده، شیطان همراهی‏اش می‏نماید.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: خدای تعالی یار قاضی است مادامی که ستم عمدی نکند.

نتیجه قضاوت برخلاف قانون خداوند

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: پنج چیز از آثار پنج چیز است: هر قومی پیمان شکنی کند، دشمنشان بر آنان مسلط گردد؛ آنان که بر خلاف قانون خدا قضاوت نمایند، میانشان فقر رواج یابد؛ کسانی که فحشا (زنا) در بینشان آشکار شود، مرگ میانشان شایع گردد؛ کسانی که کم‏فروشی پیشه کنند، به قحط سالی گرفتار آیند؛ و آنان که زکات ندهند، به خشکسالی مبتلا شوند.

اهمیت کار قضاوت

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: زبان قاضی میان دو راه قرار دارد؛ یا به سوی بهشت یا به سوی جهنم است.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: روز قیامت بر قاضی عادل ساعتی پیش آید که آرزو کند ای کاش! بین دو نفر حتی درباره دانه خرمایی قضاوت نکرده بود.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: هر که به داوری میان مردم منصوب شد، همانا با غیر کارد ذبح شده است.

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: روز قیامت قاضی عادل را می‏آورند و از سختی حساب چیزهایی را می‏بیند که آرزو می‏کند ای کاش حتی درباره دانه خرمایی بین دو نفر قضاوت نکرده بود.

نکوهش کسی که در داوری عادلانه حکم نمی دهد

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: هر که بین دو نفری که به او مرافعه نموده و به داوری‏اش راضی شده‏اند حکم غیرعادلانه دهد، لعنت خداوند بر او باد!.

هیچ قاضی نیست مگر این که دو فرشته با او است

پیامبر خدا صلی الله علیه وآله: با هر یک از قضات مسلمانان دو فرشته‏ای است که او را به سوی حق می‏کشانند مادامی که غیر حق را اراده نکند، ولی اگر غیر حق را اراده کند و عمداً ستم نماید، آن دو فرشته از او بیزاری جویند و او را به حال خودش وامی‏گذارند.

بهــــــــــــشتیان

منبع: کتابخانه پیامبر اعظم، مدینة العلم

WWW.Beheshtiyan.mihanblog.com