از خانه به در ، از كوچه برون ،

             تنهایی ما سوی خدا می رفت.

در جاده ، درختان سبز ، گل ها وا ،

                         شیطان نگران : اندیشه رها می رفت .

خار آمد ، و بیابان ، و سراب .

                        كوه آمد و ، خواب .

                                    آواز پری : مرغی به هوا می رفت؟

-  نی ، همزاد گیاهی بود ،

                        از پیش گیا می رفت.

شب می شد و روز

            جایی ، شیطان نگران :

                              تنهایی ما می رفت .

سهراب سپهری . شرق اندوه

سرچشمه ی رویش هایی ، دریایی ، پایان تماشایی

تو تراویدی ؛ باغ جهان تر شد ، دیگر شد .

                        صبحی سر زد ، مرغی پر زد

                                    یک شاخه شکست ، خاموشی هست .

خوابم برُبود ، خوابی دیدم :

             تابش آبی در خواب ، لرزش برگی در آب

                        این سو تاریکی مرگ ، آن سو زیبایی برگ

اینها چه ؟

آنها چیست ؟ انبوه زمان ها چیست ؟

            این می شکفد ، ترس تماشا دارد

                        آن می گذرد ، وحشت دریا دارد

پرتو محرابی . می تابی ...

            من هیچم : پیچک خوابی .

                        بر نرده ی اندوه تو می پیچم

تاریکی پروازی ، رویای بی آغازی ،

            بی موجی ، بی رنگی ، دریای هماهنگی ...

سهراب سپهری . شرق اندوه

مانده تا برف زمین آب شود
         مانده تا بسته شود این همه نیلوفر وارونه چتر
                                                         ناتمام است درخت

زیر برف است
          تمنای شنا کردن کاغذ در باد
                     و فروغ تر چشم حشرات
                                 و طلوع سر غوک از افق درک حیات

مانده تا سینی ما پرشود
                      از صحبت سنبوسه و عید

در هوایی که نه افزایش یک ساقه طنینی دارد
                     و نه آواز پری می رسد از روزن منظومۀ برف
                                                                     تشنۀ زمزمه ام

مانده تا مرغ سرچینه هذیانی اسفند صدا بردارد
                                                         پس چه باید بکنم ؟

من که در لخت ترین موسم بی چهچهۀ سال
                                                         تشنۀ زمزمه ام ؟

بهتر آن است که برخیزم
                      رنگ را بردارم

                     روی تنهایی خود نقشۀ مرغی بکشم

سهراب سپهری . حجم سبز

در باغی رها شده بودم
نوری بیرنگ و سبک بر من می وزید

آیا من خود بدین باغ آمده بودم
            و یا باغ اطراف مرا پر کرده بود ؟

 هوای باغ از من می گذشت
            شاخ و برگش در وجودم می لغزید

آیا این باغ سایه روحی نبود
که لحظه ای بر مرداب زندگی خم شده بود ؟

ناگهان صدایی باغ را در خود جا داد
            صدایی که به هیچ شباهت داشت
                         گویی عطری خودش را در آیینه تماشا می کرد
 
همیشه از روزنه ای نا پیدا
این صدا در تاریکی زندگی ام رها شده بود
            سر چشمۀ صدا گم بود ، من ناگاه آمده بودم
                        خستگی در من نبود ، راهی پیموده نشد

آیا پیش از این زندگی ام فضایی دیگر داشت ؟

ناگهان رنگی دمید
پیکری روی علفها افتاده بود
 انسانی که شباهت دوری با خود داشت
باغ درته چشمانش بود
             و جا پای صدا همراه تپشهایش
                                    زندگی اش آهسته بود

وجودش بی خبری شفافم را آشفته بود
وزشی برخاست ، دریچه ای بر خیرگی ام گشود
                                                روشنی تندی به باغ آمد

باغ می پژمرد و من به درون دریچه رها می شدم

سهراب سپهری . زندگی خواب ها

در تاریکی بی آغاز و پایان
            دری در روشنی انتظارم رویید
                        خودم را در پسِ در ، تنها نهادم
                                                            و به درون نهادم

اتاقی بی روزن ، تهیِ نگاهم را پر کرد
                        سایه ای در من فرود آمد
                                           و همه شباهتم را
                                                 در ناشناسی خود گم کرد
                                                                        پس من کجا بودم ؟

شاید زندگی ام در جای گمشده ای نوسان داشت
و من انعکاسی بودم که بی خودانه همه خلوت ها را به هم می زد
                                    و در پایان همه رویاها درسایه بُهتی فرو می رفت

من در پس در تنها مانده بودم
 

همیشه خودم را در پس یک در تنها دیده ام
                        گویی وجودم در پای این در جا مانده بود
                                                در گنگی آن ریشه داشت
                                                            آیا زندگی ام صدایی بی پاسخ نبود ؟

در اتاق بی روزن انعکاسی سرگردان بود
                        و من درتاریکی خوابم برده بود
                                    در ته خوابم ، خودم را پیدا کردم
                                                و این هوشیاری خلوت خوابم را آلود
 

آیا این هوشیاری ، خطای تازۀ من بود ؟
                        در تاریکی بی آغاز و پایان
                                    فکری در پس در تنها مانده بود
                                                                پس من کجا بودم ؟

حس کردم جایی به بیداری می رسم
همه وجودم را در روشنی این بیداری تماشا کردم
                         آیا من سایه گمشدۀ خطایی نبودم ؟

در اتاق بی روزن
انعکاسی نوسان داشت
            پس من کجا بودم ؟

در تاریکی بی آغاز و پایان
            بُهتی در پس در تنها مانده بود

سهراب سپهری . زندگی خواب ها

 دیر گاهی است در این تنهایی
            رنگ خاموشی در طرح لب است
                        بانگی از دور مرا می خواند
                                    لیک پاهایم در قیر شب است
                                   
رخنه ای نیست دراین تاریکی
             در و دیوار به هم پیوسته
                        سایه ای لغزد اگر روی زمین
                                    نقش وهمی است ز بندی رسته

نفس آدم ها
سر به سر افسرده است
روزگاری است دراین گوشۀ پژمرده هوا
                                    هر نشاطی مرده است

دست جادویی شب
در به روی من و غم می بندد
                        می کنم هر چه تلاش
                                    او به من می خندد

نقش هایی که کشیدم در روز
             شب ز راه آمد و با دود اندود
                        طرح هایی که فکندم در شب
                                    روز پیدا شد و با پنبه زدود

دیرگاهی است که چون من همه را
            رنگ خاموشی در طرح لب است
                        جنبشی نیست دراین خاموشی
                                    دست ها ، پاها در قیر شب است

سهراب سپهری . مرگ رنگ

بزرگ بود

و از اهالی امروز بود

و باتمام افق های باز نسبت داشت

و لحن آب و زمین را چه خوب می فهمید

صداش به شکل حزن پریشان واقعیت بود

و پلک هاش مسیر نبض عناصر را به ما نشان داد

و دست هاش هوای صاف سخاوت را ورق زد

                                    و مهربانی را به سمت ما کوچاند

به شکل خلوت خود بود

و عاشقانه ترین انحنای وقت خودش را 

                                    برای آینه تفسیر کرد

و او به شیوۀ باران

             پر از طراوت تکرار بود

                        و او به سبک درخت

                                    میان عافیت نور منتشر می شد

همیشه کودکی باد را صدا می کرد

همیشه رشتۀ صحبت را به چفت آب گره می زد

برای ما ، یک شب سجود سبز محبت را چنان صریح ادا کرد

که ما به عاطفۀ سطح خاک دست کشیدیم

و مثل لهجۀ یک سطل آب تازه شدیم

و بارها دیدیم که با چه قدر سبد

            برای چیدن یک خوشۀ بشارت رفت

                        ولی نشد که روبروی وضوح کبوتران بنشیند

و رفت تا لب هیچ

و پشت حوصلۀ نورها دراز کشید

و هیچ فکر نکرد

که ما میان پریشانی تلفظ درها

                        برای خوردن یک سیب

                                    چه قدر تنها ماندیم

سهراب سپهری . حجم سبز