بانك‌ جهانی‌ با تاثیر شگرفی‌ كه‌ در سطح‌ كلان‌ اقتصاد جهانی‌ دارد همواره‌ از موؤلفه‌های‌ تعیین‌كننده‌ در رشد اقتصادی‌ یك‌ كشور بوده‌ است‌ در مطلب‌ ذیل‌ كوشش‌ شده‌ است‌ تاریخچه‌ تاسیسَ‌ این‌ بانك‌ مورد بررسی‌ قرار گیرد تا در مطالب‌ آینده‌ به‌ پشتوانه‌ این‌ تاریخچه‌، بتوان‌ تحلیل‌های‌ دقیق‌تری‌ از عملكرد و نوع‌ رابطه‌ با آن‌ ترسیم‌ كرد.

صنعت‌ بانكداری‌ از كشورهای‌ مختلف‌ و در ابعاد جهانی‌ به‌ اشكال‌ مختلف‌ سیر صعودی‌ خود را طی‌ كرده‌ بود و در سال‌ 1944 كه‌ جنگ‌ جهانی‌ هم‌ در اوج‌ خود بود،دولت‌ امریكا از كارشناسان‌ كشورهای‌ متفق‌ دعوت‌ به‌ عمل‌ آورد كه‌ كنفرانسی‌ در «برتون‌وودز» واقع‌ در ایالت‌ نیوهمپشایر ایالات‌ متحده‌ امریكا تشكیل‌ دهند و نظام‌ پولی‌ جدیدی‌ را در سطح‌ دنیا پی‌ریزی‌ كنند در نتیجه‌ و به‌ دنبال‌ این‌ درخواست‌ دو موؤسسه‌ جدید به‌ نامهای‌ صندوق‌ بین‌المللی‌ پول‌ و بانك‌ بین‌المللی‌ برای‌ توسعه‌ و ترمیم‌ (برد)به‌ وجود آمد كه‌ در سال‌ 1949 در واشنگتن‌ مستقر شد و تقریباص تمام‌ كشورهای‌ عضو سازمان‌ ملل‌ را در محل‌ خود جمع‌ كرد. در مرحله‌ اول‌ موؤسسه‌ برد متوجه‌ بازسازی‌ كشورهای‌ آسیب‌دیده‌ شد . پس‌ از آن‌ ، تلاش‌های‌ خود را معطوف‌ كشورهای‌ در حال‌ توسعه‌ كرد. این‌ بانك‌ نه‌ تنها به‌ رقابت‌ با بانك‌های‌ بازرگانی‌ برنخاست‌ بلكه‌ با تضمین‌ وام‌های‌ این‌ بانكها،و همراهی‌ آنها از طریق‌ وام‌های‌ دیگری‌ با مدت‌ طولانی‌تر ، به‌ یاری‌ آنها شتافت‌ . برای‌ انجام‌ این‌ یاری‌ بانك‌ ، سرمایه‌ خاص‌ خود(كه‌ توسط‌ كشورهای‌ وابسته‌ تامین‌ شده‌ بود) و وجوهی‌ كه‌ با انتشار قرضه‌ در بازارهای‌ مالی‌ جمع‌آوری‌ می‌كرد را در اختیار داشت‌.

صندوق‌ بین‌المللی‌ پول‌ مسوؤولیت‌ تامین‌ ثبات‌ نرخ‌های‌ ارزی‌ را به‌ عهده‌ داشت‌. بدین‌ منظور در مرحله‌ اول‌ صندوق‌ محدودیت‌هایی‌ برای‌ كشورهای‌ وابسته‌ قائل‌ شد،و در مقابل‌ تسهیلاتی‌ برای‌ آنها فراهم‌ كرد. بتدریج‌ بر تعداد تسهیلات‌ افزوده‌،و محدودیت‌ها از میان‌ برداشته‌ شد بطوری‌ كه‌ از سال‌ 1973 شناور شدن‌ عمومی‌ پولها رایج‌ شد. صندوق‌ وظیفه‌ مطالعه‌ دقیق‌ در خصوص‌ بازگشت‌ نهایی‌ به‌ نظام‌ قبلی‌ را به‌ صاحبنظران‌ واگذار كردأ از آن‌ پس‌ به‌ فوریترین‌ امور پرداخت‌ و جدیت‌ كرد تا نقدینگی‌های‌ بین‌المللی‌ را به‌ كشورهایی‌ انتقال‌ دهد كه‌ به‌ آن‌ نیاز دارند و قول‌ می‌دهند كه‌ استفاده‌ صحیحی‌ از این‌ نقدینگی‌ها بكنند.

در پاییز هر سال‌ مجامع‌ سالیانه‌ صندوق‌ بین‌المللی‌ پول‌ و موؤسسه‌ برد ،وزیران‌ امور مالی‌ تمام‌ كشورهای‌ عضو را به‌ همراه‌ روؤسای‌ بانك‌های‌ مركزی‌ و كارشناسان‌ جمع‌ می‌كند. به‌ این‌ مناسبت‌ موقعیت‌هایی‌ ایجاد می‌شودأ مدیران‌ بانك‌های‌ بزرگ‌ عادت‌ كرده‌اند كه‌ در این‌ مجامع‌ یكدیگر را ملاقات‌ كنند. دو سال‌ از هر سه‌ سال‌ جلسات‌ در واشنگتن‌ تشكیل‌ می‌شود و در سال‌های‌ دیگر جلسات‌ در شهرهای‌ گوناگونی‌ كه‌ تعداد هتل‌های‌ آنها زیاد است‌،برگزار می‌شود.

برخلاف‌ آنچه‌ تصور می‌شد صندوق‌ بین‌المللی‌ پول‌ جانشین‌ بانك‌ تسویه‌ حساب‌های‌ بین‌المللی‌ نشده‌ است‌. بانك‌ اخیر نه‌ تنها فعالیت‌های‌ قدیمی‌ خود را حفظ‌ كرد،بلكه‌ فعالیت‌های‌ دیگری‌ نیز بر آنها افزود،مانند مدیریت‌ اتحادیه‌ اروپایی‌، پرداخت‌ها در سالهای‌ 1950 و مدیریت‌ صندوق‌ اروپایی‌ همكاری‌ پولی‌ از سال‌ 1973 .

 

نوشته شده در تاریخ دوشنبه 27 مهر 1388    | توسط: علی خدامرادی    |    | نظرات()